SlideShare a Scribd company logo
1 of 26
Îëîí òàëñòûí
    îãòëîë

  Ãåîìåòð
  X анги
Çîðèëãî
Îëîí òàëñòûã ºãºãäñºí
íºõö뺺ð îãòëîæ ñóðàõ
Îãòëîëä ¿¿ññýí çàðèì
ä¿ðñèéí òàëáàéã îëæ
ñóðàõ
Àãóóëãà
Îãòëîë áàéãóóëàõ àðãà
Îãòëîëä ¿¿ññýí ä¿ðñèéí
òàëáàé îëîõ
Куб   тетраэдр
Тодорхойлолт
     Олон талст ба хавтгайд нэгэн зэрэг
харъяалагдах цэгүүдээс тогтох олон
өнцөгтийг олон талстыг хавтгайгаар
огтлоход үүссэн огтлол гэх бөгөөд тэрхүү
хавтгайг огтлогч хавтгай гэнэ. Хэрэв α
хавтгай β хавтгайтай а шулуунаар
огтлолцож байвал а шулууныг α хавтгайн
β хавтгай дээрх мөр эсвэл а шулууныг β
хавтгайн α хавтгай дээрх мөр гэнэ. Огтлогч
хавтгайн олон талстын аль нэг талсын
хавтгай дээрх мөрийг нь байгуулах замаар
бодлогыг шийдэх аргыг мөрийн арга гэнэ.
Îãòëîë áàéãóóëàõäàà áàðèìòëàõ
              ä¿ðýì
1. Íýã õàâòãàé äýýð îðøèõ 2 öýãèéã
   øóóä õîëáîíî.     /I1àêñèîì ¸ñîîð /
2. Íýã õàâòãàé äýýð îðøèõ 2 øóëóóíû
   îãòëîëûí öýãèéã îëíî. /Ñ3 àêñèîì
   ¸ñîîð/
3. 2 õàâòãàéí îãòëîëä ¿¿ñýõ øóëóóíûã
   áàéãóóëíà.               /Ñ2 àêñèîì
   ¸ñîîð/
Жишээ - 1
SABC тетраэдрийн SA , SC
,   BC     ирмэгүүд   дээр
харгалзан X ,Y ,Z цэгүүд
өгөгдөв. (XYZ) хавтгайгаар
тетраэдрийг огтлоход үүсэх
огтлолыг байгуул.
Зураг

                S

                    Y

        X



T   A                       С
            K
                        Z
                    В
Жишээ - 2
ABCDA1B1C1D1       кубын
B1C1, AD ирмэгүүд дээр
харгалзан M , N цэгүүд
өгөгджээ. Кубыг α =
(A1BN) хавтгайгаар огтлох
огтлол байгуул.
Байгуулалт
                            X

     B1       M        C1


A1                D1      Q


     B                    C
                      P
A                 D
          N
              Y
Áàòàòãàë
Ñóðàõ áè÷ãèéí
õóóäàñ 174,175
  ¹ 450-452
Áîäëîãî ¹ 450
  Зөв       гурвалжин
пирамидийн     суурийн
тал дээрх М цэгийг
дайруулан энэхүү талд
перпендикуляр хавтгай
тат.
Байгуулалт

             D




T    L       Q

                     C
A        P


                 M



         B
Áîäîëò
               Áàéãóóëàëò
1. M BC öýã àâúÿ. (BCD) õàâòãàé äýýð
   ÂÑ-ä ïåðïåíäèêóëÿð Ì öýãèéã äàéðóóëàí
   øóëóóí òàòàõàä BD èðìýãòýé Q öýãò
   îãòëîëöîíî.
2. (ABC) õàâòãàé äýýð Ì öýãèéã äàéðóóëàí
   ÂÑ    èðìýãò   ïåðïåíäèêóëÿð   øóëóóí
   òàòàõàä ÀÑ èðìýãòýé Ð öýãýýð
   îãòëîëöîíî
3. (PM) (AB)=T ýíä PM áà ÀÂ øóëóóíóóä
   ñóóðèéí (ÀÂÑ) õàâòãàé äýýð îðøèíî.
Áîäîëò

             Áàéãóóëàëò
4. T (AB), (AB) (ABD) T (ABD)
    Q (BD), (BD) (ABD) Q (ABD)
      T áà Q öýã¿¿äèéã õîëáîæ áîëíî.
5. (TQ) (AD)=L
6. L    P
Èéíõ¿¿ PLQM îãòëîëûã áàéãóóëàâ.
Бодлого №451
  ABCDA1B1C1D1 кубын
B1C1DD1ирмэгүүд      дээр
харгалзан M,N цэгүүд
авчээ. Кубыг α=(A1MN)
хавтгайгаар огтлох огтлол
байгуул.
Байгуулалт
                            Q

     B1       M        C1


A1                      P
                  D1



          B            C
                  N
A
              D
Бодолт
   Өгөгдсөн нь : М (B1C1) , N (DD1)
   Байгуулах нь : α =(A1MN)
Байгуулалт :
1. A1 N ба A1 М
2. (AM) (DD1) = Q
3. Q (D1C1DC) тул Q N
4. (QN) (CC1) = P ба P М
5. A1MPN огтлол үүслээ.
Бодлого № 452
  ABCA1B1C1 øóëóóí ïðèçìèéí
ÀÀ1 èðìýã äýýð Ì öýã ,
CÑ1B1Â òàëñò äýýð N цэг тус
тус оршино. Тэгвэл МN
шулууны (ABC) хавтгайтай
огтлолцох цэгийг байгуул.
Байгуулалт


          A1 = M//
                                  C1

                            N//

                      B1
T         M
                            N
                                  C
    A =   M/
                            N/


                      B
Бодолт
   Өгсөн нь : М (AA1) , N (BB1CC1)
   Олох нь : (MN) (ABC) = ?
Байгуулалт :
1. N ба M цэгүүдийг доод ба дээд
   сууриудад нь перпендикуляраар
   проекцлож M/N/N//M// дөрвөн өнцөгтийг
   гаргаж авна.
2. М N болно. Учир нь M,N (M/N/N//M// )
3. (MN) (ABC) = (MN) (AN) = T
Дасгал – 7
 Дадлага ажил 1
Дараах тетраэдрийг
(MNP) хавтгайгаар
  огтлох огтлол
     байгуул.
Гэрийн даалгавар
 Бодлого №
  453 - 455

More Related Content

What's hot

Pipagoriin toerom
Pipagoriin toeromPipagoriin toerom
Pipagoriin toeromboloroo33
 
Abc адил хажуут
Abc адил хажуутAbc адил хажуут
Abc адил хажуутldavaajargal
 
Chuka hicheel
Chuka hicheelChuka hicheel
Chuka hicheelZiZi Zaya
 
хэрэглэгдэхүүн2
хэрэглэгдэхүүн2хэрэглэгдэхүүн2
хэрэглэгдэхүүн2haliuk74
 
бие даалтын даалгавар 3
бие даалтын даалгавар 3бие даалтын даалгавар 3
бие даалтын даалгавар 3tsambaa111
 
хичээл4
хичээл4хичээл4
хичээл4nandia
 
цахим хичээл
цахим хичээлцахим хичээл
цахим хичээлouyha
 
паралеллограмм
паралеллограммпаралеллограмм
паралеллограммHuslen Zaya
 
хичээл№30
хичээл№30хичээл№30
хичээл№30delgerya
 
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig oloh
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig olohToon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig oloh
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig olohMunguuzb
 
Тэгш хэм
Тэгш хэмТэгш хэм
Тэгш хэмgrlee
 
тэгш хэм 6, 7
тэгш хэм  6, 7 тэгш хэм  6, 7
тэгш хэм 6, 7 gerelchimeg88
 
Hnicheel 5
Hnicheel 5Hnicheel 5
Hnicheel 5Ankhaa
 

What's hot (14)

Pipagoriin toerom
Pipagoriin toeromPipagoriin toerom
Pipagoriin toerom
 
Abc адил хажуут
Abc адил хажуутAbc адил хажуут
Abc адил хажуут
 
Chuka hicheel
Chuka hicheelChuka hicheel
Chuka hicheel
 
хэрэглэгдэхүүн2
хэрэглэгдэхүүн2хэрэглэгдэхүүн2
хэрэглэгдэхүүн2
 
бие даалтын даалгавар 3
бие даалтын даалгавар 3бие даалтын даалгавар 3
бие даалтын даалгавар 3
 
хичээл4
хичээл4хичээл4
хичээл4
 
цахим хичээл
цахим хичээлцахим хичээл
цахим хичээл
 
паралеллограмм
паралеллограммпаралеллограмм
паралеллограмм
 
хичээл№30
хичээл№30хичээл№30
хичээл№30
 
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig oloh
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig olohToon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig oloh
Toon shuluun deerh 2 tsegiin hoorondoh zaig oloh
 
үзүүлэн
үзүүлэнүзүүлэн
үзүүлэн
 
Тэгш хэм
Тэгш хэмТэгш хэм
Тэгш хэм
 
тэгш хэм 6, 7
тэгш хэм  6, 7 тэгш хэм  6, 7
тэгш хэм 6, 7
 
Hnicheel 5
Hnicheel 5Hnicheel 5
Hnicheel 5
 

Viewers also liked

гурвалжны бодлогууд
гурвалжны бодлогуудгурвалжны бодлогууд
гурвалжны бодлогуудzundarma
 
Ebs iin hureenii bodlogo.
Ebs iin hureenii bodlogo.Ebs iin hureenii bodlogo.
Ebs iin hureenii bodlogo.gerelchimeg88
 
Эргэлтийн бие
Эргэлтийн биеЭргэлтийн бие
Эргэлтийн бие99447039
 
эргэлтийн бие
эргэлтийн биеэргэлтийн бие
эргэлтийн биеsaraa79
 

Viewers also liked (6)

гурвалжны бодлогууд
гурвалжны бодлогуудгурвалжны бодлогууд
гурвалжны бодлогууд
 
huuhdiin hogjil777docx
huuhdiin hogjil777docxhuuhdiin hogjil777docx
huuhdiin hogjil777docx
 
Coril 2 huvilbar b
Coril 2 huvilbar bCoril 2 huvilbar b
Coril 2 huvilbar b
 
Ebs iin hureenii bodlogo.
Ebs iin hureenii bodlogo.Ebs iin hureenii bodlogo.
Ebs iin hureenii bodlogo.
 
Эргэлтийн бие
Эргэлтийн биеЭргэлтийн бие
Эргэлтийн бие
 
эргэлтийн бие
эргэлтийн биеэргэлтийн бие
эргэлтийн бие
 

Similar to Olon talstiin ogtlol

паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба заавар
паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба зааварпаралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба заавар
паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба зааварenkhtuya_od
 

Similar to Olon talstiin ogtlol (8)

Soril 3 huvilbar b
Soril 3 huvilbar bSoril 3 huvilbar b
Soril 3 huvilbar b
 
Soril 3 jishig daalgavar
Soril 3 jishig daalgavarSoril 3 jishig daalgavar
Soril 3 jishig daalgavar
 
Soril 29 jishig daalgavar
Soril 29 jishig daalgavarSoril 29 jishig daalgavar
Soril 29 jishig daalgavar
 
11 soril 25_jishig daalgavar
11 soril 25_jishig  daalgavar11 soril 25_jishig  daalgavar
11 soril 25_jishig daalgavar
 
Tegsh untsugt
Tegsh untsugtTegsh untsugt
Tegsh untsugt
 
Soril 28 jishig daalgavar
Soril 28   jishig daalgavarSoril 28   jishig daalgavar
Soril 28 jishig daalgavar
 
паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба заавар
паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба зааварпаралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба заавар
паралель ба перпендикуляр чанарын тестийн бодолт ба заавар
 
11 soril 30_jishig daalgavar
11 soril 30_jishig  daalgavar11 soril 30_jishig  daalgavar
11 soril 30_jishig daalgavar
 

Olon talstiin ogtlol

  • 1. Îëîí òàëñòûí îãòëîë Ãåîìåòð X анги
  • 2. Çîðèëãî Îëîí òàëñòûã ºãºãäñºí íºõö뺺ð îãòëîæ ñóðàõ Îãòëîëä ¿¿ññýí çàðèì ä¿ðñèéí òàëáàéã îëæ ñóðàõ
  • 3. Àãóóëãà Îãòëîë áàéãóóëàõ àðãà Îãòëîëä ¿¿ññýí ä¿ðñèéí òàëáàé îëîõ
  • 4. Куб тетраэдр
  • 5. Тодорхойлолт Олон талст ба хавтгайд нэгэн зэрэг харъяалагдах цэгүүдээс тогтох олон өнцөгтийг олон талстыг хавтгайгаар огтлоход үүссэн огтлол гэх бөгөөд тэрхүү хавтгайг огтлогч хавтгай гэнэ. Хэрэв α хавтгай β хавтгайтай а шулуунаар огтлолцож байвал а шулууныг α хавтгайн β хавтгай дээрх мөр эсвэл а шулууныг β хавтгайн α хавтгай дээрх мөр гэнэ. Огтлогч хавтгайн олон талстын аль нэг талсын хавтгай дээрх мөрийг нь байгуулах замаар бодлогыг шийдэх аргыг мөрийн арга гэнэ.
  • 6. Îãòëîë áàéãóóëàõäàà áàðèìòëàõ ä¿ðýì 1. Íýã õàâòãàé äýýð îðøèõ 2 öýãèéã øóóä õîëáîíî. /I1àêñèîì ¸ñîîð / 2. Íýã õàâòãàé äýýð îðøèõ 2 øóëóóíû îãòëîëûí öýãèéã îëíî. /Ñ3 àêñèîì ¸ñîîð/ 3. 2 õàâòãàéí îãòëîëä ¿¿ñýõ øóëóóíûã áàéãóóëíà. /Ñ2 àêñèîì ¸ñîîð/
  • 7. Жишээ - 1 SABC тетраэдрийн SA , SC , BC ирмэгүүд дээр харгалзан X ,Y ,Z цэгүүд өгөгдөв. (XYZ) хавтгайгаар тетраэдрийг огтлоход үүсэх огтлолыг байгуул.
  • 8. Зураг S Y X T A С K Z В
  • 9. Жишээ - 2 ABCDA1B1C1D1 кубын B1C1, AD ирмэгүүд дээр харгалзан M , N цэгүүд өгөгджээ. Кубыг α = (A1BN) хавтгайгаар огтлох огтлол байгуул.
  • 10. Байгуулалт X B1 M C1 A1 D1 Q B C P A D N Y
  • 12. Áîäëîãî ¹ 450 Зөв гурвалжин пирамидийн суурийн тал дээрх М цэгийг дайруулан энэхүү талд перпендикуляр хавтгай тат.
  • 13. Байгуулалт D T L Q C A P M B
  • 14. Áîäîëò Áàéãóóëàëò 1. M BC öýã àâúÿ. (BCD) õàâòãàé äýýð ÂÑ-ä ïåðïåíäèêóëÿð Ì öýãèéã äàéðóóëàí øóëóóí òàòàõàä BD èðìýãòýé Q öýãò îãòëîëöîíî. 2. (ABC) õàâòãàé äýýð Ì öýãèéã äàéðóóëàí ÂÑ èðìýãò ïåðïåíäèêóëÿð øóëóóí òàòàõàä ÀÑ èðìýãòýé Ð öýãýýð îãòëîëöîíî 3. (PM) (AB)=T ýíä PM áà ÀÂ øóëóóíóóä ñóóðèéí (ÀÂÑ) õàâòãàé äýýð îðøèíî.
  • 15. Áîäîëò Áàéãóóëàëò 4. T (AB), (AB) (ABD) T (ABD) Q (BD), (BD) (ABD) Q (ABD) T áà Q öýã¿¿äèéã õîëáîæ áîëíî. 5. (TQ) (AD)=L 6. L P Èéíõ¿¿ PLQM îãòëîëûã áàéãóóëàâ.
  • 16. Бодлого №451 ABCDA1B1C1D1 кубын B1C1DD1ирмэгүүд дээр харгалзан M,N цэгүүд авчээ. Кубыг α=(A1MN) хавтгайгаар огтлох огтлол байгуул.
  • 17. Байгуулалт Q B1 M C1 A1 P D1 B C N A D
  • 18. Бодолт Өгөгдсөн нь : М (B1C1) , N (DD1) Байгуулах нь : α =(A1MN) Байгуулалт : 1. A1 N ба A1 М 2. (AM) (DD1) = Q 3. Q (D1C1DC) тул Q N 4. (QN) (CC1) = P ба P М 5. A1MPN огтлол үүслээ.
  • 19. Бодлого № 452 ABCA1B1C1 øóëóóí ïðèçìèéí ÀÀ1 èðìýã äýýð Ì öýã , CÑ1B1Â òàëñò äýýð N цэг тус тус оршино. Тэгвэл МN шулууны (ABC) хавтгайтай огтлолцох цэгийг байгуул.
  • 20. Байгуулалт A1 = M// C1 N// B1 T M N C A = M/ N/ B
  • 21. Бодолт Өгсөн нь : М (AA1) , N (BB1CC1) Олох нь : (MN) (ABC) = ? Байгуулалт : 1. N ба M цэгүүдийг доод ба дээд сууриудад нь перпендикуляраар проекцлож M/N/N//M// дөрвөн өнцөгтийг гаргаж авна. 2. М N болно. Учир нь M,N (M/N/N//M// ) 3. (MN) (ABC) = (MN) (AN) = T
  • 22. Дасгал – 7 Дадлага ажил 1 Дараах тетраэдрийг (MNP) хавтгайгаар огтлох огтлол байгуул.
  • 23.
  • 24.
  • 25.