1. Lech Mieczysław Bądkowski
ur. 24.01.1920 r., zm. 24.02.1984 r.
Żołnierz PSZ na Zachodzie. Działacz Zrzeszenia KaszubskoPomorskiego i Związku
Literatów Polskich znany z postaw i działań opozycyjnych. Poparł protesty studenckie
w marcu 1968 r. Był inspiratorem i sygnatariuszem listu poparcia dla strajkujących
wystosowanego przez gdański Oddział ZLP w sierpniu 1980 r. Członek Prezydium
i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej,
sygnatariusz Porozumień Sierpniowych, od września 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”.
W 1981 r. współzałożyciel i przewodniczący Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja
w Gdańsku.
Krzysztof Maria Dowgiałło
ur. 30.06.1938 r.
W latach 19801981 wiceprzewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”
w Stoczni Gdańskiej, delegat na I WZD Regionu Gdańsk, członek Zarządu Regionu, delegat
na I KZD. Po pacyfikacji stoczni w grudniu 1981 r. aresztowany i osadzony w Areszcie
Śledczym w Gdańsku. W 1982 r. skazany na karę 4 lat pozbawienia wolności i osadzony
w ZK w Potulicach. W 1983 r. zawieszono wykonanie reszty wyroku na okres 3 lat. W 1983
r. zwolniony z pracy, ponownie aresztowany za przechowywanie nielegalnych wydawnictw.
W maju i sierpniu 1988 r. uczestnik strajków w Stoczni Gdańskiej.
Janusz Drążek
ur. 29.09.1954 r.
Były pracownik Przedsiębiorstwa Organizacji Dostaw Eksportowych „Metalkop” w Gdańsku.
Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany w Wojskowym Obozie Specjalnym
w Chełmnie nad Wisłą od 5 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 r.
Mirosław Duszak
ur. 24.03.1957 r.
Współzałożyciel Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania w Elblągu. Od lutego 1981 r.
w NSZZ „Solidarność”, członek Komisji Zakładowej w Zakładach Przemysłu Odzieżowego
„Truso”. Inicjator i współwykonawca Krzyży Katyńskich ustawionych na elbląskich
cmentarzach. Internowany 14 grudnia 1981 r., osadzony w Iławie i Kwidzynie, w lipcu 1983
r. objęty amnestią. W latach 19851989 współredaktor „Biuletynu Regionu Elbląskiego
Solidarność”. Wielokrotnie zatrzymywany, skazywany przez kolegia ds. wykroczeń.
Etc Władysław
ur. 11.03.1949 r.
Był pracownikiem Koszalińskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Skarpie”. Po wprowadzeniu
stanu wojennego internowany w Wojskowym Obozie Specjalnym w Chełmnie nad Wisłą od
5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r.
Paweł Głuch
ur. 20.06.1950 r.
Przewodniczący Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” w Fabryce Mebli Okrętowych
„FAMOS” w Starogardzie Gdańskim i przewodniczący podregionu „Kociewie”. Inicjator
zakładania kół NSZZ „Solidarność” w mniejszych zakładach pracy na terenie Starogardu
Gdańskiego. W okresie od 13 grudnia 1981 r. do 14 lipca 1982 r. był internowany w Ośrodku
Odosobnienia w Strzebielinku.
2.
Bogusław Kazimierz Gołąb
ur. 11.10.1946 r.
W grudniu 1970 r. uczestniczył w protestach robotniczych na terenie Gdańska. W sierpniu
1980 r. brał udział w strajku Stoczni Północnej, a od września należał do NSZZ
„Solidarność”, był wiceprzewodniczącym Komitetu Założycielskiego, następnie Komisji
Zakładowej Stoczni oraz członkiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego
w Gdańsku. W lipcu 1981 r. został delegatem na I Walne Zebranie Delegatów Regionu
Gdańskiego, członkiem Prezydium Zarządu Regionu a także delegatem na I KZD. Po
wprowadzeniu stanu wojennego był internowany od 16 grudnia 1981 do 23 grudnia 1982 r.
w Ośrodku Odosobnienia w Iławie oraz w Kwidzynie.
Aniela Grudzińska
ur. 18.11.1949 r.
W sierpniu 1980 r. uczestniczyła w strajku rotacyjnym w Zakładach Mechanicznych
„Zamech”w Elblągu. We wrześniu 1980 r. została członkiem NSZZ „Solidarność”, Komitetu
Założycielskiego a następnie przewodniczącą Komisji Wydziałowej w księgowości zakładu
pracy. 14 grudnia 1981 r. uczestniczyła w strajku w „Zamechu” jako członek Komitetu
Strajkowego. W latach 19821988 zaangażowała się w kolportaż wydawnictw podziemnych
środowiska elbląskiego. W mieszkaniu przechowywała maszynę drukarską za co została
zatrzymana 19 stycznia 1983 r.
Henryk Grządzielski
ur. 15.05.1954 r.
Stał na czele strajków w fabryce „Famarol” w Słupsku w 1980 r. i w 1985 r. Wydawał
podziemne pismo OKO „Solidarności Słupska W”. W listopadzie 1982 r. aresztowany
i przetrzymywany bez wyroku do 24 marca 1983 r., następnie skazany przez Wojskowy Sąd
Garnizonowy w Koszalinie na karę 1,5 roku więzienia w zawieszeniu na 4 lata. W 1985 r.
zwolniony z pracy i skazany przez Sąd Rejonowy w Słupsku na 1 rok pozbawienia wolności
za kierowanie akcją strajkową w Famarolu. W latach 19871989 członek Komisji Interwencji
i Praworządności NSZZ „Solidarność.
Grzegorz Andrzej Grzelak
ur. 28.07.1953 r.
Od 1977 r. działacz Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela; współzałożyciel Ruchu
Młodej Polski; autor i kolporter m.in. „Bratniaka”; szef Sekretariatu Krajowej Komisji
Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. Współorganizator I Zjazdu Delegatów NSZZ
„Solidarność”. Członek Zarządu Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja. W stanie
wojennym autor oraz kolporter podziemnego pisma „Polityka Polska”, od 1985 r. uczestnik
Klubu Myśli Politycznej Dziekania i narodowokatolickiego klubu Plebania w Poznaniu.
Adam Tomasz Jagusiak
ur. 24.12.1960 r.
W latach 19861990 aktywny działacz organizacji „Wolność i Pokój”, uczestniczył
w organizowanych przez nią akcjach: m in. manifestacjach proekologicznych. Brał udział
w głodówce zorganizowanej przez „Klub Więźnia Granic” w Sopocie od 24 lutego 1989 r. do
2 marca 1989 r. mającej na celu doprowadzenie do zniesienia zakazu wyjazdów
zagranicznych dla działaczy opozycyjnych. Od 1986 r. wraz z Krzysztofem Galińskim,
Małgorzatą Tarasiewicz i Wojciechem Jankowskim zasiadał w redakcji „A Capella”
wydawanego przez trójmiejski „WiP”.
3.
Wojciech Radosław Jankowski
ur. 09.08.1965 r.
Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w strajkach na Politechnice Gdańskiej
i Uniwersytecie Gdańskim za co został wyrzucony z IX Liceum Ogólnokształcącego
w Gdańsku. W latach 19841987 wraz z Oficyną Wydawnicza „Kres”, Ruchem
Społeczeństwa Alternatywnego (RSA), Gdańskim Ruchem Oporu Młodzieży „Pokolenie”
oraz Polską Młodzieżą Walczącą inicjował powstanie organizacji Porozumienie Grup
Niezależnych „Wolność”. Działał w grupie skupionej wokół czasopisma podziemnego „Myśl
Niezależna”. Podczas studiów na Politechnice Gdańskiej był działaczem Niezależnego
Zrzeszenia Studentów.
Anna Kolińska
ur. 13.03.1934 r.
Była pracownikiem Polskich Linii Oceanicznych w Gdyni na stanowisku ekonomicznym. Od
początku powstania NSZZ „Solidarność” zaangażowała się w działalność związku, pełniła
funkcję skarbnika w Zarządzie Regionu Ziemi Gdańskiej. Była współorganizatorką strajku
okupacyjnego pracowników administracji PLO. 13 grudnia 1981 r. została internowana,
przebywała w ośrodkach internowania w Strzebielinku, Bydgoszczy i Gołdapi. Zwolniona 22
kwietnia 1982 r.
Andrzej Koliński
ur. 28.05.1960 r.
W grudniu 1981 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Po pacyfikacji
zakładu 16 grudnia, został zatrzymany i przewieziony do Starogardu Gdańskiego. 19 grudnia
1981 r. Kolegium ds. Wykroczeń przy Naczelniku Miasta Starogard Gdański wymierzyło mu
karę 3 miesięcy aresztu, osadzając w Zakładzie Karnym w Starogardzie Gdańskim. Po
wniesieniu rewizji i kolejnej rozprawie Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim 31 grudnia
1981 r. skazał go na 2 miesiące aresztu. Po kolejnych odwołaniach zwolniony z Zakładu
Karnego 17 stycznia 1982 r.
Zbigniew Bronisław Kończewski
ur. 12.07.1954 r.
W sierpniu 1980 r. współorganizator strajku w PKP Odział Napraw Torowych w Gdańsku,
członek NSZZ „Solidarność”. Współzałożyciel Tajnego Kolejowego Komitetu
Koordynacyjnego Okręgu Północnego NSZZ „Solidarność”, kolporter Biuletynu
Informacyjnego TKKKK OP NSZZ „Solidarność” oraz pisma Solidarność Kolejowa
Obszaru Północnego XII 1982I 1983. W dniu 11 lutego 1983 r. zatrzymany, aresztowany
i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. Zwolniony dnia 15 lipca 1983 r. na mocy
ustawy o amnestii.
Grzegorz Kozłowski
ur. 23.03.1964 r.
W 1982 r. uczeń III klasy Technikum Budowlanego Państwowej Szkoły Budownictwa
w Gdańsku. Od stycznia do kwietnia 1982 r. zajmował się wydawaniem i kolportowaniem
ulotek, w których m.in. informowano o audycjach Radia Solidarność i wzywano do palenia
świeczek w oknach mieszkań każdego 13 dnia miesiąca. W marcu 1982 r. ściągnął z latarni
flagi państwowe, obszył je kirem i ponownie zawiesił 13 kwietnia 1982 r. Malował na
4. ścianach budynków użyteczności publicznej hasła typu „Solidarność zwycięży”. Aresztowany
22 czerwca 1982 r., został zwolniony 17 września 1982 r.
Antoni Kreft
ur. 21.07.1947 r.
Członek NSZZ „Solidarność” w Zarządzie Portu Gdańsk. 13 kwietnia 1982 r. uruchomił
sygnał dźwiękowy lokomotywy w celu rozpoczęcia strajku zapowiadanego przez
Ogólnopolski Komitet Oporu NSZZ „Solidarność”. Tego samego dnia został zwolniony
z pracy, a 10 maja 1982 r. zatrzymany i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku. 18
czerwca 1982 r. Sąd Marynarki Wojennej skazał go na dwa lata pozbawienia wolności,
uiszczenie 3 tys. zł tytułem opłaty sądowej oraz pokrycie w całości kosztów postępowania
sądowego. Od 6 lipca 1982 r. przebywał w Zakładzie Karnym w Potulicach, został zwolniony
28 marca 1983 r.
Wojciech Kubiński
ur. 10.06.1953 r.
Starszy asystent i wykładowca języka angielskiego na UG, członek NSZZ „Solidarność”, po
wprowadzeniu stanu wojennego w okresie od stycznia do sierpnia 1982 r. brał udział
w wydawaniu i kolportowaniu pisma „Gryps” sygnowanego przez TerytorialnoZwiązkowy
Komitet Samoobrony Społecznej „Solidarność” oraz innych wydawnictw i ulotek
drugoobiegowych. 12 sierpnia 1982 r. został zatrzymany w zasadzce zorganizowanej przez
SB i aresztowany. 29 lipca 1983 r. Sąd Rejonowy w Sopocie umorzył postępowanie na mocy
amnestii, w tym samym dniu uchylono areszt tymczasowy.
Jerzy Mackiewicz
ur. 11.02.1950 r.
Podczas strajku sierpniowego 1980 r. w Gdańsku był członkiem Międzyzakładowego
Komitetu Strajkowego z ramienia Wojewódzkiej Kolumny Transportu Sanitarnego
w Gdańsku. Od maja 1981 r. z upoważnienia zakładu pracy uczestniczył w Zebraniach
Plenarnych Sekcji Regionalnej pracowników Służby Zdrowia NSZZ „Solidarność” Regionu
Gdańskiego. Internowano go w obozie wojskowym w Chełmnie nad Wisłą od 5 listopada
1982 r. do 2 lutego 1983 r.
Magdalena Sylwia ModzelewskaRybicka
ur. 03.11.1954 r.
Od 1976 r. związana z opozycją i niezależną działalnością wydawniczą, od 1977 r. członkini
Ruchu Obrony Praw Człowiek i Obywatel, współzałożycielka Studenckich Komitetów
Solidarności uczelni Trójmiasta. W 1979 r. współzałożycielka Ruchu Młodej Polski.
W sierpniu 1980 r. wspomagała strajk w Stoczni Gdańskiej ze strony działaczy RMP,
współredagowała pierwsze postulaty, prowadziła codzienne modlitwy przy Bramie Nr 2.
Działaczka „Solidarności”, pracownik sekretariatu Lecha Wałęsy w Międzyzakładowym
Komitecie Założycielskim.
Jerzy Pałubicki
ur. 30.07.1940 r.
Członek NSZZ „Solidarność”. 10 maja 1982 r. został zatrzymany i osadzony w Areszcie
Śledczym w Załężu k/Rzeszowa za nakłanianie do rozpowszechniania ulotek oraz udzielania
instrukcji ich kolportażu. 3 czerwca 1982 r. został skazany na karę 4 lat pozbawienia
wolności oraz 2 lata pozbawienia praw publicznychprzez Sąd Warszawskiego Okręgu
Wojskowego na sesji wyjazdowej w Rzeszowie. Przebywał w więzieniu od 10 maja 1982 do
5. 22 października 1982 r., po czym decyzją Rady Państwa został warunkowo zwolniony
z odbycia reszty kary.
Krzysztof Zbigniew Pusz
ur. 21.04.1951 r.
Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował mieszkania dla ukrywających się członków
„Solidarności”, udzielał im pomocy finansowej. Współorganizator druku 20 tys. ulotek
wzywających do oporu, rozrzuconych 24 grudnia 1981 r. w gdańskich kościołach. W latach
19821984 organizator spotkań Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej i Regionalnej Komisji
Koordynacyjnej NSZZ „S”. Od 13 do 15 lutego 1985 r. aresztowany za zorganizowanie we
własnym mieszkaniu spotkania działaczy „Solidarności”. Od 1986 r. sekretarz Lecha Wałęsy,
redagował komunikaty dla prasy. W maju 1988 r. brał udział w strajku na terenie Stoczni
Gdańskiej.
Leon Zbigniew Reszkowski
ur. 09.03.1950 r.
Od 1967 r. pracownik PKP w Chojnicach; przewodniczący Komitetu Zakładowego Węzła
PKP w Chojnicach, następnie członek Prezydium Okręgu NSZZ „Solidarność” PKP
w Gdańsku, a od października – Prezydium Oddziału MKZ w Chojnicach. Internowany
w Ośrodku Odosobnienia przy ZK Potulice. Współzałożyciel podziemnego pisma „Głos
Wolny. Katolickie Pismo Robotnicze”. Od lutego 1989 r. członek Komitetu
KoordynacyjnoInformacyjnego „Solidarność” w Chojnicach. W latach 19891992 Zastępca
przewodniczącego Podregionu „Solidarność” w Chojnicach, delegat na II WZD Regionu
Bydgoskiego.
Arkadiusz Czesław Rybicki
ur. 12.01.1953 r. zm. 10.04.2010 r.
W latach 19771979 był współzałożycielem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela,
następnie współzałożycielem i jednym z liderów Ruchu Młodej Polski. Był też redaktorem
pisma „Bratniak”. W sierpniu 1980 r. z grupą działaczy RMP wspomagał organizacyjnie
strajkujących w Stoczni Gdańskiej oraz drukował ulotki i pisma strajkowe. Był współautorem
tablic z 21 postulatami strajkujących stoczniowców. Od jesieni 1980 r. był rzecznikiem
prasowym Krajowego Komitetu Porozumiewawczego. W 1981 r. był kierownikiem Biura
Informacji Prasowej NSZZ „Solidarność”.
Mirosław Bogdan Rybicki
ur. 09.11.1955 r.
Od 1976 r. współpracował z Komitetem Obrony Robotników, KSS KOR, ROPCiO, SKS,
od1978 r. z WZZ Wybrzeża. W 1979 r. był sygnatariuszem deklaracji założycielskiej Ruchu
Młodej Polski. Współpracował z niezależnym wydawnictwem „Nowa”. W latach 19771980
współorganizował obchodny niepodległościowych świąt: 3 Maja, 11 Listopada i rocznic
Grudnia’70. W sierpniu 1980 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, był
współorganizatorem drukarni strajkowej, a od jesieni 1980 współpracownikiem Biura
Informacji Prasowej „Solidarność” w Gdańsku. Podczas I KZD NSZZ „Solidarność”
uczestniczył w druku gazety zjazdowej „Głos Wolny”.
Stanisław Składanowski
ur. 30.05.1950 r.
Był fotografem i dokumentalistą „Solidarności”. W sierpniu 1980 r. fotografował strajk
w Stoczni Gdańskiej. Od 17 maja 1982 r. do 9 lipca 1982 r. był internowany w Ośrodku
6. Odosobnienia w Strzebielinku. Jako artysta fotografik dokumentował protesty 1 maja 1984 r.
w Gdyni oraz 1 i 3 maja1985 r. w Gdańsku.
Leon Stobiecki
ur. 01.03.1933 r.
W grudniu 1970 r. współorganizator strajku w Gdańskiej Stoczni Remontowej, członek
Komitetu Strajkowego . W latach 19781980 działacz Wolnych Związków Zawodowych
Wybrzeża. W sierpniu 1980 r. organizator strajku w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni,
przewodniczący Komitetu Strajkowego. Od września 1980 w NSZZ „Solidarność”,
wiceprzewodniczący Krajowej Komisji Koordynacyjnej „S” Pracowników Cywilnych MON
i MSW. Internowany od 13 grudnia 1981 do 10 grudnia 1982 r. w Ośrodku Odosobnienia
w Strzebielinku.
Benedykt Szymański
ur. 06.01.1952 r.
Uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. w Zakładzie Urządzeń Technicznych w Człuchowie. Po
wprowadzeniu stanu wojennego uczestnik strajku w Stoczni Północnej im. Bohaterów
Westerplatte w Gdańsku. Był członkiem Kasy Wzajemnej Pomocy, zbierającej składki na
pomoc rodzinom internowanych i aresztowanych pracowników stoczni. Po likwidacji KWP
został członkiem Bractwa Oblatów Św. Brygidy, które organizowało pomoc i świadczenia dla
pracowników stoczni. W sierpniu 1988 r. współorganizował strajk na terenie Stoczni
Północnej.
Eugeniusz Szymecki
ur. 16.04.1948 r.
W sierpniu 1980 r. był współorganizatorem strajku w Porcie w Gdańskim. Od września 1980
r. w NSZZ „Solidarność”, przewodniczący Komisji Rejonowej Rejonu I Zarządu Portu
Gdańsk. W okresie od 14 do 15 grudnia 1981 r. organizował i kierował strajkiem
pracowników Rejonu I Zarządu Portu Gdańska za co został skazany przez Sąd Marynarki
Wojennej na karę 5 lat pozbawienia wolności. Tymczasowo aresztowany przebywał w
Areszcie Śledczym w Gdańsku, następnie w Zakładzie Karnym w Potulicach. Zwolniony
warunkowo 20 kwietnia 1983 r.
Marian Świtek
ur. 18.04.1949 r.
W sierpniu 1980 r. współorganizator strajku w Porcie Gdańsk, od września 1980 r.
w „Solidarności”, członek Zarządu Regionu, delegat na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ
„Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego był jednym z przywódców strajku
w Zarządzie Portu Gdańsk, członkiem Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ
„Solidarność” Regionu Gdańsk. 11 lutego 1983 r. został zatrzymany, a 31 października
1983 r. skazany na trzy lata pozbawienia wolności. Został zwolniony 6 sierpnia 1984 r. na
mocy amnestii.
Michał Wojciechowicz
ur. 13.12.1964 r.
W 1982 r. zorganizował i stał na czele nielegalnej organizacji „Ruch Oporu Młodzieży”
w Gdańsku. Odpowiadał za przygotowanie i kolportaż ulotek o treści antypaństwowej. Był
członkiem Ruchu Młodej Polski oraz członkiem redakcji pisma „Uczeń” związanego z RMP.
Został aresztowany 29 kwietnia 1982 r. i osadzony w areszcie KWMO, a następnie
w Areszcie Śledczym w Gdańsku. Zwolniony z aresztu 18 września 1982 r. Był łącznikiem
7. pomiędzy „Solidarnością Walczącą” i LiberalnoDemokratyczną Partią „Niepodległość”
a oddziałem gdańskim „Solidarności Walczącej”.
Krzysztof Zamościński
ur. 13.02.1957 r.
Od lat 70tych związany z Ruchem Młodej Polski. Od sierpnia 1980 r. współpracował
z Międzyzakładowym Komitetem Założycielskim NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.
Współredagował pismo „Prawda (Wolnych Polaków)” w wydawnictwie Konstytucji 3 Maja
w Warszawie. W stanie wojennym zajmował się drukiem i kolportażem podziemnego
wydawnictwa „Nie”. Aktywy uczestnik nielegalnych obchodów Konstytucji 3 Maja na
ulicach Warszawy. Zatrzymany 8 maja 1982 r. przez SB został tymczasowo aresztowany.
W Areszcie Śledczym Warszawa – Mokotów przebywał do 19 lipca 1982 r.
Jan Zapolnik
ur. 02.07.1927 r. zm. 15.04.2014 r.
Podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej, a w latach 19461947 żołnierz
zrzeszenia Wolność i Niezawisłosć. Od 1978 r. uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka
i Obywatela, kolporter i drukarz wydawnictw konspiracyjnych m.in. pisma „Ruch
Związkowy”. W latach 197880 działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
Uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. i w grudniu 1981 r. w Stoczni Gdańskiej. Od września
1980 r. w strukturach NSZZ „Solidarność”. Internowany w okresie od 17 grudnia 1981
r. do 10 kwietnia 1982 r. w Ośrodku Odosobnienia w Iławie.
Jan Zieliński
ur. 21.01.1957 r.
Członek NSZZ „Solidarność” Stoczni Północnej im. Bohaterów Westerplatte w Gdańsku. 1
lutego 1982 r. został zatrzymany i osadzony w Areszcie Śledczym w Gdańsku za zniszczenie
gabloty ogłoszeniowej POP PZPR wiszącej w miejscu, gdzie wcześniej wisiała gablota NSZZ
„Solidarność”. 29 marca 1982 r. Sąd Marynarki Wojennnej skazał go na półtora roku
pozbawienia wolności. Od 9 kwietnia 1982 r. przebywał w Zakładzie Karnym w Potulicach.
Został zwolniony 31 stycznia 1983 r.