მოცემული გესტაციური ასაკისათვის მცირე მასის ნაყოფი

1. რეზიდენტი: მაჭარაშვილი მარიამი

2. დეფინიცია
 ნაყოფმა რომელმაც კონკრეტული გესტაციური
ასაკისათვის ვერ მიაღწია თავისი ზრდის
პოტენციალს გენეტიკური ან გარემო ფაქტორების
გავლენით
 ნაყოფი, რომლის წონა მოცემული გესტაციური
ასაკისათვის < 10 პერცენტილზე

3. ნაყოფთა ჰეტეროგენული ჯგუფია
 ნაყოფთა ჯგუფი კონსტიტუციურად
მცირე ზომის (40%)
 ნაყოფთა ჯგუფი ზრდის შეფერხება
(40%)
 ნაყოფთა ჯგუფი ქრომოსომული
პათოლოგიით (20%)

4. დედისმხრივი:
 ქრონიკული ჰიპერტენზია
 გესტაციური ჰიპერტენზია
 გულის ციანოზური დაავადება
 შაქრიანი დიაბეტი
 ჰემოგლობინოპათიები
 აუტოიმუნური დაავადება
 ცილა/კალორების დეფიციტი
 თამბაქოს მწეველობა
 ნარკოდამოკიდებულება
 საშვილოსნოს განვითარების მანკები
 თრომბოფილია
 ხანგრძლივი დროის განმავლობაში მაღალმთიან რეგიონშ
ყოფნა

5. პლაცენტარული/ჭიპლარისმიერი
 ფეტო- ფეტალური ტრანსფუციის
სინდრომი
 პლაცენტის წინმდებარეობა
 მომყოლის აცლა
 ჭიპლარის არასწორი მიმაგრება
 ჭიპლარის ანომალიები
 მრავალნაყოფიანი ორსულობა

6.  ნაყოფის ანტენატალური სიკვდილი
 რესპირატორული დისტრეს სინდრომი
 ინტრავენტრიკულური ჰემორაგია
 ნეკროზული ენტეროკოლიტი
 თრომბოციტოპენია
 თირკმლის უკმარისობა
 იატროგენული უკმარისობა
 ინტრანატალურად ნაყოფის საგანგაშო მდგომარეობა
 მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემები

7. სკრინინგი:
 რისკ-ფაქტორების გამოვლენა და დინამიკაში
საშვილოსნოს ზომების შეფასება
 ორსულობის 20-24 კვირის ვადიდან 37კვირის
ვადამდე საშილოსნოს ფუძის სიმაღლის
გაზომვა და გრავიდოგრამაზე გადატანა

8. საშვილოსნოს ფუძის სიმაღლის გაზომვის წესები:
 იზომება მანძილი სიმფიზის ზედა კიდესა და
საშვილოსნოს ფუძეს შორის
 გაზომვა ხდება გადაბრუნებული სანტიმეტრული
ლენტით
 გაზომვის წინ ორსულმა უნდა მოშარდოს
 გაზომვა უნდა აწარმოოს ერთი და იგივე პირმა

9. დიაგნოზის დადასტურება:
 დიაგნოსტიკის კრიტერიუმები: ნაყოფის მუცლის
გარშემოწერილობა(AC) და დადასტურებული
ნაყოფის წონა (EFW)< 10 პერცენტილზე
 სონოგრაფიული კვლევის ჩატარება
 32 კვ-ის ვადაზე რუტინულად განმეორებითი
ექოსკანირება
 საჭიროების შემთხვევაში ნაყოფის AC და EFW
დინამიკაში განსაზღვრა 3 კვ-იანი ინტერვალით

10. დიაგნოზის დადასტურება
 ექოსკოპიურად დადასტურების შემდეგ,
რეკომენდირებულია ქრომოსომული დეფექტის
რისკების შეფასება
 ნაყოფის კარიოტიპირების ჩატარება
რეკომენდირებულია იმ შემთხვევაში ,თუ :
o SGAგამოვლინდა ორსულობის ადრეულ ვადაზე
IIტრიმესტრში
o SGAგანვითარდა მწვავედ და <3 პერცენტილზე
o SGAგანვითარდა მრავალწყლიანობასთან ერთად
o ნაყოფს აღენიშნება განვითარების მანკი

11. დიაგნოზის დადასტურება
 ექოსკოპიურად მოცემული გესტაციური ასაკისათვის მცირე
მასის ნაყოფის დიაგნოსტირების შემდეგ საჭიროა მოხდეს
დიფერენცირება:
o ნაყოფის ზრდის შეფერხებისა
o კონსტიტუციურად მცირე ზომის ნაყოფის შეფასება
 დიფერენცირების მიზნით რეკომენდირებულია კვლევის
ბიოფიზიკური ტესტების გამოყენება
 SGA ნაყოფზე დაკვირვების პირველი რიგის კვლევას ჭიპლარის
არტერიის დოპლერომეტრიული კვლევა წარმოადგენს
 FGAნაყოფზე დაკვირვების შემთხვევაში უპირატესობა ჭიპლარის
არტერიაში სისხლდინების დიასტოლური სიჩქარის განსაზღვრა
წარმოადგენს

12. დოპლერომეტრიული კვლევის მონაცემების
ინტერპრეტირება:
 ჭიპლარის არტერიაში ნორმალური ან შემცირებული დიასტოლური
სისხლისდინების სიჩქარე წარმოადგენს ნაყოფის დამაკმაყოფილებელი
მდგომარეობს მყარ მტკიცებულებას და იშვიათად არის ასოცირებული
მნიშვნელოვან პერინატალურ ავადობასა და სიკვდილობასთან;
 ჭიპლარის არტერიაში დიასტოლური სისხლისდინების სიჩქარის ნულოვანი ან
რევერსული ტიპის შემთხვევაში პლაცენტარულ სისხლძარღვთა 60-70%
ობლიტირებულია და ნაყოფის საგანგაშო მდგომარეობაზე მიუთითებს (შემდგომში
ნაყოფს უვითარდება ჰიპოქსია, აციდოზი, ქრება ნაყოფის გულისცემის
ვარიაბელობა, ქრება მოძრაობითი აქტივობა, სუნთქვა, გულის ტონები);
 ჭიპლარის არტერიაში სისხლისდინების ნულოვანი და რევერსული დიასტოლური
სიჩქარე ფეტო-პლაცენტარული სისხლისმიმოქცევის კრიტიკული დარღვევის
ნიშანს წარმოადგენს, რომელსაც 3-7 დღის განმავლობაში მოჰყვება ნაყოფის
ანტენატალური სიკვდილი
 ჭიპლარის არტერიაში რევერსული სისხლისდინების დიასტოლური სიჩქარე
ასოცირებულია უფრო ცუდ ნეონატალურ გამოსავალთან, ვიდრე ნულოვანი ტიპი;

13.  FGR დიაგნოსტიკისა და მონიტორინგის მიზნით რეკომენდებულია
ბიოფიზიკური პროფილის ან მოდიფიცირებული ბიოფიზიკური
პროფილის გამოყენება, როცა დოპლერომეტრიული კვლევა არ არის
ხელმისაწვდომი ან როგორც ნაყოფზე დაკვირვების შუალედური ტესტი
დოპლეროგრაფიულ გამოკვლევებს შორის (A);
 ნაყოფის ბიოფიზიკური პროფილი (BPP) ტარდება ექოსკოპიით 30 წთ-ის
განმავლობაში და თვითოეული კომპონენტი ფასდება 0 ან 2 ქულით;
 BPP ფასდება 5 კომპონენტი:
o 1. ნაყოფის მოძრაობითი აქტივობა
o 2. ნაყოფის სუნთქვითი მოძრაობების სიხშირე
o 3. ნაყოფის ტონუსი
o 4. სანაყოფე წყლის მოცულობა
o 5. არასტრესული ტესტი (კარდიოტოკოგრაფიით)
 მოდიფიცირებული BPP ფასდება 2 კომპონენტი:
o 1. სანაყოფო სითხის მოცულობა
o 2. არასტრესული ტესტი

14. ბიოფიზიკური პროფილის დიაგნოსტიკური კრიტერიუმები:
 რეაქტიული არასტრესული ტესტი-2 ქულა:
o 30წთ-ში ნაყოფის სულ მცირე 2 ან მეტი მოძრაობის საპასუხოდ ნაყოფის
გულისცემის აჩქარება სულ მცირე 15 დარტყმით, სულ მცირე 15-20წმ-ის
განმავლობაში;
 ნაყოფის სუნთქვითი მოძრაობა - 2 ქულა:
o 30 წთ-ის განმავლობაში სუნთქვითი მოძრაობის სულ მცირე 2 მომენტი ≥ 30წმ-ის
ხანგრძლივობით;
 ნაყოფის ტონუსი -2 ქულა:
o ნაყოფის გაშლილი კიდურის 1X ან მეტჯერ მოხრა;
 სანაყოფო სითხის მოცულობა-2 ქულა:
o ყველაზე დიდი ვერტიკალური ჯიბის სიგრძე სულ მცირე 2 სმ;
 ნაყოფის მოძრაობა-2 ქულა:
o 30წთ-ის განმავლობაში სხეულის ან კიდურების ≥ 3 ცალკეული მოძრაობა

15. მონიტორინგი
 რეკომენდებულია FGR ნაყოფთა შეფასება და მონიტორინგი განხორციელდეს
ამბულატორიულად;
 ექსპერტთა კონსესუსის საფუძველზე რეკომენდებულია იმ ორსულთა
ჰოსპიტალიზაცია, რომლებიც საჭიროებენ ყოველდღიურ ან უფრო ხშირ
ნაყოფის მდგომარეობის შეფასებას (მაგ. რევერსული დიასტოლური სიჩქარის
არსებობისას ყოველდღიურად ბიოფიზიკური პროფილის ჩატარების
საჭიროება);
 SGA დროს ჭიპლარის არტერიაში ნორმალური დიასტოლური სისხლის
დინების სიჩქარის არსებობის შემთხვევაში დაკვირვება უნდა წარმოებდეს 2
კვირაში ერთხელ
 რეკომენდებულია BPP ჩატარება კვირაში ერთხელ ან ორჯერ;
 BPP ტესტის ყოველდღიურად ჩატარების ჩვენებას წარმოადგენს:
o მწვავე FGR <5 პერცენტილზე
o მწვავე მცირეწყლიანობა
o იასტოლური სისხლისდინების სიჩქარის ნულოვანი არ რევერსული ტიპი
o BPP დაბალი მაჩვენებლები (მაგ. 6/10ქულა )

16. მართვა
 FGR დიაგნოზის დადასტურების შემდეგ ორსულობის მართვა
დამოკიდებულია ისეთ დაკვირვების გეგმის არსებობაზე, რომელიც
უზრუნველყოფს ორსულობის მაქსიმალურად პროლონგირებას
ნეონატალური ავადობისა და სიკვდილობის რისკების მინიმიზაციით;.
 FGR მართვის ძირითად მიზანს წარმოადგენს საუკეთესო
ფიზიოლოგიურ მდგომარეობაში მყოფი რაც შეიძლება მომწიფებული
ნაყოფით მშობიარობა;
 რეკომენდებულია ორსულობის 24- 34 6/7 კვირის ვადაზე
ანტენატალურად კორტიკოსტეროიდების გამოყენება, როცა
მოსალოდნელია FGR ნაყოფით ნაადრევი მშობიარობა
 დოზირება: 6მგ. 12 სთ-ში ერთხელ 48სთ-ის განმავლობაში, სულ 24 მგ.
 რეკომენდებულია ორსულობის 32 კვირის ვადამდე FGR ნაყოფით
მშობიარობის შემთხვევაში ნეონატალური ნეიროპროტექციის მიზნით
მაგნიუმის სულფატის გამოყენება
 დოზირება:
o საწყისი დოზა 5გ
o შემანარჩუნებელი დოზა 2გ/სთ პირველი 12-24სთ–ის განმავლობაში,
მშობიარობაში მყოფი პაციენტისათვის.

17. მშობიარობის დრო
 მშობიარობა უნდა წარიმართოს ისეთ სამეანო კლინიკაში, რომელიც
უზრუნველყოფილია ოპტიმალური ნეონატალური მომსახურებით;
 მშობიარობის დროის შერჩევა დამოკიდებულია FGR -ის გამომწვევ
მიზეზებზე და სიმწვავეზე, ანტენატალური ტესტირების მონაცემებზე და
პროგრესირების ხარისხზე, გესტაციურ ასაკზე და არადამაკმაყოფილებელი
გამოსავალის სხვა დამატებითი რისკ-ფაქტორების არსებობაზე;
 რეკომენდებულია, ორსულობის 32 კვ-ის ვადის შემდეგ დიაგნოსტირებული
SGA შემთხვევაში ჭიპლარის არტერიაში სისხლის დინების დიასტოლური
სიჩქარის ნორმალური მაჩვენებლის დროს, მშობიარობის გადავადება სულ
მცირე 37კვირის ვადამდე,(A);
 რეკომენდებულია, ორსულობის 34-37კვირის ვადაზე დიაგნოსტირებული
SGA შემთხვევაში, ნაყოფის მდგომარეობაზე დაკვირვების უზრუნველყოფის
პირობებში, მშობიარობის გადავადება ორსულობის 38-40 კვირის ვადამდე,
როცა ჭიპლარის არტერიაში სისხლის დინების დიასტოლური სიჩქარე
ნორმალურია;
 რეკომენდებულია, FGR დროს, ნაყოფის მდგომარეობაზე დაკვირვების
უზრუნველყოფის პირობებში, მშობიარობის გადავადება ორსულობის 37-38
კვირის ვადამდე, როცა ჭიპლარის არტერიაში სისხლის დინების
დიასტოლური სიჩქარე შენელებულია;

18. მშობიარობის დრო
 რეკომენდებულია, ნაყოფის მდგომარეობაზე დაკვირვების
უზრუნველყოფის პირობებში, FGR შემთხვევაში, ჭიპლარის არტერიაში
სისხლის დინების დიასტოლური სიჩქარის ნულოვანი ტიპის დროს
მოცდითი ტაქტიკის განხორციელება ორსულობის 34 კვირის ვადამდე;
 რეკომენდებულია მშობიარობა ორსულობის ≥34 კვირის ვადაზე, თუ
ჭიპლარის არტერიაში სისხლის დინების დიასტოლური სიჩქარე
ნულოვანი ტიპისაა;
 რეკომენდებულია, ნაყოფის მდგომარეობაზე დაკვირვების
უზრუნველყოფის პირობებში, FGR დროს, ჭიპლარის არტერიაში
სისხლის დინების დიასტოლური სიჩქარის რევერსული ტიპის დროს
მოცდითი ტაქტიკის განხორციელება ორსულობის 32 კვირის ვადამდე;
 რეკომენდებულია, დაუყოვნებლივი მშობიარობა FGR არსებობისას
ჭიპლარის არტერიაში სისხლის დინების სიჩქარის რევერსული ტიპის
დროს ორსულობის ≥32 კვირის ვადაზე;
 რეკომენდებულია მშობიარობა დროული ორსულობის დროს FGR
დიაგნოსტირებისას და ორსულობის 40კვირის ზემოთ მშობიარობის
გადავადების თავიდან აცილება;

19. მშობიარობის მეთოდი
 ჭიპლარის არტერიაში ნორმალური ან შენელებული
დიასტოლური სიჩქარის არსებობის შემთხვევაში
რეკომენდებულია სპონტანური ვაგინალური ან ინდუცირებული
მშობიარობის შეთავაზება
 ვაგინალური მშობიარობა რეკომენდებულია წარიმართოს
ნაყოფის გულისცემის მუდმივი ელექტრონული მონიტორინგის
განხორციელებით
 მშობიარობის პროცესში ნაყოფის არაკეთილსაიმედო
მდგომარეობის განვითარების შემთხვევაში ხელმისაწვდომი უნდა
იყოს გადაუდებელი სამეანო დახმარების გაწევის შესაძლებლობა
(მაგ. გადაუდებელი საკეისრო კვეთის წარმოება
გადაწყვეტილების მიღებიდან 30წთ-ში ან ინსტრუმენტული
მშობიარობა);
 არ არის რეკომენდებული საკეისრო კვეთის წარმოება მხოლოდ
FGR დიაგნოზის შემთხვევაში.