Czasy

PART I CZASY - TENSES
1. CZASY W JĘZYKU ANGIELSKIM(Budowa, użycie, wykresy)
 The Present Simple
 The Present Continuous.
 The Present Perfect
 The Present Perfect Continuous
 The Past Simple
 The Past Continuous.
 The Past Perfect
 The Past Perfect Continuous
 The Future Simple
 The Future Continuous.
 The Future Perfect
 The Future Perfect Continuous
 Forma ‘ to be going to do sth.’
2. KOMBINACJE CZASÓW W ZDANIACH ZŁOŻONYCH.
3. EXERCISES - ĆWICZENIA
 Elementary - poziom podstawowy
 Intermediate - poziom średnio-zaawansowany
 Advanced - poziom zaawansowany

THE PRESENT SIMPLE - czas teraźniejszy prosty
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + CZASOWNIK w formie podstawowej
(w 3 osobie liczby pojedynczej do czasownika dodajemy końcówkę -s)
Examples:
I go to school every day.
Chodzę do szkoły codziennie.
We usually eat dinner at home.
My zwykle jemy obiad w domu.
She reads newspapers every morning.
Ona czyta gazety każdego ranka.
Tom watches television every day.
Tom ogląda telewizję każdego dnia.
Susan often tries to help him.
Susan często próbuje mu pomagać
UWAGA! Zamiast końcówki ‘-s’ w trzeciej osobie l.p. dodajemy końcówkę ‘-es’ do
czasowników kończących się na : -sh, -ch, -ss, - x lub -o
np. : finish- finishes; go- goes
Jeśli natomiast czasownik kończy się na ‘y’, a przed nim stoi spółgłoska, w trzeciej osobie l.p
zamieniamy to ‘y’ na ‘ie’ oraz dodajemy końcówkę ‘-s’
np.: carry- carries; study- studies
PYTANIA:
Tworzymy poprzez wstawienie słów posiłkowych ‘do’ lub ‘does’.

DO
+ PODMIOT + CZASOWNIK + ..... ?
DOES ( w 3 osobie l.p.)
pytania ogólne:
Do you go to school? - Czy chodzisz do szkoły?
Do they like coffee? - Czy oni lubią kawę?
Does she read newspapers every morning? - Czy ona czyta gazety każdego ranka?
Does Tom go to the cinema every week? - Czy Tomek chodzi do kina co tydzień?
krótkie odpowiedzi: Yes, I do/ No, I don’t. Yes, she does./ No, she doesn’t.
pytania szczegółowe:
Where do you go every day? - Gdzie ty chodzisz codziennie?
What do they like ? - Co oni lubią ?
When does she read newspapers ? - Kiedy ona czyta gazety ?
pytanie o podmiot zdania różni się od pozostałych pytań szczegółowych:
Zaimek pytający WHO + czasownik+ końcówka ‘-s’(lub -es)
Who goes to the cinema every week?- Kto chodzi do kina co tydzień?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do słów posiłkowych : do i does. Krótkie formy przecz¹ce to:
DON’T i DOESN’T.
DON’T
PODMIOT + lub + CZASOWNIK + ....

DOESN’T ( w 3 osobie l.p.)
Examples:
I do not (don't) often read books. - Ja nie czytam często książek.
They do not (don't) usually eat dinner at home. - Oni zwykle nie jedzą obiadu w domu.
We do not (don’t) like Mark. - My nie lubimy Marka.
She does not (doesn't) help her mother. - Ona nie pomaga swojej mamie.
Tom does not (doesn’t) go to the cinema every week.- Tom nie chodzi do kina co
tydzień.
UŻYCIE
Czasu PRESENT SIMPLE używamy aby określić:
1) Czynności, które wykonujemy w pewnych odstępach czasu (stałe zajęcia,
przyzwyczajenia, umiejętności, cykliczne działania).
I go to school every day.- Chodzę do szkoły codziennie.(czynność powtarzająca się)
Tom smokes a pipe. - Tomek pali fajkę. (zwyczaj)
I speak English at home- W domu mówię po angielsku. (umiejetność)
2) Prawdy ogólne oraz powszechnie znane, oczywiste prawa i zasady.
The sun rises in the east.- Słońce wschodzi na wschodzie.
Lions live in Africa. - Lwy żyją w Afryce.
3) Czynności odbywającej się w momencie mówienia o niej, w zdaniach z czasownikami,
które nie tworzą formy czasu Present Continuous:
Są to czasowniki wyrażające czynności zmysłów lub stany uczuciowe, między innymi:
believe - wierzyć belong - należeć consist - składać się
deserve - zasługiwać fear - bać się feel - czuć
hate - nienawidzić hear - słyszeć know - wiedzieć, znać

understand - rozumieć like - lubić love - kochać
prefer - woleć remember - pamiętać seem- wydawać się
I think it is a mistake. - Myślę, że to jest błąd.
I don’t remember him - Nie pamiętam go.
4) Czynności, która odbędzie się w przyszłości.
a) gdy czynność przyszła jest niedaleka i w obecnej chwili zupełnie pewna, już zaplanowana
( dotyczy rozkładów jazdy , planowanych czynności, planów szkolnych ):
They leave tomorrow. - Oni wyjeżdżają jutro.
The train leaves at 8 o’clock. - Pociąg odjeżdża o 8.
b) w zdaniach podrzędnych czasowych i zdaniach warunkowych (typ 1) gdy w zdaniu
głównym występuje czas przyszły (Future). Po spójnikach takich jak: if, after, before, when,
as soon as, as long as, until, soon after.
You will talk to him when he comes.
Porozmawiasz z nim kiedy przyjdzie.
If she gets up early tomorrow, she won’t miss her plane.
Jeśli ona wstanie jutro wcześnie, nie spóźni się na samolot.
As soon as I come back, I’ll call you.
Jak tylko wrócę, zadzwonię do Ciebie.
OKREŚLENIA TYPOWE DLA CZASU PRESENT SIMPLE:
every day - każdego dnia
every week- każdego tygodnia

every year- każdego roku
every ..... - każdego ....
sometimes - czasami
occasionally - czasami
often - często
never - nigdy
always - zawsze
usually - zwykle
seldom - rzadko
WYKRES

THE PRESENT CONTINUOUS - czas teraźniejszy ciągły
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + CZASOWNIK ‘TO BE’ + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’
w odpowiedniej formie:
I am We are
You are You are
She, He, It is They are
UWAGA !!!
Jeżeli dodajemy końcówkę -ing do czasowników zakończonych spółgłoską po samogłosce ,
musimy podwoić ostatnią spółgłoskę :
swim + -ing swimming
run + -ing running
shop + -ing shopping
jog + -ing jogging
Jeżeli dodajemy końcówkę -ing do czasownika, który kończy się na samogłosce -e , a przed
tą samogłoską jest spółgłoska , to likwidujemy literę -e.
write + -ing writing
type + -ing typing
drive + - ing driving
take + -ing taking
Examples:

I am reading a book now. - Ja teraz czytam książkę.
You are sleeping at the moment.- Ty teraz śpisz.
He is cooking dinner.- On teraz gotuje obiad.
They are drinking tea now. - Oni teraz piją herbatę.
Betty is watching a film now. - Betty ogląda teraz film.

PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie odpowiedniej formy czasownika ‘to be’ przed
podmiot.
CZASOWNIK ‘TO BE’ + PODMIOT + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’ ?
pytania ogólne:
Is she singing now? - Czy ona teraz śpiewa?
Are they reading books at the moment? - Czy oni teraz czytają książki?
Are they drinking tea now? - Czy oni teraz piją herbatę?
krótkie odpowiedzi: Yes, she is. / No, she isn’t. Yes, we are. / No, we aren’t.
What are you doing at the moment ? - Co ty teraz robisz?
What is he cooking now?- Co on teraz gotuje?
Where are you going? - Gdzie wy idziecie?
pytanie o podmiot:
Who is drinking tea now? - Kto teraz pije herbatę?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do form czasownika ‘to be’. Krótkie formy przeczące to:
isn’t, aren’t.
PODMIOT + CZASOWNIK ‘TO BE’ + NOT + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’
I’m not reading a book now. - Ja teraz nie czytam książki.
You aren’t sleeping at the moment.- Ty teraz nie śpisz.
He isn’t cooking dinner.- On teraz nie gotuje obiadu.

They aren’t drinking tea now. - Oni teraz nie piją herbaty.
She isn’t watching a film now. - Ona nie ogląda teraz filmu.

UŻYCIE
Czasu PRESENT CONTINUOUS używamy do określenia:
a) czynności, która odbywa się w chwili kiedy mówimy:
We are listening to the radio now.
My teraz słuchamy radia.
Może dotyczyć czynności trwającej w szerzej rozumianej teraźniejszości ( this year , this
month , this week ) , która nie musi odbywać się w chwili mówienia:
He's working very hard this month.
W tym miesiącu on bardzo ciężko pracuje.
b) czynności przyszłej, już zaplanowanej, która ma się wkrótce wydarzyć ( w odróżnieniu do
Present Simple używanego w podobnym znaczeniu czynność przyszła jest jednorazowa) :
I am meeting him for dinner tomorrow.
Jutro spotykam się z nim na obiad.
c) czynności negatywnej z przysłówkiem ‘always’ - zawsze, kiedy mówimy, że ktoś ma w
zwyczaju ciągle coś robić. Poprzez użycie Present Continuous podkreślamy , że sytuacja
taka jest uciążliwa:
You are always forgetting about it.-
Ty wciąż o tym zapominasz (zawsze, ale szczególnie w tym momencie)
I’m always losing my keys.
Bez przerwy gubię klucze.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PRESENT CONTINUOUS:
now - teraz
at present - obecnie, teraz
at the moment- w tym momencie
this week - w tym tygodniu

this year - w tym roku
today - dzisiaj
tonight - dziś wieczorem

THE PRESENT PERFECT
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + HAVE (lub HAS) + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ dla czasowników regularnych
w 3 osobie l.p. lub III forma czasownika nieregularnego)
Examples:
They have bought a car lately.
Ostatnio oni kupili samochód.
I have spilt the milk.
Rozlałem mleko.
She has met him twice this week.
Ona spotkała go dwa razy w tym tygodniu.
Tom has been ill since Monday.
Tom jest chory od poniedziałku.
We have read this book.
Czytaliśmy tą książkę.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie ‘HAVE’ lub ‘HAS’ przed podmiot.
HAVE

lub + PODMIOT + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ ?
HAS lub III forma czasownika )
Examples:
pytania ogólne:
Have they bought a car lately? - Czy oni ostatnio kupili samochód?
Has she met him this week? - Czy ona spotkała go w tym tygodniu?
Have you ever eaten salmon? - Czy kiedykolwiek jadłeś łososia?
krótkie odpowiedzi: Yes, I have. / No, I haven’t. Yes, he has. / No, he hasn’t.
What have you done? - Co zrobiłeś?.
How long has Tom been ill? - Jak długo Tom jest chory?
pytanie o podmiot: (zawsze forma 3 osoby l.p.)
Who has read this book? - Kto czytał tą książkę?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do form HAVE i HAS. Krótkie formy przeczące to:
HAVEN’T i HASN’T
HAVE
PODMIOT + + NOT + CZASOWNIK ( + ‘-ed’
HAS lub III forma czasownika)

Examples:
They haven’t bought a car lately.
Ostatnio oni nie kupili samochodu.
I have never been to Paris.
Nigdy nie byłam w Paryżu.
She hasn’t seen him for a week.
Ona nie widziała go od tygodnia.
Tom hasn’t been here since Monday.
Tom nie był tutaj od poniedziałku.
We have never read this book.
Nigdy nie czytaliśmy tej książki.
UŻYCIE i WYKRESY
Użycie czasu PRESENT PERFECT można podzielić na dwie główne grupy:
1) Dla wyrażenia czynności, która miała miejsce w nieokreślonej, niedalekiej przeszłości i ma
związek z teraźniejszością, skutki są widoczne w obecnej chwili. W tłumaczeniu na język
polski takie zdania są przeszłe.
She has just come. - Ona właśnie przyszła. (czyli jest tutaj)
The train hasn’t arrived yet.- Pociąg jeszcze nie przyjechał.
They have never been to London - Oni nigdy nie byli w Londynie.
We have seen this film this week. - Widzieliśmy ten film w tym tygodniu (który jeszcze
nie jest skończony)
Określenia czasu typowe dla tego aspektu PRESENT PERFECT:
lately - ostatnio
recently - ostatnio

already - już(zdanie twierdzące)
just - właśnie
yet - już , jeszcze ( tylko w zdaniach przeczących i pytaniach )
never - nigdy
ever - kiedykolwiek
2) Dla wyrażenia czynności, która zaczęła się w przeszłości i trwa nadal w chwili, kiedy o
niej mówimy. W tłumaczeniu na język polski takie zdania są teraźniejsze.
We have lived in £ód¿ for many years. - Mieszkamy w Łodzi od wielu lat.
She has been ill since Monday. - Ona choruje od poniedziałku.
I have known her since September. - Znam ją od września.
Jedynie zdania przeczące w Present Perfect tłumaczymy na język polski stosując czas
przeszły:
She hasn’t been here for five years.- Nie było jej tutaj od 5 lat.
Określenia czasu typowe dla tego aspektu PRESENT PERFECT:
since - od (podajemy datę, punkt w czasie)
since Monady
since 4 o’clock
since my childhood.
since 1997
for - od, przez (podajemy długość trwania czynności)
for two weeks
for 10 years
for nine days

THE PRESENT PERFECT CONTINUOUS
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + HAVE (lub HAS) + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’
w 3 osobie l.p.
Examples:
They have been waiting for you since four o’clock.
Czekają na ciebie od godziny czwartej.
She has been watching this film for two hours.
Ogląda ten film od dwóch godzin.
Tom has been sitting there since six o'clock.
Tom siedzi tam od godziny szóstej.
We have been working on this project since December.
Pracujemy nad tym projektem od grudnia.
She must sit down, she has been running.
Ona musi usiąść, biegła.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie ‘HAVE’ lub ‘HAS’ przed podmiot.
HAVE

lub + PODMIOT + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’ ?
HAS
Examples:
pytania ogólne:
Have you been waiting for us long? - Czy długo na nas czekacie?
Has she been swimming? - Czy ona pływała?
Has he ever been eating? - Czy on (właśnie) jadł?
krótkie odpowiedzi: Yes, he has. / No, he hasn’t. Yes, I have. / No, I haven’t.
What have you been doing? - Co robiłeś?
How long has Tom been waiting for you? - Jak długo Tom na ciebie czeka(ł)?
Who has been sitting here? - Kto tu siedział?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do form HAVE i HAS. Krótkie formy przeczące to:
HAVEN’T i HASN’T
PODMIOT + HAVE (lub HAS) + NOT + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’
w 3 osobie l.p.
Examples:
They haven’t been eating.
Oni nie jedli.

I have not been feeling well lately.
Ostatnio nie czułem się najlepiej.
She hasn’t been seeing Tom since Christmas.
Ona nie spotyka się z Tomkiem od świąt.
Tom hasn’t been sleeping, has he?
Tom nie spał, nieprawdaż?
UŻYCIE
Użycie czasu PRESENT PERFECT CONTINUOUS pokrywa się częściowo z czasem
PRESENT PERFECT. Kiedy określamy czynności, które zaczęły się w przeszłości i trwaja
nadal w chwili, kiedy o nich mówimy. Jednak czas PRESENT PERFECT CONTINUOUS
podkreśla bardziej ciągłość akcji i fakt, że czynność trwała bez przerwy. Używamy go
najczęściej, gdy mówimy jak długo lub od kiedy jest wykonywana jakaś czynność lub trwa
jakiś stan. W języku polskim czas ten tłumaczony jest zwykle na czas teraźniejszy.
He has been learning English for four years.
On uczy się angielskiego od 4 lat.
We have been working on this project since December.
Pracujemy nad tym projektem od grudnia.
The government has been talking with doctors for months.
Rząd rozmawia z lekarzami od miesięcy.
Często stosujemy czas Present Perfect Continuous do określenia czynności, które właśnie
były wykonywane przez podmiot. Zdania takie służą wyjaśnieniu obecnej sytuacji lub
wyglądu osoby mówiącej. W tego typu zdaniach w tłumaczeniach na język polski pojawia
się zwykle czas przeszły.
He has been changing the tyre. (That’s why his hands are dirty.

On zmieniał oponę. (Dlatego ma brudne ręce)
I must sit down, I have been running.
Muszę usiąść, biegłam.
We have been gardening. (And we are still wearing gloves)
Pracowaliśmy w ogrodzie (i dlatego nadal mamy na sobie rękawice.)
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PRESENT PERFECT CONTINUOUS:
since - od (podajemy datę, punkt w czasie)
since Monday
since 4 o’clock
since my childhood.
since 1997
for - od, przez (podajemy długość trwania czynności)
for two weeks
for 10 years
for nine days
just- właśnie
lately- ostatnio
recently- ostatnio
WYKRES

THE PAST SIMPLE - czas przeszły prosty
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + CZASOWNIK + ‘-ed’ dla czasowników regularnych
lub II forma czasownika nieregularnego
UWAGA!!!
Czasownik ‘to be’ ma swoją własną odmianę w czasie przeszłym.
I was We were
You were You were
She, He, It was They were
Tom was at the cinema yesterday. - Wczoraj Tom był w kinie.
We were at school last Monday. - W ubiegły poniedziałek byliśmy w szkole.
PYTANIA - czasownik ‘to be’ tworzy przez inwersję:
Was Tom at the cinema yesterday? - Czy Tom wczoraj był w kinie?
Where were you last Monday? - Gdzie wy byliście w ubiegły poniedziałek?
PRZECZENIA - dodajemy ‘not’ do form ‘was’ i ‘were’
I was not (wasn’t) at school yesterday - Wczoraj nie byłem w szkole.
We were not (weren’t) at the seaside last holidays.- My nie byliśmy nad morzem w
ubiegłe wakacje.
Examples:
I went to the cinema last Saturday.
Poszedłem do kina w ubiegłą sobotę.

We phoned him last week.
Zadzwoniliśmy do niego w ubiegłym tygodniu.
She wanted to talk to you.
Ona chciała z tobą rozmawiać.
They bought this house two years ago.
Kupili ten dom dwa lata temu.
My brother was ill last week.
Mój brat był chory w ubiegłym tygodniu.
PYTANIA:
Tworzymy poprzez dodanie słowa posiłkowego ‘DID’.
DID + PODMIOT + CZASOWNIK (w formie podstawowej) ?
pytania ogólne:
Did you go to school yesterday? - Czy poszedłeś wczoraj do szkoły?
Did they phone you last week? - Czy oni dzwonili do ciebie w ubiegłym tygodniu?
Did she help you with your homework? - Czy on pomógł ci z pracą domową?
krótkie odpowiedzi: Yes, he did. / No, he didn’t. Yes, I did. / No, I didn’t.
Where did you go yesterday? - Gdzie ty wczoraj poszedłeś?
What did they buy two years ago? - Co oni kupili dwa lata temu?
pytanie o podmiot zdania różni się od pozostałych pytań szczegółowych:
W pytaniach tych nie ma operatora ‘DID’.

Zaimek pytający WHO + czasownik+ końcówka ‘-ed’(lub II forma czasownika)
Who bought this house? - Kto kupił ten dom?
Who went to the cinema yesterday? - Kto poszedł wczoraj do kina?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do słowa posiłkowego ‘did’. Krótka forma przecz¹ce to:
DIDN’T
PODMIOT + DIDN’T + CZASOWNIK (w formie podstawowej)
Examples:
I didn’t go to the cinema last Saturday.- Nie poszedłem do kina w ubiegłą sobotę.
We didn’t phone him last week. - Nie zadzwoniliśmy do niego w ubiegłym tygodniu.
She didn’t want to talk to you.- Ona nie chciała z tobą rozmawiać.
They didn’t buy a new car yesterday. - Oni nie kupili nowego samochodu wczoraj.
My brother wasn’t at school last week. - Mój brat nie był w szkole w ubiegłym
tygodniu.
UŻYCIE:
Czasu PAST SIMPLE używamy:
1) Aby określić czynności przeszłe, które miały miejsce w określonym punkcie w przeszłości
i nie mają związku z teraźniejszością
I went to the cinema yesterday. - Poszedłem wczoraj do kina.
I met him two weeks ago. - Spotkałem go tydzień temu.
We lived in Poland for two years. Then they went to France.
Oni mieszkali w Polsce przez dwa lata. Potem wyjechali do Francji.

2) Dla wyrażenia czynności powtarzających się w określonej przeszłości:
We often played chess last year.- My często graliśmy w szachy w zeszłym roku.
3) W mowie zależnej (GO TO > Reported Speech)
He told me they often went to Paris.
4) W zdaniach podrzędnych warunkowych (typ 2) (GO TO > Conditionals)
If I had a car, I would give it to you.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PAST SIMPLE:
yesterday- wczoraj
last .....- ubiegłego ...
last week - w ubiegłym tygodniu
a week ago - tydzień temu
4 months ago - 4 miesiące temu
in 1996 - w 1996
WYKRES

THE PAST CONTINUOUS
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + CZASOWNIK ‘TO BE’ + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’
w czasie przeszłym
w odpowiedniej formie:
I was We were
You were You were
She, He, It was They were
Examples:
He was reading a book at six o'clock this morning.
On czytał książkę o 6 dziś rano.
You were sleeping when they came.
Ty spałaś kiedy oni przyszli.
She was cooking dinner yesterday.
Ona wczoraj gotowała obiad.
They were watching films all evening.
Oni oglądali filmy przez cały wieczór.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie odpowiedniej formy czasownika ‘to be’ przed
podmiot.
WAS

+ PODMIOT + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’ ?
WERE
pytania ogólne:
Were they reading book this morning? - Czy oni czytali książki o dziś rano?
Was she cooking dinner yesterday? - Czy ona wczoraj gotowała obiad?
krótkie odpowiedzi: Yes, he was. / No, he wasn’t. Yes, we were . / No, we
weren’t.
What were you doing at the moment ? - Co ty robiłeś?
What were you doing when they came in?- Co robiłaś kiedy oni przyszli?
When were they watching films? - Kiedy oni oglądali filmy?
pytanie o podmiot:
Who was reading books?- Kto czytał książki?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do form czasownika ‘to be’. Krótkie formy przeczące to:
wasn’t, weren’t.
PODMIOT + WASN’T / WEREN’T + CZASOWNIK+ końcówka ’ ing’
Examples:
He wasn’t reading a book yesterday.- On nie czytał książki wczoraj.
You weren’t sleeping when they came. - Ty nie spałaś kiedy oni przyszli.
She wasn’t cooking dinner yesterday.- Ona wczoraj nie gotowała obiadu.

They weren’t watching films last evening.- Oni nie oglądali filmów ubiegłego
wieczoru.
UŻYCIE
Czasu PAST CONTINUOUS używamy do określenia:
a) czynności przeszłej, ciągłej, która trwała przez jakiś czas.
What were you doing at five o’clock? - Co robiliście o piątej?
We were having dinner. - Jedliśmy obiad. (Oznacza to, że rozpoczęli jeść przed piątą i
byli w trakcie jedzenia)
All the morning I was writing letters - Przez cały ranek pisałem listy.
b) dla wyrażenia czynności, która się odbywała, podczas gdy inna czynność nastąpiła.
(GO TO > KOMBINACJE CZASÓW W ZDANIACH ZŁOŻONYCH)
I was watching a film when Mike came to visit me.
Oglądałem film, kiedy Mike przyszedł mnie odwiedzić.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PAST CONTINUOUS:
Yesterday - wczoraj
Yesterday morning (afternoon, evening)- wczoraj rano ( w południe, wieczorem)
from .... to .... - od ... do ...
all .... long np. all day long - przez cały dzień
gdy łączymy z PAST SIMPLE
when, while, just as, at the same time as, when

THE PAST PERFECT
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + HAD + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ dla czasowników regularnych
lub III forma czasownika nieregularnego)
Examples:
They had eatendinner and went out.
Zjedli obiad i wyszli.
Tom gave me the book I had askedhim for.
Tom dał mi książkę o którą go prosiłem
When he had finished his homework, he went to bed.
Kiedy skończył odrabiać lekcje poszedł spać.
After I had drunk a glass of water, I felt better.
Po tym jak wypiłam szklankę wody, poczułam się lepiej.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie ‘HAD’przed podmiot.
HAD + PODMIOT + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ ?
lub III forma czasownika )
Examples:
pytania ogólne:

Had they eaten dinner before they went out? - Czy oni zjedli obiad zanim wyszli?
Had she finished her homework before she went to bed? - Czy ona skończyła odrabiać
lekcje zanim poszła spać?
krótkie odpowiedzi: Yes, he had. / No, he hadn’t. Yes, I had. / No, I hadn’t.
What had you done before you left? - Co zrobiłeś zanim wyszedłeś?.
Where had they been before they came to the party? - Gdzie oni byli zanim przyszli na
przyjęcie?
pytanie o podmiot:
Who had done it? - Kto to zrobił?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do form HAD i tworzymy krótką formę przeczącą: HADN’T
PODMIOT + HAD+ NOT + CZASOWNIK ( + ‘-ed’
lub III forma czasownika)
Examples:
They hadn’t eaten dinner before they went out.
Oni nie jedli obiadu zanim wyszli..
He hadn’t finished his homework, but he went to bed.
Nie skończył odrabiać lekcji, ale poszedł spać.
I hadn’t heard this joke before, so I laughed.

Nie słyszałam wcześniej tego kawału, więc się zaśmiałam.
UŻYCIE:
Czas PAST PERFECT jest czasem zaprzeszłym i używamy go do określenia czynności,
która miała miejsce przed inną czynnością przeszłą. Czas Past Perfect nie występuje w
zdaniach pojedynczych, lecz musi być związany z inną czynnością przeszłą.
Tłumacząc na język polski , używa się czasu przeszłego i najczęściej czasowników w formie
dokonanej.
8.00 -Tom came back home
9.00- He ate dinner
After Tom had come back home he ate dinner.- Po tym, jak Tomek wrócił do domu, zjadł.
We took what she had prepared for us. - Wzięliśmy to, co ona dla nas przygotowała.
Czas Past Perfect stosuje się też w mowie zależnej (GO TO > Reported Speech)
oraz w zdaniach warunkowych 3 typu ( GO TO > Conditionals)
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PAST PERFECT:
before - przed , zanim
when - kiedy
after - po tym, jak
WYKRES:

THE PAST PERFECT CONTINUOUS
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + HAD + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’
Examples:
They had been waiting for you for an hour before you came.
Czekali na ciebie przez godzinę zanim wróciłaś.
She had been walking for a long time before she decided to enter.
Ona spacerowała przez bardzo długo zanim zdecydowała się wejść.
Tom had been studying French at school, so he could understand everything.
Tom uczył się języka francuskiego w szkole, toteż wszystko rozumiał.
We hadn’t been sleeping, so we felt tired.
Nie spaliśmy, więc czuliśmy się zmęczeni.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie ‘HAD’ przed podmiot.
HAD + PODMIOT + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’ ?
Examples:
pytania ogólne:
Had you been waiting for us long? - Czy długo na nas czekaliście?

Had he been eating before he came here? - Czy on jadł przed przyjściem tutaj?
krótkie odpowiedzi: Yes, he had. / No, he hadn’t. Yes, I had. / No, I hadn’t.
What had you been doing before you moved to London? - Co robiłeś zanim
przeniosłeś się do Londynu??
How long had Tom been waiting for you? - Jak długo Tom na ciebie czekał?
Who had been sitting here before you? - Kto tu siedział przed tobą?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do formy HAD. Krótka forma przecząca to: HADN’T
PODMIOT + HAD + NOT + BEEN + CZASOWNIK + ‘-ING’
Examples:
They hadn’t been eating before they came here.
Oni nie jedli przed przyjściem tutaj.
We hadn’t been waiting for you long before you came.
My nie czekaliśmy na ciebie długo zanim wróciłaś.
Tom hadn’t been studying French before he came to Paris.
Tom nie uczył się języka francuskiego zanim przyjechał do Paryża.
We hadn’t been sleeping, so we felt tired.
Nie spaliśmy, toteż czuliśmy się zmęczeni.
UŻYCIE
Czas PAST PERFECT CONTINUOUS jest czasem zaprzeszłym ciągłym.

Używamy go do określenia czynności, która rozpoczęła się przed określonym momentem w
przeszłości (lub inną czynnością przeszłą) i trwała nieprzerwanie przez jakiś okres.
Tłumacząc na język polski, używa się czasu przeszłego i najczęściej czasowników w formie
niedokonanej.
We had been waiting for an hour before our teacher came.
Czekaliśmy przez godzinę zanim nasz nauczyciel przyszedł.
She wasn’t feeling well because she hadn’t been taking her tablets.
Ona nie czuła się dobrze, ponieważ nie brała swoich lekarstw (wcześniej).
Czas Past Perfect Continuous stosuje się też w mowie zależnej (GO TO -> Reported Speech)
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA PAST PERFECT CONTINUOUS:
before - przed , zanim when - kiedy
after - po tym, jak
WYKRES:

THE FUTURE SIMPLE - czas przyszły prosty
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + WILL + CZASOWNIK w formie podstawowej
Examples:
I will go to school tomorrow.- Jutro pójdę do szkoły.
She will help us.- Ona nam pomoże.
They will finish their homework soon.- Oni wkrótce skończą odrabiać lekcje.
We will buy a new computer next month.- Kupimy nowy komputer w przyszłym
miesiącu.
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję (przestawienie ‘will’ przed podmiot).
WILL + PODMIOT + CZASOWNIK + ..... ?
pytania ogólne:
Will you go to school tomorrow? - Czy pójdziesz jutro do szkoły?
Will we buy a new computer next month?- Czy kupimy nowy komputer w przyszłym
krótkie odpowiedzi: Yes, he will. / No, he won’t. Yes, I will. / No, I won’t.
Where will you go tomorrow? - Gdzie jutro pójdziesz?
When will they finish their homework?.- Kiedy oni skończą odrabiać lekcje?
pytanie o podmiot:

Zaimek pytający WHO + will +czasownik
Who will help us? - Kto nam pomoże?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do ‘will’. Krótka forma przecz¹ca to: WON’T.
PODMIOT + WILL + NOT + CZASOWNIK w formie podstawowej
Examples:
I will not ( won’t) go there tomorrow.- Jutro nie pójdę tam..
They will not (won’t) help us.- Oni nam nie pomogą.
We will not (won’t) buy a new car.- Nie kupimy nowego samochodu.
UŻYCIE
Czasu FUTURE SIMPLE używamy aby określić:
1) Czynności, które wydarzą się w przyszłości
They will visit you next week. - Oni odwiedzą was w przyszłym tygodniu.
He won’t sell his car.- On nie sprzeda samochodu.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA FUTURE SIMPLE:
tomorrow- jutro
next .....- następnego ....
next week- w następnym tygodniu
next year- w przyszłym roku
in 5 days- za 5 dni
WYKRES:

THE FUTURE CONTINUOUS - czas przyszły ciągły
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + WILL + BE + CZASOWNIK+ ING
Examples:
I will be working tomorrow.- Jutro będę pracowała.
This time tomorrow she will be taking her exams- Jutro o tej porze ona będzie
zdawala
egzaminy.
They will be learning German next semester.- Oni będą się uczyli niemieckiego w
przyszłym semestrze.
We will be watching tv tonight.- Będziemy oglądali telewizję dziś wieczorem.
PYTANIA:
WILL + PODMIOT + + BE + CZASOWNIK+ ING ?
Examples:
pytania ogólne:
Will you be working tomorrow?- Czy jutro będziesz pracowała?
Will they be learning German next semester?- Czy oni będą się uczyli niemieckiego w
przyszłym semestrze?
What will she be doing this time tomorrow? - Co ona będzie robić jutro o tej porze?

When will you be watching this film? - Kiedy będziesz oglądać ten film?
pytanie o podmiot:
Zaimek pytający WHO + will +be +czasownik+ing
Who will be watching tv tonight?- Kto będzie oglądał telewizję dziś wieczorem?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do ‘will’. Krótka forma przecząca to: WON’T.
PODMIOT + WILL + NOT + BE + CZASOWNIK+ ing
Examples:
I will not ( won’t) be watching tv tonight.- Nie będę oglądała telewizji dziś
wieczorem.
This time tomorrow we won’t working.- Jutro o tej porze my nie będziemy pracować.
UŻYCIE
Czasu FUTURE CONTINUOUS używamy aby określić:
1) Czynności, które będą się odbywały w przyszłości w określonym czasie lub przez
określony czas. Często używamy tego czasu, kiedy mówimy o naszych planach dotyczących
przyszłości.
They will be sitting on the train for two hours.
Oni będą siedzieć w pociągu przez dwie godziny.
This time tomorrow we will be lying on the beach.
Jutro o tej porze będziemy leżeć na plaży.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA FUTURE CONTINUOUS:
tomorrow- jutro

next (Sunday)- w przyszłą (niedzielę)
this time tomorrow- jutro o tej porze
WYKRES:

THE FUTURE PERFECT
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + WILL + HAVE + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ lub III forma czasownika)
Examples:
I will have finished my work by next week.
Skończę moją pracę do następnego tygodnia.
She will have passed all the exams by holidays.
Ona zda wszystkie egzaminy do wakacji.
They will arrived by then.
Do tego czasu oni wrócą.
We will have already left by the time she comes.
My już wyjdziemy do czasu jak ona przyjdzie.
PYTANIA:
WILL + PODMIOT + HAVE + CZASOWNIK ( + ‘-ed’ lub III forma czasownika) ?
pytania ogólne:
Will you have finished your work by Monday? Czy skończysz pracę do poniedziałku?
Will they have arrived by five o’clock? - Czy oni wrócą do piątej?

What will you have done till tomorrow? - Co zrobisz do jutra?
By when will they have finished their work?.- Do kiedy oni skończą pracę?
Pytanie o podmiot:
Who will have read this book by Friday? - Kto przeczyta tą książkę do piątku?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do ‘will’. Krótka forma przecząca to: WON’T.
PODMIOT + WILL +NOT + HAVE + CZASOWNIK (+‘-ed’ lub III forma czasownika)
Examples:
I will not ( won’t) have finished my work by next week.
Nie skończę mojej pracy do następnego tygodnia.
They will not (won’t) have passed all the exams by holidays.
Oni nie zdadzą wszystkich egzaminów do wakacji.
UŻYCIE
Czasu FUTURE PERFECT używamy aby określić:
1) Czynności, które wydarzą się (skończą się) do określonego momentu w przyszłości.
Są to czynności dokonane.
They will have arrived by four o’clock.
Oni wrócą do czwartej.
I will have finished my work by the time she comes..
Ja już skończę pracę do czasu jak ona przyjdzie.

OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA FUTURE PERFECT:
by .... - do.....
by tomorrow- do jutra
up to - aż do
until- aż, do czasu
WYKRES:

THE FUTURE PERFECT CONTINUOUS
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + WILL + HAVE + BEEN +CZASOWNIK + ing
Examples:
PYTANIA:
WILL + PODMIOT + HAVE + BEEN +CZASOWNIK + ing
pytania ogólne:
Will you have been living in Poland for 10 years by next September.
Czy to już będzie we wrześniu 10 lat jak mieszkasz w Polsce?
How long will you have been studying English?
Jak długo to już będzie, jak uczysz się angielskiego?.
How long will he have been working by the time she comes?
Jak długo on już będzie pracował do czasu jak ona wróci?.
pytanie o podmiot:
Who will have been working in this company for 10 years by next month?
Kto w przyszłym miesiącu będzie pracował dla tej firmy już przez 10 lat ?
PRZECZENIA:

Tworzymy przez dodanie ‘not’ do ‘will’. Krótka forma przecz¹ca to: WON’T.
PODMIOT + WILL +NOT + HAVE + BEEN+ CZASOWNIK +ing
Examples:
I will not ( won’t) have been seeing her for two years by May.
W maju to już będą dwa lata jak jej nie widziałem.
She won’t have been driving for two weeks by Sunday.
W niedzielę miną dwa tygodnie jak ona nie jeździ samochodem.
UŻYCIE
Czasu FUTURE PERFECT CONTINUOUS używamy dla czynności , które będą trwały
przez określony czas do określonego momentu w przyszłości. W języku polskim takie
zdania są tłumaczone najczęściej jako zdania złożone w czasie teraźniejszym. Są to zdania ,
które można nazwać „zdaniami jubileuszowymi”- podajemy w nich ile czasu będzie trwała
jakaś czynność lub będzie trwał jakiś stan do określonego momentu w przyszłości:
I will have been studying English for five years by next September.
We wrześniu minie pięć lat jak uczę się angielskiego.
They will have been living together for ten years by next week.
W przyszłym tygodniu to już będzie 10 lat jak oni mieszkają razem.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA FUTURE PERFECT:
by .... - do.....
by tomorrow- do jutra
up to - aż do
until- aż, do czasu
for - przez (for 5 years - przez 5 lat)

FORMA ‘TO BE GOING TO’- mieć zamiar coś zrobić
BUDOWA
ZDANIA TWIERDZĄCE:
PODMIOT + TO BE(w odpowiedniej formie) + GOING TO + CZASOWNIK
Examples:
I am going to take a bath. - Mam zamiar wziąć kąpiel.
She is going to buy a bicycle.- Ona ma zamiar kupić rower.
Look out! You are going to fall down!- Uważaj, zaraz upadniesz!
PYTANIA:
Tworzymy przez inwersję (przestawienie formy ‘to be’ przed podmiot).
TO BE + PODMIOT + GOING TO + CZASOWNIK ?
Examples:
pytania ogólne:
Are you going to come to the party tomorrow?
Czy masz zamiar przyjść na przyjęcie jutro?
krótkie odpowiedzi: Yes, I am. / No, I’m not. Yes, he is. / No, he isn’t.
What is she going to buy ?
Co ona ma zamiar kupić?
When are you going to answer his letter?
Kiedy masz zamiar odpowiedzieć na jego list?

Pytanie o podmiot:
Who is going to clean this mess?- Kto posprząta ten bałagan?
PRZECZENIA:
Tworzymy przez dodanie ‘not’ do formy ‘to be’.
PODMIOT + TO BE(w odpowiedniej formie) NOT + GOING TO + CZASOWNIK
Examples:
They aren’t going to sell their house.
Oni nie mają zamiaru sprzedawać swojego domu..
UŻYCIE
Formy ‘TO BE GOING TO’ używamy:
1) aby wyrazić zamiar zrobienia czegoś w przyszłości. Często dla określenia czynności
zaplanowanych lub intencji osoby mówiącej:
I am going to buy a new car next month.
W przyszłym miesiącu mam zamiar kupić nowy samochód
We are going to fly to Paris for the holidays.
Mamy zamiar polecieć do Paryża na wakacje.
2) aby określić pewne przekonania i przewidywania czegoś, co może zaraz nastąpić:
np.:
Widząc, że się chmurzy możemy powiedzieć:
I It’s going to rain.- Będzie padać.
OKREŚLENIA CZASU TYPOWE DLA FUTURE SIMPLE:
tomorrow- jutro

next year- w przyszłym roku
in 5 days- za 5 dni
in a moment - za chwilê
soon- wkrótce

PODSTAWOWE KOMBINACJE CZASÓW W ZDANIACH ZŁOŻONYCH
Logiczne uporządkowanie czasów w języku angielskim sprawia, że łączą się one ze sobą w
zdania złożone podrzędnie zgodnie z ich położeniem na osi czasów. Łączą się ze sobą czasy ,
które są w sąsiedztwie. Na przykład nie można połączyć czasu Past Perfect i Present Perfect
w zdaniu podrzędnie złożonym z pominięciem Past Simple lub Past Continuous. Ilość
kombinacji , w których łączą się czasy jest ograniczona. Poniżej prezentujemy możliwości
łączenia czasów w zdaniach złożonych.
EXAMPLES - PRZYKŁADY
1) PRESENT CONTINUOUS + PRESENT SIMPLE
Są to zdania w których mówimy co dzieje się zwykle i podajemy, że teraz jest inaczej.
Zawsze wracam do domu na pieszo, ale w tym tygodniu jeżdżę autobusem.
I always come back home on foot, but this week I am coming back by bus.
Oni zawsze spędzają wakacje w górach, ale w tym roku jadą nad morze.
They always spend their holidays in the mountains, but this year they are going to the
seaside.

2) PRESENT PERFECT + PRESENT PERFECT (PRESENT PERFECT CONTINUOUS +
PRESENT PERFECT CONTINUOUS)
W tych zdaniach mówimy o czynnościach ,które trwają razem od pewnego czasu- obie
zaczęły się w tym samym czasie i trwają .
Znamy się odkąd razem pracujemy.
We have known each other since we have been working together.
Piotr uczy się angielskiego odkąd pracuje w banku.
Peter has been learning English since he has been working in a bank.
3) PRESENT PERFECT + PAST SIMPLE
W tych zdaniach mówimy o dwóch czynnościach- jedna wydarzyła się w przeszłości i od
tego samego czasu druga czynność trwa do teraz.

Znamy się odkąd zamieszkaliśmy w jednym domu.
We have known each other since we moved to the same house.
Uczy się angielskiego odkąd skończył szkołę.
He has been learning English since he finished school.
4) PAST SIMPLE + PAST CONTINUOUS
Obie czynności są przeszłe . Na tle czynności, która trwała w przeszłości wydarzyła się
druga czynność.
Podczas gdy oni rozmawiali, Tomek wyszedł.

While they were talking Tom left.
Zbił szybę kiedy naprawiał samochód.
He broke the window when he was mending the car.
5) PAST CONTINUOUS + PAST CONTINUOUS
Obie czynności są przeszłe i działy się jednocześnie.
Podczas gdy oni się uczyli, on bawił się w górach.
While they were learning, he was having a very good time in the mountains.
Słuchaliśmy, kiedy on śpiewał i grał na gitarze.
We were listening when he was singing and playing the guitar.
6) PAST SIMPLE (PAST CONTINUOUS) + PAST PERFECT (PAST PERFECT
CONTINUOUS)
W tych kombinacjach mamy dwie czynności przeszłe , ale takie które nie działy się
jednocześnie. Jedna czynność była wcześniejsza i dopiero po niej wydarzyła się bądź
trwała
druga czynność.

Po tym jak zjadł śniadanie, poszedł do pracy.
After he had eaten breakfast, he went to work.
Zanim kupił ten dom, ciężko pracował.
Before he bought this house, he had been working very hard.
Kiedy zdali wszystkie egzaminy, odpoczywali nad morzem.
When they had passed all the exams, they were resting at the seaside.
Po tym jak pracował całą noc, spał do 15.00.
After he had been working all night, he was sleeping till 3 p.m.
7) FUTURE SIMPLE (FUTURE CONTINUOUS) + PRESENT (SIMPLE, CONTINUOUS,
PERFECT): TIME CLAUSES - ZDANIA CZASOWE
Są to zdania złożone dotyczące przyszłości, w których zdanie podrzędne mówi o tym kiedy
wydarzy się czynność lub stan zdania nadrzędnego. Zdanie czasowe w języku angielskim jest
w czasie teraźniejszym (Present Simple, Present Continuous, Present Perfect)
np. Kiedy ona przyjdzie, pójdziemy do kina.
When she comes we will go to the cinema.
Kupimy nowy dom jak tylko zarobimy tyle pieniędzy.

We’ll buy a new house as soon as we earn so much money.
W zdaniach tych najczęściej używane spójniki to:
as long as / when / until / by the time / after / before / as soon as
Future Simple + Present Simple
Kiedy oni przyjdą , pójdziemy do kina.
When they come we will go to the cinema.
Future Continuous + Present Continuous
Tak długo jak tu będziemy pracować, będziemy ci pomagać.
As long as we are working here, we will be helping you.
Future Simple + Present Perfect (gdy jedna czynność musi się skończyć, aby zaistniała ta
druga czynność)
Do czasu jak on nie da mi pieniędzy nie kupię samochodu.
Until he has given me some money I won’t buy a car.

Czasy

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Czasy

Similar to Czasy (15)

Czasy