1. สื่อและแหล่งการเรียนรู้

4. สื่อการสอน สื่อการสอน หมายถึง เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดข้อมูลข่าวสารความรู้ที่ผู้สอนต้องการจะจัดนำไปเป็นสิ่งที่เพิ่มประสิทธิภาพในการสอนและยังสามารถใช้อุปกรณ์ต่างๆเพื่อจะช่วยในการประกอบการเรียนการสอนได้อีกทางหนึ่งด้วย เป็นอย่างดี

5. สื่อการสอนนั้นได้มีนักวิชาการได้ให้ความหมายไว้หลายท่าน แต่ในที่นี้จะของยกความหมายของ บราวน์ และคนอื่นๆ ( Brown and other. ๑๙๖๔ : ๕๘๔ ) กล่าวว่า สื่อการสอน หมายถึง จำพวกอุปกรณ์ทั้งหลายที่สามารถเสนอความรู้ให้แก่ผู้เรียนจนเกิดผลการเรียนที่ดี ทั้งนี้รวมถึงกิจกรรมต่างๆ ไม่ใช่เฉพาะที่เป็นวัสดุและเครื่องมือเท่านั้น เช่น การศึกษานอกสถานที่ การสาธิต การทดลอง ตลอดจนการสัมภาษณ์ เป็นต้น

6. ประเภทของสื่อการสอน ซึ่งเราก็ได้ทราบกันแล้วว่า สื่อการสอนมีความหมายว่าอย่างไร และมีวิธีการอย่างไรในการใช้งานสื่อต่างๆ และยังมีการพัฒนาขึ้นมาในรูปแบบที่ใหม่ๆอยู่เสมอๆ และซึ่งปัจจุบันเองก็มีบทบาทเป็นอย่างมากมายเลยทีเดียวที่ส่งผลถึงสื่อการสอนที่มีการพัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้อย่างดีเยี่ยมอยู่เรื่อยๆมา และมีนักวิชาการท่านหนึ่งได้กล่าวไว้ว่า ประเภทของสื่อการสอนนั้นยังสามารถแบ่งออกเป็น ๑๑ ประเภทด้วยกัน โดย Dale ( ๑๙๖๙ : ๑๐๗ - ๑๒๘ ) โดยท่านเองพิจารณามาจากประสบการณ์ที่ได้รับจากสื่อการสอน โดยยึดความเป็นรูปธรรมและนามธรรม ซึ่ง ๑๑ ประเภทจะมีดังนี้

7. ๑๑ ประเภทของสื่อการสอน 1. ประสบการณ์ตรงที่มีความหมาย ( Direct and Purposeful Experiences) 2. ประสบการณ์จำลอง ( Contrived Experiences) 3. ประสบการณ์นาฏการ ( Dramatized Experiences) 4. การสาธิต ( Demonstrations) 5. การศึกษานอกสถานที่ ( Study Trips)

8. 6. นิทรรศการ ( Exhibitions) 7. โทรทัศน์การศึกษา ( Education Television) 8. ภาพยนตร์ ( Motion Picture) 9. ภาพนิ่ง ( Recordings. Radio. And Still Picture) 10. ทัศนสัญลักณ์ ( Visual Symbols) 11. วจนสัญลักณ์ ( Verbal Symbols)

9. หลักการใช้สื่อการสอน การใช้สื่อการสอน นับว่ามีความสำคัญต่อการเรียนการสอนอย่างยิ่ง แต่หากว่าเมื่อมีการใช้สื่อการสอนที่ไม่ถูกต้อง ก็จะมีค่าหรือเกิดผลน้อยและกลายเป็นแถบจะไม่ได้ใช้เลยด้วยซ้ำ เมื่อมีการใช้สื่อก็ควรที่จะใช้อย่างคุ้นค่าและใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดเพื่อประกอบการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดการเรียนรู้แก่ผู้เรียนให้ได้มากที่สุด มีหลักในการใช้อยู่ 4 ประการหลักๆ

10. หลักการใช้สื่อการสอนมีอยู่ 4 ประการหลักๆคือ 1. หลักการเลือก ( Selection) 2. หลักการเตรียม ( Preparation) 3. หลักการนำเสนอ ( Presentation) 4. หลักการประเมินผล ( Evaluation

11. การออกแบบสื่อ ในการเลือกใช้สื่อการสอนแต่ละครั้ง ครูผู้สอนจะต้องเลือกแต่ละชนิดของสื่อการสอน มีดังนี้ ๑ . ความเหมาะสม กับเนื้อหาและวัตถุประสงค์ของการสอนหรือไม่ ๒ . ความถูกต้อง สื่อที่จะนำไปใช้ควรตรวจสอบให้ถี่ถ้วนว่าถูกต้องจริงหรือไม่ ๓ . ความเข้าใจ สื่อที่จะนำมานั้นควรได้ให้ผู้เรียนได้ใช้ความคิดอย่างสมํ่าเสมออยู่ตลอด

12. ๔ . ประสบการณ์ที่ได้รับ สิ่งที่นำมานั้นจะต้องเป็นตัวเพิ่มประสบการณ์ให้แก่ผู้เรียนได้เป็นอย่างดีด้วย ๕ . เหมาะสมกับวัย เนื้อหาที่ใส่ในสื่อต้องไม่ยากเกินไป ... ไม่ง่ายเกินไปด้วย ต้องตามความสามารถของตัวผู้เรียนและต้องตามความต้องการของผู้เรียนด้วย ๖ . เที่ยงตรงในเนื้อหา สื่อที่นำมานั้นจะต้องตรงตามเนื้อหาที่จะสอนและมีความตรงไปตรงมาด้วย ไม่อิงถึงสิ่งที่ทำให้เกิดความมึนงงขึ้น

13. ๗ . ใช้การได้ดี สื่อที่สร้างขึ้นนั้นควรใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและคุ้นกับกานสร้างสื่อนี้ ๘ . คุ้มค่ากับราคา ผลที่ได้ก็สมควรที่จะคุ้มกับการสร้างสื่อสิ่งนี้ และคุ้มเวลา ราคาที่ใช้ไปทั้งหมด ๙ . ตรงตามความต้องการ สื่อนั้นช่วยให้ผู้เรียนร่วมกิจกรรมได้ตามที่ ผู้สอนต้องการได้ด้วยหรือไม่ ๑๐ . สื่อที่สร้างขึ้นนั้นจะช่วยในการที่ผู้เรียนจะมาสนใจได้มากน้อยแค่ไหน

15. องค์ประกอบของการออกแบบ 1. จุด ( Dots) 2. เส้น ( Line) 3. รูปร่าง รูปทรง ( Shape-Form) 4. ปริมาตร ( Volume) 5. ลักษณะพื้นผิว ( Texture) 6. บริเวณว่าง ( Space) 7. สี ( Color) 8. น้ำหนักสื่อ ( Value)

16. การเลือกสื่อและการดัดแปลงสื่อ การเลือกสื่อให้เกิดความเหมาะสมนั้นต้องพิจารณาอยู่ ๓ ข้อหลัก ได้แก่ ๑ . การเลือกสื่อที่มีอยู่แล้ว โดยส่วนใหญ่แล้วในสถานศึกษาต่างๆนั้นจะมีสิ่งที่อำนวยความสะดวกอยู่แล้วรวมทั้งสื่อต่างๆๆที่เข้กับรายวิชานั้นๆได้ ก็จะสามารถนำมาเป็นสื่อการสอนก็ได้

17. ๒ . ดัดแปลงสื่อที่มีอยู่แล้ว ให้ใช้ได้ดีและเหมาะสมกับการเรียนการสอนอีกระดับหนึ่ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้แก่ผู้เรียนอีกด้วย ๓ . การออกแบบผลติสื่อใหม่ ถ้าหากว่าสื่อนั้นๆมีอยู่แล้วและตรงกับสิ่งที่ต้องการเรียนการสอนด้วย ก็สามารถนำมาใช้ได้เลย แต่หากว่าไม่มีเลย การออกแบบนั้นจะเป็นเรื่อที่คุณครูผู้สอนจะต้องทำเป็นและเพื่อให้ผู้เรียนเอง นั้นเข้าใจได้ง่ายขึ้นโดยสื่อที่ทำนี้

18. การออกแบบผลิตสื่อใหม่ 1. จุดมุ่งหมาย ต้องพิจารณาดูว่าผู้เรียนจะได้อะไรจากสื่อสิ่งใหม่ 2. ผู้เรียนเอง ควรพิจารณาตัวเองว่า เคยได้รับการหรือมีทักษะพื้นฐานมาก่อนหรือไม่ 3. ค่าใช้จ่าย มีงบประมาณที่เพียงพอหรือไม่ 4. ความเชียวชาญด้านเทคนิค หากเราไม่เก่งพอเราจะสามารถหาผู้ที่มีความรู้มีทักษะทางด้านนี้มาจากที่ไหน

19. 5. มีเครื่องมือและอุปกรณ์พอต่อการผลิตสื่อสิ่งใหม่ๆได้หรือไม่ 6. สิ่งอำนวยความสะดวก มีอยู่แล้วหรือว่าจะจัดหาอย่างไร 7. เวลา มีเวลาพอสำหรับการออกแบบผลิตสื่อใหม่หรือไม่

20. สรุปท้ายบทที่ 7 บทนี้เกี่ยวกับเรื่องของ สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ซึ่งจำเป็นต่อการเรียนการสอนอย่างมากในปัจจุบันนี้ เพราะมีอิทธิพลมาจากเทคโนโลยีที่ก้าวล้ำนำสมัยมากมาย จึงต้องมีการนำเอาเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและสร้างเป็นสื่อการเรียนรู้ขึ้นมาเพื่อให้ตัวผู้เรียนเองนั้น ได้ใช้ความคิดความสามารถของตนเองเพื่อความอยู่รอดและความรู้ที่ได้รับจากทางสื่อก็ดีหรือทางการศึกษาด้วยตนเองก็ดี