dünyadakı ecazkar sahillər və hövzələri

1. Coğrafiyanın müasir problemləri
Bakı Dövlət Universiteti
Magistr: Əxtər Novruzova
Müəllim: Sahilə Allahverdiyeva
Mövzu: Sahilyanı ərazilərin ecazkarlığı

2. Mövzu Tərkibi
1. Sahil nəyə deyilir?
2. Dünyanın ecazkar su hövzələri
2.2. Dünyanın ecazkar dəniz sahilləri
2.3. Dünyanın ecazkar okean sahilləri

3. Sahil nəyə deyilir?
Sahil — su hövzəsinin (okean, dəniz , çay, göl) quru ilə kəsişmə xəttinə deyilir .
Quru ilə dənizin adətən sahil xətti adlanan sərhəddi əslində geniş zolaqdan
ibarətdir.Sahillərin formalaşmasında materikin (adanın) geoloji quruluşu, relyefi, dənizin
ləpədöymə işi, habelə qurunun yüksəkliyinın və dəniz səviyyəsinin tərəddüdü böyük rol
oynayır. Sahilllərin formalaşmasında okean axınları, dənızə tökülən çaylar, sahilboyu
bitkilər və fauna, sahil buzları da iştirak edir. Su hövzələrində Sahil formalaşdıran əsas
amil dalğa və ləpədöyənlə, axar sularda isə əsasən yataq axınları ilə əlaqədardır.

4. Bora Bora adaları
Dünyada məşhur olan bu ada öz əsrarəngiz gözəlliyi ilə seçilir. Hələ 60-cı
illərdə bu ada dünyanın ən gözəl adası adlandırılmışdı. Adanın əhalisi 4000 nəfərdən
bir az çoxdur.
Ada sönmüş vulkandan ibarətdir. Adanın ətrafında qumlu çimərliklərə malik
azsulu göllər və Polineziya kəndləri yerləşir.
“Akula və skatların yemlənməsi” və “mərcan bağı” ekskursiyalarında bu kiçik göllərə
rast gəlmək ən maraqlı tapıntıdır.
Dünyanın ecazkar sahilləri

7. Maldiv adaları
Maldiv adaları dünyanın ən məşhur turizm bölgələrindən biridir. Maldiv
Respublikası Hind okeanının ekvatorial sularında, Hindistanın cənubunda 1200 adada
yerləşən dövlətdir. Ərazisi 298 kv.km, əhalisi 396 min nəfərdir. Qlobal iqlim
dəyişikliklərinin adanı su altında qoyacağı proqnozlaşdırılaraq, 2005-ci ilin 15
noyabrından Maldiv xalqına Avstraliyaya sığınmaq haqqı verilib. Maldiv adalarının
200-də yaşayış var. Bunların 90-da Maldiv xalqı yaşayır, qalan 110 ada “otel ada”
kimi istifadə edilir.

10. Bali adaları
Bali adası İndoneziyanın 27 əyalətindən biridir və 8 inzibati ərazi
idarəetmə dairəsinə bölünüb. Adada turistlərin diqqətini ən çox cəlb edən onun
başdan-başa yaşıllığa qərq olmasıdır. Kənardan baxanda Bali adası dənizə sərilən
yaşıl xalını xatırladır. Dənizin suları göz yaşı kimi dumdurudur. Üstəlik, çimərlik
boyu müasir kurort obyektləri, istirahət mərkəzləri, parklar, əyləncə zonaları
turistlərin min bir gecə nağıllarındakı kimi dincəlməsini təmin edərək, onlara ən
yüksək səviyyədə xidmət göstərir.

13. Hörmüz adaları
Hörmüz adası Hörmüz boğazının şimalında, Oman ilə İran körfəzləri
arasında yerləşir. Ada materik sahilindən 8 km məsafədədir. Adanın sahəsi 42 km²
təşkil edir. Ada vulkan mənşəlidir. Ərazisi təpələrlə örtülüdür. Maksimal hündürlüyü
186 metrdir. Faydalı qazıntısı qırmızı oxradır.
Sahilləri əsasən qumlu çimərliklərdən ibarətdir, bəzi yerlərdə suya doğru
sıldırımlar çıxır. Adanın əksər hissəsində bitki örtüyü yoxdur.

16. Navayo çimərliyi
Navayo çimərliyi — İon adaları, Yunanıstanın şimal-qərbində yerləşən çimərlikdir.
Çimərlik İon dənizinin sahillərində yerləşir. 1980-ci illərə qədər çimərlik «Müqəddəs
Georgiy» adlanırdi. Bu ad dəniz səviyyəsindən 320 m yüksəklikdə olan məbədin şərəfinə
adlandırılmışdır. Sonradan bugünki, adınl almışdır. Tərcümədə Gəmi qəzası anlamını
verir. 1980 ildə yunan sahil polisi qacaqmalçıları təqib edirdilər. Panayotis gəmisi siqaret,
içki və qadınları daşıyırdılar. Onlar Türkiyədən İtaliyaya istiqamətlənmişdilər.
Tutulacaqlarını bildiklərindən gəmini qumluğa otuzduraraq özləri isə qayıqlarla qaçırlar.
Gəmi çimərliyin «mirvarisinə» çevrilir. Güçlü fırtına gəmini sahilə çıxarmışdır. Bu andan
etibarən körfəz Qaçaqmalçılar buxtası adlanır.

19. Havay adaları
Havay adaları dünyanın ən gözəl yerlərindən biridir. Sakit okeanda yerləşən bu ada
insanı özünə valeh edən incini xatırladır. Burada bir neçə gün dincəlmək insanın yaddaşında
əbədi həkk olunur və o bunu ömrünün sonuna kimi unuda bilmir. Sakit okeanın düz
mərkəzində yerləşən Havay adaları 17 min kvadratkilometrlik ərazini əhatə edən 8 böyük və
12 kiçik adadan ibarətdir Bu adalardan ən böyüyü Havay adasıdır. Onun ərazisi 11 minkvadrat
kilometrdir. Bölgənin bütün iri adaları - Havay, Kaxulavi, Oaxu, Maui və Kauai təpələrdən,
dağlardan və ilboyu yamyaşıl olan meşəliklərdən ibarətdir.

22. Kalimantan-(Borneo) adası
«Kalimantan» tərcümədə «almaz çayı» deməkdir. Dünyanın ən ekzotik adası hesab
olunan Kalimantan Malaysk arxipelaqına daxildir. Ada Cənub Çin, Sulu, Sulavesi,
Yavansk dənizləri və Karimata, Makasarsk suları ilə əhatələnib. Kalimantan
haqqında mistik, qorxulu hadisələr çox yayılsa da bura əsl ekstrim məkanıdır.
Kalimantan dünyanın 3 ölkəsinin payına düşən yeganə adadır. Sıx cəngəlliklər,
qorxulu bataqlıqlar, hiyləgərlər və təhlükəli ilanlar: bütün bunlar Kalimantan
səyahətində səni gözləyir. Burada insanlar hələ də ilkin sivilizasiyanın ənənələrini
qoruyub saxlayırlar. Adanın paytaxtı Pontianak şəhəridir.

25. Bodrum sahili
Tarix və təbiətin iç-içə yaşadığı Bodrum, turizmdə Türkiyənin parlayan ulduzudur. Aralıq dəniziinn ən
çox turist çəkən yerlərinden biridir.

27. Xəzər dənizi-Yer kürəsində ən böyük axmaz göl. Avropa və Asiyanın kəsişməsində yerləşir.
Dibində okean tipli yer qatı yerləşdiyinə və dəniz ölçülərinə malik olduğuna görə dəniz adlanır.
Suyun səviyyəsi dəyişkəndir, hazırda o okean səviyyəsindən təqribən 28 metr aşağıdır. Onu
dünyanın başqa iri su hövzələrindən əsas fərqi dünya okeanı ilə heç bir birbaşa əlaqəsinin
olmamasıdır.Qədim xəritələrdə Xəzər dənizi Gilan dənizi kimi də adlandırılırdı.
Xəzərin sahəsi 380 000 km²-dir. Sahil xəttinin ümumi uzunluğu 6 380 km-dir.Ən uzun
sahəsinin uzunluğu 1 205 km, eni 554 km,ən dərin yeri 1 025 m-dir.
Xəzərin qumlu çimərlikləri əhalinin sevimli istirahət yeridir. Xəzərin zümrüd suyu, "qızıl"
qumu, ultrabənövşəyi günəş şüaları yay aylarında turistləri cəlb edir.
Xəzər dənizi