SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Download to read offline
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 29
Opleiding
29
Preventie
De wetgeving aangaande de brand-
veiligheid van gebouwen [1] be-
schouwt auditoria als zijnde ‘schouw-
zalen’ waarvan het voor publiek toe-
gankelijke laagste vloerpeil niet meer
dan 4m lager mag zijn dan het evacu-
atieniveau. Voor beide naast elkaar
gelegen aula’s ligt het laagste vloer-
peil echter op -8.4m t.o.v. het evacu-
atieniveau. Hierdoor voldoet het
bouwkundig ontwerp a priori niet aan
de vereisten voor vluchtveiligheid in
de bouwregelgeving.
In dit artikel belichten we een performantie gericht ontwerp van een nieuw te bouwen
uitbreiding van een bestaand schoolgebouw, meer bepaald de veilige evacuatie van twee
ondergrondse aula’s. De aula’s maken deel uit van een nieuw te bouwen onderwijscom-
plex in een stadsomgeving. Door de beperking aan beschikbare grondoppervlakte werd
door de architecten1
de wens naar voor geschoven om de 2 aula’s met een capaciteit van
respectievelijk 169 en 208 personen ondergronds in te richten.
Fire Safety Engineering in de praktijk:
Evacuatie van ondergrondse aula’s beoordeeld met
ondersteuning van CFD technieken
Figuur 1: concept gebouw: bestaand
gedeelte rood ingekleurd
De regelgeving biedt geen prescrip-
tieve oplossingen om de overschrij-
ding van het criterium voor het laag-
ste vloerpeil te compenseren. Daarom
wordt op basis van een performantie
gericht ontwerp een gelijkwaardige
oplossing gezocht voor het objectief
van de regelgeving, namelijk de mo-
gelijkheid tot veilig vluchten vanuit de
2 aula’s naar het evacuatieniveau in
geval van brand.
1 Ontwerp B-architecten Antwerpen
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4630
Aanpak
Om de vluchtveiligheid in de aula’s te
beoordelen wordt een studie uitge-
voerd van de tijd die nodig is om de
objecten bij een volle bezetting volle-
dig te evacueren. De studie bestaat
uit het simuleren van brand gege-
nereerde condities en daaropvol-
gend het simuleren van de ont-
vluchting van de aanwezigen on-
der invloed van de brand gegene-
reerde condities.
Bij een brand in de aula’s is het te ver-
wachten dat de geproduceerde rook
de grootste bedreiging vormt voor de
aanwezigen waarbij de hoeveelheid
geproduceerde rook in directe relatie
staat tot het ontwikkeld vermogen
van de brandhaard. Door enerzijds
de uitbreiding van de brand te beper-
ken, en anderzijds de geproduceerde
rook en warmte doelmatig af te voe-
ren, zijn we in staat om houdbare
condities te creëren tijdens het vluch-
ten, respectievelijk door de ontwik-
keling van de brand te controleren
door een sprinklerinstallatie en door
de geproduceerde rook en warmte af
te voeren door mechanische extrac-
toren aangestuurd door een rookde-
tectie installatie. In totaliteit zullen dus
3 actieve brandbeveiligingssystemen
de performantie gerichte oplossing
ondersteunen.
Aan de basis van de studie ligt
een uitgangspunten document
(UPD) dat werd opgemaakt in
overleg met alle stakeholders van
het project, zijnde bouwheer, archi-
tecten, brandweer, studiebureau
brandveiligheid en studiebureau
technieken. De belangrijkheid van
een UPD kan niet genoeg worden
onderstreept in het belang van het
project. De bedreigende condities die
gegenereerd worden in een object
ten gevolge van een brand zijn im-
mers in sterke mate afhankelijk van
(1) de ontwikkeling van de brand, (2)
de vrijstelling van pyrolyse producten
door de brandbare materialen en (3)
de invloed van actieve brandbeveili-
gingssystemen. De ontwikkeling van
het vermogen van de brand is op zijn
beurt afhankelijk van een groot aantal
factoren waaronder de geometrie van
het object, de ventilatiecondities, de
configuratie (vorm en opstelling) van
de brandbare materialen, de thermi-
sche eigenschappen van de wanden,
en zo verder. Om op een pragmati-
sche manier met een grote sprei-
ding aan detail om te gaan wordt
aan het begin van de studie een
‘type brandhaard’ bepaald die
conservatief kan worden be-
schouwd met betrekking tot
vluchtbedreigende condities.
Een ‘type brandhaard’ wordt gedefi-
neerd door een brandcurve (vermo-
gen in functie van de tijd), de vrijge-
stelde energie per eenheid van gepy-
roliseerde massa (KJ/kg), en één of
meerdere volatiele producten (roet-
deeltjes, CO, HCl, HF,..) die gegene-
reerd worden per eenheid van gepy-
roliseerde massa (kg/kg).
Vluchttijden model
Wanneer we een bepaalde brandont-
wikkeling in functie van de tijd voor-
opstellen, kunnen we de benodigde
tijd om het compartiment veilig te ver-
laten (RSET)2
afwegen tegenover de
tijd waarin de omgevingscondities op
de evacuatieweg onhoudbaar wor-
den (ASET)3
als gevolg van de brand.
Figuur 4 geeft een schematisch over-
zicht van het tijdsmodel dat wordt
toegepast. Een belangrijke factor in
de totale evacuatie tijd is de premo-
vement time (dt pre). Men mag im-
mers niet uitgaan van een onmiddel-
Figuur 2: onderwijscomplex:
doorsnede gebouw
Figuur 3: onderwijscomplex:
niveauplan -5.75m
2 RSET: required safe egress time
3 ASET: available safe egress time
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 31
Preventie
lijke beweging richting (nood)uitgan-
gen wanneer een evacuatie signaal
wordt gegeven. Dit signaal dient eerst
te worden waargenomen (herkend!)
door de aanwezigen. Nadien verloopt
er nog een zekere tijd voordat men
zich effectief in beweging zet richting
uitgang. De reactie is voor elke aan-
wezige verschillend. Daarom moe-
ten cijfers met betrekking tot eva-
cuatie steeds vanuit een statis-
tisch oogpunt worden bekeken.
Exacte waarden zijn niet te rijmen
met onvoorspelbaar menselijk
gedrag.
Onderzoek heeft uitgewezen dat de
premovement time voor een popula-
tie typisch een log-normaal verdeling
vertoont, zoals aangegeven in Figuur
5. Een regelmatige training van de
aanwezigen kan de tijdsschaal van
deze verdeling in belangrijke mate
verkorten maar de praktijk heeft ons
geleerd dat men dit effect niet mag
overschatten. De frequentie en de
doelmatigheid waarmee evacuatie
oefeningen worden georganiseerd,
voldoen niet altijd aan de objectieven.
Een tweede belangrijk aspect in de
evacuatietijd is de snelheid van be-
weging. De snelheid wordt o.a. beïn-
vloed door de leeftijd, fysische beper-
kingen, aanwezigheid van rook, de
congestie in de evacuatiewegen,
trappen en hellingen. Ook hier is een
statistische verdeling gewenst om
deze eigenschappen op een realisti-
sche manier te verdelen over een po-
pulatie.
Naar gelang de beperking van de
zichtlengte en de irritatie die de rook
veroorzaakt aan de ogen zal de loop-
snelheid worden beïnvloed (Figuur 6).
In [2] worden waarden gerapporteerd
voor scholen op basis van experi-
menten, waarbij 73s als gemiddelde
waarde wordt gegeven voor pre-
movement time.
Houdbare condities
De minimale zichtlengte werd be-
paald op 10m.
Het criterium voor zichtlengte werd
relatief laag gehouden om volgende
redenen:
§§ 	het betreft 1 ruimte met beperkte
oppervlakte
§§ 	de locatie van de uitgangen zijn ge-
kend door de gebruikers (ingan-
gen)
§§ 	de afstand tot de uitgangen van het
compartiment (aula) ligt veel lager
dan wat toegelaten is in de basis-
normen [1]
§§ 	de indeling van de ruimte geeft wei-
nig aanleiding tot desoriëntatie
Figuur 4: Egress time model4
Figuur 5: voorbeeld distributie premovement time5
Figuur 6: loopsnelheid in rooklucht6
4 reproductie figuur 3-12.1 uit SFPE handbook FPE 4th ed
5 reproductie fig 3-12.2 SFPE handbook FPE 4th ed
6 reproductie fig 2-4.4 SFPE handbook FPE 4th ed
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4632
De maximale temperatuur werd be-
paald op 100°C. Het criterium voor
de temperatuur werd afgeleid uit een
publicatie van Purser in het SFPE
handboek7
. Hier wordt 120°C gesug-
gereerd als grenswaarde voor con-
vectief huidcontact, zonder aantas-
ting van de luchtwegen. De tijd dat
personen aan deze grenswaarden
zouden worden blootgesteld is be-
perkt. In voormelde publicatie wordt
aangegeven dat binnen een tijdspan-
ne van 30 minuten blootstelling aan
120°C geen letale gevolgen te ver-
wachten zijn.
 
Simulaties
Doelstelling
Berekening van de vereiste tijd die
nodig is om de ondergrondse aula’s,
via de lobby en de brede trap tussen
lobby en het evacuatieniveau, volle-
dig te ontruimen bij volle bezetting
van de aula’s, rekening houdend met
de impact van rook en temperatuur
op de beweging van de aanwezigen.
Validatie en verificatie
De brand dynamica simulaties wer-
den uitgevoerd met Fire Dynamics
Simulator (FDS) versie 5.5.3 (SVN
7051) [3]. In de validatie gids van FDS
is informatie terug te vinden over de
vergelijking van de berekende resul-
taten van het model met metingen in
experimenten [4]. De validatie gids
reikt onzekerheden aan in de vorm
van normaalverdelingen voor bere-
kende waarden van een bepaalde
grootheid (bv. temperatuur, rookden-
siteit,..) .
FDS+EVAC versie 2.3.1 (SVN 6977)
wordt gebruikt voor de berekening
van de evacuatie stromen, in combi-
natie met FDS 5.5.3 (SVN 7051) voor
de berekening van de brand dynami-
ca.
Met de toenemende rekenkracht van
computers neemt de ontwikkeling en
de complexiteit van diverse evacua-
tiemodellen sterk toe. Ondertussen
gaan de modellen veel verder dan en-
kel de ‘mechanische’ aspecten van
een stroming. In het kader van dit ar-
Kontichsesteenweg 25 • B-2630 Aartselaar
) 03/871 15 00 • 6 03/870 12 69
) infocenter 03/870 14 55
e-mail: secr.security@cofelyfabricom-gdfsuez.com
Wanneer gesproken wordt over ‘validatie’ van een CFD model worden de
begrippen verificatie en validatie frequent door elkaar gehaald. Verificatie
gaat over de robuustheid van het mathematisch model, welke onafhankelijk
is van het scenario. Validatie gaat over de geschiktheid van de toegepaste
benaderingen van fysisch wetmatigheden (bijvoorbeeld turbulentiemodel-
len), welke wel afhankelijk zijn van het scenario. In die zin betekent ‘validatie’
niet meer dan de onzekerheid te bepalen die gepaard gaat met een bere-
kende grootheid in een bepaald scenario. Hoe meer uiteenlopende experi-
menten worden vergeleken met hun gesimuleerde versies, hoe breder het
draagvlak van de berekende grootheden en bijhorende onzekerheden.
7 SFPE handboek, 4de editie, hoofdstuk 6, 2-141 tot 2-143
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 33
Preventie
tikel gaan we hier niet verder op in.
FDS+EVAC is een relatief eenvoudig
evacuatiemodel dat echter voldoen-
de functionaliteiten biedt om de eva-
cuatiestromen in deze case realis-
tisch te berekenen. Het model is ge-
baseerd op het social force model.
de We verwijzen naar de beschrijving
van het model in [5] voor de geïnte-
resseerde lezer.
De rookdichtheid (zicht) en de ver-
spreiding van rookgassen worden
door het brand dynamica model
doorgegeven aan het evacuatiemo-
del per tijdstap. Het evacuatie model
gebruikt deze waarden voor het ef-
fect van de rook op de loopsnelheid.
Experimenten ter validatie van
FDS+EVAC voor seated row arrange-
ments zijn gerapporteerd in [6] en [7].
Uitgangspunten
De vuurhaard wordt enkel in aula 2
beschouwd omdat deze aula de
grootste bezetting heeft. Er zijn geen
significante verschillen te verwachten
in branddynamica tussen beide au-
la’s, omdat de hoogte, de oppervlak-
te en de helling nagenoeg identiek
zijn.
Om de invloed van de locatie (niveau)
van de brandhaard te onderzoeken,
werd zowel op het hoogste en het
laagste vloerniveau van de aula een
brand gesimuleerd.
Vermogen brandhaard per eenheid
van oppervlakte (HRRPUA): aanna-
me 250kW/m² [8]
Peak HRR: aanname oppervlakte
brandhaard 3x3m [9]=> 2.25MW
De brand ontwikkelt zich volgens een
kwadratische curve:
𝑄𝑄 = 𝛼𝛼. 𝑡𝑡!
  𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚  𝛼𝛼 = 0.047𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑠𝑠²
Het object is volledig bewaakt door
een brandmeldinstallatie, geplaatst
volgens de richtlijnen van de NBN
S21-100 en addenda [10]. De rook-
detectoren werken volgens het opti-
sche principe. De gevoeligheid van
de detectoren bedraagt 3.28% ver-
duistering per meter (activatie waar-
de).
Het object is beveiligd met een sprin-
klerinstallatie die voldoet aan [11],
meer bepaald OH38
.
De gelijktijdige evacuatie van beide
aula’s in geval van brand is in principe
niet nodig, gezien de compartimente-
ring van elke aula. Toch wordt de ge-
lijktijdige evacuatie van beide aula’s
meegenomen in de bepaling van de
totale vluchttijd, gezien de vluchtwe-
gen deels samenvallen.
Een brand wordt gepostuleerd in het
laag gelegen deel van de aula , waar-
bij wordt aangenomen dat de vlucht-
deuren in het laag deel niet kunnen
worden gebruikt. Derhalve dient de
lobby als evacuatieweg te worden
gebruikt, zowel voor aula 2 waarin
brand ontstaat, als voor aula1 die ook
ontruimt bij het activeren van het eva-
cuatie signaal.
Het is aannemelijk dat het ontstaan
van een brand in aula 2 onmiddellijk
wordt ontdekt door de groep in dit
lokaal. Derhalve wordt de detectietijd
en alarmtijd daar tot nul herleid
(egress time model: dt det+dt a=0).
De groep in aula1 zal de brand pas
met zekerheid detecteren na activatie
van het evacuatiesignaal, dus na
dubbele detectie in aula2. De log nor-
male verdeling van de premovement
time is van toepassing op beide groe-
pen. De aanvang van de premove-
ment time bij de groep in aula1 zal
dus vertraagd worden met de tijd tot
dubbele detectie.
8 Classificatie van het object volgens NBN EN12845 [5]: Ordinary Hazard 3
Figuur 7: brand aula2 beneden, geometrie model bo-
venzicht
Figuur 8: brand aula2 beneden, geometrie model binnen-
zicht
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4634
Geometrie
§§ 	oppervlakte = 178m²;
§§ 	hoogte tussen vloerpeil en verlaagd
plafond= variabel: min 3.0m max
7.3m;
§§ 	verlaagd plafond hellend (trapsge-
wijs), vloer hellend (trapsgewijs);
§§ 	deuropeningen laag deel: 2 deuren
breedte 1.2m/hoogte 2.1m;
§§ 	deuropeningen hoog deel: 2 deu-
ren breedte 1.2m/hoogte 2.9m.
Figuur 7 en Figuur 8 geven een beeld
van de geometrie van het model
waarbij sommige delen van de con-
structie onzichtbaar werden ge-
maakt.
De deuren die uitgeven op de lobby
zijn elk 1.25m breed. De lobby meet
ongeveer 9.5m bij 11m.
De opening naar de trap die naar het
evacuatieniveau leidt is 4m breed, de
trap zelf is ook 4m breed.
De deuren die zich beneden in de
aula bevinden en de zijdeur worden
niet gebruikt in deze simulatie.
De deuren worden enkel gebruikt
voor de evacuatie. Dit betekent dat
deze openingen geen effect hebben
op de brandhaard en de brandventi-
latie.
De ruimte tussen twee opeenvolgen-
de rijen van tafels bedraagt 0.6m.
De ruimte tussen de wand en het uit-
einde van een tafelrij bedraagt aan
beide zijden 0.9m.
Ventilatie
De brandventilatie start op wanneer 2
detectoren worden geactiveerd door
rook. Het gebouw is uitgerust met
een brandmeldinstallatie, geprojec-
teerd volgens de NBN S21-100 [10].
Rooklucht wordt afgevoerd via 3 ex-
tractoren in het hoogste deel van het
plafond met elk 18000m³/h debiet en
oppervlakte 1m². Het totale extractie-
debiet bedraagt 54.000m³/h.
Compensatielucht wordt op natuurlij-
ke wijze aangevoerd via de kanalen
van de comfortventilatie, welke uit-
monden in de optreden van de trap-
pen in de aula, zodat een horizontale
inkomende luchtstroming ontstaat
die verdeeld wordt over de volledige
hellende vloer van de aula.
Parameters evacuatie model
De parameters in het evacuatie mo-
del werden niet gewijzigd ten opzicht
van hun default waarden, uitgeno-
men de in deze paragraaf gerappor-
teerde parameters. Bij elke run krijgt
een agent in de populatie (andere)
eigenschappen toebedeeld volgens
de gedefinieerde statistische verde-
lingen. Hierdoor krijgen de simulaties
een zogenaamd stochastisch karak-
ter, m.a.w. de uitkomst van het model
zal nooit exact dezelfde zijn. Er zijn
meerdere simulaties nodig waarvan
het resultaat in een verdeling moet
worden voorgesteld met zijn gemid-
delde waarde en standaard deviatie.
Pre movement time
Lognormale verdeling van dt pre voor
een bezetting type ‘school’ op basis
van rapport [2]. Deze verdeling wordt
toegepast over de volledige popula-
tie.
Functie voor kansdichtheid van de
lognormale verdeling:
𝑓𝑓 𝑑𝑑𝑑𝑑  𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝; 𝜇𝜇, 𝜎𝜎 =
1
(𝑑𝑑𝑑𝑑  𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝)  𝜎𝜎 2𝜋𝜋
𝑒𝑒
!
!
!
!" !"  !"# !!
!
!
met μ en σ respectievelijk de ver-
wachtingswaarde en de standaardaf-
wijking van de natuurlijke logaritme
van de betrokken variabele.
De waarde voor dt det is gebaseerd
op de tijd tot (dubbele) detectie in de
geteisterde aula, wat volgt uit de re-
sultaten van de rooksimulatie. De
waarde voor dt a wordt nul veronder-
steld, aangezien de ontruimingsin-
stallatie rechtstreeks wordt aange-
stuurd door de detectie installatie.
De rookdetectors zijn opgenomen in
het model. Op het moment dat min-
stens 2 detectoren activeren (t0
)
treedt het evacuatiesysteem in wer-
king. Vanaf dat moment start de ‘re-
actietijd’ van de personen volgens
bovenvermelde distributie. De waar-
den op de tijd as van Figuur 5 moeten
vermeerderd worden met t0
om over-
een te stemmen met de tijd as van de
simulatie.
Loopsnelheid zonder rook (ongehin-
derd)
De waarde voor de ongehinderde
loopsnelheid vi
0
bedraagt 1.25m/s
voor vlakke vloeren en dalende trap-
pen. Bij hellende trappen reduceert
de ongehinderde loopsnelheid tot 0.7
vi
0
. Er is dus geen distributie toege-
past op de populatie.
Tabel 1: kenwaarden log normaal verdeling pre movement time
Verwachtingswaarde natuurlijk dt pre μ 4.29
Standaardafwijking natuurlijk logaritme dt pre σ 0.5
Verwachtingswaarde dt pre 83
Mediaan variabele dt pre 73
Geometrisch gemiddelde dt pre 73
Geometrische standaard deviatie dt pre 1.65
0
0,005
0,01
0,015
0 50 100 150 200 250
kans
tijd [s]
Distributie dt pre
(pre-movement time)
Figuur 9: distributie pre-movement time
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 35
Preventie
Loopsnelheid met rook (ongehinderd)
De loopsnelheid wordt gereduceerd
door de vermindering van zicht ten
gevolge van de aanwezigheid van
rook. Het zicht wordt bepaald op ba-
sis van de verduistering van licht door
de rook, uitgedrukt door de uitdo-
vingscoëfficiënt Ks
[m-1
]. Deze waarde
wordt berekend in het branddynami-
ca model. De minimum loopsnelheid
v0
i,min
van de populatie bedraagt 0.1
vi
0
.
De loopsnelheid onder invloed van
rook wordt uitgedrukt door:
𝑣𝑣!
!
𝐾𝐾! = 𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀 𝑣𝑣!,!"#
!
  , 𝑣𝑣!
!
1 +
𝛽𝛽
𝛼𝛼
𝐾𝐾!
Bij dikke rook (zicht=0m) blijven de
personen zich bewegen aan snelheid
v0
i,min
totdat verdoving optreedt door
narcotische gassen. Verdoving treedt
op wanneer de Fractional Effective
Dose de waarde 1 nadert. De totale
FED wordt berekend met concentra-
ties van koolstofmonoxide, koolstof-
dioxide en zuurstof, bekomen uit het
branddynamica model met volgende
relatie:
𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!"! = 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!". 𝐻𝐻𝐻𝐻!!!
+ 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!!
De productie van CO wordt echter
niet opgenomen in de simulatie van
de branddynamica omdat enerzijds
de brandbare stoffen onbekend zijn
en anderzijds omdat er geen onder-
geventileerde situatie kan ontstaan
omdat de aula’s uitgerust zijn met
brandventilatie.
Selectie vluchtuitgangen
De uitgangen worden gedefinieerd
als gekend voor de populatie, in func-
tie van de locatie waar de brand zich
voordoet. Uitgangen in de omgeving
van de brandhaard worden, reeds
van bij het ontstaan van de brand,
geblokkeerd in het model wat resul-
teert in een conservatieve benade-
ring.
 
Resultaten
Brandvermogen curve
Tijd tot volledige evacuatie
Tabel 2: evacuatietijd brand aula2
laag deel, Log-N (dt pre)
#simulatie
Tijd tot volledige
evacuatie Aula 2
1 197
2 198
3 213
4 207
5 201
6 222
7 198
8 215
9 189
10 198
11 202
12 208
13 212
gemiddelde 205
mediaan 202
standaard deviatie 8,8
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
0 50 100 150 200 250 300 350 400
kW
tijd [s]
Brandvermogen
kW kW kW
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
0
0,01
0,02
0,03
0,04
0,05
160 170 180 190 200 210 220 230 240
Kansverdeling resultaten
Tijd tot volledige evacuatie Aula 2
Probabiliteit cumul
0
10
20
30
40
50
60
70
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500
%obs/m
tijd [s]
Meetwaarde detectoren
%/m %/m %/m
0
50
100
150
200
250
300
350
400
0 50 100 150 200 250 300 350 400
telling # personen
personen personen
Figuur 10: brandvermogen curve
Meetwaarde rookdetectoren
Figuur 12: normale verdeling evacuatietijd brand aula2 be-
neden, Log-N (dt pre)
Figuur 11: Aula 2 brand laag deel, meetwaarde
rookdetectie
Figuur 13: brand aula 2 laag deel, telling personen op eva-
cuatieniveau
FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4636
Beelden
Een animatie van de simulatie is te
bekijken via volgende link:
http://youtu.be/9oHVengMLbE
Discussie en
conclusies
Het brandmodel is deterministisch,
maar het evacuatiemodel is stochas-
tisch. Daarom zijn de resultaten van
de evacuatiesimulaties omgezet naar
een normale verdeling, waarbij de ge-
middelde evacuatietijd 205s bedraagt
met een standaarddeviatie 8.8s, re-
sulterend in 99% zekerheid dat de
ontruiming volledig is na 231s.
In het UPD9
werden criteria opgege-
ven voor de houdbare condities op
de vluchtweg bij handberekeningen:
§§ 	Temperatuur rookgaslaag: 100°C
§§ 	Zichtlengte: 10m (overeenstem-
mend met rookdensiteit 3.4 E-5
kg/m³)
Op basis van de temperatuur en
rookdensiteit op 231s, kunnen we
concluderen dat deze criteria niet
worden overschreden.
Op basis van de aannames en de re-
sultaten van de simulatie kunnen we
besluiten dat de vluchtveiligheid is
gewaarborgd voor de personen die
zich in aula 2 en aula1 bevinden, bij
een volle bezetting van beide aula’s.
We merken op dat er in het model
een conservatieve benadering was
door het blokkeren van de vluchtdeu-
ren naar de gang op niveau -2, die
aansluiting geven op een trapkern die
rechtstreeks naar buiten leidt. Ook de
zijdeur, halverwege de aula, wordt
niet gebruikt.
Figuur 14: brand aula2 laag deel, temperatuur na 240s Figuur 15: brand aula2 laag deel, rookdensiteit na 240s
Bibliografie
[1] 	 FOD BZ, 12 JULI 2012. - Koninklijk besluit van 12 juli 2012 tot wijziging van het koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de
basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen.
[2] 	 L. Shi, „Developing a database for emergancy evacuation model,” Building and Environment, nr. 44, pp. 1724-1729, 2009.
[3] 	 K. McGrattan, S. Hostikka en J. Floyd, Fire Dynamics Simulator (Version 5.5) User's Guide, Maryland, USA: NIST, 2010.
[4] 	 K. McGrattan, S. Hostikka en J. Floyd, Fire Dynamics Simulator (version 5.5), Technical Reference Guide, Maryland, USA: NIST, 2010.
[5] 	 VTT Technical Research Centre of Finland, Fire Dynamics Simulator with Evacuation: FDS+Evac - Technical Reference and User's Guide,
2010.
[6] 	 N. Reddy, A. Babbar en T. Korhonen, „FDS+Evac model validation for seated row arrangements,” in Pedestrian and Evacuation Dynamics
PED 2012, 2012.
[7] 	 T. Korhonen, „FDS+EVAC evacuation model: recent developments,” in Proceedings, Fire and Evacuation Modeling Technical Conference,
Baltimore, Maryland, 2011.
[8] 	 L. Staffansson, „Selecting Design Fires, report 7032,” Lund, Sweden, 2010.
[9] 	 NBN, „NBN S21-208-1 Brandbeveiliging van gebouwen - Ontwerp en berekening van rook-en warmteafvoerinstallaties (RWA) - Deel 1:
Grote onverdeelde binnenruimten met één bouwlaag,” NBN, 1995.
[10] 	NBN, „NBN S21-100 + addenda: opvatting van algemene installaties voor automatische branddetectie door puntdetector,” NBN, 1986.
[11] 	CEN, „NBN EN 12845+A2 - Fixed firefighting systems - Automatic sprinkler systems - Design, installation and maintenance,” NBN, 2009.
[12] 	FOD BZ, 30 JULI 1979. - Wet betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burger-
rechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen..
[13] 	B. Karlsson en J. G. Quintiere, Enclosure Fire Dynamics, US, Florida: CRC Press LLC, 2000.
[14] 	T. Jin, „Visibility and Human Behaviour in Fire Smoke,” in SFPE Handbook of Fire Protection Engineering 4th ed, vol. 2, P. DiNenno, Red.,
Quincy, Massa­chusetts, NFPA, 2008, pp. 2-54 - 2-66.
Figuur 16: brand aula 2, laag deel, populatie t1
9 UPD: uitgangspuntendocument

More Related Content

Featured

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by HubspotMarius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTExpeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsPixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

ffm-046-nl-FSE

  • 1. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 29 Opleiding 29 Preventie De wetgeving aangaande de brand- veiligheid van gebouwen [1] be- schouwt auditoria als zijnde ‘schouw- zalen’ waarvan het voor publiek toe- gankelijke laagste vloerpeil niet meer dan 4m lager mag zijn dan het evacu- atieniveau. Voor beide naast elkaar gelegen aula’s ligt het laagste vloer- peil echter op -8.4m t.o.v. het evacu- atieniveau. Hierdoor voldoet het bouwkundig ontwerp a priori niet aan de vereisten voor vluchtveiligheid in de bouwregelgeving. In dit artikel belichten we een performantie gericht ontwerp van een nieuw te bouwen uitbreiding van een bestaand schoolgebouw, meer bepaald de veilige evacuatie van twee ondergrondse aula’s. De aula’s maken deel uit van een nieuw te bouwen onderwijscom- plex in een stadsomgeving. Door de beperking aan beschikbare grondoppervlakte werd door de architecten1 de wens naar voor geschoven om de 2 aula’s met een capaciteit van respectievelijk 169 en 208 personen ondergronds in te richten. Fire Safety Engineering in de praktijk: Evacuatie van ondergrondse aula’s beoordeeld met ondersteuning van CFD technieken Figuur 1: concept gebouw: bestaand gedeelte rood ingekleurd De regelgeving biedt geen prescrip- tieve oplossingen om de overschrij- ding van het criterium voor het laag- ste vloerpeil te compenseren. Daarom wordt op basis van een performantie gericht ontwerp een gelijkwaardige oplossing gezocht voor het objectief van de regelgeving, namelijk de mo- gelijkheid tot veilig vluchten vanuit de 2 aula’s naar het evacuatieniveau in geval van brand. 1 Ontwerp B-architecten Antwerpen
  • 2. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4630 Aanpak Om de vluchtveiligheid in de aula’s te beoordelen wordt een studie uitge- voerd van de tijd die nodig is om de objecten bij een volle bezetting volle- dig te evacueren. De studie bestaat uit het simuleren van brand gege- nereerde condities en daaropvol- gend het simuleren van de ont- vluchting van de aanwezigen on- der invloed van de brand gegene- reerde condities. Bij een brand in de aula’s is het te ver- wachten dat de geproduceerde rook de grootste bedreiging vormt voor de aanwezigen waarbij de hoeveelheid geproduceerde rook in directe relatie staat tot het ontwikkeld vermogen van de brandhaard. Door enerzijds de uitbreiding van de brand te beper- ken, en anderzijds de geproduceerde rook en warmte doelmatig af te voe- ren, zijn we in staat om houdbare condities te creëren tijdens het vluch- ten, respectievelijk door de ontwik- keling van de brand te controleren door een sprinklerinstallatie en door de geproduceerde rook en warmte af te voeren door mechanische extrac- toren aangestuurd door een rookde- tectie installatie. In totaliteit zullen dus 3 actieve brandbeveiligingssystemen de performantie gerichte oplossing ondersteunen. Aan de basis van de studie ligt een uitgangspunten document (UPD) dat werd opgemaakt in overleg met alle stakeholders van het project, zijnde bouwheer, archi- tecten, brandweer, studiebureau brandveiligheid en studiebureau technieken. De belangrijkheid van een UPD kan niet genoeg worden onderstreept in het belang van het project. De bedreigende condities die gegenereerd worden in een object ten gevolge van een brand zijn im- mers in sterke mate afhankelijk van (1) de ontwikkeling van de brand, (2) de vrijstelling van pyrolyse producten door de brandbare materialen en (3) de invloed van actieve brandbeveili- gingssystemen. De ontwikkeling van het vermogen van de brand is op zijn beurt afhankelijk van een groot aantal factoren waaronder de geometrie van het object, de ventilatiecondities, de configuratie (vorm en opstelling) van de brandbare materialen, de thermi- sche eigenschappen van de wanden, en zo verder. Om op een pragmati- sche manier met een grote sprei- ding aan detail om te gaan wordt aan het begin van de studie een ‘type brandhaard’ bepaald die conservatief kan worden be- schouwd met betrekking tot vluchtbedreigende condities. Een ‘type brandhaard’ wordt gedefi- neerd door een brandcurve (vermo- gen in functie van de tijd), de vrijge- stelde energie per eenheid van gepy- roliseerde massa (KJ/kg), en één of meerdere volatiele producten (roet- deeltjes, CO, HCl, HF,..) die gegene- reerd worden per eenheid van gepy- roliseerde massa (kg/kg). Vluchttijden model Wanneer we een bepaalde brandont- wikkeling in functie van de tijd voor- opstellen, kunnen we de benodigde tijd om het compartiment veilig te ver- laten (RSET)2 afwegen tegenover de tijd waarin de omgevingscondities op de evacuatieweg onhoudbaar wor- den (ASET)3 als gevolg van de brand. Figuur 4 geeft een schematisch over- zicht van het tijdsmodel dat wordt toegepast. Een belangrijke factor in de totale evacuatie tijd is de premo- vement time (dt pre). Men mag im- mers niet uitgaan van een onmiddel- Figuur 2: onderwijscomplex: doorsnede gebouw Figuur 3: onderwijscomplex: niveauplan -5.75m 2 RSET: required safe egress time 3 ASET: available safe egress time
  • 3. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 31 Preventie lijke beweging richting (nood)uitgan- gen wanneer een evacuatie signaal wordt gegeven. Dit signaal dient eerst te worden waargenomen (herkend!) door de aanwezigen. Nadien verloopt er nog een zekere tijd voordat men zich effectief in beweging zet richting uitgang. De reactie is voor elke aan- wezige verschillend. Daarom moe- ten cijfers met betrekking tot eva- cuatie steeds vanuit een statis- tisch oogpunt worden bekeken. Exacte waarden zijn niet te rijmen met onvoorspelbaar menselijk gedrag. Onderzoek heeft uitgewezen dat de premovement time voor een popula- tie typisch een log-normaal verdeling vertoont, zoals aangegeven in Figuur 5. Een regelmatige training van de aanwezigen kan de tijdsschaal van deze verdeling in belangrijke mate verkorten maar de praktijk heeft ons geleerd dat men dit effect niet mag overschatten. De frequentie en de doelmatigheid waarmee evacuatie oefeningen worden georganiseerd, voldoen niet altijd aan de objectieven. Een tweede belangrijk aspect in de evacuatietijd is de snelheid van be- weging. De snelheid wordt o.a. beïn- vloed door de leeftijd, fysische beper- kingen, aanwezigheid van rook, de congestie in de evacuatiewegen, trappen en hellingen. Ook hier is een statistische verdeling gewenst om deze eigenschappen op een realisti- sche manier te verdelen over een po- pulatie. Naar gelang de beperking van de zichtlengte en de irritatie die de rook veroorzaakt aan de ogen zal de loop- snelheid worden beïnvloed (Figuur 6). In [2] worden waarden gerapporteerd voor scholen op basis van experi- menten, waarbij 73s als gemiddelde waarde wordt gegeven voor pre- movement time. Houdbare condities De minimale zichtlengte werd be- paald op 10m. Het criterium voor zichtlengte werd relatief laag gehouden om volgende redenen: §§ het betreft 1 ruimte met beperkte oppervlakte §§ de locatie van de uitgangen zijn ge- kend door de gebruikers (ingan- gen) §§ de afstand tot de uitgangen van het compartiment (aula) ligt veel lager dan wat toegelaten is in de basis- normen [1] §§ de indeling van de ruimte geeft wei- nig aanleiding tot desoriëntatie Figuur 4: Egress time model4 Figuur 5: voorbeeld distributie premovement time5 Figuur 6: loopsnelheid in rooklucht6 4 reproductie figuur 3-12.1 uit SFPE handbook FPE 4th ed 5 reproductie fig 3-12.2 SFPE handbook FPE 4th ed 6 reproductie fig 2-4.4 SFPE handbook FPE 4th ed
  • 4. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4632 De maximale temperatuur werd be- paald op 100°C. Het criterium voor de temperatuur werd afgeleid uit een publicatie van Purser in het SFPE handboek7 . Hier wordt 120°C gesug- gereerd als grenswaarde voor con- vectief huidcontact, zonder aantas- ting van de luchtwegen. De tijd dat personen aan deze grenswaarden zouden worden blootgesteld is be- perkt. In voormelde publicatie wordt aangegeven dat binnen een tijdspan- ne van 30 minuten blootstelling aan 120°C geen letale gevolgen te ver- wachten zijn.   Simulaties Doelstelling Berekening van de vereiste tijd die nodig is om de ondergrondse aula’s, via de lobby en de brede trap tussen lobby en het evacuatieniveau, volle- dig te ontruimen bij volle bezetting van de aula’s, rekening houdend met de impact van rook en temperatuur op de beweging van de aanwezigen. Validatie en verificatie De brand dynamica simulaties wer- den uitgevoerd met Fire Dynamics Simulator (FDS) versie 5.5.3 (SVN 7051) [3]. In de validatie gids van FDS is informatie terug te vinden over de vergelijking van de berekende resul- taten van het model met metingen in experimenten [4]. De validatie gids reikt onzekerheden aan in de vorm van normaalverdelingen voor bere- kende waarden van een bepaalde grootheid (bv. temperatuur, rookden- siteit,..) . FDS+EVAC versie 2.3.1 (SVN 6977) wordt gebruikt voor de berekening van de evacuatie stromen, in combi- natie met FDS 5.5.3 (SVN 7051) voor de berekening van de brand dynami- ca. Met de toenemende rekenkracht van computers neemt de ontwikkeling en de complexiteit van diverse evacua- tiemodellen sterk toe. Ondertussen gaan de modellen veel verder dan en- kel de ‘mechanische’ aspecten van een stroming. In het kader van dit ar- Kontichsesteenweg 25 • B-2630 Aartselaar ) 03/871 15 00 • 6 03/870 12 69 ) infocenter 03/870 14 55 e-mail: secr.security@cofelyfabricom-gdfsuez.com Wanneer gesproken wordt over ‘validatie’ van een CFD model worden de begrippen verificatie en validatie frequent door elkaar gehaald. Verificatie gaat over de robuustheid van het mathematisch model, welke onafhankelijk is van het scenario. Validatie gaat over de geschiktheid van de toegepaste benaderingen van fysisch wetmatigheden (bijvoorbeeld turbulentiemodel- len), welke wel afhankelijk zijn van het scenario. In die zin betekent ‘validatie’ niet meer dan de onzekerheid te bepalen die gepaard gaat met een bere- kende grootheid in een bepaald scenario. Hoe meer uiteenlopende experi- menten worden vergeleken met hun gesimuleerde versies, hoe breder het draagvlak van de berekende grootheden en bijhorende onzekerheden. 7 SFPE handboek, 4de editie, hoofdstuk 6, 2-141 tot 2-143
  • 5. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 33 Preventie tikel gaan we hier niet verder op in. FDS+EVAC is een relatief eenvoudig evacuatiemodel dat echter voldoen- de functionaliteiten biedt om de eva- cuatiestromen in deze case realis- tisch te berekenen. Het model is ge- baseerd op het social force model. de We verwijzen naar de beschrijving van het model in [5] voor de geïnte- resseerde lezer. De rookdichtheid (zicht) en de ver- spreiding van rookgassen worden door het brand dynamica model doorgegeven aan het evacuatiemo- del per tijdstap. Het evacuatie model gebruikt deze waarden voor het ef- fect van de rook op de loopsnelheid. Experimenten ter validatie van FDS+EVAC voor seated row arrange- ments zijn gerapporteerd in [6] en [7]. Uitgangspunten De vuurhaard wordt enkel in aula 2 beschouwd omdat deze aula de grootste bezetting heeft. Er zijn geen significante verschillen te verwachten in branddynamica tussen beide au- la’s, omdat de hoogte, de oppervlak- te en de helling nagenoeg identiek zijn. Om de invloed van de locatie (niveau) van de brandhaard te onderzoeken, werd zowel op het hoogste en het laagste vloerniveau van de aula een brand gesimuleerd. Vermogen brandhaard per eenheid van oppervlakte (HRRPUA): aanna- me 250kW/m² [8] Peak HRR: aanname oppervlakte brandhaard 3x3m [9]=> 2.25MW De brand ontwikkelt zich volgens een kwadratische curve: 𝑄𝑄 = 𝛼𝛼. 𝑡𝑡!  𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚𝑚  𝛼𝛼 = 0.047𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑠𝑠² Het object is volledig bewaakt door een brandmeldinstallatie, geplaatst volgens de richtlijnen van de NBN S21-100 en addenda [10]. De rook- detectoren werken volgens het opti- sche principe. De gevoeligheid van de detectoren bedraagt 3.28% ver- duistering per meter (activatie waar- de). Het object is beveiligd met een sprin- klerinstallatie die voldoet aan [11], meer bepaald OH38 . De gelijktijdige evacuatie van beide aula’s in geval van brand is in principe niet nodig, gezien de compartimente- ring van elke aula. Toch wordt de ge- lijktijdige evacuatie van beide aula’s meegenomen in de bepaling van de totale vluchttijd, gezien de vluchtwe- gen deels samenvallen. Een brand wordt gepostuleerd in het laag gelegen deel van de aula , waar- bij wordt aangenomen dat de vlucht- deuren in het laag deel niet kunnen worden gebruikt. Derhalve dient de lobby als evacuatieweg te worden gebruikt, zowel voor aula 2 waarin brand ontstaat, als voor aula1 die ook ontruimt bij het activeren van het eva- cuatie signaal. Het is aannemelijk dat het ontstaan van een brand in aula 2 onmiddellijk wordt ontdekt door de groep in dit lokaal. Derhalve wordt de detectietijd en alarmtijd daar tot nul herleid (egress time model: dt det+dt a=0). De groep in aula1 zal de brand pas met zekerheid detecteren na activatie van het evacuatiesignaal, dus na dubbele detectie in aula2. De log nor- male verdeling van de premovement time is van toepassing op beide groe- pen. De aanvang van de premove- ment time bij de groep in aula1 zal dus vertraagd worden met de tijd tot dubbele detectie. 8 Classificatie van het object volgens NBN EN12845 [5]: Ordinary Hazard 3 Figuur 7: brand aula2 beneden, geometrie model bo- venzicht Figuur 8: brand aula2 beneden, geometrie model binnen- zicht
  • 6. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4634 Geometrie §§ oppervlakte = 178m²; §§ hoogte tussen vloerpeil en verlaagd plafond= variabel: min 3.0m max 7.3m; §§ verlaagd plafond hellend (trapsge- wijs), vloer hellend (trapsgewijs); §§ deuropeningen laag deel: 2 deuren breedte 1.2m/hoogte 2.1m; §§ deuropeningen hoog deel: 2 deu- ren breedte 1.2m/hoogte 2.9m. Figuur 7 en Figuur 8 geven een beeld van de geometrie van het model waarbij sommige delen van de con- structie onzichtbaar werden ge- maakt. De deuren die uitgeven op de lobby zijn elk 1.25m breed. De lobby meet ongeveer 9.5m bij 11m. De opening naar de trap die naar het evacuatieniveau leidt is 4m breed, de trap zelf is ook 4m breed. De deuren die zich beneden in de aula bevinden en de zijdeur worden niet gebruikt in deze simulatie. De deuren worden enkel gebruikt voor de evacuatie. Dit betekent dat deze openingen geen effect hebben op de brandhaard en de brandventi- latie. De ruimte tussen twee opeenvolgen- de rijen van tafels bedraagt 0.6m. De ruimte tussen de wand en het uit- einde van een tafelrij bedraagt aan beide zijden 0.9m. Ventilatie De brandventilatie start op wanneer 2 detectoren worden geactiveerd door rook. Het gebouw is uitgerust met een brandmeldinstallatie, geprojec- teerd volgens de NBN S21-100 [10]. Rooklucht wordt afgevoerd via 3 ex- tractoren in het hoogste deel van het plafond met elk 18000m³/h debiet en oppervlakte 1m². Het totale extractie- debiet bedraagt 54.000m³/h. Compensatielucht wordt op natuurlij- ke wijze aangevoerd via de kanalen van de comfortventilatie, welke uit- monden in de optreden van de trap- pen in de aula, zodat een horizontale inkomende luchtstroming ontstaat die verdeeld wordt over de volledige hellende vloer van de aula. Parameters evacuatie model De parameters in het evacuatie mo- del werden niet gewijzigd ten opzicht van hun default waarden, uitgeno- men de in deze paragraaf gerappor- teerde parameters. Bij elke run krijgt een agent in de populatie (andere) eigenschappen toebedeeld volgens de gedefinieerde statistische verde- lingen. Hierdoor krijgen de simulaties een zogenaamd stochastisch karak- ter, m.a.w. de uitkomst van het model zal nooit exact dezelfde zijn. Er zijn meerdere simulaties nodig waarvan het resultaat in een verdeling moet worden voorgesteld met zijn gemid- delde waarde en standaard deviatie. Pre movement time Lognormale verdeling van dt pre voor een bezetting type ‘school’ op basis van rapport [2]. Deze verdeling wordt toegepast over de volledige popula- tie. Functie voor kansdichtheid van de lognormale verdeling: 𝑓𝑓 𝑑𝑑𝑑𝑑  𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝; 𝜇𝜇, 𝜎𝜎 = 1 (𝑑𝑑𝑑𝑑  𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝)  𝜎𝜎 2𝜋𝜋 𝑒𝑒 ! ! ! !" !"  !"# !! ! ! met μ en σ respectievelijk de ver- wachtingswaarde en de standaardaf- wijking van de natuurlijke logaritme van de betrokken variabele. De waarde voor dt det is gebaseerd op de tijd tot (dubbele) detectie in de geteisterde aula, wat volgt uit de re- sultaten van de rooksimulatie. De waarde voor dt a wordt nul veronder- steld, aangezien de ontruimingsin- stallatie rechtstreeks wordt aange- stuurd door de detectie installatie. De rookdetectors zijn opgenomen in het model. Op het moment dat min- stens 2 detectoren activeren (t0 ) treedt het evacuatiesysteem in wer- king. Vanaf dat moment start de ‘re- actietijd’ van de personen volgens bovenvermelde distributie. De waar- den op de tijd as van Figuur 5 moeten vermeerderd worden met t0 om over- een te stemmen met de tijd as van de simulatie. Loopsnelheid zonder rook (ongehin- derd) De waarde voor de ongehinderde loopsnelheid vi 0 bedraagt 1.25m/s voor vlakke vloeren en dalende trap- pen. Bij hellende trappen reduceert de ongehinderde loopsnelheid tot 0.7 vi 0 . Er is dus geen distributie toege- past op de populatie. Tabel 1: kenwaarden log normaal verdeling pre movement time Verwachtingswaarde natuurlijk dt pre μ 4.29 Standaardafwijking natuurlijk logaritme dt pre σ 0.5 Verwachtingswaarde dt pre 83 Mediaan variabele dt pre 73 Geometrisch gemiddelde dt pre 73 Geometrische standaard deviatie dt pre 1.65 0 0,005 0,01 0,015 0 50 100 150 200 250 kans tijd [s] Distributie dt pre (pre-movement time) Figuur 9: distributie pre-movement time
  • 7. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 46 35 Preventie Loopsnelheid met rook (ongehinderd) De loopsnelheid wordt gereduceerd door de vermindering van zicht ten gevolge van de aanwezigheid van rook. Het zicht wordt bepaald op ba- sis van de verduistering van licht door de rook, uitgedrukt door de uitdo- vingscoëfficiënt Ks [m-1 ]. Deze waarde wordt berekend in het branddynami- ca model. De minimum loopsnelheid v0 i,min van de populatie bedraagt 0.1 vi 0 . De loopsnelheid onder invloed van rook wordt uitgedrukt door: 𝑣𝑣! ! 𝐾𝐾! = 𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀𝑀 𝑣𝑣!,!"# !  , 𝑣𝑣! ! 1 + 𝛽𝛽 𝛼𝛼 𝐾𝐾! Bij dikke rook (zicht=0m) blijven de personen zich bewegen aan snelheid v0 i,min totdat verdoving optreedt door narcotische gassen. Verdoving treedt op wanneer de Fractional Effective Dose de waarde 1 nadert. De totale FED wordt berekend met concentra- ties van koolstofmonoxide, koolstof- dioxide en zuurstof, bekomen uit het branddynamica model met volgende relatie: 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!"! = 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!". 𝐻𝐻𝐻𝐻!!! + 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹𝐹!! De productie van CO wordt echter niet opgenomen in de simulatie van de branddynamica omdat enerzijds de brandbare stoffen onbekend zijn en anderzijds omdat er geen onder- geventileerde situatie kan ontstaan omdat de aula’s uitgerust zijn met brandventilatie. Selectie vluchtuitgangen De uitgangen worden gedefinieerd als gekend voor de populatie, in func- tie van de locatie waar de brand zich voordoet. Uitgangen in de omgeving van de brandhaard worden, reeds van bij het ontstaan van de brand, geblokkeerd in het model wat resul- teert in een conservatieve benade- ring.   Resultaten Brandvermogen curve Tijd tot volledige evacuatie Tabel 2: evacuatietijd brand aula2 laag deel, Log-N (dt pre) #simulatie Tijd tot volledige evacuatie Aula 2 1 197 2 198 3 213 4 207 5 201 6 222 7 198 8 215 9 189 10 198 11 202 12 208 13 212 gemiddelde 205 mediaan 202 standaard deviatie 8,8 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 0 50 100 150 200 250 300 350 400 kW tijd [s] Brandvermogen kW kW kW 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 0 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 160 170 180 190 200 210 220 230 240 Kansverdeling resultaten Tijd tot volledige evacuatie Aula 2 Probabiliteit cumul 0 10 20 30 40 50 60 70 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 %obs/m tijd [s] Meetwaarde detectoren %/m %/m %/m 0 50 100 150 200 250 300 350 400 0 50 100 150 200 250 300 350 400 telling # personen personen personen Figuur 10: brandvermogen curve Meetwaarde rookdetectoren Figuur 12: normale verdeling evacuatietijd brand aula2 be- neden, Log-N (dt pre) Figuur 11: Aula 2 brand laag deel, meetwaarde rookdetectie Figuur 13: brand aula 2 laag deel, telling personen op eva- cuatieniveau
  • 8. FireForum magazine – februari 2015 ­– nr. 4636 Beelden Een animatie van de simulatie is te bekijken via volgende link: http://youtu.be/9oHVengMLbE Discussie en conclusies Het brandmodel is deterministisch, maar het evacuatiemodel is stochas- tisch. Daarom zijn de resultaten van de evacuatiesimulaties omgezet naar een normale verdeling, waarbij de ge- middelde evacuatietijd 205s bedraagt met een standaarddeviatie 8.8s, re- sulterend in 99% zekerheid dat de ontruiming volledig is na 231s. In het UPD9 werden criteria opgege- ven voor de houdbare condities op de vluchtweg bij handberekeningen: §§ Temperatuur rookgaslaag: 100°C §§ Zichtlengte: 10m (overeenstem- mend met rookdensiteit 3.4 E-5 kg/m³) Op basis van de temperatuur en rookdensiteit op 231s, kunnen we concluderen dat deze criteria niet worden overschreden. Op basis van de aannames en de re- sultaten van de simulatie kunnen we besluiten dat de vluchtveiligheid is gewaarborgd voor de personen die zich in aula 2 en aula1 bevinden, bij een volle bezetting van beide aula’s. We merken op dat er in het model een conservatieve benadering was door het blokkeren van de vluchtdeu- ren naar de gang op niveau -2, die aansluiting geven op een trapkern die rechtstreeks naar buiten leidt. Ook de zijdeur, halverwege de aula, wordt niet gebruikt. Figuur 14: brand aula2 laag deel, temperatuur na 240s Figuur 15: brand aula2 laag deel, rookdensiteit na 240s Bibliografie [1] FOD BZ, 12 JULI 2012. - Koninklijk besluit van 12 juli 2012 tot wijziging van het koninklijk besluit van 7 juli 1994 tot vaststelling van de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeten voldoen. [2] L. Shi, „Developing a database for emergancy evacuation model,” Building and Environment, nr. 44, pp. 1724-1729, 2009. [3] K. McGrattan, S. Hostikka en J. Floyd, Fire Dynamics Simulator (Version 5.5) User's Guide, Maryland, USA: NIST, 2010. [4] K. McGrattan, S. Hostikka en J. Floyd, Fire Dynamics Simulator (version 5.5), Technical Reference Guide, Maryland, USA: NIST, 2010. [5] VTT Technical Research Centre of Finland, Fire Dynamics Simulator with Evacuation: FDS+Evac - Technical Reference and User's Guide, 2010. [6] N. Reddy, A. Babbar en T. Korhonen, „FDS+Evac model validation for seated row arrangements,” in Pedestrian and Evacuation Dynamics PED 2012, 2012. [7] T. Korhonen, „FDS+EVAC evacuation model: recent developments,” in Proceedings, Fire and Evacuation Modeling Technical Conference, Baltimore, Maryland, 2011. [8] L. Staffansson, „Selecting Design Fires, report 7032,” Lund, Sweden, 2010. [9] NBN, „NBN S21-208-1 Brandbeveiliging van gebouwen - Ontwerp en berekening van rook-en warmteafvoerinstallaties (RWA) - Deel 1: Grote onverdeelde binnenruimten met één bouwlaag,” NBN, 1995. [10] NBN, „NBN S21-100 + addenda: opvatting van algemene installaties voor automatische branddetectie door puntdetector,” NBN, 1986. [11] CEN, „NBN EN 12845+A2 - Fixed firefighting systems - Automatic sprinkler systems - Design, installation and maintenance,” NBN, 2009. [12] FOD BZ, 30 JULI 1979. - Wet betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burger- rechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen.. [13] B. Karlsson en J. G. Quintiere, Enclosure Fire Dynamics, US, Florida: CRC Press LLC, 2000. [14] T. Jin, „Visibility and Human Behaviour in Fire Smoke,” in SFPE Handbook of Fire Protection Engineering 4th ed, vol. 2, P. DiNenno, Red., Quincy, Massa­chusetts, NFPA, 2008, pp. 2-54 - 2-66. Figuur 16: brand aula 2, laag deel, populatie t1 9 UPD: uitgangspuntendocument