2. zdobycieBerlina,maj1945
Na początku 1945 roku na ziemiach polskich przebywało
od 2 do 4 milionów żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu
wojny Stalin zdecydował o pozostawieniu w Polsce 300 tysięcy
żołnierzy Armii Czerwonej.
Bez ich poparcia komuniści -
– niepopularni w Polsce – nigdy nie przejęliby władzy w kraju.
koniecIIwojnyświatowej
3. „Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu
nad Adriatykiem zapadła
żelazna kurtyna
dzieląc nasz Kontynent.”
Winston Churchill
/marzec 1946/
Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się
w bloku państw komunistycznych, pozostających pod
kontrolą ZSRR.
4. Ziemie Odzyskane za Kresy Wschodnie
Po wojnie ziemie na wschód od rzeki Bug
(stanowiące prawie 50% przedwojennej
Polski) decyzją Józefa Stalina, za zgodą
premiera Wlk. Brytanii i prezydenta USA
znalazły się w ZSRR.
„W zamian” Polska otrzymała ziemie
należące przed wojną do Niemiec,
z których decyzją międzynarodową
Niemcy mieli zostać wysiedleni.
Władze niemieckie ostatecznie uznały prawo
Polski do tych ziem dopiero w 1970 roku(!)
W ten sposób rozpoczęła się wielka
wędrówka milionów Polaków na zachód.
5. 4 miliony Polaków osiedlonych
na „ziemiach odzyskanych”
1944-1949
(w tym ~ 1,5 mln z Kresów i z ZSRR)
Przed wojną niemieckie ziemie na wschód od Odry
i Nysy zamieszkiwało ~ 9 mln ludzi. Po wkroczeniu
polskiej administracji w 1945 r. było ich tam jeszcze
~ 4 mln. Aż do 1949 roku trwały wielkie
procesy migracyjne:
z jednej strony przesiedlenia
Niemców do brytyjskiej
i radzieckiej strefy
okupacyjnej,
z drugiej – osiedlanie
na „ziemiach odzys-
kanych” Polaków,
Żydów, Ukraińców
(tych ostatnich w
ramach akcji „Wisła”
w 1947 roku).
PRZESIEDLENIA
Pośpiech, powojenny chaos, brak środków i ogromna skala działań powodowały,
że wielkiej akcji przesiedleń daleko było do ideału, a przesiedleńcy niejednokrotnie
narażeni byli na utratę majątku, zdrowia, a nawet życia.
6. straty Polski w wyniku II wojny światowej:
6 mln ofiar (!)
258 mld zł strat material-
nych
(w przeliczeniu na liczbę
mieszkańców –
- 1 miejsce na świecie(!))
Już w 1945 roku rozpoczęto odbudowę kraju ze zniszczeń
wojennych.
Społeczeństwo chętnie angażowało się do pracy. Pomagało także
wojsko. To w tym czasie karierę w Polsce zrobiło pojęcie
„przodownik pracy” (zob. „Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy).
Najbardziej zniszczoną Warszawę, odbudowywano praktycznie aż
do końca lat 80.
odbudowa kraju
7. 1946: referendum ludowe
~ 27% poparcia dla komunistów
W 1946 roku komuniści postanowili sprawdzić
jakie faktycznie mają poparcie w społeczeństwie.
Prawdziwe wyniki (oficjalnie podano sfałszowa-
ne dane) pokazały, że Polacy wcale nie popiera-
ją nowej, narzucanej siłą władzy.
plakat propagandowy z 1946 r.
8. „kampania
wyborcza”
1946-7
komuniści vs PSL
Przestraszeni wynikami referendum ludowego komuniści
rozpoczęli szeroką akcję propagandową mającą na celu przekonanie
Polaków do zagłosowania na nich w nadchodzących wyborach.
Potajemnie prowadzali też represje, prześladowania i zastraszanie
członków i zwolenników najważniejszej partii opozycyjnej – PSL.
foto: Józef Hachlica, prezes koła
PSL w Krakowie--Prokocimiu zamor-
dowany przed drzwiami swojego
domu w październiku 1946
9. wybory 1947
oficjalne wyniki:
Komuniści - 80%
PSL - 10%
faktyczne wyniki (przypuszczalne):
Komuniści ~ 50% (?)
PSL ~ 50% (?)
Wybory do sejmu odbyły się w styczniu 1947 roku.
Zostały przez komunistów sfałszowane, ale w ten
sposób żeby dopuścić do sejmu niewielką liczbę (28)
polityków opozycji.
Zwycięstwo komunistów zostało zaakceptowane
na świecie (wyjątkiem były: Irlandia, Hiszpania
i Watykan).
10. Józef Cyrankiewicz
premier 1947*-52
i 1954-70
odpowiedzialny lub współodpowiedzialny
za brutalne stłumienie protestów społecznych
w 1956, 1968 i 1970 roku
*o wyborze zdecydowano w Moskwie
Po wyborach parlamentarnych z 1947 premierem został Józef
Cyrankiewicz- polski socjalista, działacz organizacji niepodległoś-
ciowych z czasów wojny, więzień Auschwitz, który zdecydował się
na współpracę z komunistami, człowiek cieszący się poparciem
Stalina.
najdłużejsprawującyswójurządpremierwhistoriiPolski
11. Prezydent RP 1947 -1952
Bolesław Bierut
za sfałszowanie referendum ludowego (1946)
i wyborów (1947)
za terror i prześladowania
działaczy niepodległościowych
(2500 wyroków śmierci)
sterroryzowanie społeczeństwa
(100 tysięcy osób w więzieniach
lub obozach)
wojnę z Kościołem
(uwięzienie prymasa Wyszyńskiego)
…
Po wyborach parlamentarnych z 1947 sejm na prezydenta wybrał
Bolesława Bieruta- polskiego komunistę, przedwojennego agenta
NKWD, człowieka cieszącego się poparciem Stalina.
12. 120 – 180 tys. Polaków
w latach 1944 – 1963
w działalność
antykomunistyczną
było zaangażowanych
WiN(Wolność i Niezawisłość)
NZW(Narodowe Zjednoczenie Wojskowe)
NIE
/ponad 20 tysięcy zginęło
bądź zostało zamordowanych/
Po wycofaniu się Niemców nie wszyscy partyzanci zdecydowali się na powrót
do domów. Część walczyła nadal, tym razem z komunistami (UB, KBW, MO)
i popierającymi ich siłami radzieckimi.
Największe nasilenie ich działalności
przypadło na lata 40 i początek 50,
choć ostatni partyzant antykomu-
nistyczny ukrywał się aż do 1963
roku.
13. grudzień 1948 -
- styczeń 1990
Zjednoczona
Polska
PartiaRobotnicza
PPR + PPS =
istniała:
/partia komunistyczna faktycznie rządząca
w Polsce w latach 1948-1989/
grudzień 1948 – „zjednoczenie”
W grudniu 1948 roku komuniści bezapelacyjnie przejęli już władzę
w Polsce. Wtedy też rozprawili się z ostatnim potencjalnym
wrogiem – partią socjalistyczną (PPS). Zrobili to przez jej wcielenie
(oficjalnie „zjednoczenie”) do PPR. Powstała partia, która przez
następne 40 lat będzie faktycznie rządzić Polską.
