Çinlilerle iş yaparken dikkat edilmesi gereken önemli ayrıntılar nelerdir?

1. İletişim Sanatı
Çin’e Açılan Kapı

2. 2019年4月16日
İzmir
Çin İş Kültürü
Eğitimi
Mazars Global Çin Hizmetleri
Mazars 海外中国业务部

3. İÇERİK目录
K O N U
1. ÇİN O KADAR UZAK MI?
2. ÇİN TAKVİMİ
3. ÇİN KÜLTÜRÜNÜ ANLAMAK
4 RESMİ ÇİNCE
5. SELAMLAŞMA
6. ÇİN’DE KARTVİZİTİNİ ÖNEMİ
7. ÖNYARGILAR
8. MÜZAKERENİN ÖNEMİ
9. HEDİYELEŞME ve İŞ YEMEKLERİ
10. ÇİN’DEKİ GELİŞİM

4. 4
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇİN HALK CUMHURİYETİ
ÇinOKadar Uzak Mı?
İstanbul’dan 10 saatlik direk bir uçuşla Beijing’e varabilirsiniz 中国
1.4 Milyar nüfus
290 Yöresel dil
23 Eyalet
12 Temel Şive
Dünyanın En Kalabalık
Ülkesi
普通话
Pu tong hua
广东话
Guang dong hua
9.597 Milyon km2

5. Çin takvimine göre bu sene yeni yıl 5 Şubat’ta başladı.
• Herkes ile anlaşır
• Dürüst ve cömerttir
• İnsanların iyi yanını görür
• Kavga etmeyi sevmez
• Rahatına ve keyfine düşkündür
Çin Takvimi 2019
猪
日历

6. 6
Guanxi gerekli midir?
Öncelikle tarafların birbirini tanıması ve
güven unsurunun oluşmasına imkân
verecek zaman ve bağlantıların hayata
geçmesidir.
Oluşturmak için ne yapılabilir?
Onların kültürüne, yaşam şekline ve
ailelerine olan merakınızı samimiyetle
ifade edebilirsiniz.
Guanxi ”关系” nedir?
Guanxi bir kişinin sosyal ve iş
çevresindeki bağlantıları, tanıdıkları,
onlarla olan ilişkileri bütününü ifade
etmektedir.
ÇinKültürünüAnlamak
关系 Güven Samimiyet
文化 Çin kültürünü anlamak için öncelikle “关系” Guanxi terimini öğrenmek gerekir.

7. 7
Ne konuşmalı?
Yemek kültürü, tarihi mekânlar, doğal
güzelliklerden konuşmayı severler.
Kapadokya, Ege Denizi, İstanbul’dan
bahsederek birçok ilgi çekecek detayları
paylaşabilirsiniz.
Ne konuşmamalı?
Ne olacak bu memleketin hali?
Hangi takımı tutuyorsun?
İnanç ve dinin nedir?
Çinlilerin davranışsal farklılıkları?
Her ne kadar batı toplumlarında insanlar
kızgınlık ve kırgınlıklarını daha rahat
ortaya koysalar da Çinliler bu duygularını
kendi iradelerine sahip olarak
dizginlemektedir.
ÇinKültürünüAnlamak
İrade Merak Tarafsızlık
文化 Çin’de insanlar genellikle çok haklı olsalar dâhi meydan okumaktan,
karşı karşıya gelmekten kaçınırlar.

8. 8
Mandarin Çincesi nedir?
Çincenin en çok konuşulan lehçesine
verilen isimdir. 普通话 Putonghua, 汉语
Hanyu veya 国语 Guoyu olarak da
telaffuz edilir. Mandarin, Çin’deki devlet
kurumlarının ortak resmi dilidir.
İş yapmak için gerekli midir?
Çince bilmeden de iş birliği yapabilirsiniz.
Çin menşeli firmaların çoğunda artık
İngilizce konuşan personel
bulunmaktadır. Bu kişiler vasıtasıyla Çinli
firmalarla çalışabilirsiniz.
Farkı nedir?
1956 yılında karakterlerde
basitleştirmeye gidilerek “Sadeleştirilmiş
Karakterler” kullanılmaya başlanmıştır.
Buna karşın Hong Kong, Macau ve
Tayvan’da hâlen “Geleneksel
Karakterler” kullanılmaktadır.
Resmi Çince
Basitleştirilmiş & Geleneksel Çince Çin Kaligrafisi 60.000 Farklı Karakter
Mandarin, Kantonca, Hokkien ve Hakka en çok kullanılan şivelerdir.
Yazı dili, yani kullanılan Çince karakterler oldukça benzerdir.
中文

9. 9
İş görüşmelerinde ne içilir?
Çinliler konuklarına Çin
misafirperverliğinin kadim nişanesi olarak
茉 莉花 Molihua, 铁观音 Tieguanyin veya
红茶 Hongcha gibi farklı Çin çaylarından
ikram etmek isterler.
Toplantılar için temel Çince ifadeler
你好！ Ni hao Merhaba!
你好吗！ Nǐhǎo ma Nasılsın?
谢谢！Şie şie Teşekkür ederim.
再见！ Zay ciyen Görüşmek üzere!
Selamlaşma nasıl yapılır?
Çinliler kendilerini tek tek ayağa kalkarak
size takdim etmek isteyebilirler. Böyle bir
durumla karşılaşırsanız sizin de mutlaka
ayağa kalkarak tanıtın.
Çin’deSelamlaşma
Takdim Çay & KahveTemel İfadeler
招呼 Temel Çince kelimeler bilmeniz size sempati sağlayacak ve
farklılıklardan kaynaklanan mesafeleri azaltmada faydalı olacaktır.

10. 10
Nasıl verilmeli?
Kartınızı iki elle tutarak uzatmalı
onun kartını da iki elle tutarak
almalısınız. İsminizi karşınızdaki kişinin
okuyacağı şekilde ona çevirerek takdim
etmelisiniz.
Nelere dikkat edilmeli?
Kartvizitinizi bizzat siz takdim edin.
Aldığınız kartvizitleri dikkatle okuyun.
ve asla cüzdana koymayın.
Neden önemli?
Kartvizit sadece irtibat bilgilerinin yer aldığı
ufak bir kâğıt parçasından ziyade, sizin
bağlı olduğunuz kuruluşunuzu ve
uzmanlığınızı anlatan kıymetli bir belgedir.
Çin’deKartvizitin Önemi
Kartvizit Sunuş Kabul
名片 Çin iş kültüründe kartvizite verilen önem
batı medeniyetlerine kıyasla oldukça farklılık göstermektedir.

11. 11
Ne tür konular seçilmeli?
Çinliler kültürlerine ait konularda sorular
sorulmasından oldukça memnun olurlar.
Şehrin tarihi, yemek ve çay kültürü Çin
yeni yılını ve aileleri hakkındaki sorular
sorabilir.
Nasıl davranılmalı?
Gösterebileceğiniz en iyi tutum
toplantınız bittikten sonra henüz Çinli
bağlantınızın ofisindeyken onlara iltifat ve
teşekkür etmektir.
Ne sorabilirler?
Yaşınız, evli veya bekâr olmanız,
çocuğunuz olup olmadığı, ne kadar gelir
elde ettiğiniz gibi sizce özel konulara ait
sorularla karşılaşabilirsiniz.
ÇinHakkındaÖnyargılar
Sizi bekleyenler Kültür & Aile Teşekkür
偏见 Batılılara göre Çinliler şahsi konulardaki detayları öğrenmek için ve
bazı soruları sorarken oldukça meraklı ve rahat tavır sergilemektedir.

12. 12
Nelere dikkat etmek gerekir?
Mağrur tavırlar Çinliler tarafından pek
hoş karşılanmamaktadır.
Doğrudan ve kesin bir tutum olumlu
sonuçlar üretmeyebilir, esnek olmaya
gayret gösterin.
Uygulayabilecek tavsiyeler nelerdir?
Öncelikle karşılıklı güven kurun.
Alçakgönüllü ve saygılı bir üslup kullanın.
“Hayır” gibi olumsuz ifadeler
kullanmaktan sakının.
iş yemeklerine iştirak edin.
Müzakere neden önemli?
Çince ve Çin tarihine vakıf olmasalar
dâhi Çin ile uzun zamandır ticari ve
kültürel iş birlikleri yapabilen kişilerin en
büyük meziyeti sabırlı olmalarıdır.
Çin’deMüzakereninÖnemi
Sabır Çin iş kültürü İtimat
谈判 Çin kültürünün batı toplumundan farklı işleyişi nedeniyle müzakere etmek
sizin için oldukça zor ve uzun zaman alan bir hâl alabilir.

13. 13
Ne tür hediyeler verirler?
Çin kültürü, Çin tarihi ve çeşitli el
sanatlarıyla ilgili olabilir. Örneğin, el
yapımı tablolar, güzel yazı sanatı
örnekleri veya Çin çayları olabilir.
Hediye olarak neler verilebilir?
Şirketinize ait özel bir dolma kalem,
ajanda olabileceği gibi kültürünüze ait
hediyelik eşyalar, kahve veya şekerleme
ya da posta kartları veyahut ülkenizdeki
tarihi mekânlara ait fotoğraflar da olabilir.
Hediyeleşmenin önemi nedir?
Hediyeleşmek, Çin iş kültürünün bir
parçasıdır. Çinliler hem Çinli hem de
uluslararası iş ortaklarına yaptıkları
tanışma ziyaretlerinde, dostluklarının bir
göstergesi olarak hediyeler getirirler.
Çin’deHediyeleşmeKültürü
Dosluk göstergesi Çam sakızı çoban armağanı Kırmızı & Altın Sarısı
礼物 Çinliler tarih boyunca ipek imalatında başarılı oldukları gibi ipekli kumaşları
dostane ilişkiler kurmak için hediye olarak da vermişlerdir.

14. 14
绿帽子 Lü Mazo Zi
Anlamı, bir kişinin eşi veya kız
arkadaşının ona sadakatsiz olduğu
anlamına gelir.
伞 San 散
Çincede şemsiye ayrılmak kelimeleri
sesteştir. Çinli bir çifte hediye olarak
şemsiye vermek onların ayrılmalarını
istemek anlamına gelmektedir.
送钟 Song Zhong 送终
Saat göndermek ile cenaze törenine
katılmak anlamına gelen kelimeler sesteş
olduğu için Çinliler kendilerini lanetlenmiş
gibi hissederler.
ÇinlilereNeler HediyeEdilmez
Saat Yeşil Şapka Şemsiye
礼物 Batı medeniyetlerinde normal karşılanan bazı hediyeler
Çinliler tarafından rencide edici veya itici olarak nitelendirilmektedir.

15. 15
菊花 Ju Hua
Kasımpatı çiçeği geleneksel olarak
ölmüş bir kişinin cenaze töreni veya
mezarlıkta yası tutmak için kullanılır.
Mumlar da ölülerin için yapılan dini
törenlerle ilişkilendirilmektedir.
白色 Bai Se 黑色 Hei Se
Çin’de siyah ve beyaz renkler de cenaze
törenlerinde kullanıldıkları için kötü şans
ile ilişkilendirilir. Beyaz daha çok büyük
üzüntü ve siyah renk ise dert, acı olarak
algılanır.
一刀两断 Yi Dao Liang Duan
Kesme işlemi için kullanılan bıçak ve
makas gibi aletlerin hediye edilmesi
arkadaşlık ve dostluk gibi ilişkilerinizi
parçalamak anlamına gelmektedir.
ÇinlilereNeler HediyeEdilmez
Keskin Cisimler Kasımpatı ve Mum Siyah ve Beyaz Renkler
礼物 Batı medeniyetlerinde normal karşılanan bazı hediyeler
Çinliler tarafından rencide edici veya itici olarak nitelendirilmektedir.

16. 16
İş yemeklerinde ne yapılır?
Çinlilerin konuklarını yemek servisinin
başlangıcından sonuna kadar bitmek
bilmez bir döngü içinde kadeh tokuşturup
kutlamaya davet ederler.
Nasıl davranmak gerekir?
Menüde yiyemeyeceğiniz şeyler varsa
nazikçe belirtebilirsiniz.
Eğer yemeğin tadını beğenmezseniz en
azından ufak bir ısırık almaya çalışın.
Neden önemlidir?
Çinliler iş yemeklerini potansiyel iş
ortaklarıyla birlikte bir öğün yemek
yemekten ziyade onları daha yakından
tanımak için bir fırsat olarak görürler.
Çin’deİş Yemekleri
Tanışma Misafirperverlik Bol çeşit
晚宴 Çin’de yeme içmenin çok önemli bir yeri vardır. İnsanlar birbirini selamlarken
“Nasılsın” yerine Chi le ma? “Yemek yedin mi ?” diye sorarlar.

17. 17
Çin’deki Gelişim
地铁
Hat Sayısı : 3 hat
Durak Sayısı : 67 adet
Hat Uzunluğu : 95 km
Ödem Şekli : Yi Ka Tong kartı (%100)
Kaynak: Beijing Subway Company
Toplu Taşımadaki Gelişim
• 2007 yılında Beijing metrosu toplam sadece 3 hattan oluşuyordu.
• Ulaşım ağırlıklı olarak benzinli halk otobüsleri, elektrikli treybus ve taksi ile çözülüyordu.
• Otobüs, metro ve treybuste de geçerli «Akbil» benzeri bir kart kullanılıyordu.
BEIJING METRO AĞI 2007

18. 18
Çin’deki Gelişim
地铁 Hat Sayısı : 16 hat
Durak Sayısı : 395 adet
Hat Uzunluğu : 637 km
Ödeme Şekli : QR Kod (%70)+Kart (%30)
BEIJING METRO AĞI 2019
Kaynak: Beijing Subway Company

19. 19
Çin’deki Gelişim
发展 %100 ELEKTRİKLİ HALK OTOBÜSLERİ 电动巴士
• Pekin’deki tüm otobüsler
artık elektrikli olanlarla
değiştiriliyor
• Otobüsler çoğu artık
metrobüslerin büyüklüğünde
• Dar sokaklar için ufak ebatta
da elektrikli otobüsler
üretilmeye başlanmış
• Taksi şoförleri araçlarının
tamamının elektrikli taksilere
dönüşeceğini söylüyor
• Shenzhen’de taksilerin
%90’ının elektrikli araçlara
dönüştürülmüş

20. 20
Çin’deki Gelişim
发展 ELEKTRİKLİ ARABALAR 电动车
%100 Elektirkli Araçlar
• Pekin’de şehrin her noktasında sıklıkla elektrikli araçlara rastlıyorsunuz.
• Pekin plakalı benzinli araç alabilmek için en az 8 yıl, elektrikli araç için ise 4 yıl sırada beklemek gerekiyor
• Hükümet trafik sorununu çözmek için aynı Londra’da olduğu gibi şehir merkezine her gün belli plakalı araçların girişine yasak koymuş

21. 21
Çin’deki Gelişim
发展 ONLINE ÖDEME SİSTEMLERİ | WECHAT PAY 微信支付 & ALIPAY 支付宝
Online Ödeme Sistemi Çin’de Bir Ödeme Yöntemi Değil Hayat Tarzı
• Alışveriş merkezinden, taksiye, online alışverişten, eczaneye ve hatta sokak satıcılarına kadar toplumun her kesimi Wechat pay ve Alipay kullanıyor
• Restorantlarda fatura tamamen elektronik düzenleniyor ve saniyeler içinde eposta adresinize gönderiliyor
• Alipay 350 milyondan fazla kişinin cüzdanı görevi görüyor

22. 22
Çin’deki Gelişim
发展 ONLINE ÖDEME SİSTEMLERİ | WECHAT PAY 微信支付 & ALIPAY 支付宝
Online Ödeme Sistemi Çin’de Bir Ödeme Yöntemi Değil Hayat Tarzı
• Çin’de artık bisiklet kiralama şirketleri çok yaygın, her köşe başında park etmiş bisikletleri QR kodu okutarak alabiliyorsunuz
• Restorandlarda sırada beklerden size kaç masa kaldığını WeChatten öğrenebiliyorsunuz
• Sokak satıcılarından aldığınız meyvenin parasını Alipay ve WeChatten ödemek sadece saniyeler alıyor

23. 23
Çin’deki Gelişim
艺术 SANAT |国际妇女节 DÜNYA KADINLAR GÜNÜ KONSERİ
国家大剧院 Ulusal Performans Sanatları Merkezi
• Fransız bir mimar olan Paul Andreu tarafından 2001 yılında inşasına başlanan ve 2007 yılında ilk konserin düzenlendiği NCPA.
• 12.000 m2’lik sanat merkezinde Dünya Kadınlar Gününe özel bir klasik müzik konseri verildi
• 3 dev salon barından merkezin izleyici kapasitesi ortalama 5.500 kişi

24. 24
Çin’deki Gelişim
艺术 SANAT |国际妇女节 DÜNYA KADINLAR GÜNÜ KONSERİ
国家大剧院 Ulusal Performans Sanatları Merkezi
• 3 saat süren konseri Çin’in ilk kadın orkestra şefi olan Ms. Zhen Xiao Ying yönetti.
• 2.000 kişilik salonun %80’i doluydu
• Konserde 2 kadın sanatçı opera ve Er Hu performansı sergilerken batı müziğinden Mozart, Beethoven eserleri de çalındı

25. 25
Çin’deki Gelişim
报纸ÇİN’DE GÜNDEM |全国两会 NATIONAL PEOPLE’S CONGRESS
Two session meeting & NPC Congress nedir?
• Her yıl Pekin’de gerçekleştirilen ve iki hafta
süren ekonomi, siyaset ve teknoloji
konularında kararların alındığı toplantılardır.
Neden önemli?
• Çin’in 2019 yılında ekonomi, dış ilişkiler,
dışa açılma, yatırım ve vergi alanındaki
alınan karalar açıklanmaktadır.
Bu sene için alınan karalar neler?
• 2019 yılı için şirketlere 2 trilyon Yuan’lık
( 298,31 milyon $) vergi indirimi yapılması
• Küçük ölçekli şirketlere en az %30 oranında
fon desteği verilmesi
• Çin pazarının uluslararası yatırımcılara daha
iyi koşullarla açılmasına devam edilmesi
• Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında ihracatın
artırılması ve ithalat fuarının tekrar organize
edilmesi kararlaştırıldı.
• Döviz kurları hiçbir zaman rakip amaçlı
stratejiler için kullanılmayacağı

26. Soru
İletişim sürecinde yaşanan sıkıntıların
temel sebebi nedir?
Cevap
Dil farklılığının etkisi de olmakla beraber
asıl sebep iş yapış şeklindeki farklılıklardır.
İpucu
• Toplantılarda anlamadıklarında anlamış
gibi davranabilirler
• Yazılı olarak da sormalarına müsaade
edin
• Aynı soruyu farklı şekilde tekrar
sorabilirler
• Yazışmalarda önemli bölümlerde
renklendirme kullanılabilir
İletişimde Başa
İpuçları

27. Soru
İletişimde başarı için faydalı davranışlar
nelerdir?
Cevap
• Sabır
• Hızlı geri dönüş
• Soruları detaylı cevaplama
• Cevapların sınıflandırılmış olması
İpucu
• Toplantılarda tane tane konuşmak
• Epostalarda yalın bir dil kullanmak
• Tekliflerde Çinli referansları belirtmek
İletişimde Başa
İpuçları

28. Faydalı Kaynaklar

29. 不怕慢，就怕站
Yavaş Gitmekten Korkma, Öylece Durmaktan Kork