Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
biotoopstudie
1. PROJECT BIOTOOPSTUDIE
Grote Keignaert
Auteur: Joren Jodts
3e groenmanagement
Vives Roeselare
Wilgenstraat 32 8800 Roeselare
Oostende(Zandvoorde)
Multidisciplinaire natuuropdracht onder begeleiding van J. Carette
3. AUTEUR: JOREN JODTS 2
1 Algemene gegevens
1.1 Situering
Figuur 1: Grb kaart Zandvoorde (Oostende).
De biotoop die besproken wordt in deze biotoopstudie is 1 ha groot. Dit is een klein onderdeel van
het gehele natuurgebied die de Oostendse kreken wordt genoemd.
Hierbij bestaan de Oostendse kreken uit 630 ha met grondgebieden van de steden Oostende,
Oudenburg en Gistel. Het deel waar de studie gehouden wordt is aan de grote keignaert deze is 11ha
groot.
Het Oostends Krekengebied bestaat uit 5 delen:
de Zwaanhoek
de Grote en Kleine Keignaert
het gebied met de Zoutekreek, de Sluiskreek en de Straatkreek
de kleiputten van Snaaskerke
het bosuitbreidingsgebied (de Gauwelozekreek en de zone tussen de Grintweg en de A10).
Het natuurgebied is van de stad zelf (Stad Oostende) waarbij men het beheer overlaat aan
natuurpunt via erfpacht. Hierbij zijn sommige gedeelten van het natuurgebied nog akkerland waar
dat natuurpunt samenwerkt met de landbouwers om een economisch als ecologisch gebied te
verkrijgen.
4. AUTEUR: JOREN JODTS 3
Figuur 2: luchtfoto Vlaanderen, winter 2013 Zandvoorde (Oostende).
Figuur 3: luchtfoto Vlaanderen, winter 1997-1990 Zandvoorde (Oostende).
Op de kaart zie je dat Zandvoorde als stad uitbreidt met der jaren. Wel zie je ook dat landbouw wordt
teruggedrongen om in natuur en woongelegenheden te voorzien.
De keignaert is een biotoop die bestaat uit hooiland met een aantal struwelen. Aan het water is er
een rietkragen biotoop die broedende watervogels moet opvangen. Door de hoge menselijke invloed
is op biologische kaarten het gebied als antropogeen verklaard.
De Grote Keignaert is gelegen in het zeedistrict, met als onderdistrict de polders. Dit is te merken
doordat de grond pure klei is.
5. AUTEUR: JOREN JODTS 4
Motivering
Zelf ben ik van Zandvoorde waarbij ik meerdere malen in het jaar een wandeling doe in het
natuurgebied. Waarbij ik niet veel over het natuurgebied. Wel was het mijn interesse om te volgen
wat er gebeurt in het biotoop zoals bv baggerwerken, maaibeheer,…. Hierbij is het gebied een
rustplaats van watervogels die op trek zijn. Het speciale aan mijn biotoop is dat het ingekaderd is als
natuurgebied maar de bevolking een grote rol speelt in het gebied zelf. Via dit gegeven moet het
moeilijk zijn om het biotoop zowel natuur als mensgericht te maken.
Figuur 4: gewestplan Zandvoorde (Oostende) op grotere schaal voor overzicht van natuurgebied.
Figuur 5: gewestplan Zandvoorde (Oostende) waarbij aangetoond word dat het perceel om een ingekaderd natuurgebied
gaat. Deze is gelegen tegen een agrarisch landschap en woongebied.
6. AUTEUR: JOREN JODTS 5
Figuur 6: gewestplan samengevoegd met VEN- & IVON kaart. Hierop is te zien dat het gebied gelegen is in een GEN (grote
eenheid natuur) gebied.
Figuur 7: RUP waarbij te zien is dat het gebied nog niet ingekaderd is.
Biotoop.
7. AUTEUR: JOREN JODTS 6
Figuur 8: GRB waarbij te zien is dat gebied dicht bij gemeente Zandvoorde is gelegen.
De Grote Keignaert is een erkend natuurreservaat.
Figuur 9: het gebied is gemarkeerd op de BWK versie 2 als een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle
elementen. Waarbij dat de Keignaert zelf biologisch zeer waardevol is.
De Keignaert bestaat uit 3 kaarteringseenheden;
ah: min of meer brakke plas
mr:rietvegetatie (Phragmotion)
mz-:zeebiesvegetatie
mijn biotoop bestaat uit 4 kartering eenheden;
kp: park of parkachtig kerkhof
hu-:mesofiel hooiland (glanshaververbond)
hr-:veruigd grasland
uv:terrein met recreatie-infrastructuur (bv. Chalets, sportvelden)
8. AUTEUR: JOREN JODTS 7
Figuur 10: BWK in Geopunt. Waarbij te zien is dat het gebied in een faunistisch belangrijk gebieden.
Figuur 11: het gebied is afgebakend als een zone 3- prioriteit. Waarbij als informatie het gebied een score had van 13 (zie
tabel hieronder)
9. AUTEUR: JOREN JODTS 8
Figuur 13: het is een natura 2000 gebied.
Figuur 12: punten gebied
10. AUTEUR: JOREN JODTS 9
Figuur 14: natura 2000 kaart op kleinere schaal.
Figuur 15: De keignaert is een beschermd landschap
11. AUTEUR: JOREN JODTS 10
Figuur 16: het biotoop was vroeger een akker bij Ferraris kaart.
Figuur 17: Vandermaelen kaart waarbij het gebied een grasland was. Wat nog steeds bestemming is van het natuurgebied.
Het is geen relict of ankerplaats
14. AUTEUR: JOREN JODTS 13
6 Abiotische factoren
6.1 Topografische factoren
Figuur 18: topografische kaart
Op de kaart is te zien dat het voornamelijk gaat om een vlak reliëf die weinig tot geen hoogteverschil
bevat. De hoogte ligging varieert van west naar oost(= van 4,1m T.A.W vanaf steenbakkerij naar 2,8m
T.A.W in de Zwaanhoek).
15. AUTEUR: JOREN JODTS 14
Figuur 19: Digitaal Hoogtemodel
6.2 Bodemfactoren
Het biotoop is gelegen in de ecoregio van de polders en de getijdenschelde. Met als ecodistrict het
kustpolderdistrict
Figuur 20: het biotoop is gelegen in een omgeving van weiland, akkerbouw en kernstadbebouwing.
Op de kaart is te zien dat het biotoop gelegen is naast een kernstadbebouwing en over het water
plaats is voor akkerbouw en weiland.
Biotoop.
16. AUTEUR: JOREN JODTS 15
Figuur 21: kaart van DVO
Het gebied is gelegen in een kleibodem. Hierbij is de klei bijna ondoorlatend waardoor het water in
keignaert ook niet kan migreren naar de ondergrond. Wel is er in een klein deel van de Keignaert
zand te vinden die verzadigd is van het water.
17. AUTEUR: JOREN JODTS 16
Figuur 22: bodemkaart Natuurpunt waarbij het biotoop bestaat uit klei. Verder in de keignaert is een zandstrook te vinden.
18. AUTEUR: JOREN JODTS 17
In de polder is geen humus terug te vinden doordat het weinig elementen bevat.
In het biotoop is er een grote verdichting van de mens door het gebruik van verhardingen die
dichtgelegen zijn bij het biotoop. Ook in het gras en struwelen is er veel betreding door mens
en honden.
Aan de Keignaert zijn er beperkt zoutminnende planten te vinden. Mijn biotoop wordt niet
bemest door de beherende instantie. Wel zorgt de bevolking voor het verrijken van de
bodem met stikstof door afval.
6.3 Hydrologische factoren
Figuur 23: VHA kaart, Waarbij te zien is dat het biotoop gelegen is aan het Ijzerbekken.
Figuur 24: watertoets- overstromingsgevoelige gebieden 2014, Hierbij is te zien als info dat Grote Keignaert effectief
overstromingsgevoelig is.
De grote Keignaert is overstromingsgevoelig. Wel worden er werken gedaan aan de dijken waarbij
het water kan geregeld worden. Dit voor overstromingen te voorkomen + een stabiele waterpeil te
19. AUTEUR: JOREN JODTS 18
verkrijgen in Zomer en Winter voor vissen en watervogels. Ook is men recent bezig met het
aanleggen van een vistrap voor van de Kleine keignaert naar de grote Keignaert te gaan.
De Grote Keignaert is, deels zeewater, deels hangwater van regen. Hierbij is de grens tussen brak en
zoetwater zeer variabel op -1 of -30m. Er is een kleine stroom in de grote kreek waarbij dat het water
verder wordt verdeeld in andere kreken en grachten. Die later dan uitmonden in de zee. Het water
wordt in keignaert gehouden door het zware klei die er gelegen is.
Bron: De zee = De Keignaert is ontstaan tijdens het Beleg van Oostende (1601 - 1604). De belegerden
groeven een bres in de duinen om zich tegen de aanvallende troepen te beschermen. De bres brak
door de zee en drong het land binnen. Om overstromingen te verminderen hebben ze later de
grintwegdijk aangelegd om water te kunnen regelen. De Kreken zijn nu gescheiden van de zee door
meerdere dijken (=inpoldering).
De Keignaert is voedselrijk water doordat het jaren geleden het afvalwater ontving van de gemeente
Zandvoorde. Ook zorgt de kleigrond voor het voedselrijke water. Hierbij heeft men ten heden geen
overstort meer in de Keignaert. Wel dient de Keignaert als waterbuffer mocht het gebied in de
Zwanenhoek te nat komen staan.
20. AUTEUR: JOREN JODTS 19
6.4 Klimatologische factoren
Figuur 25: Gemiddelde klimatologische gegevens van Oostende
7 Biotische factoren
7.1 Zelfwaargenomen fytogene factoren
In het gebied bestaat er een concurrentie tussen flora. Hierbij proberen planten elkaar te domineren
om zoveel mogelijk licht voor hun eigen te verwerven. De planten die er staan zijn ook niet altijd
inheems. Hierbij heeft het natuurgebied last van zaden die in het natuurgebied komen van
omliggende tuinen.
21. AUTEUR: JOREN JODTS 20
Door het storten van groenafval door de inwoners in het natuurgebied worden stikstofrijke planten
aangetrokken dit heeft zijn voor en nadelen.
7.2 Zelf waargenomen zoögene factoren
Er is een symbiose tussen de planten en dieren waarbij watervogels zich kunnen gaan schuilen in het
hoge gras, rietkragen en struwelen. Ook helpen de rietkragen bij het verschaffen van
nestgelegenheid aan het water. De struwelen worden gebruikt door vogels die hun nest maken in de
bomen of egels, salamanders,… die er hun winterslaap in houden.
De watervogels zijn te gewend aan het worden aan menselijke druk. Hierbij komen de watervogels
op je af als je op een visser ponton staat dit doordat vele mensen brood geven aan de watervogels.
8 Antropogene factoren
Het gebied is een half-natuurlijk landschap waarbij dat de mens ook veranderingen aanbrengt in het
biotoop.
Concurrentie: Een grootprobleem aan het biotoop voor het moment is de druk van mensen waarbij
mensen schuwe watervogels wegjagen of planten vertrappelen doordat het biotoop die ik gekozen
heb ook toegankelijk is voor bezoekers. Mensen begeven zich soms in het hoge gras of gaan in de
struwelen waar in de lente broedvogels zitten.
Symbiose: Hierbij zie je vooral baasjes met hun hond die wandelen in het biotoop. De uitwerpselen
van de hond worden goed gebruikt door de planten zelf waarbij je ziet dat grote en kleine brandnetel
goed gedijen in het gebied (indicator stikstofrijke bodem). Ook het groenafval die mensen storten in
het natuurgebied wordt gebruikt door stikstofrijke planten. De brandnetels zorgen wel dat mensen
zich minder snel zullen begeven in het hoge gras of struwelen.
8.1.1 Hedendaags beheer
1. Het gebied is al 10 jaar pesticiden vrij.
2. Maaien van het gras: hierbij word het gras gemaaid 2x gemaaid in het jaar (= voor 15 juni en
half oktober). Het gras wordt gemaaid via een klepelmaaier die het gras een week laat
drogen. Daarna wordt het gras afgevoerd. => nutriënten weg houden (moeilijk door N
depositie lucht, mensen,…).
3. De klimop die tussen de struwelen groeit wordt in toom gehouden door het van de paden te
verwijderen. Ook word klimop in bomen ondergronds afgeknipt. Dit om de boom een kans te
geven om uit te groeien
8.1.2 Eigen beheervisie
Hierbij wil ik een biotoop creëren waarbij zowel mens en dier kunnen van profiteren. Het biotoop
bevat mooie uitkijkpunten op de grote Keignaert zelf, waarbij de watervogels meehelpen in het
schouwspel. Ook zorgt het biotoop voor een mooie rustplek voor vogels die de trek doen van het
noorden naar zuiden of recta versa.
23. 8.1.4 Beheer
1) Het beheer van riet kan periodisch worden verwijderd. Waarbij men om de 10 jaar de rietkragen
moeten verwijderen om verlanding tegen te gaan.
2) In struwelen zouden alle niet inheemse planten moeten verwijderd worden. Waarbij de
struwelen gebruikt kunnen worden voor hakhoutproductie. Het hout die gerooid word kan
gebruikt worden voor een takkenwal mee te maken. Deze takkenwal zou kunnen geplaatst
worden tussen het gras en pad of struweel en pad zodat mensen minder geneigd zijn in deze
gebieden te lopen en op de paden te blijven. De bomen die tussen de struwelen staan moeten
blijven behouden worden. Wel zouden er bij een aantal struwelen keuze gemaakt kunnen
worden voor wijkers en blijvers. Hakhout die te dicht bij de paden gelegen zijn zouden
verwijderd moeten worden. Zodat de paden voor bezoekers begaanbaar blijven.
3) Bij de struiken aan de kant van de huizen zou men het helemaal toe moeten laten groeien. De
struiken die er geplant worden zouden wel maar 1,50m groot mogen worden. Dit om het zicht
van de huizen op het natuurgebied te behouden.
4) In het natuurgebied zou naast elk bankje een vuilbak moeten geplaatst worden. Dit voor afval in
het natuurgebied te vermijden. Ook zouden deze vuilbakken kunnen zorgen dat strontjes van
honden rapper opgeruimd worden door de baasjes.
5) het gras die naast de paden groeit, zou intensief gemaaid kunnen worden. Hierbij zou het gras
een extensief beheer hebben in de kern maar 1 m voor het pad een intensief beheer. Hierbij
hebben mensen een proper gevoel over het gebied waarbij men het aangenamer wandelen
vind. + is er een onderscheid waar men mag komen en waar niet.
6) Via borden te plaatsen aan de ingangen van het gebied zouden mensen gesensibiliseerd worden
om de watervogels niet te voederen. Ook zouden er borden moeten komen tegen sluikstorten,
of het niet opruimen van hondenpoep. Tijdens het broedseizoen/ winterslaap zouden er borden
geplaats kunnen worden in gras of ingang biotoop zodat mensen zich niet begeven in plaatsen
waar vogels of andere dieren broeden of hun winterslaap houden
7) De paden van het natuurgebied hebben betere dagen gezien waarbij men zou kunnen opteren
voor natuurlijkere visuele paden. => open verhardingen.
1
27. AUTEUR: JOREN JODTS 4
kruisbloemenfamilie bolletjesraket Rapistrum rugosum Natuurlijk
Cypergrassen zeebies Bolboschoenus
maritimus
Natuurlijk
Russenfamilie zilte rus Juncus gerardii Natuurlijk
Lipbloemenfamilie Witte dovenetel Lamium album Natuurlijk
Papaverfamilie Stinkende gouwe Chelidonium majus Natuurlijk
Composietenfamilie Duizendblad Achillea millefolium Natuurlijk
9.2 Fauna
Tabel 3: fauna
familie Nederlandse naam Wetenschappelijke
naam
vogels
Podicipedidae Fuut Podiceps cristatus Gezien
Eendachtigen Knobbel zwaan Cygnus olor Gezien
Eendachtigen Wilde eend Anas platyrhynchos Gezien
Eendachtigen Kuifeend Aythya fuligula Gezien
Eendachtigen Tafeleend Aythya ferina Gezien
Aalscholvers Aalschover Phalacrocorax carbo Gezien
Vliegenvangers Blauwborst Luscinia svecica
Eendachtigen Grote zaagbek Mergus merganser
Eendachtigen Smient Anas penelope Gezien
Reigers Woudaapje Ixobrychus minutus Gezien
Reigers Blauwe reiger Ardea cinerea Gezien
Mussen Huismus Passer domesticus Gezien
Heggenmussen Heggemus Prunella modularis Gezien
Saxicolinae Roodborstje Erithacus rubecula Gezien
Duiven Houtduif Columba palumbus Gezien
Kraaien Kauw Corvus monedula Gezien
Echte mezen Pimpelmees Cyanistes caeruleus Gezien
Echte mezen Koolmees Parus major Gezien
Eendachtigen Nonnetje Mergellus albellus
Duikers Roodkeelduiker Gavia stellata
Insecten
Lycaenidae Bruin blauwtje Aricia agestis
Nymphalidae Hooi beestje Coenonympha
pamphilus
Nymphalidae Bruin zandoogje Maniola jurtina
Nymphalidae Oranje zandoogje Pyronia tithonus Gezien
Scathophagidae Strontvlieg Scathophaga
stercoraria
Gezien
Libel Odonata Gezien
waterjuffers Coenagrionidae
zoogdieren
Erinaceidae Egel Erinaceus europaeus Gezien
Hondachtigen Vos Vulpes vulpes Gezien
28. AUTEUR: JOREN JODTS 5
Hazen en konijnen Konijn Oryctolagus cuniculus Gezien
vissen
Echte palingen Paling Anguilla anguilla Gezien
Eigenlijke karpers Brasem Abramis brama Gezien
Eigenlijke karpers Giebel Carassius gibelio
Eigenlijke karpers Karper Cyprinus carpio Gezien
Eigenlijke karpers Blankvoorn Rutilus rutilus
Rietvoorn Scardinius
erythrophtlamus
Gezien
Snoeken Snoek Esox lucius Gezien
Echte baarzen Baars Perca fluviatilis Gezien
Echte baarzen Snoekbaars Stizostedion lucioperca
Eigenlijke karpers winde Leuciscus idus
10 Typische plantengemeenschappen
Zilverschoongrasland aan het water, kensoort vossenstaart.
Gebied vooral Kamgrasland.
29. AUTEUR: JOREN JODTS 6
11 Bibliografie
AGIV. (sd). www.geopunt.be. Opgehaald van geopunt.
Bossu, P. (jaargang 5). de kustpolder. Argus natuur en landschap, 22-25.
Farasyn, D. (2006). De historische polders van Oostende, 1584-1810. Oostende: Colofon.
frans, N. (2006). Alles over sportvissen. Opgehaald van ABC sportvissen: http://www.abc-
sportvissen.be/paginas-visreizen/paginas-vislocaties-
divers/vislocaties%20en%20stekken/vislocaties%20Grote%20keignaart.htm
Gemeenschap, V. (2001). ECODISTRICTEN. Brussel: Colofon.
Gevaert, F. (sd). Van kreekmonding tot verkeerscentrum. oostende.
Natuurpunt. (2008). Natuurpunt: keignaert. Opgehaald van natuurpunt:
http://www.natuurpunt.be/natuurgebied-keignaert_329.aspx
Oostende, m. (2014, december 20). milieuambtenaar Oostende. (J. Jodts, Interviewer)
Oostende, S. (sd). Oostende. Opgehaald van http://www.oostende.be/digitaalloket
Tim Struyve, L. G. (2009). anvraag tot erkenning van het natuurreservaat. Natuurpunt.
VMM, L. (sd). dov.vlaanderen.be. Opgehaald van databank ondergrond vlaanderen:
www.dov.vlaanderen.be
