Budowa i funkcja neuronów

1. Budowa i funkcja neuronów
Kinga Bylinka
kinga.bylinka@gmail.com

2. Spis treści:
1. Slajd tytułowy
2. Komórki glejowe
3. Neurony

3. Komórki glejowe:
◦Są drugim składnikiem tworzącym tkankę nerwową, wszystkie komórki glejowe są określane mianem
nerogleju.
◦Pełnią różnorodne funkcje: tworzą barierę krew- mózg, odżywiają komórki nerwowe, tworzą osłonki
mielinowe, syntetyzują enzymy potrzebne między innymi do wytwarzania neuroprzekaźników, spełniają
funkcje ochronne
◦Ostatnie badania wykazały, że w dorosłym mózgu ssaków istnieje niewielka ilość komórek
prekursorowych oligodendrocytów, które przy działaniu czynników uszkadzających, aktywują się i
powstają z nich nowe oligodendrocyty.

4. Neurony:
◦Posiadają zdolność przesyłania impulsów nerwowych w postaci sygnałów elektrycznych,
rozporowadzanych po całym ciele.
◦Każdy neuron zbudowany jest z ciała komórki, aksonu, oraz jednego lub większej ilości dendrytów.
◦Istnieją trzy rodzaje neuronów: sensoryczne, asocjacyjne i motoryczne.

5. Choroba Parkinsona:

6. Budowa neuronów:
◦Cała komórka nerwowa pokryta jest błoną komórkową, które ma 5nm grubości
◦Dendryty: są silnie rozgałęzione, stanowią nawet 90% komórki, pokryte są tysiącami synaps, neuron
może mieć jedno lub kilka dendrytów( tworzą wtedy drzewko dendrytyczne)
◦Akson: w neuronie występuje zazwyczaj tylko jeden, aksony rozgałęziają się na końcu dystalnym, kolbki
czyli zakończenie aksonów są miejscem kontaktu z innymi neuronami.
◦Ludzkie aksony mają średnicę od 0,2 do 20 μm.

7. Budowa wewnętrzna neuronów:
◦Komórka nerwowa jest zbudowana jak typowa komórka zwierzęca, zawiera jądro komórkowe, szorstkie i
gładkie retikulum endoplazmatyczne, cytoszkielet, mitochondria, aparat Golgiego i rybosomy.
◦Neurony mają zdolność do szybkiej syntezy białek, wynika to z występowania ziarnistości Nissla, czyli
szorstkiego retikulum endoplazamtycznego gęsto pokrytego rybosomami. Białka syntetyzowane są
wyłącznie w ciele komórki.

8. Rodzaje neuronów:
◦Neurony sensoryczne (czuciowe): przenoszą impulsy nerwowe odczuwanych bodźców, pojedyncze
dendryty niektórych neuronów biegną przez całe ciało, a ich zakończenia (receptory), stymulowane przez
bodźce wysyłają impulsy.
◦Neurony motoryczne (ruchowe): wyprowadzają „instrukcje” z centralnego układu nerwowego.
Zakończenia aksonów niektórych neuronów tworzą połączenia z mięśniami albo gruczołami(efektorami),
przenoszone przez nie impulsy stymulują te organy do działania.
◦Neurony asocjacyjne (pośrednie): odpowiadają za połączenia nerwowe, występują w mózgowiu i rdzeniu
kręgowym, mają za zadanie odbiór informacji z neuronów sensorycznych, interpretację ich oraz
zainicjowanie reakcji przez przekazanie impulsów do neuronów motorycznych.

9. Komórki glejowe:
◦Są drugim składnikiem tworzącym tkankę nerwową, wszystkie komórki glejowe są określane mianem
nerogleju.
◦Pełnią różnorodne funkcje: tworzą barierę krew- mózg, odżywiają komórki nerwowe, tworzą osłonki
mielinowe, syntetyzują enzymy potrzebne między innymi do wytwarzania neuroprzekaźników, spełniają
funkcje ochronne

10. Podział komórek
gleju:
Mikroglej
Makroglej
Ośrodkowy układ nerwowy
Obwodowy układ nerwowy

11. Mikroglej:
◦Komórki nieneuronalne centralnego układu nerwowego, tkankowo specyficzne, rezydentne makrofagi
kontrolujące homeostazę i biorące udział w odpowiedzi immunologicznej.
◦Główne funkcje fizjologiczne mikrogleju sprowadzają się do monitorowania mikrośrodowiska tkanki,
usuwania umierających neuronów i reakcji w wyniku stwierdzenia obecności obcego antygenu

12. Ośrodkowy układ nerwowy:
◦Składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego, zbudowany z istoty szarej i białej. Istota szara pokrywa
istotę białą, tworzy skupiska nazywane jądrami mózgu. Istota biała zbudowana jest z wypustek komórek
nerwowych, które tworzą drogi i szlaki.
◦Mózgowie zbudowane jest z dwóch półkul, kresomózgowia i pnia mózgu. W mózgowiu znajdują się
przestrzenie wyścielone nabłonkiem i wypełnione płynem – komory mózgu.
◦Rdzeń kręgowy przebiega w kanale kręgowym, jest zbudowany z segmentów, od których odchodzi jedna
para nerwów rdzeniowych. Istota biała układa się w pasy przednie (komórki ruchowe), tylne (czuciowe) i
boczne, które są wegetatywne i występują w odcinku piersiowym.

13. ◦Astrocyty: największe komórki glejowe o nieregularnym kształcie, posiadają wypustki, stanowią zrąb dla
układu nerwowego, otaczają synapsy by zapobiec „wyciekaniu” neuroprzekaźników, kontrolują
powstawanie nowych neuronów z nerwowych komórek macierzystych, ograniczają uszkodzenie tkanki
mózgowej po udarze.
◦Oligodendrocyty: są skąpowypustkowe, odpowiadają za tworzenie osłonek mielinowych na aksonach,
jeden oligodendrocyt wytwarza mielinę na wiele komórek nerwowych, regeneracja włókien nerwowych

14. ◦Komórki ependymalne: wyścielają jamy ośrodkowego układu
nerwowego (komór mózgu i kanału środkowego rdzenia
kręgowego. Posiadają liczne mikrokosmki, na powierzchni
podstawnej znajdują się wgłąbienia i wypustki, dzięki którym
łączą się z astrocytami, uczestniczą w wymianie substancji
pomiędzy płynem mózgowo- rdzeniowym a tkanką nerwową.
◦

15. Obwodowy układ nerwowy:
Część układu nerwowego przekazująca
informacje pomiędzy ośrodkowym
układem nerwowym a
poszczególnymi narządami.
Składa się ze zwojów oraz nerwów
zbudowanych z włókien należących do
układu somatycznego i autonomicznego

16. Funkcje:
Nerwy przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym i poszczególnymi narządami.
Część somatyczna obwodowego układu nerwowego składa się z włókien nerwowych czuciowych oraz
ruchowych. Włókna te przewodzą impulsy nerwowe pomiędzy receptorami, ośrodkowym układem
nerwowym a mięśniami lub gruczołami. Część autonomiczna łączy ośrodkowy układ nerwowy i narządy
wewnętrzne, jak np. serce czy żołądek.

17. Elementy:
◦zwoje nerwowe
◦zwoje czaszkowe
◦zwoje rdzeniowe czyli międzykręgowe
◦zwoje współczulne
◦zwoje przywspółczulne
◦nerwy czaszkowe
◦nerwy rdzeniowe
◦nerwy układu autonomicznego
◦zakończenia nerwowe