Prezentacja, którą wraz z Aleksandrą Stanisławską pokazaliśmy na Uniwersytecie SWPS we Wrocławiu podczas konferencji "Dziennikarz, mediaworker czy influencer?"
8. Wiarygodne źródła
● Lista filadelfijska: ISI Master Journal List
● Pisma naukowe o znanych tytułach, np. "Science", "Nature",
"PNAS" (Proceedings of the National Academy of Sciences),
"Lancet", "Neuron", "Cell"
● Prace naukowe udostępniane przez wiarygodne platformy
naukowe, m.in. ScienceDirect, PubMed, Research Gate
● Publikacje znanych międzynarodowych organizacji i agencji,
m.in. WHO, CDC (Centers for Disease Control and Prevention),
ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), NIH
(National Institutes of Health), NASA, ESA, NOAA (National
Oceanic and Atmospheric Administration)
● Strony i pisma popularnonaukowe, m.in. ScienceAlert,
ScienceDaily, "National Geographic", "Popular Science",
BBC Science, New Scientist, PAP Nauka w Polsce
9. Jak ocenić wiarygodność informacji?
● Sposób formułowania informacji: czy tabloidowy, obliczony na
kliki?
● Wydawca/właściciel strony/serwisu: kim jest, kto go finansuje?
● Czy dany serwis zaliczył już wpadki fake newsowe?
● Jak wygląda dyskusja pod materiałem: komentarze vs. reakcje
twórcy
● Liczba lajków nie jest wykładnią!
11. Fake news - edycja celebrycka
montaż ze strony https://hpba.pl/kuchenka-mikrofalowa-zdrowa-niezdrowa-brak-zdj/
12. Cechy formalne materiału
● Data powstania materiału - czy aktualna?
● Kim jest autor? Czy publikuje swoje dane kontaktowe? Co jeszcze
stworzył?
● Jaki jest stosunek faktów do OPINII własnej autora?
● Czy materiał zawiera odnośniki do wiarygodnych źródeł? Czy też
źródła są jedynie "dupochronem" (Alex Jones)?
● Czy zawiera ilustracje, wykresy (z podanym źródłem)?
● Obecność eksperta mile widziana
● Styl/język wypowiedzi: błędy językowe/literówki, sensacyjność
● Profesjonalny wygląd i działanie serwisu
● Jak zajawka materiału wygląda w wyszukiwarce: czy kopiuje 1:1
tabloidowy przekaz publikowany przez inne serwisy? Czy daną
informację podają inne wiarygodne źródła?
● Uwaga na satyrę! (Asz Dziennik, The Onion)
inspiracja - prezentacja Michała
Kreczmara
https://www.slideshare.net/krecz/wi
arygodno-w-czasach-fake-news-
prankw-postprawdy-oraz-
powszechnej-cyfrowej-ciemy
14. Cechy charakterystyczne pseudonauki
● Powoływanie się na wąski zestaw badań (cherry picking) z
nieznanych pism naukowych (np. predator journals) lub badania
obalone
● Powoływanie się na zdanie wciąż tych samych kilku
naukowców (np. skompromitowanego Andrew Wakefielda)
● Propagowane "kuracje" przynoszą profity osobie, która je głosi
(np. Jerzy Zięba sprzedaje wit. C i propaguje wlewy z niej; dr Ewa
Dąbrowska sprzedaje książki o detoksie)
● Odwoływanie się do teorii spiskowych (wszyscy, którzy sądzą
inaczej, są przekupieni)
● Dowody anegdotyczne (kuzynce sąsiadki pomogło) i argumenty
emocjonalne (to moje dziecko i chcę dla niego jak najlepiej)
15.
16. Ulubione tematy
● Szczepienia
● Leczenie nowotworów
● Diety (“detoksy”, moda na jedzenie lub niejedzenie czegoś)
● Wiara w homeopatię
● GMO
● Lądowanie na Księżycu
● Kulistość Ziemi
23. To gdzie to sprawdzić?!
NAUKA
http://www.snopes.com/
http://naukaoklimacie.pl/fakty-i-mity
http://sciencebasedmedicine.org/
http://www.factcheck.org/scicheck/
POLITYKA
http://www.factcheck.org/
http://www.politifact.com/
http://www.npr.org/sections/politics-fact-check
https://www.washingtonpost.com/news/fact-checker
https://www.apnews.com/tag/APFactCheck
https://oko.press/
http://demagog.org.pl/
O WERYFIKACJI
http://firstdraftnews.com/
https://reporterslab.org/fact-checking/
YouTube Newswire
https://www.youtube.com/channel/UCOaMIPk5GtosYNi32liVbRg
