Machine & Assembly Language

1. Machine & Assembly Language
‫اسمبلی‬ ‫و‬ ‫ماشین‬ ‫زبان‬
‫خدا‬ ‫نام‬ ‫به‬
1
‫دوم‬ ‫فصل‬

2. ‫کامپیوتر‬ ‫ساختار‬
2

3. ‫کامپیوتر‬ ‫ساختار‬
3
‫هر‬‫کامپیوتری‬‫از‬‫واحدهای‬‫ورودی‬‫یا‬‫خروجی‬،‫حافظه‬‫و‬‫پردازشگر‬‫تشکیل‬‫شده‬‫است‬.

4. ‫ساختار‬‫کامپیوتر‬
4

5. ‫کامپیوتر‬ ‫ساختار‬
5

6. ‫افزار‬ ‫سخت‬ ‫و‬ ‫افزار‬ ‫نرم‬ ،‫کاربر‬
6

7. ‫کامپیوتر‬ ‫افزاری‬ ‫سخت‬ ‫قطعات‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
7

8. Motherboards
8
 Motherboard, Mainboard, Planar, System board

9. 9

10. 10

11. ‫مادربرد‬ ‫ست‬ ‫چیپ‬Chipset
11
‫چیپست‬‫یا‬‫مجموعه‬‫تراشه‬(Set of Chips=Chipset)‫به‬‫مجموعه‬‫از‬‫اجزای‬‫الکترونیکی‬‫در‬‫یک‬‫مدار‬‫مجتمع‬
(IC)‫گفته‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫وظیفه‬‫مدیریت‬‫جریان‬‫داده‬‫ها‬‫بین‬،‫پردازنده‬‫حافظه‬‫و‬‫تجهیزات‬‫جانبی‬‫را‬‫بر‬‫عهده‬‫د‬‫ارد‬.
‫چیپست‬‫ها‬‫را‬ً‫ال‬‫معمو‬‫طوری‬‫طراحی‬‫می‬‫کنند‬‫که‬‫با‬‫یک‬‫خانواده‬‫از‬‫پردازنده‬‫ها‬‫کار‬‫کند‬.

12. ‫شمالی‬ ‫پل‬(North Bridge)‫جنوبی‬ ‫پل‬ ‫و‬(South Bridge)
12
‫پل‬‫شمالی‬ً‫ا‬‫مستقیم‬‫به‬CPU‫متصل‬‫بوده‬‫و‬‫وظیفه‬‫هماهنگی‬‫بین‬‫حافظه‬RAM‫و‬CPU‫و‬‫همچنین‬
‫ارتباط‬‫بین‬‫پردازنده‬‫با‬‫کارت‬‫گرافیک‬‫را‬‫بر‬‫عهده‬‫دارد‬.
‫پل‬‫جنوبی‬‫هم‬‫وظیفه‬‫ارتباط‬‫بین‬‫پورت‬‫های‬‫ورودی‬‫و‬‫خروجی‬‫را‬‫برعهده‬‫دارد‬.

13. 13

14. 14
MCH (memory controller hub)
sometimes called the north bridge
ICH (I/O controller hub), also
known as the south bridge

15. ‫شمالی‬ ‫پل‬ ‫حذف‬
15
‫در‬‫طراحی‬‫های‬‫جدید‬‫به‬‫دلیل‬‫عدم‬‫کارایی‬‫پل‬‫شمالی‬‫و‬‫کاهش‬‫سرعت‬،‫پردازنده‬‫این‬‫پل‬‫ارتباطی‬‫حذف‬‫و‬‫در‬
‫داخل‬‫خود‬CPU‫قرار‬‫گرفته‬‫است‬.‫و‬‫مادربرهای‬‫جدید‬‫چیپست‬‫پل‬‫شمالی‬‫ندارند‬.

16. 16
Intel® Z390 Chipset

17. ‫چیپست‬ ‫کننده‬ ‫تولید‬ ‫های‬ ‫شرکت‬chipset manufacturers
17
 Intel
 Via Technologies
 ATI technologies (now owned by AMD)
 Silicon Integrated Systems (SiS)
 AMD
 NVIDIA Corporation.

18. ‫اینتل‬ ‫های‬ ‫چیپست‬
18
https://www.intel.com/content/www/us/en/products/chipsets/view-all.html

19. ‫پردازنده‬ ‫سوکت‬ ‫نوع‬
19
‫سوکت‬‫ها‬‫در‬‫ابعاد‬‫و‬‫هم‬‫تعداد‬‫پین‬‫های‬‫اتصالی‬‫با‬‫یکدیگر‬‫تفاوت‬‫دارند‬.‫نمی‬‫توان‬‫هر‬‫پردازنده‬‫ای‬‫را‬‫ر‬‫وی‬‫هر‬
‫سوکتی‬‫نصب‬‫کرد‬.
 Zero Insertion Force (ZIF) sockets
‫سوکت‬‫های‬PGA
‫سوکت‬‫دارای‬‫حفره‬‫است‬‫و‬‫پین‬‫های‬CPU‫درون‬‫آن‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬.
‫سوکت‬‫های‬LGA
‫پین‬‫های‬‫اتصال‬‫بر‬‫روی‬‫سوکت‬‫قرار‬‫دارد‬.

20. ‫های‬ ‫سوکت‬ ‫انواع‬AMD‫و‬Intel
20

21. ‫سوکت‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬LGA 775
21

22. ‫اینتل‬ ‫پردازنده‬ ‫های‬ ‫سوکت‬
22

23. ‫های‬ ‫سوکت‬‫پردازنده‬AMD
23

24. CPU
24
‫در‬‫بازار‬‫ی‬‫پردازنده‬‫اصلی‬‫دو‬‫رقیب‬‫دیرینه‬‫داریم‬‫که‬Intel‫و‬AMD‫نام‬‫دارند‬.

25. ‫پردازنده‬ ‫های‬ ‫هسته‬ ‫تعداد‬(Core)
25
‫با‬‫چند‬‫ای‬‫هسته‬‫شدن‬،‫ها‬‫پردازنده‬‫وظایف‬(Task)‫بین‬‫چند‬‫واحد‬‫پردازشی‬‫به‬‫صورت‬‫موازی‬‫تقسیم‬‫شود‬‫می‬
‫و‬‫سرعت‬‫عملکرد‬‫باال‬‫رود‬‫می‬.

26. ‫رشته‬(Thread)
26
‫ها‬‫رشته‬‫در‬‫واقع‬‫ای‬‫مجموعه‬‫از‬‫ها‬‫دستورالعمل‬‫هستند‬‫که‬‫به‬‫سمت‬‫ها‬‫هسته‬‫فرستاده‬‫شوند‬‫می‬.
‫های‬‫پردازنده‬‫اینتل‬‫با‬‫داشتن‬‫ویژگی‬Hyper Threading‫یا‬‫به‬‫اختصار‬HT‫توانند‬‫می‬‫توسط‬‫هر‬‫یک‬،‫ها‬‫هسته‬
‫چندین‬‫رشته‬‫را‬‫به‬‫صورت‬‫زمان‬‫هم‬‫پردازش‬‫کنند‬.
AMD‫فناوری‬‫مشابهی‬‫به‬‫نام‬Simultaneous Multi-Threading‫را‬‫در‬‫محصوالت‬‫خود‬‫به‬‫کار‬‫گرفته‬
‫است‬.

27. ‫ضریب‬‫پالیر‬‫مولتی‬
27
‫سرعت‬‫کالک‬‫یا‬‫همان‬‫فرکانس‬‫یک‬‫پردازنده‬‫معادل‬‫است‬‫با‬‫حاصلضرب‬‫فرکانس‬‫پایه‬(BCLK)‫که‬‫معموال‬
۱۰۰‫مگاهرتز‬‫است‬)‫در‬‫یک‬‫ضریب‬‫که‬‫با‬‫عنوان‬‫مولتی‬‫پالیر‬(Multiplier)‫شناخته‬‫شود‬‫می‬.‫به‬‫عنوان‬‫مثال‬
‫فرکانس‬‫یک‬‫ی‬‫پردازنده‬۳.۵‫گیگاهرتزی‬‫از‬‫فرکانس‬‫ی‬‫پایه‬۱۰۰‫مگاهرتز‬‫و‬‫ضریب‬۳۵‫به‬‫دست‬‫آید‬‫می‬.

28. ‫اورکالک‬Overclock
28
‫اورکالک‬‫با‬‫تغییرات‬‫در‬‫مشخصات‬‫فنی‬،‫افزارها‬‫سخت‬‫به‬‫منظور‬‫بهبود‬‫عملکرد‬‫سخت‬‫افزار‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬.‫ی‬‫کی‬‫از‬
‫های‬‫راه‬‫اورکالک‬‫کردن‬،‫کامپیوتر‬‫دستکاری‬‫در‬‫فرکانس‬‫پایه‬‫و‬‫مولتی‬‫پالیر‬‫پردازنده‬‫است‬.

29. ‫اورکالک‬Overclock
29
‫معموال‬‫در‬‫های‬‫پردازنده‬،‫ارزان‬‫ضریب‬‫مولتی‬‫پالیر‬‫توسط‬‫سازنده‬‫قفل‬(Locked)‫شود‬‫می‬‫و‬‫توان‬‫نمی‬
‫تغییری‬‫در‬‫آن‬‫به‬‫وجود‬‫آورد‬.‫چنانچه‬‫بخواهید‬‫در‬‫این‬‫ها‬‫پردازنده‬‫به‬‫قدرت‬‫بیشتری‬‫دست‬‫پیدا‬‫کنید‬،‫تنها‬
‫توانید‬‫می‬‫اندکی‬(‫کمتر‬‫از‬۱۰‫مگاهرتز‬)‫در‬‫فرکانس‬‫پایه‬‫تغییر‬‫ایجاد‬‫کنید‬‫تا‬‫تان‬‫پردازنده‬‫کمی‬‫تغیی‬‫ر‬‫را‬‫به‬
‫خود‬‫ببیند‬.‫اما‬‫در‬‫هایی‬‫مدل‬‫که‬‫مولتی‬‫پالیر‬‫باز‬(Unlocked)،‫دارند‬‫توانید‬‫می‬‫هم‬‫فرکانس‬‫پایه‬‫و‬‫هم‬
‫ضریب‬‫را‬‫تغییر‬‫دهید‬.‫اعمال‬‫تغییرات‬‫در‬‫پالیر‬‫مولتی‬‫و‬‫فرکانس‬‫مبنا‬‫کار‬‫ای‬‫ساده‬‫نیست‬‫و‬‫به‬‫س‬‫ها‬‫ال‬‫تجربه‬‫و‬
‫کار‬‫عملی‬‫نیاز‬‫دارد‬.

30. ‫اورکالک‬Overclock
30
‫در‬‫تولیدات‬Intel‫هایی‬‫مدل‬‫که‬‫کدشان‬‫به‬K‫ختم‬‫شوند‬‫می‬‫دارای‬‫پالیر‬‫مولتی‬‫باز‬‫هستند‬‫و‬‫در‬‫تولیدات‬AMD
‫حرف‬X‫ی‬‫دهنده‬‫نشان‬‫ضریب‬‫باز‬‫است‬.‫هایی‬‫مدل‬‫مثل‬Core i7-7700K‫اینتل‬‫یا‬Ryzen 7 1800X
‫دی‬‫ام‬‫ای‬‫از‬‫بهترین‬‫های‬‫مدل‬‫روز‬‫هستند‬‫که‬‫پالیر‬‫مولتی‬‫باز‬‫دارند‬.‫دقت‬‫داشته‬‫باشید‬‫که‬‫استفاده‬‫از‬‫یک‬‫پ‬‫ی‬‫ردازنده‬
‫اورکالک‬‫شده‬‫درست‬‫مثل‬‫استفاده‬‫از‬‫خودرویی‬‫است‬‫که‬‫موتور‬‫توربوشارژر‬‫دارد‬.‫با‬‫وجود‬‫این‬‫که‬‫قدرت‬‫بیش‬‫تری‬
‫تحویل‬،‫گیرید‬‫می‬‫شاهد‬‫استهالک‬‫بیشتری‬‫هم‬‫خواهید‬‫بود‬.

31. ‫پردازنده‬ ‫ساخت‬ ‫فناوری‬
31
‫درون‬‫ها‬‫پردازنده‬‫از‬‫ترانزیستورها‬‫و‬‫اتصاالت‬‫منطقی‬‫آنها‬‫با‬‫یکدیگر‬‫تشکیل‬‫است‬‫شده‬.‫این‬‫ترانزی‬‫ستورها‬‫هستند‬
‫که‬‫با‬‫روشن‬‫و‬‫خاموش‬‫شدن‬،‫خود‬‫عملکرد‬‫پردازنده‬‫را‬‫میسر‬‫کنند‬‫می‬.‫در‬‫حالت‬‫کلی‬‫هر‬‫چقدر‬‫تعداد‬‫این‬
‫ترانزیستورها‬‫بیشتر‬،‫باشد‬‫ی‬‫پردازنده‬‫تری‬‫قوی‬‫خواهیم‬‫داشت‬.‫اما‬‫ها‬‫سازنده‬‫هرگز‬‫به‬‫سمت‬‫تر‬‫بزرگ‬‫کردن‬
‫حجم‬‫فیزیکی‬‫پردازنده‬‫روند‬‫نمی‬‫و‬‫سعی‬‫کنند‬‫می‬‫با‬‫تر‬‫کوچک‬‫کردن‬،‫ترانزیستورها‬‫تعداد‬‫بیشت‬‫ری‬‫از‬‫آنها‬‫را‬
‫درون‬‫بندی‬‫بسته‬‫فعلی‬‫بگنجانند‬.

32. ‫شرکت‬Intel
32

33. ‫های‬ ‫پردازنده‬Intel
33

34. ‫خانواده‬ ‫های‬ ‫نسل‬Core
34
 Nehalem microarchitecture (1st generation)
 Sandy Bridge microarchitecture (2nd generation)
 Ivy Bridge microarchitecture (3rd generation)
 Haswell microarchitecture (4th generation)
 Broadwell microarchitecture (5th generation)
 Skylake microarchitecture (6th generation)
 Kaby Lake microarchitecture (7th generation)
 Coffee Lake microarchitecture (8th generation)
 Cannon Lake microarchitecture (9th generation)
 Ice Lake microarchitecture (10th generation)

35. Desktop and Mobile Processors
35
https://www.intel.com/content/www/us/en/processors/processor-numbers.html

36. 36

37. 8th Generation Intel® Core™ Processor Family
37

38. Tick-Tock Model
38
‫معرفی‬‫یک‬‫فرآیند‬‫در‬‫مرحله‬Tick
‫عرضه‬‫معماری‬‫جدید‬‫در‬‫مرحله‬Tock

39. Tick-Tock Model
39

40. Intel® Core™ i9-9900K Processor
40
 Lithography :14 nm
 # of Cores: 8
 # of Threads: 16
 Processor Base Frequency: 3.60 GHz
 Max Turbo Frequency: 5.00 GHz
 Cache:16 MB SmartCache
 Bus Speed: 8 GT/s DMI3
 TDP: 95 W
 Sockets Supported: FCLGA1151
https://www.intel.com/content/www/us/en/products/processors/core/i9-processors/i9-9900k.html

41. ‫نسل‬ ‫های‬ ‫پردازنده‬9
41 https://www.intel.com/content/dam/www/public/us/en/documents/product-briefs/9th-gen-core-desktop-brief.pdf

42. 42

43. ‫شرکت‬AMD
43

44. ‫های‬ ‫پردازنده‬Desktop
44

45. AMD Ryzen™ Desktop Processors
45
 AMD Ryzn™
 2nd Generation AMD Ryzen™
 3nd Generation AMD Ryzen™

46. 2nd Generation AMD Ryzen™
46

47. AMD Ryzen™ 7 Desktop Processors
47

48. AMD Ryzen™ 5 Processors
48

49. 3nd Generation AMD Ryzen™
49
‫در‬‫نمایشگاه‬CES 2019‫معرفی‬‫گردید‬.
‫تا‬‫اواسط‬‫سال‬2۰۱9‫به‬‫بازار‬‫عرضه‬‫خواهند‬‫شد‬.

50. ‫کامپیوتر‬ ‫ساختار‬
50

51. ‫کامپیوتر‬ ‫درونی‬ ‫سازمان‬
51

52. ‫پردازنده‬
52
‫پردازنده‬‫قلب‬‫هر‬‫سیستم‬‫کامپیوتری‬‫است‬.‫به‬‫طوری‬‫که‬‫کامپیوتر‬‫را‬‫اغلب‬‫به‬‫نام‬‫پردازنده‬‫آن‬‫م‬‫ی‬‫شناسند‬.
‫وظیفه‬‫پردازنده‬‫را‬‫می‬‫توان‬‫در‬‫سه‬‫عمل‬‫خالصه‬‫کرد‬.
‫واکشی‬‫دستور‬(Fetch)
‫قرار‬‫دادن‬‫آن‬‫در‬‫صف‬‫اجرا‬‫و‬‫بازسازی‬‫شمارنده‬‫برنامه‬
‫رمزگشایی‬‫دستور‬(Decode)
‫ترجمه‬‫آدرس‬‫ها‬‫و‬‫واکشی‬‫عملوندهای‬‫آن‬‫از‬‫حافظه‬
‫اجرای‬‫دستور‬(Execute)
‫انجام‬‫محاسبات‬‫مورد‬،‫نیاز‬‫ذخیره‬‫در‬‫حافظه‬‫و‬،‫ثبات‬‫تغییر‬‫وضعیت‬‫فلگ‬‫های‬‫متصل‬‫به‬‫پردازنده‬

53. ‫مثال‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫پردازنده‬ ‫عملکرد‬ ‫تشریح‬
53
‫دستور‬ADD R0 , [5000]‫را‬‫در‬‫نظر‬‫بگیرید‬.‫این‬‫دستور‬‫اطالعاتی‬‫که‬‫در‬‫خانه‬‫حافظه‬‫به‬‫آدرس‬۵۰۰۰
‫قراردارد‬،‫را‬‫با‬‫ثبات‬R0‫پردازنده‬‫جمع‬‫می‬‫نماید‬‫و‬‫نتیجه‬‫آن‬‫را‬‫در‬‫ثبات‬R0‫قرار‬‫می‬‫دهد‬.‫برای‬‫اجرای‬‫این‬
‫دستور‬‫عملیات‬‫زیر‬‫اجرا‬‫می‬‫شوند‬.
‫الف‬.‫دستور‬‫مذکور‬‫از‬‫حافظه‬‫واکشی‬‫یا‬‫خوانده‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫در‬‫پروسسور‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫پس‬‫از‬‫بررسی‬‫آن‬‫تشخیص‬‫می‬‫ده‬‫د‬‫که‬
‫چه‬‫باید‬‫بکند‬.
‫ب‬.‫چون‬‫برای‬‫اجرای‬،‫دستور‬‫نیاز‬‫به‬‫محتوای‬‫خانه‬‫حافظه‬‫به‬‫آدرس‬۵۰۰۰،‫است‬‫پردازنده‬‫آدرس‬۵۰۰۰‫را‬‫به‬‫حافظه‬‫می‬‫دهد‬‫و‬
‫فرمان‬‫خواندن‬‫به‬‫حافظه‬‫صادر‬‫می‬،‫شود‬‫که‬‫در‬‫نتیجه‬‫محتوای‬‫خانه‬‫حافظه‬‫خوانده‬‫و‬‫به‬‫پردازنده‬‫می‬‫آید‬.
‫ج‬.‫حال‬‫محتوای‬‫خانه‬‫حافظه‬۵۰۰۰‫که‬‫در‬‫پردازنده‬‫قرار‬،‫دارد‬‫با‬‫ثبات‬R0‫جمع‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫نتیجه‬‫در‬‫ثبات‬R0‫ذخیره‬‫می‬‫شود‬.

54. ‫درون‬ ‫بلوکی‬ ‫نمودار‬CPU
54

55. ‫حافظه‬ ‫دستیابی‬ ‫زمان‬(Access Time)
55
‫مدت‬‫زمانی‬‫که‬‫طول‬‫می‬‫کشد‬‫که‬‫اطالعاتی‬‫از‬‫حافظه‬‫خوانده‬‫یا‬‫نوشته‬‫شود‬‫زمان‬‫دستیابی‬‫نامیده‬‫می‬‫شود‬.

56. ‫دستور‬ ‫واکشی‬ ‫سیکل‬(Fetch Cycle)
56
‫عملیاتی‬‫که‬‫طی‬‫آن‬‫محتوای‬‫خانه‬‫حافظه‬‫ای‬‫که‬‫آدرس‬‫آن‬‫داده‬‫شده‬‫از‬‫حافظه‬‫خوانده‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫وارد‬
‫پروسسور‬‫می‬‫گردد‬‫را‬‫سیکل‬‫واکشی‬‫دستور‬‫می‬‫نامند‬.

57. ‫اجرا‬ ‫سیکل‬(Execution Cycle)
57
‫عملیات‬‫اجرای‬‫دستور‬‫پس‬‫از‬‫قرار‬‫گیری‬‫دستور‬‫در‬،‫پردازنده‬‫که‬‫توسط‬ALU‫اجرا‬‫می‬‫گردد‬‫را‬‫سیکل‬‫اجرا‬
‫می‬‫نامند‬.

58. ‫دستور‬ ‫اجرای‬ ‫زمان‬ ‫یا‬ ‫دستور‬ ‫سیکل‬
58
‫مجموع‬‫سیکل‬‫واکشی‬‫و‬‫سیکل‬‫اجرا‬‫را‬‫سیکل‬‫دستور‬(Instruction Cycle)‫یا‬‫زمان‬‫اجرای‬‫دستور‬
(Execution Time)‫می‬‫گویند‬.‫در‬‫حقیقت‬‫زمان‬‫اجرای‬،‫دستور‬‫مدتی‬‫است‬‫که‬‫یک‬‫دستور‬‫اجرا‬‫می‬
‫شود‬.
‫اجرا‬ ‫سیکل‬+‫سیکل‬‫واکشی‬=‫دستور‬ ‫اجرای‬ ‫زمان‬

59. ‫پردازنده‬ ‫از‬ ‫ساده‬ ‫نمایی‬
59

60. ‫دستورات‬ ‫اجرای‬ ‫سیکل‬
60

61. ‫ثبات‬(Register)
61
‫در‬‫داخل‬‫پردازنده‬،‫مرکزی‬‫حافظه‬‫های‬‫سریعی‬‫به‬‫نام‬‫ثبات‬‫وجود‬‫دارند‬‫که‬ً‫ا‬‫مستقیم‬‫به‬‫واحد‬‫کنترل‬‫و‬‫و‬‫احد‬
‫محاسبه‬‫و‬‫منطق‬‫متصل‬‫هستند‬.‫چون‬‫دستیابی‬‫به‬‫ثبات‬‫ها‬‫سریعتر‬‫از‬‫دستیابی‬‫به‬‫حافظه‬‫است‬،‫د‬‫ستوراتی‬‫که‬
‫فقط‬‫از‬‫ثبات‬‫ها‬‫استفاده‬‫می‬،‫کنند‬‫بسیار‬‫سریعتر‬‫از‬‫دستوراتی‬‫که‬‫از‬‫عملوندهای‬‫آن‬‫در‬‫حافظه‬‫اند‬‫ا‬‫جرا‬‫می‬
‫شود‬.

62. CPU
62

63. ‫پردازنده‬
63
‫پردازنده‬‫به‬‫دو‬‫بخش‬‫تقسیم‬‫می‬‫شود‬.
‫واحد‬‫محاسبه‬‫و‬‫منطق‬(ALU)
‫عملیات‬‫محاسباتی‬،‫منطقی‬‫و‬‫شیفت‬‫را‬‫انجام‬‫می‬‫دهد‬.
‫واحد‬‫کنترل‬(CU)
‫دستورات‬‫و‬‫داده‬‫ها‬‫را‬‫دریافت‬،‫کرده‬‫آدرس‬‫را‬‫برای‬ALU‫رمزگشایی‬‫می‬‫کند‬.

64. ‫گذرگاه‬(BUS)
64
‫ارتباط‬‫بین‬‫پروسسور‬‫و‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫دستگاه‬‫های‬‫ورودی‬-‫خروجی‬‫و‬‫حافظه‬‫از‬‫طریق‬‫گذرگاه‬‫برقرار‬‫می‬‫ش‬‫ود‬.
‫گذرگاه‬‫آدرس‬
‫گذرگاهی‬‫است‬‫که‬‫پردازنده‬‫آدرس‬‫دستگاه‬‫های‬‫ورودی‬‫و‬‫خروجی‬‫یا‬‫حافظه‬‫را‬‫روی‬‫آن‬‫قرار‬‫می‬‫دهد‬.
‫گذرگاه‬‫داده‬
‫اطالعات‬‫بین‬‫حافظه‬‫و‬‫یا‬‫دستگاههای‬‫ورودی‬‫و‬‫خروجی‬‫با‬CPU‫از‬‫طریق‬‫آن‬‫انتقال‬‫می‬‫یابد‬.

65. Simple Computer Model
65

66. RISC and CISC Architectures
66
‫یکی‬‫از‬‫اهداف‬‫مهم‬‫معماری‬،‫کامپیوتر‬‫طراحی‬‫مجموعه‬‫دستورات‬‫برای‬‫پردازنده‬‫است‬.‫مجموعه‬‫دستورات‬‫انتخ‬‫ابی‬
‫برای‬‫یک‬‫کامپیوتر‬‫خاص‬‫تعیین‬‫کننده‬‫ساختار‬‫برنامه‬‫ها‬‫در‬‫زبان‬‫ماشین‬‫آن‬‫است‬.‫کامپیوتر‬‫های‬‫اولی‬‫ه‬‫مجموعه‬
‫دستورات‬‫ساده‬‫و‬‫کوچکی‬‫را‬‫به‬‫علت‬‫محدودیت‬‫های‬‫سخت‬‫افزاری‬‫داشتند‬.‫به‬‫مرور‬‫که‬‫سخت‬‫افزار‬‫دیجیت‬‫ال‬‫با‬
‫ابداع‬‫مدارهای‬‫مجتمع‬‫ارزان‬،‫شد‬‫دستورات‬‫کامپیوتر‬‫از‬‫نظر‬‫پیچیدگی‬‫و‬‫تعداد‬‫رو‬‫به‬‫افزایش‬‫گذاشت‬.‫س‬‫یر‬‫حرکت‬
‫در‬‫پیچیدگی‬‫سخت‬‫افزار‬‫بعلت‬‫فاکتورهای‬‫مختلفی‬‫مانند‬‫ارتقای‬‫مدل‬‫های‬‫موجود‬‫برای‬‫افزایش‬‫زمین‬‫ه‬‫ای‬
‫کاربردی‬،‫افزایش‬‫دستوراتی‬‫که‬‫تبدیل‬‫زبان‬‫های‬‫سطح‬‫باال‬‫را‬‫به‬‫زبان‬‫ماشین‬‫تسهیل‬‫نمایند‬‫و‬‫تال‬‫ش‬‫در‬‫طراحی‬
‫ماشین‬‫هایی‬‫که‬‫توابع‬‫را‬‫از‬‫فرم‬‫نرم‬‫افزاری‬‫به‬‫سخت‬‫افزاری‬‫انتقال‬‫دهند‬،‫بود‬.

67. ‫پیچیده‬ ‫دستورات‬ ‫مجموعه‬ ‫با‬ ‫کامپیوتر‬(CISC)
67
 CISC (Complex Instruction Set Computer)
‫یک‬‫کامپیوتر‬‫با‬‫تعدادی‬‫زیادی‬‫دستور‬،‫را‬‫کامپیوتر‬‫با‬‫مجموعه‬‫دستورات‬‫پیچیده‬‫یا‬‫پر‬‫دستور‬(CISC)‫می‬
‫نامند‬.

68. ‫پیچیده‬ ‫دستورات‬ ‫مجموعه‬ ‫با‬ ‫کامپیوتر‬(CISC)
68
‫هرچه‬‫تعداد‬‫دستورات‬‫در‬‫کامپیوتر‬‫زیاد‬،‫شود‬‫مدارهای‬‫سخت‬‫افزاری‬‫بیشتری‬‫برای‬‫پیاده‬‫کردن‬‫و‬‫پش‬‫تیبانی‬
‫آنها‬‫الزم‬‫است‬‫و‬‫این‬‫سبب‬‫می‬‫گردد‬‫تا‬‫سرعت‬‫محاسبات‬‫کاهش‬‫یابد‬.

69. ‫معماری‬ ‫های‬ ‫مشخصه‬ ‫مهمترین‬CISC
69
‫تعداد‬‫زیاد‬‫دستورالعمل‬(‫معموال‬‫بین‬۱۰۰‫تا‬2۵۰‫دستور‬‫العمل‬)
‫دستورالعمل‬‫هایی‬‫که‬‫کارهای‬‫خاصی‬‫را‬‫انجام‬‫می‬‫دهند‬‫ولی‬‫بندرت‬‫استفاده‬‫می‬‫شوند‬.
‫انواع‬‫متنوعی‬‫از‬‫روش‬‫های‬‫آدرس‬‫دهی‬‫موجود‬‫است‬.
‫قالب‬‫دستورات‬‫با‬‫طول‬‫متغییر‬
‫و‬...

70. ‫یافته‬ ‫کاهش‬ ‫دستورات‬ ‫مجموعه‬ ‫با‬ ‫کامپیوتر‬(RISC)
70
‫کامپیوتر‬‫با‬‫مجموعه‬‫دستورات‬‫کمتر‬‫و‬‫ساختار‬‫ساده‬‫تر‬،‫را‬‫کامپیوتر‬‫با‬‫مجموعه‬‫دستورات‬‫کاهش‬‫یاف‬‫ته‬
(RISC)‫می‬‫گویند‬.‫هدف‬‫عمده‬‫از‬‫معماری‬RISC‫کوتاه‬‫کردن‬‫زمان‬،‫اجرا‬‫با‬‫کاهش‬‫مجموعه‬‫دستورات‬‫در‬
‫کامپیوتر‬‫است‬.

71. ‫معماری‬ ‫های‬ ‫مشخصه‬ ‫مهمترین‬RISC
71
‫دستورات‬ً‫ا‬‫نسبت‬‫کم‬
‫روش‬‫های‬‫آدرس‬‫دهی‬ً‫ا‬‫نسبت‬‫کم‬
‫تمام‬‫اعمال‬‫در‬‫داخل‬‫ثبات‬‫های‬CPU‫انجام‬‫می‬‫شوند‬.
‫و‬...

72. ‫های‬ ‫ریزپردازنده‬80x86
72

73. ‫های‬ ‫ریزپردازنده‬80x86
73

74. ‫های‬ ‫ریزپردازنده‬80x86
74

75. ‫اینتل‬ ‫های‬ ‫پردازنده‬ ‫فنی‬ ‫مشخصات‬
75

76. ‫درون‬8086
76

77. ‫درون‬8086
77

78. ‫درون‬8086
78

79. ‫منظوره‬ ‫همه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬(general purpose registers)
79
 AX - the accumulator register (divided into AH / AL).
 BX - the base address register (divided into BH / BL).
 CX - the count register (divided into CH / CL).
 DX - the data register (divided into DH / DL).
 SI - source index register.
 DI - destination index register.
 BP - base pointer.
 SP - stack pointer

80. ‫ثبات‬AX (Accumulator register )
80
‫این‬‫ثبات‬‫در‬‫اعمالی‬‫که‬‫نیاز‬‫به‬‫ورودی‬-‫خروجی‬‫و‬‫محاسبات‬‫زیاد‬‫است‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬.‫ثب‬‫ات‬AX
‫به‬‫دو‬‫بخش‬‫تقسیم‬‫می‬‫شود‬‫به‬‫طوری‬‫که‬‫بایت‬‫سمت‬‫چپ‬‫را‬‫بخش‬‫باالیی‬(‫تحت‬‫نام‬AH)‫و‬‫بایت‬‫سمت‬
‫راست‬‫را‬‫بخش‬‫پایینی‬(‫تحت‬‫نام‬AL)‫می‬‫نامند‬.
"H" :high
"L" : low

81. ‫ثبات‬ ‫از‬ ‫مثالی‬AX
81
 AX = 0011000000111001

82. ‫ثبات‬BX (Base address register )
82
‫این‬‫ثبات‬ً‫ال‬‫معمو‬‫به‬‫عنوان‬‫اندیسی‬‫برای‬‫توسعه‬‫آدرس‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫به‬‫ثبات‬‫پای‬‫ه‬‫معروف‬
‫است‬.‫این‬‫ثبات‬‫در‬‫محاسبات‬‫نیز‬‫بکار‬‫گرفته‬‫می‬‫شود‬.‫ثبات‬BX‫نیز‬‫به‬‫دو‬‫بخش‬BL‫و‬BH‫تقسیم‬‫می‬
‫شود‬.

83. ‫ثبات‬CX (Count register )
83
‫این‬‫ثبات‬‫که‬‫ثبات‬‫شمارنده‬‫نامیده‬‫می‬،‫شود‬‫برای‬‫کنترل‬‫تعداد‬‫دفعات‬‫حلقه‬‫تکرار‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬
‫گیرید‬.‫در‬‫اعمال‬،‫شیفت‬‫می‬‫توان‬‫مقداری‬‫در‬‫آن‬‫قرار‬‫داد‬‫که‬‫تعداد‬‫شیفت‬‫را‬‫مشخص‬‫می‬‫کند‬.‫این‬‫ثب‬‫ات‬‫در‬
‫انجام‬‫محاسبات‬‫نیزبه‬‫کار‬‫گرفته‬‫می‬‫شود‬.‫ثبات‬CX‫نیز‬‫به‬‫دو‬‫بخش‬CL‫و‬CH‫تقسیم‬‫می‬‫شود‬.

84. ‫ثبات‬DX (Data register )
84
‫عمل‬‫ضرب‬‫و‬‫تقسیمی‬‫که‬‫با‬‫اعداد‬‫بزرگ‬‫سر‬‫و‬‫کار‬،‫دارند‬‫از‬‫این‬‫ثبات‬‫استفاده‬‫می‬‫کنند‬.‫این‬‫ثبات‬‫در‬‫بعضی‬‫از‬
‫اعمال‬‫ورودی‬-‫خروجی‬‫نیز‬‫بکار‬‫می‬‫رود‬‫و‬‫به‬‫ثبات‬‫داده‬‫ها‬‫معروف‬‫است‬.‫ثبات‬DX‫نیز‬‫به‬‫دو‬‫بخش‬DL‫و‬
DH‫تقسیم‬‫می‬‫شود‬.

85. ‫سگمنت‬
85
‫سگمنت‬‫ناحیه‬‫ای‬‫از‬‫حافظه‬‫است‬‫که‬‫آدرس‬‫شروع‬‫آن‬‫بر‬۱6‫قابل‬‫قسمت‬‫است‬‫و‬‫از‬‫مرز‬‫پاراگراف‬(‫ناحیه‬۱6
‫بایتی‬)‫شروع‬‫می‬‫شود‬.‫اندازه‬‫سگمنت‬‫می‬‫تواند‬‫تا‬64K‫باشد‬.

86. ‫اسمبلی‬ ‫برنامه‬ ‫های‬ ‫سگمنت‬
86
‫هر‬‫برنامه‬‫اسمبلی‬‫می‬‫تواند‬‫تا‬‫چهار‬‫نوع‬‫سگمنت‬‫داشته‬‫باشد‬‫که‬‫عبارتند‬‫از‬
‫قطعه‬‫کد‬(Code Segment)
‫قطعه‬‫داده‬‫ها‬(Data Segment)
‫قطعه‬‫پشته‬(Stack Segment)
‫قطعه‬‫اضافی‬(Extra Segment)

87. ‫کد‬ ‫قطعه‬(Code Segment)
87
‫دستورالعمل‬‫های‬‫زبان‬‫ماشین‬‫که‬‫باید‬‫اجرا‬،‫شوند‬‫در‬‫این‬‫سگمنت‬‫قرار‬‫می‬،‫گیرند‬‫به‬‫طوری‬‫که‬‫اولی‬‫ن‬‫دستور‬
‫اجرایی‬‫برنامه‬‫در‬‫ابتدای‬‫این‬‫سگمنت‬‫قرار‬‫دارد‬.‫اگر‬‫کد‬‫برنامه‬‫بزرگ‬‫باشد‬(‫بیش‬‫از‬64k)‫می‬‫تواند‬‫از‬‫چند‬
‫سگمنت‬‫کد‬‫استفاده‬‫کند‬.

88. ‫ها‬ ‫داده‬ ‫قطعه‬(Data Segment)
88
‫داده‬‫و‬‫ناحیه‬‫های‬‫کار‬‫برنامه‬‫ها‬‫در‬‫این‬‫سگمنت‬‫قرار‬‫می‬‫گیرند‬.‫اگر‬‫برنامه‬‫به‬‫بیش‬‫از‬‫یک‬‫ناحیه‬‫داده‬‫نیاز‬
‫داشته‬،‫باشد‬‫می‬‫تواند‬‫آن‬‫ها‬‫را‬‫تعریف‬‫و‬‫استفاده‬‫کند‬.

89. ‫پشته‬ ‫قطعه‬(Stack Segment)
89
‫این‬‫سگمنت‬‫حاوی‬‫آدرس‬‫های‬‫برگشت‬‫اززیر‬‫برنامه‬‫است‬.‫به‬‫طور‬،‫کلی‬‫هر‬‫نوع‬‫اطالعاتی‬‫که‬‫برای‬‫فراخ‬‫وانی‬
‫زیر‬‫برنامه‬‫ها‬‫الزم‬‫است‬‫در‬‫این‬‫سگمنت‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬.

90. ‫اضافی‬ ‫قطعه‬(Extra Segment)
90
‫این‬‫سگمنت‬‫برای‬‫انجام‬‫عملیات‬‫بر‬‫روی‬‫رشته‬‫ها‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫در‬‫این‬،‫اعمال‬‫برای‬‫مد‬‫یریت‬
‫آدرس‬‫دهی‬‫حافظه‬‫بکار‬‫می‬‫رود‬.

91. ‫اسمبلی‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬
91

92. ‫قطعه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬(Segment Register)
92
‫پردازنده‬‫دارای‬‫چهار‬‫ثبات‬‫قطعه‬‫می‬‫باشد‬.‫هر‬‫ثبات‬،‫سگمنت‬‫آدرس‬‫شروع‬‫یک‬‫سگمنت‬‫را‬‫در‬‫خودش‬
‫نگهداری‬‫می‬‫کند‬.‫ثبات‬‫های‬‫قطعه‬‫عبارتند‬‫از‬CS،DS،SS‫و‬ES.

93. ‫قطعه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬(Segment Register)
93
‫ثبات‬CS‫حاوی‬‫آدرس‬‫شروع‬‫سگمنت‬‫کد‬‫برنامه‬‫است‬‫که‬‫در‬‫آدرس‬‫دهی‬‫دستورات‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬
‫گیرد‬.
‫ثبات‬DS‫ادرس‬‫شروع‬‫ناحیه‬‫داده‬‫ها‬‫را‬‫در‬‫خودش‬‫نگهداری‬‫می‬‫کند‬.‫به‬‫طوری‬،‫که‬‫دستورالعمل‬‫های‬،‫برنامه‬
‫برای‬‫مراجعه‬‫به‬‫داده‬‫ها‬‫از‬‫این‬‫آدرس‬‫استفاده‬‫می‬‫کنند‬.
‫ثبات‬SS‫ادرس‬‫شروع‬‫سگمنت‬‫پشته‬‫را‬‫نگهداری‬‫می‬‫کند‬.‫این‬‫ثبات‬ً‫ال‬‫معمو‬‫توسط‬‫سیستم‬‫مورد‬‫اس‬‫تفاده‬
‫قرار‬‫می‬‫گیرید‬‫و‬‫برنامه‬‫نویس‬‫کمتر‬‫به‬‫آن‬‫مراجعه‬‫می‬‫کند‬.
‫ثبات‬ES‫آدرس‬‫شروع‬‫سگمنت‬‫اضافی‬‫را‬‫نگهداری‬‫می‬‫کند‬.

94. ‫قطعه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬(Segment Register)
94
‫پردازنده‬ ‫در‬ ‫قطعه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬
‫حافظه‬ ‫در‬ ‫کد‬ ‫های‬ ‫سگمنت‬

95. ‫قطعه‬ ‫های‬ ‫ثبات‬(Segment Register)
95

96. ‫اندیس‬ ‫های‬ ‫ثبات‬
96
‫ثبات‬‫های‬‫اندیس‬‫حاوی‬‫آفست‬(offset)‫داده‬‫ها‬‫و‬‫دستورالعمل‬‫ها‬‫در‬‫داخل‬‫سگمنت‬‫ها‬‫هستند‬.‫ثبات‬‫های‬
‫اندیس‬‫در‬‫پردازش‬‫رشته‬،‫ها‬‫آرایه‬‫ها‬‫و‬‫سایر‬‫ساختمان‬‫داده‬‫هایی‬‫که‬‫حای‬‫چند‬‫عنصر‬،‫هستند‬‫موجب‬‫افزای‬‫ش‬
‫سرعت‬‫می‬‫شوند‬.‫ثبات‬‫های‬‫اندیس‬‫عبارتند‬‫از‬BP،SP،SI‫و‬DI.

97. ‫آفست‬(OFFSET)
97
‫منظور‬‫از‬،‫آفست‬‫فاصله‬،‫متغیر‬‫برچسب‬‫یا‬‫دستورالعمل‬‫از‬‫ابتدای‬‫سگمنت‬‫آن‬‫است‬.

98. ‫آفست‬(OFFSET)
98

99. ‫ثبات‬BP(base pointer)
99
‫این‬‫ثبات‬‫حاوی‬‫آفستی‬‫از‬‫ثبات‬SS(‫ثبات‬‫پشته‬)‫است‬.‫در‬‫فراخوانی‬‫زیربرنامه‬‫ها‬‫چنانچه‬‫پارامترها‬‫از‬‫طری‬‫ق‬
‫پشته‬‫به‬‫زیر‬‫برنامه‬‫منتقل‬،‫شوند‬‫از‬‫طریق‬‫ثبات‬BP‫قابل‬‫بازیابی‬‫خواند‬‫بود‬.

100. ‫ثبات‬SP(Stack Pointer)
100
‫این‬‫ثبات‬‫حاوی‬‫آفست‬‫باالی‬‫پشته‬‫است‬.‫ثبات‬‫های‬SP‫و‬SS‫با‬‫هم‬‫ترکیب‬‫می‬‫شوند‬‫تا‬‫آدرس‬‫کامل‬‫باالی‬
‫پشته‬‫را‬‫ایجاد‬‫کنند‬.

101. ‫ثبات‬SI(Source Index)
101
‫این‬‫ثبات‬‫برای‬‫عملیات‬‫رشته‬‫ای‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫آدرس‬‫رشته‬‫منبع‬‫را‬‫نگهداری‬‫می‬‫ک‬‫ند‬.‫به‬
‫همین‬‫دلیل‬‫آن‬‫را‬‫ثبات‬‫اندیس‬‫منبع‬‫می‬‫گویند‬.

102. ‫ثبات‬DI(Destination Index)
102
‫این‬‫ثبات‬‫آدرس‬‫رشته‬‫مقصد‬‫را‬‫در‬‫عملیات‬‫رشته‬‫ای‬‫نگهداری‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫به‬‫همین‬‫دلیل‬‫ثبات‬‫اندیس‬‫مقصد‬
‫نام‬‫دارد‬.

103. ‫برنامه‬ ‫شمارنده‬ ‫ثبات‬IP(Instruction Pointer)
103
‫این‬‫ثبات‬‫همواره‬‫حاوی‬‫آفست‬‫دستور‬‫اجرایی‬‫بعدی‬‫در‬‫سگمنت‬‫کد‬‫است‬.

104. ‫پرچم‬ ‫ثبات‬(Flag Register)
104
‫ثبات‬‫مخصوصی‬‫است‬‫که‬‫بیت‬‫های‬‫آن‬‫وضعیت‬‫پردازنده‬‫مرکزی‬‫یا‬‫نتیجه‬‫عملیات‬‫محاسباتی‬‫را‬‫نش‬‫ان‬‫می‬
‫دهد‬.‫هر‬‫بیت‬‫دارای‬‫نامی‬‫است‬‫و‬‫تعدادی‬‫از‬‫این‬‫بیت‬‫ها‬‫بال‬‫استفاده‬‫است‬.‫شش‬‫عدد‬‫از‬‫بیت‬‫های‬‫این‬‫پر‬‫چم‬
(CF,ZF,SF,AF,PF,OF)‫بیت‬‫های‬‫شرطی‬‫نامیده‬‫می‬،‫شوند‬‫جون‬‫در‬‫نتیجه‬‫اجرای‬‫دستورات‬
‫محاسباتی‬‫صفر‬‫یا‬‫یک‬‫می‬‫شوند‬.‫سه‬‫بیت‬‫دیگر‬(IF,TF,DF)‫بیت‬‫های‬‫کنترل‬‫می‬،‫باشند‬‫چون‬‫برای‬‫کنترل‬
‫عملیات‬‫دستورات‬‫استفاده‬‫می‬‫گردند‬.‫بقیه‬‫بیت‬‫های‬‫این‬‫ثبات‬‫رزرو‬‫شده‬‫و‬‫کاربردی‬‫ندارند‬.

105. ‫پرچم‬ ‫ثبات‬(Flag Register)
105

106. ‫پرچم‬ ‫ثبات‬ ‫های‬ ‫بیت‬
106

107. ‫نقلی‬ ‫پرچم‬ ‫بیت‬CF(Carry Flag)
107
‫اگر‬‫پس‬‫از‬‫انجام‬‫محاسبات‬‫بر‬‫روی‬‫اعداد‬‫سرریز‬‫رخ‬،‫دهد‬‫این‬‫بیت‬‫یک‬(CF=1)‫می‬‫شود‬.

108. ‫صفر‬ ‫تشخیص‬ ‫بیت‬ZF(Zero Flag)
108
‫این‬‫بیت‬‫چنانچه‬‫نتیجه‬‫عملیات‬‫برابر‬‫با‬‫صفر‬،‫شود‬‫یک‬‫خواهد‬‫شد‬(ZF=1).

109. ‫عالمت‬ ‫پرچم‬ ‫بیت‬SF(Sign Flag)
109
‫این‬‫بیت‬‫برای‬‫بررسی‬‫نتیجه‬‫عمالیت‬‫محاسباتی‬‫بکار‬‫می‬‫رود‬.‫اگر‬‫نتیجه‬‫عملیات‬‫منفی‬‫باشد‬‫ا‬‫ین‬‫بیت‬‫برابر‬
‫یک‬(SF=1)‫و‬‫گرنه‬‫برابر‬‫صفر‬(SF=0)‫است‬.

110. ‫کمکی‬ ‫نقلی‬ ‫پرچم‬ ‫بیت‬AF(Auxiliary Flag)
110
‫به‬‫معنی‬‫رقم‬‫نقلی‬‫کمکی‬‫است‬.‫چنانچه‬‫در‬‫محاسبات‬8،‫بیتی‬‫رقم‬‫نقلی‬‫در‬‫بیت‬‫سوم‬‫ایجاد‬،‫شود‬‫این‬‫بیت‬
‫برابر‬‫یک‬(AF=1)‫خواهد‬‫شد‬.

111. ‫توازن‬ ‫پرچم‬ ‫بیت‬PF(Parity Flag)
111
‫بعد‬‫از‬‫عملیات‬‫محاسباتی‬‫یا‬،‫منطقی‬‫بایت‬‫کوچکتر‬‫بررسی‬‫می‬،‫شود‬‫اگر‬‫تعداد‬‫بیت‬‫های‬‫یک‬‫ای‬‫ن‬،‫بایت‬‫زوج‬
،‫باشد‬‫بیت‬‫توازن‬‫یک‬(PF=1)‫می‬،‫شود‬‫در‬‫غیر‬‫این‬‫صورت‬‫بیت‬‫توازن‬‫صفر‬(PF=0)‫می‬‫گردد‬.

112. ‫سرریز‬ ‫پرچم‬ ‫بیت‬OF(Overflow Flag)
112
‫چنانچه‬‫در‬‫انجام‬،‫محاسبات‬‫آخرین‬‫بیت‬(‫بیت‬‫با‬‫ارزش‬)‫به‬‫دلیل‬‫سرریز‬‫شدن‬‫از‬‫بین‬،‫برود‬‫بیت‬‫پر‬‫چم‬‫سرریز‬
‫برابر‬‫یا‬‫یک‬(OF=1)‫می‬‫شود‬.

113. ‫وقفه‬ ‫کردن‬ ‫فعال‬ ‫بیت‬IF(Interrupt Flag)
113
‫این‬‫بیت‬‫برای‬‫فعال‬،‫کردن‬‫یا‬‫غیر‬‫فعال‬‫کردن‬‫وقفه‬‫های‬‫خارجی‬‫است‬.‫اگر‬‫این‬‫بیت‬‫یک‬(IF=1)‫باشد‬
‫سیستم‬‫به‬‫وقفه‬‫ها‬‫پاسخ‬‫می‬‫دهد‬‫و‬‫گرنه‬‫وقفه‬‫ها‬‫را‬‫نادیده‬‫می‬‫گیرد‬.

114. ‫بیت‬TF(Trap Flag)
114
Trap‫به‬‫معنی‬‫قدم‬‫به‬‫قدم‬‫است‬.‫چنانچه‬‫این‬‫بیت‬‫برابر‬‫یک‬(TF=1)،‫باشد‬‫اجرای‬‫برنامه‬‫به‬‫صورت‬‫دستور‬
‫به‬‫دستور‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬.‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫یک‬‫دستور‬‫اجرا‬‫می‬،‫شود‬‫بعد‬‫از‬‫بررسی‬‫محاسبات‬‫توسط‬‫ک‬،‫اربر‬
‫دستور‬‫بعدی‬‫اجرا‬‫می‬‫شود‬.‫این‬‫عمل‬‫برای‬‫پیدا‬‫کردن‬‫اشتباه‬‫در‬‫برنامه‬‫بسیار‬‫مناسب‬‫می‬‫باشد‬.

115. ‫بیت‬DF(Direction Flag)
115
‫این‬‫بیت‬‫برای‬‫کنترل‬‫اعمال‬‫رشته‬‫ای‬‫مثل‬‫مقایسه‬‫و‬‫انتقال‬‫رشته‬‫هایی‬‫که‬‫بیش‬‫از‬‫یک‬‫کلمه‬‫هس‬،‫تند‬‫بکار‬‫می‬
‫رود‬.‫اگر‬‫این‬‫بیت‬‫برابر‬‫با‬‫یک‬(DF=1)،‫باشد‬‫عمل‬‫مقایسه‬‫یا‬‫شیفت‬‫از‬‫سمت‬‫راست‬‫به‬‫چپ‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬
‫واگر‬‫برابر‬‫صفر‬(DF=0)‫باشد‬‫از‬‫سمت‬‫چپ‬‫به‬،‫راست‬‫عمل‬‫مقایسه‬‫یا‬‫شیفت‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬.

116. ‫مثال‬
116

117. ‫قبل‬ ‫مثال‬ ‫جواب‬
117

118. ‫مثال‬
118

119. ‫قبل‬ ‫مثال‬ ‫جواب‬
119

120. 120
‫فصل‬ ‫پایان‬‫دوم‬