1. Kelompok 2
- Listiana Nurul Safitri
- M.Fadhlan
- M.Sulthonu P
- Rifa Fauziyyah
- Rizma Rahmatul A
- Yasmine Rahayu P
- Zaky Imadudin S
CARITA WAYANG
3. KASANG TUKANG
Carita wayang nyaéta carita anu sok dilalakonkeun dina pagelaran
wayang anu dipaénkeun ku dalang.
Carita wayang kaasup kana karya sastra wangun prosa.
Wayang nyaéta sarupa jejelemaan anu dijieun tina kulit atawa kai,
nu diibaratkeun tokoh nu dilalakonkeun dina carita wayang.
Carita wayang téh asalna ti India. Anu nyoko kana babon (sumber)
kitab Mahabarata jeung Ramayana.
Carita Mahabarata dianggit/ditulis ku Wiyasa. Dina carita
Mahabarata nu nyekel kaadilan téh Pandawa, sedengkeun anu
murka nyaéta Kurawa.
Carita Ramayana dianggit ku Walmiki. Dina carita Ramayana nu
nyekel kaadilanna Batara Rama, sedengkeun anu murkana Prabu
Rahwana atawa Dasamuka.
4. Ngawayang hartina magelarkeun atawa ngalalakonkeun carita
wayang sarta dipirig/ diiringi ku gamelan.
Dina carita wayang aya istilah kakawén, murwa, nyandra, suluk,
garap, jeung antawacana:
Kakawén asalna tina kecap kakawian nyaéta lagu dina basa Kawi nu sok
dihaleuangkeun ku dalang.
Murwa nyaéta dalang ngamimitian ngawayang.
Nyandra nyaéta nataan wayang nu keur dipaénkeun.
Garap nyaéta cara ngigel atawa merangkeun wayang.
Antawacana nyaéta caritaan dalang.
Suluk nyaéta ngagambarkeun hiji hal ku cara dihaleuangkeun/ dinyanyikeun ku
dalang.
7. CARITA WAYANG MAHABARATA
Mahabharata nyaritakeun carita konflik antara dua kubu, nyaéta para
Pandawa jeung misan maranéhanana, Kurawa, ngeunaan sengketa hak
pamaréntahan taneuh Nagara Astina. Penclutna nyaéta Perang Bharatayuddha di
medan Kurusetra sarta lumangsung salila dalapan belas poé.Pandawa sarta Korawa
mangrupa dua jumplukan jeung sipat anu béda tapi asalna ti karuhun anu sarua,
nyaéta Kuru sarta Bharata. Korawa (hususna Duryodana) boga sipat licik sarta sok
iri haté jeung kaleuwihan Pandawa, sedengkeun Pandawa boga sipat tenang sarta
sok bersabar sabot ditindas ku misan maranéhanana. Ayah para Korawa, nyaéta
Dretarastra, pohara menyayangi putera-puteranya. Hal éta nyieun manéhna
mindeng dihasut ku iparnya nyaéta Sangkuni, reujeung putera kesayangannya
nyaéta Duryodana, ambéh daék ngidinanana ngalakonan rencana jahat
nyingkahkeun para Pandawa.
Dina hiji sabot, Duryodana ngondang Kunti sarta para Pandawa pikeun
liburan. Di ditu maranéhanana menginap di hiji imah anu geus disadiakeun ku
Duryodana. Dina jero peuting, imah éta dibeuleum. Tapi para Pandawa
disalametkeun ku Bima ku kituna maranéhanana henteu kabeuleum hirup-hirup
dina imah kasebut. Réngsé nyalametkeun diri, Pandawa sarta Kunti asup leuweung.
Di leuweung kasebut Bima papanggih kalayan rakshasa Hidimba sarta maéhanana,
tuluy nikah ka adina, nyaéta rakshasi Hidimbi. Ti pernikahan kasebut, lahirlah
Gatotkaca.
8. Sanggeus ngaliwatan leuweung rimba, Pandawa ngaliwatan Karajaan Panchala. Di
ditu tersiar béja yén Raja Drupada menyelenggarakan sayembara memperebutkan
Dewi Dropadi. Karna nuturkeun sayembara kasebut, tapi ditampik ku Dropadi.
Pandawa ogé ulubiung ngaluuhan sayembara éta, tapi maranéhanana berpakaian
kawas kaum brahmana. Arjuna ngawakilan para Pandawa pikeun meunang
sayembara sarta manéhna junun ngalakonanana. Sanggeus éta perkelahian
lumangsung alatan para hadirin menggerutu sabab kaum brahmana henteu
selayaknya nuturkeun sayembara. Pandawa tarung saterusna meloloskan diri.
sesampainya di imah, maranéhanana ngomong ka indungna yén maranéhanana
datang mawa hasil meminta-minta. Ibu maranéhanana ogé ngajurung ambéh hasil
kasebut dibagi rata pikeun sakumna barayana. Tapi, betapa terkejutnya manéhna
waktu nempo yén barudakna henteu ngan mawa hasil meminta-minta, tapi ogé
saurang wanoja. Teu antaparah deui, Dropadi nikah ka kalima Pandawa.
10. RUPI-RUPI WAYANG
Wayang Purwa : Wayang Kaper, wayang Kidang Kencanan,
wayang Pedalangan, wayang Ageng
Wayang Madya
Wayang Klithik
Wayang Beber
Wayang Gedog
Wayang Golek
11. BEDANA WAYANG INDONESIA
JEUNG INDIA
India : Asli, agama Hindu, dewa – dewa agama Hindu.
Indonesia : syiar Islam, isyarat ti ajaran – ajaran Islam, walisongo.
Punawakan (Cepot, Semar, Gareng, Dewala)
Tokoh jeung sifat Dorna dina carita Mahabrata
Tokoh Gatotkaca
Tokoh Srikandi jeung Drupadi dina carita Pandawa Lima
12. BABANDING WAYANG JEUNG TEKS
DONGENG
1. Awal sumebarna dongeng nyaeta sacara lisan. Anu ngarangna oge dongeng mah
henteu jelas. Sedengkeun carita wayang sumebarna, umpama di daerah Sunda,
ngaliwatan pagelaran wayang golek, jeung sacara tinulis mangrupa carpon, novel,
dangding atawa wawacan. Carita wayang ditulis ku pangarang anu jelas anu
mangrupakeun tulisan fragmen atawa bagian-bagian dumasar kana carita Ramayana
jeung Mahabarata anu asalna di India.
2. Carita anu aya dina dongeng, biasana pondok, saperti carita pondok atawa carpon.
Carita dongeng biasana bisa dibaca nepi ka tamat ku sakali baca. Sedengkeun carita
wayang, caritana bisa pondok bisa oge panjang saperti novel atawa wawacan anu bisa
dibaca sapeupeuting malahan bisa nepi ka mangpoe-poe.
3. Palaku nu aya di dongeng bisa naon bae. Bisa jalma, barang, sato atawa tutuwuhan.
Dina dongeng mah sato, tutuwuhan atawa barang oge bisa ngomong. Sedengkeun
dina carita wayang, palakuna biasana ngan saukur jalma, atawa dewa anu mangrupa
jalma.
4. Ngeunaan dongeng, biasana unggal daerah atawa bangsa di dunya ngabogaan carita
dongeng sewang-sewangan anu beda-beda. Sedengkeun carita wayang, caritana
dumasar kana carita anu geus tetep, nyaeta dumasar kana carita Ramayana jeung
Mahabarata ti India anu mangrupakeun kitab suci umat Hindu. Umpama di Indonesia,
carita wayang geus kapangaruhan ku ajaran agama Islam jeung pangaruh carita lokal
lianna.