3. Czym jest zachowanie według SAZ?
› Zachowanie jest swoistą reakcją na bodziec. Uczymy się
„zachowywać”.
ŚRODOWISKO ZACHOWANIE
Podstawowym celem stosowanej analizy zachowania
poznanie prawidłowości występującej z powyżej relacji
7. W jaki sposób uczymy się?
Uczenie – proces
powstawania na
drodze
DOŚWIADCZANIA
względnie trwałych
zmian w zachowaniu
się jednostki lub
potencjale do
zachowania się.
Zachowanie ma
znaczenie
adaptacyjne
9. ZACHOWANIA SPRAWCZE
1. Umożliwiają jednostce
interakcje ze środowiskiem
2. Dostarczają nowych,
bardziej efektywnych
sposobów radzenia sobie
z ciągle zmieniającym się
środowiskiem
3. Nowe i bardziej złożone
zachowania są
nieustannie nabywane
4. Ich repertuar rozwija się
indywidualnie
10. KSZTAŁTOWANIE
ZACHOWANIA
› Rozwijanie zachowań, które nie
występują w repertuarze danej
osoby
› Bodźce poprzedzające i
konsekwencje
› Poszukiwanie funkcji zachowania
› Cierpliwość
› Budowanie motywacji – pochwały
› Rodzaje podpowiedzi
› Jasne instrukcje
› Polecenie pozytywne – zrób vs nie
rób
11. ĆWICZENIA
Jasiu chce usiąść na miejscu siostry w
czasie oglądania ulubionej bajki,
dokucza siostrze – ciągnie ją za włosy,
popycha. Mama zabrania mu oglądać
bajkę i wyprowadza go z pokoju.
Następnym razem Jasiu siedzi i nie
zbliża się do siostry
Wyprowadzenie Jasia z pokoju było:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
12. ĆWICZENIA
Ola kłóci się ze swoją starszą siostrą o lalkę, którą ta
właśnie się bawi. Dziewczynka marudzi, próbuje wyrwać
siostrze lalkę. Ola zaczyna krzyczeć, piszczeć, mocniej
wyrywa lalkę. Mama nie może wytrzymać tych krzyków,
aby nie słuchać tych krzyków każe starszej siostrze
oddać Oli lalkę. Siostra wykonuje polecenie mamy. Ola
zaczyna zabierać coraz więcej zabawek siostrze, mama
za każdym razem każe siostrze dawać zabawki Oli.
Uzyskanie lalki przez Ole było:
Uniknięcie pisków, krzyków Oli to dla mamy:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
13. ĆWICZENIA
Mama stoi z córą w sklepie, dziecko bierze przy kasie
lizaka. Mama odkłada go spokojnie. Dziecko zaczyna
głośno krzyczeć. Mama czuje się głupio, bo wszyscy
ludzie na nią patrzą, nie wytrzymuje i bierze z półki
lizaka, daje go dziecku. Dziecko się uspokaja.
Lizak dla córki to:
Uniknięcie płaczu córki i spojrzeń ludzi to dla mamy:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
14. ĆWICZENIA
Tomek chciał oglądać bajkę, tata mu nie pozwolił,
ponieważ jedną bajkę już obejrzał. Tomek zaczął
kopać, krzyczeć, tupać. Mama w takiej sytuacji
zazwyczaj pozwala obejrzeć ostatnią bajkę. Tata nie
reagował na to, zajmował się swoimi sprawami i nie
zwracał uwagi na zachowanie syna. Po dłuższej chwili
Tomek przestał krzyczeć i zajął się zabawą.
Włączenie telewizora na ostatnią bajkę przez mamę dla
Tomka jest:
Ignorowanie zachowania syna jest:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
15. ĆWICZENIA
Tomek ogląda bajkę, często robi to zbyt głośno. Za
każdym razem gdy podgłaśnia bajkę mama wyłącza mu
telewizor. Tomek po pewnym czasie przestaje
podgłasniać telewizor.
Wyłączenie telewizora jest:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
16. ĆWICZENIA
W czasie lekcji Ula przeszkadza pani w jej prowadzeniu,
rozmawia, odwraca się, co chwilę do kolegi. Pani
upomina ją „Przestań, bądź cicho”. Ula przestaje
rozmawiać i siada ładnie w ławce. Ilość zachowań
polegających na rozmowie z kolegą z ławki spadła.
Upomnienie przez panią Uli jest:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
17. ĆWICZENIA
Tomek ciągnie za włosy swoją koleżankę, za każdym
razem pani krzyczy na niego, tłumaczy ze tak nie
wolno. Ilość zachowań polegających na ciągnięciu za
włosy wzrasta, chłopiec robi to coraz częściej.
Uwaga pani jest:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
18. ĆWICZENIA
Pawełek bardzo lubi huśtać się na huśtawce. Jednak
podczas huśtania się głośno krzyczy. Za każdym razem
kiedy chłopiec zaczyna krzyczeć tata zdejmuje go z
huśtawki. Z czasem Pawełek w czasie huśtania się na
huśtawce krzyczy coraz rzadziej.
Zdjęcie Pawła z huśtawki jest:
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
19. ĆWICZENIA
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
Krzyś podczas spacerów mocno szoruje butami o
nawierzchnię. Mamę bardzo to denerwowało, gdyż co chwila
buty były podarte. W związku z tym, chcąc uniknąć kolejnej
dziurawej pary butów, mama za każdym razem jak Krzyś
zaczyna szurać, zatrzymywała się i stała tak długo aż
chłopiec postawił nogi w prawidłowy sposób. Wówczas mama
kontynuowała spacer. Dzięki takim spacerom, buty dziurawiły
się coraz rzadziej.
Zatrzymanie się podczas spaceru:
20. ĆWICZENIA
WZMOCNIENIEM
POZYTYWNYM
WZMOCNIENIEM
NEGATYWNYM
KARĄ
POZYTYWNĄ
KARĄ
NEGATYWNĄ
WYGASZANIEM
Pewno niemowlę płakało w nocy kilkanaście razy dziennie.
Mama była już wykończona, nieprzespaną nocą. Za każdym
razem, kiedy dziecko płakało musiała iść do łóżeczka, wziąć
go na ręce i pokołysać. Wówczas dziecko zasypiało na krótką
chwilę. Pewnego dnia zmęczenie matki było tak wielkie ze
postanowiła ze dla dobra jej i jej dziecka, dziś prześpi całą
noc. Kiedy dziecko płakało mama nie wstawała. Po kilku
godzinach płaczu było coraz mniej.
W taki sposób mama zastosowała: