2. Udako egun eder batean,aitona eta biloba bat Bizkaiko
Gorbeako mendira joan ziren. Bertan zeudela, bilobak
aitonari esan zion:
-Mendi honetan kondairik ba al dago?
-Bai – erantzun zion aitonak
3. -Kontatuko al didazu zein den kondaira hori?
-Ados, kontatuko dizut kondairaren izena, Basajauna vs
Tartalo da.
4. - Lehenengo bi pertsonai hauek nondik etortzen diren
kontatuko dizut:
"Basajauna Euskal Herriko mitologiako pertsonai bat da
kobazuloetan bizi zena. Liburu asko daude pertsonaia honi
buruz eta gauza ezberdinak esaten dituzte beraien
inguruan."
5. - Orduan,ze liburuk esaten du egia?-galdetu zion bilobak.
- Bat ere ez, kondairak dira eta.
"Tartalo beste pertsonaia da.Tartalo Grezia ingurutik
etorritako gizon handia eta begi bakarrekoa zen.
Basajaunaren kasuan bezala, liburu asko daude Tartalori
buruz kondaira ezberdinak kontatzen dituztenak."
6. - Jarraian nahi baduzu kondairarekin hasiko naiz.
" Bazen behin, Tartalo izeneko erraldoi bat. Dardaraka
zegoen koba bat ikusi zuenan.Kobara heldu zenean,
Basajaun bat ikusi zuen, kobatik urrea ateratzen.
7. Basajaunak Tartalo ikusi zuenean, kobako urrezko ateak itxi
zituen.
Orduan Tartalo urrezko ateari kolpeka hasi zen. Azkenean,
bere esku erraldoiekin atea apurtzea lortu zuen.
8. Tartalok ateak apurtu zituenean, bide asko ikusi zituen,
kobazuoren barruan eta nahigabe bide desegokia hartu
zuen.
Bukaerara iritsi zenean, Basajaunak tranpa bat prestatuta
zeukan Taratalorentzat.
9. Tranpa suazko olatu bat zen.Tartalok hori ikusi
zuenean,Basajaunak Tartalo goitik ikusi zuen korriketan.
Orduan,Tartalok eskailera batzuk ikusi zituen eta
eskaileretatik igo zen Basajauna harrapatzeko asmoz.
10. Tartalok ez zuen basjauna aurkitu baina bai beste bide bat.
Tartalo jaitsi zenean, Basajaunak berriz ere beste trampa
bat jarrita zuen.
11. Tranpa harriak paretatik irtetzen zirela zen. Orduan,berriz
Tartalo korrikan hasi zen harriak ez jotzeko.Tartalo beste
eskailerak batzuk ikusi zituen eta bertatik igo zen.
12. Berriro beste eskailerak jaitsi eta bukaeran Basajauna
zegoen berriz ere beste trampa betekin.Trampa hau ez
zen zaila Tartalorentzako. Paretak isten ziren, baina
Tartalo indartsua zenez, paretak bere lekura eraman
zituen. Orduan,Tartalok Basajauna ikusi zuen pareta baten
goian. Tartalok paretak igo zituen Basajaunaren bila
joateko baina beste eskailera batzuk ikusi zituen.
13. Eskailera jaitsi zituenean, urrea aurkitu zuen. Baina
eskailerak jaisten zegoenean, Basajaunak jipoitu egin
zion eta Tartalori paretaren kontra jarri zion esanez:
- Tartalo alde hemendik, nire urrea da eta!.
14. - Gutxi barru nirea izango da! - erantzun zion Tartalok.
Basajaunaren eskua lepotik kentzen.
Azkenean, Tartalok borroka irabazi zuen eta kobazuloan
urrearekin geratu zen Basajauna ihes joan behar izan
zuelatik."