1. 16
lõi thép.
2.2.2.2. Phần quay (rôto).
Rôto của máy điện không đồng bộ gồm ba phần chính: trục máy, lõi thép và
dây quấn.
Hình 2.5. Cấu tạo rôto lồng sóc: lồng sóc (a); rôto lồng sóc với
thanh dẫn bằng đồng (b); rôto lồng sóc đúc nhôm (c);
các dạng rãnh rôto (d).
1- lõi thép rôto; 2- các thanh dẫn; 3- vành ngắn mạch; 4- cánh quạt gió.
- Trục máy được làm bằng thép.
- Lõi thép rôto. Khi máy làm việc tổn hao sắt từ trong lõi thép rôto rất bé nên có
thể không cần dùng thép lá kỹ thuật điện. Tuy vậy sau khi dập lõi thép stato, phần thép
lá kỹ thuật điện còn lại thường được tận dụng để dập luôn lõi thép rôto. Trong các máy
điện cỡ nhỏ lõi thép rôto được ép trực tiếp lên trục, còn ở những máy điện lớn lõi thép
rôto được ép lên giá trục.
- Dây quấn rôto, gồm hai loại chính: rôto dây quấn và rôto lồng sóc.
+ Rôto dây quấn: có dây quấn giống như của dây quấn stato. Trong máy điện cỡ
nhỏ thường dùng loại dây quấn đồng tâm một lớp. Trong máy điện cỡ trung trở lên
thường dùng kiểu dây quấn sóng hai lớp vì bớt được những đầu dây nối, kết cấu dây
quấn trên rôto chặt chẽ. Dây quấn ba pha của rôto thường được đấu hình sao, còn ba
đầu kia được nối vào ba vành trượt thường làm bằng đồng đặt cố định ở một đầu trục
máy và thông qua chổi than có thể nối với mạch điện bên ngoài. Động cơ điện rôto dây
quấn có ưu điểm là: thông qua vành trượt và chổi than có thể nối nối tiếp biến trở mở
máy vào mạch rôto để cải thiện tính năng mở máy; đưa s.đ.đ phụ hoặc nối nối tiếp
điện trở phụ vào mạch rôto để điều chỉnh tốc độ. Lúc máy làm việc, dây quấn rôto
được nối ngắn mạch.
+ Rôto lồng sóc: dây quấn rôto lồng sóc có cấu tạo rất khác so với dây quấn
stato. Lồng sóc có thể được chế tạo từ các thanh dẫn bằng đồng (hoặc nhôm), hai đầu
của chúng được nối ngắn mạch với nhau bằng hai vành ngắn mạch (hình 2.5a). Ở các
động cơ điện có công suất lớn, lồng sóc được chế tạo từ các thanh dẫn bằng đồng đặt
vào trong các rãnh rôto, phần đầu thanh dẫn nhô ra khỏi lõi thép được hàn lại với nhau
thành hai vành ngắn mạch (hình 2.5b). Ở các động cơ điện có công suất nhỏ và trung
bình, lồng sóc được chế tạo bằng cách đúc nhôm vào trong rãnh rôto, đồng thời đúc
luôn cả vành ngắn mạch và cánh quạt gió (hình 2.5c). Dây quấn lồng sóc không cần