bài thuyết trình ppt

1. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
CÁC LOẠI QUANG PHỔ
VÀ
CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY
(phần 2)
LỚ
P
12
Chương V: SÓNG ÁNH SÁNG
Bài 29

2. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
NỘI DUNG BÀI HỌC
TIA XII
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
MỘT SỐ VÍ DỤIII

3. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
I. THÍ NGHIỆM PHÁT HiỆN TIA HỒNG NGOẠI, TỬ NGOẠI
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
1 Thí nghiệm kiểm chứng sự tồn tại của tia hồng ngoại và tia tử ngoại
0
V
0:6 mV
Mối hàn 2
Mối hàn 1

4. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
J
L1
L2
F
S
0
V
0:6 mV
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
1 Thí nghiệm kiểm chứng sự tồn tại của tia hồng ngoại và tia tử ngoại
Khi di chuyển mối hàn lên vùng ánh sáng đỏ thì kim điện kế sẽ như thế nào?Khi di chuyển mối hàn lên vùng ánh sáng tím thì kim điện kế sẽ như thế nào?Ánh sáng đơn sắc có tác dụng nhiệt.Ánh sáng đơn sắc khác nhau có tác dụng nhiệt khác nhau.

5. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
J
L1
L2
S
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
1 Thí nghiệm kiểm chứng sự tồn tại của tia hồng ngoại và tia tử ngoại
0
V
0:6 mV
Khi di chuyển mối hàn ra khỏi vùng ánh sáng đỏ thì kim điện kế sẽ như thế nào?Ngoài vùng đỏ có bức xạ không nhìn thấy, gọi là bức xạ hồng ngoại.

6. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
J
L1
L2
F
S
0
V
0:6 mV
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
1 Thí nghiệm kiểm chứng sự tồn tại của tia hồng ngoại và tia tử ngoại
Khi di chuyển mối hàn ra khỏi vùng ánh sáng tím thì kim điện kế sẽ như thế nào?Ngoài vùng tím có bức xạ không nhìn thấy, gọi là bức xạ tử ngoại.

7. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
BẢN CHẤT
Tia hồng ngoại , tia tử ngoại có
cùng bản chất với ánh sáng
thông thường và chỉ khác ở
chỗ không nhìn thấy được (là
sóng điện từ).
TÍNH CHẤT
Chúng tuân theo các định luật:
Truyền thẳng, phản xạ, khúc
xạ, và cũng gây ra được hiện
tượng nhiễu xạ, giao thoa như
ánh sáng thông thường.
Kết luận2
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

8. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia hồng ngoại3
Tia hồng ngoại là các bức xạ mà mắt ta không nhìn thấy được
có bước sóng từ 0,76 μm đến vài milimét (lớn hơn bước sóng của
ánh sáng đỏ và nhỏ hơn bước sóng của sóng vô tuyến cực ngắn).
Định nghĩa
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

9. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Mặt Trời là một nguồn phát tia hồng ngoại mạnh.
Tia hồng ngoại3
a. Nguồn phát
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

10. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
a. Nguồn phát
• Đèn dây tóc, bếp gas, lò sưởi là những nguồn phát ra tia hồng ngoại khá
mạnh.
Tia hồng ngoại3
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

11. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
a. Nguồn phát
• Cơ thể con người có nhiệt độ bình thường
là 370C nên là một nguồn phát ra tia hồng
ngoại với bước sóng khoảng 9 μm trở lên.
Tia hồng ngoại3
Nói chung, các vật có nhiệt độ lớn hơn 0 K
đều có phát ra tia hồng ngoại.
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

12. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Có tác dụng nhiệt mạnh.
• Có tác dụng lên phim ảnh.
• Có thể gây ra các phản ứng hóa học (Ví dụ như tạo ra phản ứng
trên phim hồng ngoại).
• Có thể biến điệu như sóng điện từ cao tần.
• Có thể gây ra hiện tượng quang điện trong ở một số chất bán dẫn.
Tia hồng ngoại3
b. Đặc điểm
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

13. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
Đèn hồng ngoại Đèn hồng ngoại sưởi ấm
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

14. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Lò sưởi đối lưu hồng ngoại
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
Máy sấy tóc hồng ngoại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

15. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Bếp hồng ngoại
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Điều khiển từ xa bằng tia hồng

16. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
Kính viễn vọng hồng ngoại Spitzer của NASA và hình ảnh sao Hỏa được ghi nhận.
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

17. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tên lửa tự tìm mục tiêu Ống nhòm hồng ngoại
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

18. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia hồng ngoại3
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Máy ảnh hồng ngoại

25. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Định nghĩa
Tia tử ngoại là các bức xạ mà mắt ta không nhìn thấy được có bước
sóng từ vài nanômét đến 0,38 μm (lớn hơn bước sóng của tia X và
nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng tím).
Tia tử ngoại4
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

26. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Mặt Trời là một nguồn phát ra tia tử ngoại mạnh.
Tia tử ngoại4
a. Nguồn phát
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

27. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Hồ quang điện, đèn hơi thủy ngân là các nguồn phát ra tia tử ngoại khá
mạnh.
Tia tử ngoại4
a. Nguồn phát
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

28. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Nói chung những vật có
nhiệt độ trên 20000C đều
có phát ra tia tử ngoại
(ngoài việc có phát ra tia
hồng ngoại và ánh sáng
khả kiến).
Tia tử ngoại4
a. Nguồn phát
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

29. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Bị nước và thủy tinh hấp thụ rất mạnh nhưng lại hầu như trong suốt
đối với thạch anh.
• Có tác dụng lên phim ảnh.
• Có thể gây ra các phản ứng hóa học.
• Kích thích phát quang một số chất.
• Làm ion hóa không khí.
• Có tác dụng sinh học, giúp cây xanh tổng hợp diệp lục tố, cơ thể tổng
hợp vitamin D, hủy diệt tế bào.
Tia tử ngoại4
b. Đặc điểm
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

30. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại4
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Máy kiểm tra tiền.
Ứng dụng làm phát quang
của tia tử ngoại.

31. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại4
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Trình diễn nghệ thuật
Ứng dụng làm phát quang
của tia tử ngoại.

32. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại4
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Dùng để dò tìm vết xước
trên bề mặt sản phẩm.

33. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Dùng để điều trị
chứng bệnh còi
xương ở trẻ em.
Tia tử ngoại4
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

34. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Dùng để tiệt trùng
cho thực phẩm.
Tia tử ngoại4
c. Ứng dụng
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

35. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại gây ra những nguy hiểm cho sức khỏe con người như:
Cháy nắng, tàn nhang, ung thư da, mù mắt, thay đổi cấu trúc ADN,…
Tia tử ngoại4
d. Tác hại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

36. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tuyết phản xạ 90% tia tử ngoại, cát phản xạ 20% tia tử ngoại. Nên sẽ nguy
hiểm hơn trong những ngày nắng trượt tuyết hay phơi nắng ở bãi biển.
Tia tử ngoại4
d. Tác hại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

37. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
• Tia tử ngoại bị thủy tinh hấp thụ
mạnh.
Tia tử ngoại4
e. Sự hấp thụ tia tử ngoại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII

38. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại4
e. Sự hấp thụ tia tử ngoại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
• Thạch anh, nước hấp thụ mạnh các tia tử ngoại có bước sóng ngắn hơn
200 nm.

39. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia tử ngoại4
e. Sự hấp thụ tia tử ngoại
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
• Tầng ôzôn hấp thụ hầu hết các tia tử ngoại có bước sóng dưới 300 nm.

40. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Mở rộng về tầng ôzôn
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
• Là lá chắn bảo vệ sự sống Trái Đất khỏi tia tử ngoại có hại từ Mặt Trời
Ảnh chụp lỗ hổng tầng ôzôn. Gây nên hiệu ứng nhà kính

41. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Mở rộng về tầng ôzôn
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Gây hại tới sinh vật biểnẢnh chụp lỗ hổng tầng ôzôn.
• Là lá chắn bảo vệ sự sống Trái Đất khỏi tia tử ngoại có hại từ Mặt Trời

42. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Mở rộng về tầng ôzôn
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Ảnh chụp lỗ hổng tầng ôzôn.
Phá hủy hệ thống miễn dịch, tăng khả năng
mắc bệnh cho người và động vật.
• Là lá chắn bảo vệ sự sống Trái Đất khỏi tia tử ngoại có hại từ Mặt Trời

43. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Mở rộng về tầng ôzôn
TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠII
Ảnh chụp lỗ hổng tầng ôzôn.
• Là lá chắn bảo vệ sự sống Trái Đất khỏi tia tử ngoại có hại từ Mặt Trời
Biến đổi khí hậu, Trái Đất nóng dần lên.

44. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Winhem Cônrat Rơnghen (1845 - 1923)

45. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
TIA XII
1 Tia X (tia Rơnghen)
Định nghĩa
Tia X là những bức xạ không nhìn thấy được, có bước sóng nhỏ hơn
bước sóng của tia tử ngoại (10-11 m ≤ λ ≤ 10-8 m), có bản chất là
sóng điện từ.
- Tia X có bước sóng gần 10-11 m gọi là tia X cứng.
- Tia X có bước sóng gần 10-8 m gọi là tia X mềm.

46. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
2 Cấu tạo ống Rơnghen
• Cấu tạo: Ống tia X là một ống tia catôt, trong đó có gắn thêm một điện cực
bằng kim loại có nguyên tử lượng lớn rất khó nóng chảy để chắn dòng tia
catôt.
• Cực kim loại này được gọi là đối âm cực, được nối với anôt. Áp suất trong
ống khoảng 10-3 mmHg.
TIA XII

47. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
2 Cấu tạo ống Rơnghen
• Vấn đề kỹ thuật: Khi ống tia X hoạt động nó rất nóng, người ta phải cho dòng
nước trong lòng ống để nó giải nhiệt.
• Ngoài ra để tăng dòng êlectron trong tia âm cực, người ta dùng catôt là một
sợi dây kim loại bằng Volfram nung nóng và bọc một lớp Thorioxit, lớp này
còn dùng để tăng tuổi thọ của dây.
TIA XII

48. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
3 Hoạt động
• Đặt vào giữa anôt và catôt một hiệu điện thế khoảng vài chục ngàn vôn thì
các êlectron bứt ra khỏi catôt tăng tốc mạnh, thu năng lượng lớn đến đập
vào đối âm cực và từ đó phát xạ ra tia X.
TIA XII
U
+-
X
Uk

49. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
4 Cơ chế phát sinh
TIA XII
U
+-
X
U
k

50. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
5 Tính chất và ứng dụng
• Tia X có khả năng đâm xuyên. Bước sóng của tia X càng nhỏ thì khả năng
đâm xuyên càng lớn, trong công nghiệp dùng để dò các lỗ hổng khuyết tật
bên trong các sản phẩm đúc.
TIA XII

51. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
5 Tính chất và ứng dụng
• Trong đời sống: Kiểm tra hành lý của hành khách đi máy bay, qua các
cổng an ninh.
TIA XII

52. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
5 Tính chất và ứng dụng
• Có tác dụng làm phát quang một số chất, có khả năng đâm xuyên tia X
được dùng trong y học để chiếu điện, chụp điện.
TIA XII

53. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
5 Tính chất và ứng dụng
• Có khả năng ion hoá chất khí. Ứng dụng tính chất này, người ta làm
máy đo liều lượng tia X.
TIA XII

54. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
5 Tính chất và ứng dụng
• Có tác dụng sinh lý. Nó có thể huỷ hoại tế bào, diệt khuẩn. Vì thế tia X
dùng để chữa những ung thư nông, gần ngoài da.
TIA XII

55. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ánh sáng nhìn thấy
Tia Gama
Tia Rơnghen
Vùng tử ngoại
Vùng hồng ngoại
Sóng vô tuyến
λ = 0,76 μm
λ = 0,40 μm
λ < 10-11 m
10-11 m ≤ λ ≤ 10-8 m
10-9 m ≤ λ ≤0, 4.10-6m
0,76.10-6 m ≤ λ ≤ 10-3 m
λ > 10-3 m
THANG SÓNG ĐIỆN TỪ
0,40 µm ≤ λ ≤ 0,76
µm
Chiều giảm dần
của bước sóng

56. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 1
Tia Rơnghen có
A. cùng bản chất với sóng âm.
B. bước sóng lớn hơn bước sóng của tia hồng ngoại.
C. cùng bản chất với sóng vô tuyến.
D. điện tích âm.
MỘT SỐ VÍ DỤIII
ĐH 2008

57. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 2
Tia tử ngoại được dùng
A. để tìm vết nứt trên bề mặt sản phẩm bằng kim loại.
B. trong y tế để chụp điện, chiếu điện.
C. để chụp ảnh bề mặt Trái Đất từ vệ tinh.
D. để tìm khuyết tật bên trong các sản phẩm bằng kim loại. ĐH 2009
MỘT SỐ VÍ DỤIII

58. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 3
Trong chân không, các bức xạ được sắp xếp theo thứ tự bước
sóng giảm dần là:
A. Tia hồng ngoại, ánh sáng tím, tia tử ngoại, tia Rơn-ghen.
B. Tia hồng ngoại, ánh sáng tím, tia Rơn-ghen, tia tử ngoại.
C. Ánh sáng tím, tia hồng ngoại, tia tử ngoại, tia Rơn-ghen.
D. Tia Rơn-ghen, tia tử ngoại, ánh sáng tím, tia hồng ngoại.
ĐH 2009
MỘT SỐ VÍ DỤIII

59. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 4Khi nói về tia hồng ngoại, phát biểu nào dưới đây là sai?
A. Tia hồng ngoại cũng có thể biến điệu được như sóng điện từ cao tần.
B. Tia hồng ngoại có khả năng gây ra một số phản ứng hóa học.
C. Tia hồng ngoại có tần số lớn hơn tần số của ánh sáng đỏ.
D. Tác dụng nổi bật nhất của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt.
ĐH 2010
MỘT SỐ VÍ DỤIII

60. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 5
Trong các nguồn bức xạ đang hoạt động: hồ quang điện, màn
hình máy vô tuyến, lò sưởi điện, lò vi sóng; nguồn phát ra tia tử
ngoại mạnh nhất là
A. màn hình máy vô tuyến.
B. lò vi sóng.
C. lò sưởi điện.
D. hồ quang điện.
ĐH 2010
MỘT SỐ VÍ DỤIII

61. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 6
Khi nói về tia tử ngoại, phát biểu nào sau đây là sai?
A. Tia tử ngoại là sóng điện từ có tần số nhỏ hơn tần số của ánh sáng tím.
B. Trong y học, tia tử ngoại được dùng để chữa bệnh xương.
C. Trong công nghiệp, tia tử ngoai được dùng để phát hiện các vết nứt trên bề
mặt các sản phẩm kim loại.
D. Tia tử ngoại có tác dụng mạnh lên phim ảnh.
ĐH 2011
MỘT SỐ VÍ DỤIII

62. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Ví dụ 7Khi nói về tính chất của tia tử ngoại, phát biểu nào sau đây là sai?
A. Tia tử ngoại làm iôn hóa không khí.
B. Tia tử ngoại kích thích sự phát quang của nhiều chất.
C. Tia tử ngoại tác dụng lên phim ảnh.
D. Tia tử ngoại không bị nước hấp thụ. ĐH 2012
MỘT SỐ VÍ DỤIII

63. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
TÓM TẮT BÀI HỌC
Tia hồng ngoại
- Vật có nhiệt độ cao hơn 0K. Trong môi trường:
nhiệt độ của vật phải cao hơn nhiệt độ môi
trường. Bóng đèn dây tóc, bếp ga, bếp than, điôt
hồng ngoại.
- Vật có nhiệt độ ≥ 20000C, hồ quang điện, Đèn hơi
thuỷ ngân, Mặt Trời và các vì sao. nhiệt độ của vật
càng cao thì phổ tử ngoại của vật càng kéo dài
hơn về phía sóng ngắn.
Tia tử ngoại
- Tác dụng nhiệt rất mạnh, dễ bị các vật hấp thụ.
Có khả năng gây ra một số phản ứng hóa học. Có
thể biến điệu được(sóng mang). Gây ra hiện
tượng quang điện trong ở một số chất bán dẫn.
- Tác dụng lên phim ảnh. Kích thích sự phát quang
của nhiều chất. Kích thích nhiều phản ứng hoá
học. Tác dụng sinh học. Ion hoá chất khí, gây tác
dụng quang điện. Bị nước và thuỷ tinh hấp thụ
mạnh, nhưng truyền qua được thạch anh.
- Sấy khô, sưởi ấm, chụp ảnh ban đêm, chụp ảnh
hồng ngoại. Dùng trong các bộ điều khiển từ xa,
quang trở. Trong quân sự: Ống nhòm ban đêm,
quay phim ban đêm, tên lửa dò tìm mục tiêu..
- Chụp ảnh các thiên thể. Dùng trong đèn huỳnh
quang, tìm vết nứt trên bề mặt kim loại, soi tiền.
Tổng hợp vitamin D. Dùng để triệt trùng các dụng
cụ phẫu thuật, chữa bệnh (như bệnh còi xương),
dùng để tiệt trùng cho thực phẩm. Quang điện
ngoài, pin quang điện….
- Ngăn chặn tia tử ngoại bằng kính thuỷ tinh (kính
hàn, kính quan sát nhật thực).
Ứng dụng
Nguồn phát
Tính chất

64. LỚ
P
12
CHƯƠNG
V
BÀI 29
CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC BỨC XẠ KHÔNG NHÌN THẤY (PHẦN 2)
Tia X (tia rơn-ghen)
Là những bức xạ không nhìn thấy được, có bước sóng nhỏ hơn bước sóng
của tia tử ngoại (10-11m ≤ λ ≤ 10-8m), có bản chất là sóng điện từ.
• Tia Rơn-ghen có khả năng đâm xuyên lớn, trong công nghiệp dùng để dò
các lỗ hổng khuyết tật bên trong các sản phẩm đúc.
• Trong đời sống: Kiểm tra hành lý của hành khách đi máy bay…
• Có tác dụng mạnh lên kính ảnh nên được dùng để chụp điện.
• Có tác dụng làm phát quang một số chất.
• Có khả năng ion hoá chất khí. Dựa vào tính chất này, người ta làm máy đo
liều lượng tia Rơn-ghen.
• Có tác dụng sinh lý. Nó có thể huỷ hoại tế bào, diệt khuẩn. Vì thế tia
Rơn-ghen dùng để chữa những ung thư nông, gần ngoài da.
TÓM TẮT BÀI HỌC