3. Rosnące zróżnicowanie jest nieuniknionym rezultatem szybkiego rozwoju Polski, którego „lokomotywami” są metropolie.
4.
5. Nowe osie nierówności Źródło: M.Smętkowski, B. Jałowiecki, G, Gorzelak. Diagnoza problemów rozwoju obszarów metropolitalnych i rekomendacja delimitacji obszarów metropolitalnych w Polsce, EUROREG UW, Warszawa 2008 Metropolie–peryferie: Polska jest ciągle krajem w niewielkim stopniu zurbanizowanym. Wśród polskich metropolii Warszawa, Poznań i Wrocław mocno pozytywnie oddziałują na dynamikę rozwoju swojego otoczenia terytorialnego. W ostatnich latach następuje wyraźna dywergencja między obszarami metropolitalnymi a terenami położonymi z dala od wielkich miast. Zróżnicowanie wewnątrz wielkich miast: Kontrasty wewnątrz wielkich miast, w tym ich aspekt terytorialny, uwidaczniają się między innymi w wynikach badań nad dochodami mieszkańców, w osiągnięciach edukacyjnych uczniów, strukturze wydatków publicznych oraz statystykach przestępczości. Źródło: A. Giza-Poleszczuk z zespołem, Kapitał Społeczny Warszawy, 2008
6.
7. W planowaniu polityki rozwojowej celowe jest przyjęcie nowego rozumienia spójności, które powinno się ujmować w kategoriach funkcjonalnych, a nie tylko odnosić do wyrównywania poziomu dochodów.
8.
9.
10. Perspektywa lokalna i obywatelska – co zależy od środowiska pozarządowego Zaufanie =>mobilizacja społeczna =>rozwój Edukacja jako podstawa dyfuzji procesów rozwojowych. Jakość lokalnej edukacji zależy od obywateli bardziej niż jakość jakiejkolwiek innej sfery usług publicznych Dyfuzja rozwoju zaczyna się od małych projektów – boiska, biblioteki, domy kultury, miejsca spotkań. Presja środowiska pozarządowego na lokalnych liderów może pomóc w priorytetyzacji celów, których lokalne środowisko nie jest w stanie osiągnąć bez pomocy z zewnątrz.