1. 24
Inwestycja zakłada budowę oraz przebudowę blisko
12 km linii kolejowej na odcinku Kraków Główny – My-
dlniki – Balice. Jednotorowa linia kolejowa nr 118 łącząca
stację Kraków-Mydlniki do przystanku osobowego Kra-
ków Balice zostanie poszerzona o jeden tor i przedłużona
o 500 m do terminalu lotniskowego. Ponadto przewidzia-
no elektryfikację linii i modernizację urządzeń sterowania
ruchem kolejowym. Mieszkańcy dzielnic mieszczących
się w pobliżu lotniska będą mieli lepszy dostęp do kolei
dzięki budowie nowych lub modernizacji istniejących
przystanków. Jednym z celów projektu była poprawa
środowiska naturalnego, w związku z czym realizacja
obejmuje montaż obiektów służących ochronie środowi-
ska takich jak przejścia dla zwierząt czy ekrany akustyczne.
Projektowana 12-kilometrowa linia kolejowa przewiduje
budowę, przebudowę lub remont 27 obiektów inżynieryj-
nych, w tym budowę przejść ekologicznych dla zwierząt
w km 8,773 i km 9,201. Przetarg został ogłoszony w for-
mule„zaprojektuj i buduj”, głównym wykonawcą zostało
przedsiębiorstwo Astaldi Sp.A. Generalny wykonawca po-
wierzył firmie ABM Mosty wykonanie i montaż łukowych
prefabrykatów dla ekologicznych przejść dla zwierząt
dołem w km 8,773 i km 9,201.
Technologia ABM Mosty
Firma ABM Mosty projektuje, produkuje i buduje prefabry-
kowane żelbetowe konstrukcje mostowe o przekrojach
łukowych i prostokątnych. Technologia ta jest popularna
w Europie – obecnie wybudowano około 10 tys. takich
obiektów. Typowym rozwiązaniem tej technologii jest
konstrukcja ramowa, dwuprzegubowa, składająca się
z segmentów o szerokości 2,49 m, o przekroju łukowym
lub prostokątnym. W standardowym rozwiązaniu w skład
każdego z segmentów wchodzą dwa elementy dolne
(ściany) oraz jeden element górny (sklepienie). Możliwe
są obiekty wybiegające poza standardową konfigurację,
jak realizacja obiektów z wykorzystaniem jedynie elemen-
tów górnych (sklepień) czy obiektów wieloprzęsłowych.
Istotną cechą systemu ABM Mosty jest duży wybór do-
stępnych rozpiętości i wysokości prefabrykatów, wysokość
użytkowa może dochodzić do 10 m, natomiast rozpiętość
– do 22 m, długość obiektu jest dowolna. Aby zapobiec
klawiszowaniu, segmenty górne łączone są zamkami wy-
konywanymi na mokro, natomiast elementy dolne łączy
ława lub płyta uciąglająca, również wylewana na mokro.
Jednym z głównych atrybutów technologii ABM Mo-
sty jest projektowanie konstrukcji na ścisłą współpracę
z gruntem. Zagęszczony grunt działa jako ustrój usztyw-
niający konstrukcję. W wyniku tego uzyskujemy obiekt
o wysokiej sztywności przy stosunkowo małej grubości
elementów (przeważnie 260-350 mm), a co za tym idzie
– przy optymalnym zużyciu betonu i stali. Drugą cechą
charakterystyczną jest szybkość wykonania, przykładowo
montaż mostu w Balicach o rozpiętości 11 m i długości
12 m wykonano w zaledwie jeden dzień.
Obiekty ze względu na swój kształt idealnie wpasowują
się w otoczenie, tworząc konstrukcję, która nie narusza
estetyki krajobrazu. Ze względu na specyfikę konstrukcji,
to jest współpracy konstrukcji nośnej z gruntem, prefero-
wanym rozwiązaniem wykończenia wlotów do obiektów
jest zastosowanie gruntu zbrojonego.
Opis realizacji
Na trasie linii kolejowej nr 118 znajduje się bocznica
do bazy paliw PKN Orlen w Olszanicy. Inwestor wyma-
gał, aby podczas realizacji robót zachować przejezdność
do stacji paliw. Z tego względu roboty były realizowane
w dwóch etapach: pierwszy etap obejmował budowę
nowego toru (z zachowaniem przepustowości toru istnie-
jącego), w drugim etapie modernizowano tor istniejący,
zapewniając ruch kolejowy na nowym torze. Możliwość
montażu konstrukcji nośnej obiektów inżynierskich w sys-
temie połówkowym była jednym z głównych czynników
decydujących przy wyborze technologii. System ABM
Mosty idealnie wpasował się w wymagania inwestora.
Dzięki szerokiej gamie rozmiarów elementów zaprojekto-
wano obiekty, które gwarantowały zachowanie współ-
czynnika ciasnoty dla przejść dla zwierząt, umożliwiały
łatwe i szybkie wykonanie w systemie połówkowym,
a także, co najważniejsze dla planowania inwestycji, było
możliwe do realizacji w okresie zimowym. Prefabrykacja
odbywała się poza terenem budowy, a montaż nie zależał
od czynników zewnętrznych takich jak opady śniegu czy
niska temperatura.
Technologia
ABM Mosty
na projekcie linii kolejowej nr 118:
MPL Kraków – Balice
Małgorzata Staruch
inż. Jakub Uczciwek (współpraca)
ABM Mosty
Budowa połącze-
nia kolejowego
MPL Kraków –
Balice to projekt
realizowany
przez Polskie
Linie Kolejowe
i współfinan-
sowany przez
Unię Europejską.
Projekt przyczyni
się do rozwoju
aglomeracji Kra-
kowa i usprawni
transport
podróżnych.
Rys. 1. System połówkowy wykonania obiektu. Źródło: ABM Mosty Rys. 2. Przejście dla zwierząt w km 8,773. Źródło: ABM Mosty

2. m o s t y t e c h n o l o g i e
25
Ekologiczne przejścia dla zwierząt w Balicach to kon-
strukcje jednoprzęsłowe, wykonane z prefabrykowanych
elementów systemu ABM Mosty. Wymiary obiektów:
przejście w km 8,773 o rozpiętości 10,22 m i wysokości
3,82 m, długość obiektu 15,07 m (6 segmentów o szero-
kości 2,49 m), natomiast przejście w km 9,201 zaprojekto-
wano o rozpiętości 16,08 m i wysokości 6,10 m, długość
obiektu wynosi 12,55 m (5 segmentów o szerokości
2,49 m). W obu przypadkach wykorzystano łukowe seg-
menty o standardowej szerokości 2,49 m. Obiekt monto-
wano połówkowo przy wykorzystaniu ścianki szczelnej
rozdzielającej kolejne etapy robót. Pierwszy etap robót
obejmował montaż 3 segmentów, oddzielonych od ist-
niejącego toru ścianką szczelną. Po zaizolowaniu połowa
konstrukcji nośnej została przykryta zasypką inżynierską,
która została wykonana zgodnie z aprobatą ABM Mo-
sty i spełnia odpowiednie wymagania, takie jak: ciężar
objętościowy: < 19 kN/m3
, kąt tarcia wewnętrznego: ≥
32o
, wskaźnik zagęszczenia: Is ≥ 0,98. Na wybudowanej
połowie poprowadzono nowy tor, który został oddany
do użytkowania przed montażem drugiej części obiektu.
Pierwszy etap robót zakończono próbnym obciążeniem,
które sprawdziło poprawność obliczeniową i wykonawczą
prac. Po usunięciu ścianki szczelnej całość prac została
powtórzona dla drugiego etapu montażu prefabrykatów.
W obu przypadkach zastosowano wykończenie z gruntu
zbrojonego, a wlot do obiektu kończy się systemowym
gzymsem prefabrykowanym. Każdy z etapów montażu
segmentów obiektu trwał zaledwie jeden dzień. Montaż
odbywał się przy pomocy dźwigu, a elementy łączono
przegubowo.
Podsumowanie
Technologia ABM Mosty gwarantuje 100% przewidy-
walność terminów, co jest niezbędne przy dokładnym
planowaniu produkcji i przestrzeganiu harmonogramu
wykonania robót. W technologii nie używa się łożysk ani
dylatacji, które wymagają cyklicznej wymiany, a obiekty
są projektowane na stuletnie użytkowanie. Wykonany
obiekt wymaga minimalnej konserwacji, co zmniejsza
koszty użytkowania. Ryzyko popełnienia błędu wyko-
nawczego czy opóźnienia w wykonaniu robót zostaje
praktycznie eliminowane, a co za tym idzie – koszty
dodatkowe są redukowane. Podsumowując, technologia
ABM Mosty staje się coraz bardziej popularna i szerzej
stosowana w Polsce. q
Rys. 4. Próbne obciążenie połowy obiektu. Źródło: ABM Mosty
Rys. 3. Przekrój poprzeczny przejścia dla zwierząt w km 9,201. Źródło: ABM Mosty