ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Мянушкі

1. Тэорыя і практыка мовы
МЯНУШКІ ЛЮДЗЕЙ

2. Мянушка
•Даецца іншымі
•Існуе пераважна ў вусным
маўленні
•Адлюстроўвае індывідуальныя
асаблівасці чалавека
•Эмацыйна афарбаваная

3. Старажытныя мянушкі
•Воўк, Мядзведзь, Някрас,
Хвароша
•Нянаша, Нясвой, Найдзёна
•Жадан, Люба, Няждан, Бяда
•Зіма, Вясна
•Пяршак, Аўторак, Трацяк

4. Мянушкі – аснова
прозвішчаў
*Кулак, Рудак,Галавень,
Бірук
*Каваль – Кавалёў,
Кавальчук, Кавалец,
Кавальскі

5. Мянушкі ў ВКЛ
Трайдзень Хіжы
Жыгамонт Стары
Аўгуст Моцны
Радзівіл “Сіротка”
Юрый Радзівіл Геркулес
Мікалай Радзівіл Руды
Мікалай Радзівіл Чорны
Станіслаў Радзівіл “Пане Каханку”

6. Прычыны ўзнікнення
мянушак
•Наяўнасць аднолькавых
прозвішчаў
•Імкненне да індывідуалізацыі,
вылучэння чалавека з натоўпу
паводле нейкай прыкметы

7. Індывідуальныя
мянушкі
• Паводле знешняга выгляду
Сыцік, Трэсачка, Цыган
• Паводле назваў жывёлаў,
птушак, раслін
Кажан, Верабейка, Бярозка

8. Індывідуальныя
мянушкі
• Паводле рысаў характару,
паводзінаў, фізічных
асаблівасцяў, роду дзейнасці
Абібок, Кульга, Мямля, Дундук,
Маўчун, Белка

9. Індывідуальныя
мянушкі
•Паводле імёнаў і прозвішчаў
Касцет, Кальян, Бор, Сарока
•Паводле геаграфічных назваў,
паходжання чалавека
Лях, Цыган, Маскаль, Жодзінскі,
Марачок, Чудзінка

10. Індывідуальныя
мянушкі
•
•Паводле няправільнага
вымаўлення словаў,
словаў-паразітаў
Каклета, Стасік, Додзік, Пане
Каханку, Божухна

11. Індывідуальныя
мянушкі
•Паводле нейкага асобнага
выпадку
Аварыя, Сіротка, Сведка,
Камерсант

12. Індывідуальныя
мянушкі
•Турэмныя мянушкі
Цімоха Гомельскі
Пашцет Мінскі
Лебедзь Барысаўскі

13. Групавыя мянушкі
•Мянушкі жыхароў населеных
пунктаў і іх раёнаў, навучэнцаў
установаў
Молакаўцы
Хутаранцы
Танкісты

14. Групавыя мянушкі
•Неафіцыйныя мянушкі людзей па
нацыянальнасці
Фрыцы, Гансы і Фашысты
Кацапы
Хахлы
Лабусы

15. Хто мог атрымаць
наступныя мянушкі?

16. • Брухмель
• Немка
• Бодыль
• Перахлябісты
• Космач

17. • Брухмель – з тоўстым
жыватом
• Немка – выкладчыца
нямецкай мовы; маўклівая
жанчына
• Бодыль – высокі
• Перахлябісты – худы
• Космач – непрычасаны

18. • Зінгер
• Хамут
• Таўкач
• Рукаты
• Цяцера

19. • Зінгер – жанчына, якая шые на
машынцы “Зінгер”
• Хамут – слабавольны
• Таўкач – някемлівы
• Рукаты – умелец; злодзей
• Цяцера – глухі

20. • Пуплік
• Шчукар
• Плінтус
• Жыжа
• Бабёр

21. • Пуплік – маленькага росту
• Шчукар – аматар рыбнай лоўлі
• Плінтус – нізкага росту
• Жыжа – мажная жанчына
• Бабёр – з вялікімі пярэднімі
зубамі

22. • Цудоўненька
• Мамант
• Скулля
• Грыбазвон
• Хмыр

23. • Цудоўненька – ад слова-паразіта
• Мамант – чалавек з валасатым
целам
• Скулля – сквапная жанчына
• Грыбазвон – з вялікімі вуснамі
• Хмыр – нелюдзімы чалавек

24. • Шныр
• Рэшата
• Радыё
• Звяга
• Мазоль

25. • Шныр – вяртлявы чалавек
• Рэшата – пляткарка; баўбатлівая
жанчына
• Радыё – гаваркі
• Звяга – сварлівы
• Мазоль – песіміст

26. • Радзібога
• Пень
• Рэкецір
• Вэксаль
• Чабурашка

27. • Радзібога – ад слова-паразіта
• Пень – дурны; самотны
• Рэкецір – падатковы інспектар
• Вэксаль – чалавек, у якога можна
пазычыць грошы
• Чабурашка – з вялікімі вушамі