This session provides an overview of the 12 sessions in this organizational capacity building workshop series. These presentations are are part of a workshop series that was implemented in Nepal and 2016 as part of the INGENAES initiative.

1. INGENAES का सहकर्मि गैर
सरकारी संस्थाहरुको लागग
संगठनात्मक क्षमता अर्िब्रिदी
कार्िशाला
मुथुसामी क
ु मारन , पि एच डि (िा. क
े )

2. साझेदार संस्थाहरु

3. सत्र १२ :
अनुदान लेखन

4. सत्र १२ का योजनाहरु
• गैर सरकारी संस्थाका अनुदानका श्रोतहरु
• करार र सहकारर सम्झौताहरु
• अनुदानहरु क
े हुन?
• अनुदान लेखनका प्रकृ या र उत्पादन
• अनुसन्धानका लागग जानकारी
• अनुदान प्रस्ताबका मुख्य भागहरु
• अनुदान प्रस्ताबका विशेष तत्िहरु

5. सरकारी सम्झौताहरु
• सम्झौताहरु:
• नाफारहहत संस्थाहरु र सरकारी एजेन्सीको बबचमा
• बबशेष कायय सम्पादन गनय
• कानुन सम्बत बबचारको सटापटा
• कोअपरेहटि सम्झौता
• सम्झौता जस्तै हो तर यस्ले दाता र संस्थाको
बबचमा उगचत अदल बदल समाबेश गर्य

6. अनुदान क
े हो?
यो …
• ननयोजजत रकमको श्रोत
• दात्री ननकायबाट दीइन्र्
• ननबेदकका लागग हो
• प्रस्ताब मा उल्लेखखत बबशशस्ट काययक्रम, योजना पुरा
गनयका लागग हो
• ननजचचत िा अननजचचत सम्झौता हो
• धेरै प्रनतस्पधायत्मक हुन्र्

7. गैर सरकारी संस्थाहरु ले ककन अनुदानको लागग दखायस्त हदनु
पर्य ?
• प्राप्त रकम कफताय गनुय पदैन
• नयााँ काययक्रम सुरु गनय िा भैरहेको लाई ननरन्तरन्ता हदन
• हालका अनुदान र काययक्रमहरुमा क
ु नै खतरा नहुने
• अनुसन्धानका लागग
• क्षमता बढाउन
• नयााँ समस्या समाधानलाई समथय बनाउन
• समुदायको आिचयकअता हरु पुरा गनय

8. अनुदान लेखनको भाषा
• नतब्र क्षेत्र मुल्याङ्कन (एक पटक मात्र गररने, असल पारीभाशशत
काययक्रमहरु
• अनुदान पत्र पेश गनयकालागी आिेदन
• अननमजन्त्रत प्रस्ताब पत्रहरु
• कोश उपलब्धताको सुचना
• अनुदान चक्र
• स्िागधन अनुदान

9. अनुदानकालागी ननबेदन
• सरकारी अनुदानका ननबेदनहरु प्राय लामो हुन्र्न जस्मा
बबशेष ननदेशन हदइयको हुन्र्
• आधारभुत साना अनुदानका ननबेदनहरु र्ोटो हुन्र्
• आधारभुत ठु ला अनुदानका ननयमहरु धेरै संक्षक्षप्त र
प्रनतस्पधायत्मक हुन्र्

11. अनुदान लेखन ….
….एक कला हो
......एक बबज्ञान हो
… यो प्रकृ या र उत्पादन दुबैको बारेमा हो
 प्रकृ याले ननम्न क
ु राहरु समेटर्- आिचयकअताहरु पहहचान गने ,
जानकारीको पहुच हुने , सहयताको ननमायण गने (आन्तररक
रुपमा र बाह्य रुपमा) र प्रस्ताब पत्र लाई संगहठत गने
 प्रकृ या भनेको ननम्न ताकक
य क वििरण लाई समेटने प्रस्ताब पत्र
हो: आिचयकअताहरु, उद्धेचयहरु, बबगधहरु ,श्रोतहरु र अनुमाननत
प्रनतफलहरु

12. अनुदान लेखनका प्रकृ या
१. आिचयकता पहहचान गनय
२. जानकारीको लेखाजोखा गनय
३. सहायता र साझेदारी स्थावपत गनय
४. हटम/ दल स्थावपत गनय
५. प्रस्ताब पत्र लेख्न

13. अनुसन्धानका लागग जानकारी
• दात्री ननकाय
• अनुदानका उद्धेचय र प्राथशमकताहरु
• उपलब्ध क
ु ल कोष
• बजेटको श्रेणी
• पारीयोजना अिधी
• ननधायररत गने कारकहरु
• शमनतहरु, समयशसमा र पेश गने बबधीहरु

14. उत्पादन
प्रस्ताब ित्रमा ननम्न क
ु राहरु हुनु जरुरी हुन्छ …
• तक
य संगत हुनुपर्य
• बबषयगत हुनुपर्य
• स्पस्ट संचार ननदेशशत हुनुपर्य
• उद्धेचय
• कृ याकलापहरु
• र प्रनतफलहरु

15. अनुदान प्रस्ताब पत्र
• यो एउटा भुलभुलैया हो – तपाईं कहााँ बाट सुरु गनुयहुन्र् ?
• क
ु नै एक ठाउबाट सुरु गनुयहोस् तर सबैलाई समेटनुहोस् !
बजेट
आवश्र्कता

16. अनुदान प्रस्ताबका मुख्र् िागहरु
• आिचयकता, समस्याहरु (ककन)
•
• लक्ष्यहरु र उद्धेचयहरु (क
े )
• कायययोजना (कसरी)
• श्रोतहरु : संगठनात्मक क्षमता
• मुल्याङ्कन
• हदगोपन

17. आिचयकता, समस्याहरु (ककन)
शभन्नता, अन्तरको आिचयकता मुल्याङ्कन नमुना:
• आदशय स्तर र मान्यता बणयन गनुय
• हालको िास्तविक जस्थती बणयन गनुय
• आदशय र िास्तविक बबचको शभन्नता बणयन गनुय
• शभन्नता लाई सम्बोधन गनय क
े आिचयक र् स्पस्ट गनुय

18. आिचयकता, समस्याहरु (ककन)
समस्या बबचलेशण :
• समस्यालाई बणयन गनुय
• समस्यालाई सम्बोधन गनय क
े आिचयक र् स्पस्ट गनुय
• वििरणलाई सबुदले समथयन गनुय
यदी समस्याहरु (िा आिचयकताहरु) उपलब्ध श्रोत भन्दा ठु ला
र्न भने
• समस्याहरु र आिचयकताहरु लाई प्राथशमकअता हदनुहोस ्
• तक
य प्रस्तुत गनुयहोस ्- प्राथशमकता ननधायररत गनुयहोस ्

19. लक्ष्यहरु र उद्धेचयहरु (क
े )
आिचयकताको वििरण हदइएको जस्थनतमा ,ननम्न क
ु राहरु क
े
हुन?
• लक्ष्य अथिा सामान्य उत्सुकताका कथनहरु
• उद्धेस्यहरु अथिा इज्क्ष्यत प्राप्तीका कथनहरु
• प्रकृ या उद्धेचय: पारीयोजनाले क
े गनेर्?
• प्रनतफल उद्धेचय: पारीयोजनाले क
े प्राप्त गनेर् ( र्ोटो समयमा
, मध्यम समयमा र लामो समयमा)
• नय सबै जानकारीहरुलाई जोड्न ताकक
य क नमुनाले मद्धत
गर्य

20. कायययोजना (कसरी)
• बबधी ,ढाचा तथा पद्धतीहरु
• कृ याकलापअहरु स्पस्टसाँग बणयन गररनु पर्य
• कायय योजना ननम्न क
ु रा हरु समेटेर संगहठत गररनु
पर्य : उद्धेचयहरु ,समय शसमा र क्रम
• वििरणले को, क
े गने, कहााँ , कहहले, र कसरी लाई
उल्लेख गनुय पर्य

21. श्रोतहरु
• संस्था: गैर सरकारी संस्थामा उपलब्ध प्रशासनीक तथा
अरु सहायताहरु
• कमयचारी िगय: पररयोजना ननदेशक र मुख्य कमयचारीको
योग्यता
• बजेट: परीयोजना बजेट , क
े यो उगचत, पयायप्त, र
उपयोगी र्? क
े तपाईंले नय आिचयकअताहरु पुरा गनुय
भएको र्?

22. मुल्याङ्कन
• काययक्रम मुल्याङ्कन अनुदानको जरुरी तत्ि बनेको र्
(१५% बजेट सम्म)
• ननणयय प्रकृ याको लागग उपयोगी जानकारी उत्पादन
गनय
• प्रकृ या मुल्याङ्कन
• पररयोजना ब्यबस्थापनलाई सहायत गनय र सुधार गनय
• प्रनतफल मुल्याङ्कन
• पररयोजना प्रनतफलहरु र पूणयताहरुको मुल्य ननधायररत गनय

23. काययक्रमको हदगोपन
• बढी भन्दा बढी दाताहरु गचजन्तत भैरहेर्न कक अनुदान
प्रस्ताब पत्रहरुले काययक्रमको हदगोपन कृ याकलापका क
े ही
योजनाहरु समाबेश गर्यन ् जुन अनुदान अिगध भन्दा
बाहहरको हुन्र्न।
• जब प्रस्ताब पत्रले पारीयोजनाको हदगोपन को सुननजचचतता
गनय स्दैन, तब एउटा सहकाययको माध्यमबाट हदगोपन
संक
े त गने योजनाले थप आिचयक श्रोतहरु मागथ उठाउने
काम गर्य

24. अनुदान लेखनका विशेष तत्िहरु
• सन्क्षि :
• परीयोजनाको साझा कथन र सम्पूणय प्रस्ताब पत्रको साँक्ष्यप
• आवश्र्कताको कथन :
• पररयोजना ककन आिचयक र् र दाताहरुको उद्धेचय र प्राथशमकतामा
कसरी मेल खान्र्?
• िारीर्ोजना पववरण :
• लक्ष्यहरु, उद्धेचयहरु, रणननतीहरु, कायय गश्रङ्खला, उपज र प्रनतफलहरु,

25. अनुदान प्रस्ताब पत्र लेखनका विशेष तत्िहरु
• बजेट
• संस्थाको आगथयक वििरण टेबल र बणयनात्मक दुबै तररकामा
• संगठनात्मक जानकारी :
• संस्थाको संगठनात्मक क्षमता ,यसका प्राथशमक कृ याकलापअहरु ,
सेिाग्राही तथा सेिाहरु
• ननचोि:
प्रस्ताब पत्रको मुख्य बुदाहरुको सार तथा हदगोपन योजना
• िररर्शष्ट

26. This presentation was produced as part of the United States Agency for International Development (USAID) and US Government Feed the Future project “Integrating Gender and
Nutrition within Extension and Advisory Services” (INGENAES) under the Leader with Associates Cooperative Agreement No. AID-OAA-LA-14-00008. The University of Illinois at
Urbana-Champaign is the prime awardee, and partners with the University of California-Davis, the University of Florida, and Cultural Practice, LLC. www.ingenaes.illinois.edu
The research and this report were made possible by the generous support of the American people through USAID. The contents are the responsibility of the authors and do not
necessarily reflect the views of USAID or the United States government.
© xxx and INGENAES
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 Unported License.
Users are free:
To share — to copy, distribute and transmit the work (without participant contact
information)
To remix — to adapt the work.
Under the following conditions:
Attribution — users must attribute the work to the authors
but not in any way that suggests that the authors endorse
the user or the user’s use of the work.