1. Definicija
Skup mjera kojima se, koristeći imobilizaciona
sredstva, povređeni dio tijela za određeno vreme
postavlja u prinudni položaj mirovanja.
2. Ciljevi imobilizacije
Onemogućava naknadno povređivanje mekih tkiva, nerava, krvnih
sudova, visceralnih organa
Smanjuje bol i mogućnost nastanka traumatskog šoka
Smanjuje rizik od nastanka embolije
Održava hemostazu (pomaže kod privremenog zaustavljanja
krvarenja)
Sprječava širenje infekcije
Obezbeđuje lakši transport povrijeđenog
3. Indikacije za imobilizaciju
Zatvoreni i/ili otvoreni prelom kosti i sumnja na prelom
Povrede zgloba (iščašenje, uganuće, uvrnuće, istezanje…)
Rana koja obilno krvari ili prostrana opekotina
Smrzotine
Opsežna nagnječenja mekih tkiva-kraš povrede
4. Vrste imobilizacije (podjela prema
namjeni i vremenu upotrebe)
1. Transportna (privremena) imobilizacija – štiti povrijeđenog
neposredno nakon povređivanja i za vrijeme transporta.
Vremenski je ograničena. Obavlja se sredstvima kojima se
trenutno raspolaže.
2. Terapijska (definitivna) imobilizacija - primjenjuje se u
zdravstvenim ustanovama i podrazumijeva neoperativno i
operativno liječenje.
5. Opšta pravila za imobilizaciju
<<Pravilo dvojke>> (dva lica pružaju pomoć, imobilišu se dva
susedna zgloba, imobilizaciono sredstvo se pričvršćuje na dva
mjesta-iznad i ispod mjesta preloma)
Ne pomijerati povrijeđenog dok prelomi nijesu imobilisani
Imobilisati ekstremitet u fiziološkom položaju (smotuljak u šaku,
lakat pod uglom oštrijim od 900, rame pod uglom od 900, koljeno
polusavijeno, stopalo pod uglom od 900 u odnosu na potkolenicu) ili
u zatečenom položaju kada postoji jak bol (iščašenja i zglobni
prelomi)
Zabranjena je repozicija (namiještanje) preloma i/ili iščašenja
Prije i nakon imobilizacije provjeriti puls i senzibilitet (provjera pulsa
na 10 minuta)
Transport do najbliže zdravstvene ustanove
13. Standardna sredstva
KED-Kendrick Extrication Device (za
izvlačenje povređenog iz auta i
imobilizaciju glave, vratne kičme i torzoa)
Cervikalne kragne
Duga spinalna daska
Vakum madrac
Vakum udlaga za potkoljenicu
i stopalo
Cervikalna kragna
Vakum udlaga za
lakatni zglob
Imobilizator za glavu
Vakum udlage različitih veličina (ruka, noga)
Pneumatske udlage
16. Sredstva od plastičnih masa i
aluminijuma-ortoze
Različite vrste ortoza za
tačno određene djelove
tijela kao i od aluminijuma
koji se modelira prema
ekstremitetu
17. Imobilizacija preloma gornjeg
ekstremiteta
Rame i nadlaktica
Ruka priljubljena uz tijelo
Lakat u fleksiji od 90
Podlaktica u neutralnoj poziciji
Šaka okrenutog dlana prema grudnom košu
Palac šake naviše
18.
19. Imobilizacija preloma gornjeg
ekstremiteta
Podlaktica
Imobiliše se zglob lakta i ručni zglob
Standardna udlaga postavlja se sa strane preloma, a
priručna obostrano-sa palmarne i dorzalne strane podlaktice
U marami ruka je u poziciji kao i kod preloma nadlaktice
Postavlja se mitela (okovratnik)
Imobilizacija vakum udlagom
20.
21. Imobilizacija preloma gornjeg
ekstremiteta
Šaka
Imobiliše se u tzv. <<funkcionalnom položaju>>
Ručni zglob i šaka u položaju držanja smotuljka od mekog
materijala, zavoja ili mekane loptice.
Postavlja se mitela (okovratnik)
Imobilizacija daščicom
22. Imobilizacija preloma donjeg
ekstremiteta
Kuk i butna kost
Povrijeđeni je u ležećem položaju sa ispruženim nogama
Standardne udlage se postavljaju sa donje strane
ekstremiteta a priručne obostrano-sa spoljašnje i
unutrašnje strane ekstremiteta
Spoljašnja udlaga je duža i dopire do nivoa lakta
istostrane ruke, a unutrašnja je kraća-do prepone
Udlaga se fiksira trakama u pet tačaka: skočni zglob,
koljeno, kuk, karlica i kraj spoljne udlage
Imobilizacija priručnim sredstvima-fiksacija u pet tačaka
23.
24. Imobilizacija preloma donjeg
ekstremiteta
Potkoljenica
Imobiliše se koljeni i skočni zglob
Važe svi principi kao kod preloma natkolenice samo što
su udlage kraće
Obavezno provjeravati puls arterije dorzalis pedis i
arterije tibijalis posterior
Imobilizacija priručnim sredstvima-fiksacija u pet tačaka
25. Imobilizacija preloma donjeg
ekstremiteta
Skočni zglob i stopalo
Imobilišu se u tzv. <<funkcionalnom položaju>>
Stopalo zaklapa pravi ugao u odnosu na potkoljenicu.
Udlage se postavljaju ispod nivoa koljena i cijelom
dužinom se fiksiraju trakom ili zavojem.
Imobilizacija priručnim sredstvima-fiksacija cijelom dužinom
26.
27. Imobilizacija preloma kičmenog stuba
Vratni, grudni i slabinski
dio kičmenog stuba
Imobiliše se uvijek kada postoji sumnja na povredu
Provjeriti pulseve, senzibilitet i mogućnost pokreta
gornjih i donjih ekstremiteta
Glava se fiksira obostrano rukama (sumnja na povredu
vratnog dijela kičme)
Ne dozvoliti rotaciju i fleksiju glave
Postaviti cervikalnu kragnu
Zabraniti pokrete povređenog
Imobilizacija cervikalnom kragnom
30. Imobilizacija preloma karlice
Osnovni principi
Imobiliše se na tvrdoj podlozi
Ležeći stav na leđima
Noge i trup se mogu fiksirati kružnim trakama
Imobilizacija vakum madracom
32. Imobilizacija preloma ključne kosti
Osnovni principi
Imobiliše se direktnom fiksacijom kosti ili fiksacijom
čitavog gornjeg ekstremiteta
Direktna fiksacija se postiže “osmicom”- traka od mekog
materijala koja sa prednje strane prelazi preko obije ključne
kosti, a sa zadnje se ukršta između lopatica ili se fiksira
gotovim-modeliranim osmicama
Zatezanjem zadnjih krajeva dozira se pritisak na
prelomljenu kost-fragmente
Imobilizacija ključne kosti
