QUANTITY THEORY OF MONEY

1. मुद्रा परिमाण सिद्ाांत
(QUANTITY THEORY OF MONEY)
PROF. M. K. RAMTEKE
Head
Department of Economics

2. सिद्धांतधची परिभधषध
िदि सिद्धांत १९१९ मध्ये प्रध. इिव ांग फिशि यधांनी मधांडलध अिून त्यधची परिभधषध
खधलील प्रमधणे क
े ली.
“इति परिस्थिती स्थिि अितधनध चलनधतील िगळधच
पैिध(M)दुप्पट क
े ल्यधि थतूच्यध फकमती(P) दुप्पट होतधत
मुद्रेचे मूल्य ननम्मे होते यध उलट मुद्रेचध पुि ठध ननम्मध
क
े ल्यधि थतूच्यध फकमती ननम्म्यध होतधत मुद्रेचे मूल्य
दुप्पट होते.”

3. सिद्धांतधची मधांडणी
फिशि च्यध मतधनुिधि मुद्रेचे मूल्य हे मुद्रेची मधगणी
मुद्रेचध पुि ठध यध ि अ लांबून अिते अल्प
कधळधत मुद्रेची मधगणी स्थिि अिते त्यधमुळे मुद्रेच्यध
पुि ठ्यधचधच परिणधम मुद्रेच्यध मूल्यध ि होतो.

4. मुद्रेची मधगणी
मुद्रेमध्ये प्रत्यक्ष उपयोगगतध नधही तिी िमधजधतील लोक मुद्रेची
मधगणी कितधत कधिण मुद्रेच्यध िधह्यधने कोणत्यधही थतू समळव तध
येतधत.
जि थतू िे ध (T)यधांच्यध मधगणीत धढ झधल्यधि मुद्रेची
मधगणी देखील धढते थतू िे ध यधांच्यध मधगणीत घट
झधल्यधि मुद्रेची मधगणी देखील घटते. एखधदयध देशधत व सशष्ठ
कधळधत मुद्रेची मधगणी फकती िधहील हे त्यध देशधत अिलेल्यध ि व
थतू िे ध यधांचे परिमधण(T) त्यधांच्यध फकमती (P) यध रून
कळते T x P=PT

5. मुद्रेचध पुि ठध
देशधच्यध अिवव्य थिेत मुद्रेचध पुि ठध किण्यधचे कधयव क
ें द्रीय अग्कोष किीत
अितो त्यधांनध व ग्ग्रधह्य मुद्रध(M) म्हणतधत मुद्रेच्यध ऐक
ू न पुि ठ्यधचध व चधि
कितधनध मुद्रेच्यध प्र ेगधचध व चधि किध ध लधगतो प्र ेगधिधठी (V) यध अक्षिधचध धपि
क
े लध आहे मुद्रेचध प्र ेग म्हणजे मुद्रेची हथिधांतिणधची गती होय
 M x V =MV

6. मुद्रेची मधगणी पुि ठध
मुद्रेची मधगणी = मुद्रेचध पुि ठध
फिशि च्यध यध िमीकिणध ि अशी टीकध किण्यधत आली फक त्यधांची आपल्यध
सिद्धांतधत प्रत्यय मुद्रध त्यधांच्यध प्र ेगधचध व चधि क
े लध नधही म्हणून आपल्यध
िमीकिणधत िु्धिणध करून ते खधलील प्रमधणे मधांडले.
PT = MV
P=
𝑀𝑉
𝑇
P=
MV+M1V1
𝑇

7. उदधहिणध द धिे थपष्टीकिण
िमजध M=10, V=4, M1=20, V1=5, T=35
P=
10x4+20x5
35
P=
40+100
35
=
140
35
=4 VM=
1
𝑃
=
1
4
=25
P=
MV+M1V1
𝑇
P=4

8. िमजध
फिशि च्यध परिभधषेनुिधि इति घटक स्थिि ठेऊन चलनधतील िगळधच पैिध दुप्पट क
े ल्यधि P
दुप्पट होतो मुद्रध मूल्य ननम्मे होते
M=20, V=4, M1=40, V1=5, T=35
P=
20x4+40X5
35
=
80+200
35
=
280
35
P=8
VM=
1
𝑃
=
1
8
=12.5
P=
MV+M1V1
𝑇

9. आकृ तीद धिे थपष्टीकिण

10. THANKING YOU……