Presentatie rondom biodiversiteit op het erf en in de boomgaard, gegeven op de startdag van de Hoogstambirgade 2012

1. ZORG VOOR ONS LANDSCHAP
MET LANDSCHAPSBEHEER
FRIESLAND
Landschapsbeheer Friesland

2. Programma
 Korte introductie Landschapsbeheer Friesland
 Het erf in het landschap
 Elementen op het erf
 Maatregelen op het erf
Amfibieën en reptielen
Zoogdieren
Vogels
 Groene Knopen, Rode Draden
Zorg voor ons landschap

3. Landschapsbeheer Friesland,
voor cultuurlandschap met
streekeigen karakter
 Sinds 1983 actieve zorg voor het Friese landschap
 Provinciale organisatie
 Samen met circa vijfhonderd vrijwilligers
 Als kennisnetwerk voor advisering, bemiddeling en voorlichting
 Voor veldwerk als herstel, behoud, beheer en ontwikkeling
 In overleg en samenwerking met particulieren, agrariërs en overheden
 Voor cultuurlandschap met een streekeigen karakter
Zorg voor ons landschap

4. Wilde planten en dieren op het erf
Doel van deze presentatie is om kennis
over te brengen over hoe de
natuurwaarden op het eigen erf en in de
boomgaard verhoogd kunnen worden;
specifiek voor flora en fauna
Zorg voor ons landschap

5. Ecologische
relaties
Zorg voor ons landschap

6. Ecologische
relaties
Zorg voor ons landschap

7. Zorg voor ons landschap
Beplanting op het erf

8. Solitaire
bomen,
&
leibomen
Zorg voor ons landschap

9. Hagen
Zorg voor ons landschap

10. Singel
Zorg voor ons landschap

11. Knotbomen
Zorg voor ons landschap

12. Boomgaard
Zorg voor ons landschap

13. Zorg voor ons landschap
Maatregelen op het erf
voor amfibieën en reptielen

14. Aanleg
poel
Zorg voor ons landschap

15. Locatiekeuze
• Laag gelegen
• Houd rekening met grondwaterstand
• Ligging t.o.v. zon
• Overig gebruik van het terrein
• Kansrijke plek voor bepaalde soort(en)
• Eventueel voormalige dobbe
• Nabijheid van en afstand tot ander land-
en waterbiotoop
Zorg voor ons landschap

16. Aandachtspunten
• Oppervlakte • Struiken in de omgeving
• Diepte variabel • Zet geen vis uit
• Grillige vorm (oeverlengte) • Liever geen eenden en ganzen
• Flauwe taluds • Vergunningen
• Brede oevers • Raster, evt. gedeeltelijk
Zorg voor ons landschap

17. Soorten in de poel
• Groene kikker complex
• Bruine kikker
• Heikikker
• Gewone pad
• Rugstreeppad
• Kleine watersalamander
Zorg voor ons landschap

18. En misschien zelfs
• De ringslang (zand en veengebied)
Zorg voor ons landschap

19. Maar ook
• Libellen
• Oeverspinnen
• Waterkevers
• Kleine waterdiertjes
• En nog veel meer …..
Zorg voor ons landschap

20. Overige maatregelen voor amfibieën
terrastalud, plasberm
Zorg voor ons landschap

21. Overige maatregelen voor reptielen
broeihoop
 Organisch materiaal
 Materiaal uit omgeving
 Meerder materialen
 Losse structuur
 Langs bosrand / ruigte
Zorg voor ons landschap

22. Zorg voor ons landschap
Maatregelen op het erf
voor zoogdieren

23. Inrichtingmaatregelen op het erf
voor zoogdieren
 Creëer overhoekjes
 Aanplant brede singel
 Creëer mantel –zoom
 Snoeihout in rillen
Zorg voor ons landschap

24. Overhoek
Zorg voor ons landschap

25. Aanplant
singel
Zorg voor ons landschap

26. Snoeihout
Zorg voor ons landschap

27. Overige maatregelen voor zoogdieren
muizenruiter, nestkast
Zorg voor ons landschap

28. Soorten in de omgeving
• Egel
• Muizen (10 à 15 soorten)
• Marterachtigen (3 à 4 soorten)
• Vleermuizen (6 à 7 soorten)
Zorg voor ons landschap

29. Maar ook
• Mol
• Haas / konijn
• Ree
• Muskusrat
Zorg voor ons landschap

30. VOGELS
OP HET ERF
Boerenzwaluw Huiszwaluw Tjiftjaf
Bonte vliegenvanger Kauw Tuinfluiter
Boomkruiper Kerkuil Turkse tortel
Braamsluiper Kneu Vink
Ekster Koolmees Vlaamse gaai
Fitis Merel Waterhoen
Gekraagde roodstaart Pimpelmees Wilde eend
Groenling Putter Winterkoning
Grote bonte specht Ringmus Witte kwikstaart
Grote lijster Roodborst Zanglijster
Heggemus Spotvogel Zwarte kraai
Holeduif Spreeuw Zwarte roodstaart
Houtduif Staartmees Zwartkop
Huismus Steenuil
Zorg voor ons landschap
•Bomen
•Struiken
•Ruigte
•Knotbomen
•Gebouwen
•Nestkasten

31. Overige maatregelen
• Variatie in beheer van gras en slootranden
–Paden maaien, rest hoger laten
–Slootkanten niet altijd mee maaien
•Insectenhotel
•Niet alle gewas wegmaaien voor de winter
Zorg voor ons landschap

32. Natuurlijk evenwicht
• Oorwormen eten:
–Luizen
–Spint
–Kleine rupsen
•Nuttige insecten die leven van luizen:
–Lieveheersbeestjes
–Gaasvliegen
–Zweefvliegen
–Roofwantsen
–Sluipwespen
Zorg voor ons landschap

33. Groene knopen, Rode draden
•Prins Bernhard Cultuurfonds
•Verbinden boomgaarden met landschap en
samenleving
•Ondersteunt particulier, dorpsboomgaarden
en zorglocaties
Zorg voor ons landschap

34. Vragen
Bij onze stand (buiten) is meer informatie over:
• Het thema biodiversiteit
•De Hoogstambrigade
•Groene Knopen Rode Draden
Zorg voor ons landschap
Prijsvraag met Felco snoeigereedschap