1. De vernieuwde vervolgopleiding openbare farmacie
Evaluatie ervaringen van Apothekers
in Opleiding tot Specialist
Cohort 2012
drs. Marnix Westein (KNMP),
dr. Martina Teichert (KNMP),
dr. Henk Buurma (KNMP & SIR),
Prisma symposium, Amersfoort, 20 mei 2014.

2. Indeling presentatie
• Aanleiding
• Methode
• Resultaten
• Conclusies
• Vervolg

3. Aanleiding (1)
In 2012 start gemoderniseerde vervolgopleiding:
• Nadruk op opleiden in de praktijk onder supervisie
van een erkend apothekeropleider
• Toetsing van CanMEDS competenties met behulp
van 40 EPA’s (Entrustable Professional Activities)
• Aangevuld met centraal georganiseerd onderwijs
(studiedagen en studieactiviteiten)
• Opstellen Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP) en
bijhouden digitaal portfolio zijn vereist.

4. Aanleiding (2)
Bewaken opleidingskwaliteit van groot belang:
• Ervaringen ApIOSsen, ApOPs en docenten
• Opleidingsvisitatie SRC-OF (startend medio 2014)
Ervaringen ApIOSsen:
• Kwaliteit centraal georganiseerd onderwijs: digitale
enquête bij elke studiedag
• Kwaliteit opleidingsklimaat in de
opleidingsapotheek: jaarlijkse digitale enquête

5. Methode (1)
Enquête voor ApIOSsen ontwikkelen:
• Onderzoeksvraag: Hoe ervaren ApIOSsen het
opleidingsklimaat in de opleidingsapotheek?
• Keuze voor bestaande gevalideerde vragenlijst als
uitgangspunt: Postgraduate Hospital Educational Environment
Measure (PHEEM)*.
• Aangepast naar setting openbare farmacie:
• Toevoeging vragen m.b.t. algemene gegevens ApIOS, ApOP’s en
Opleidingsapotheek
• Vervolgens 57 stellingen, (5-punts Likert Scale)
• Opleidingsklimaat, 34 stellingen,
• Toepassing van toetsinstrumenten, 17 stellingen
• Persoonlijke situatie, 6 stellingen
* Development and validation of an instrument to measure the postgraduate
clinical learning and teaching educational environment for hospital-based
junior doctors in the UK, Roff, et al. Medical Teacher 2005;27;4:326-331

6. Methode (2)
• Doelgroep:
• ApIOSsen, gestart in 2012 met vervolgopleiding (70 personen)
• Afname enquête:
• Digitaal in Questback, uitnodiging per mail + reminder na 7 dagen
• Periode van uitvraag: 15 tot 29 november 2013,
• Data verzameling:
• Anoniem, Reportgenerator Questback
• Aanvullende onderzoeksvraag:
• Welke parameters dragen bij aan de ervaren ‘zwaarte van de
vervolgopleiding’?
• Continue uitkomstmaat samengesteld uit drie variabelen
• Mogelijke voorspellers univariaat en multivariaat getoetst m.b.v.
SPSS

7. Resultaten (1)
Algemene gegevens
• Respons: 45 ApIOSsen (64,3%)
• Geslacht: 35,6 % man, 64,4% vrouw
• Leeftijd: 88,8% jonger dan 30 jaar
• Jaar van afstuderen:
• 2012: 64,4%
• 2011: 20,0%
• Vóór 2011: 5,6%
• Vooropleiding:
• Universiteit Utrecht: 66,7%
• Universiteit Groningen: 31,1%
• Anders: 2,2% (niet gespecificeerd)

8. Zorgen over de mentale fitheid van aiossen
S.S. Lases, et al. NTvG. 2013;157:A6614
Resultaten (2)
Enige opvallende resultaten m.b.t. opleidingsklimaat
Eens / geheel
eens / neutraal
Oneens /
geheel oneens
Ik werk met plezier 100% 0%
De opleiding in deze apotheek bereidt mij goed voor op functie
97,80% 2,20%
OA specialist
Er zijn voor mij genoeg leermomenten 97,80% 2,20%
Passend niveau van verantwoordelijkheid 91,10% 8,90%
Er heerst geen verwijtcultuur in deze apotheek 91.10% 8,90%
…
Krijg opleidingsprogramma in apotheek waar ik behoefte aan heb 88,90% 11,10%
Geen arbeid die mijn competenties vooralsnog te boven gaat 84,50% 15,50%
Geen zorgen over mijn gezondheidstoestand in deze apotheek* 84,50% 15,50%
Ik ervaar de opleiding in combinatie met werken als zwaar* 84,50% 15,50%
Werkbelasting als ApIOS is goed* 73,3%
(neutraal: 31,1%)
26,60%
*Cluster: Zwaarte van de opleiding

9. Resultaten (3)
Enige opvallende resultaten m.b.t. de apothekeropleider
Eens/ geheel
eens/ neutraal
Oneens/ geheel
oneens
Opleider stimuleert zelfstandig te leren 100% 0%
Opleider is zeker 24 uren per week aanwezig in apotheek 100% 0%
Opleider is toegankelijk 97,80% 2,20%
Opleider stimuleert sfeer van wederzijds respect 97,80% 2,20%
Opleider is een duidelijk vakinhoudelijk rolmodel voor mij 95,60% 4,40%
Opleider heeft goede communicatieve vaardigheden 95,60% 4,40%
…
Opleider is goed georganiseerd 84,50% 15,60%
Opleider is goed op de hoogte van opleidingsplan en
84,50% 13,30%
zaken als taakgebieden, EPA’s en toetsing/beoordeling
(2,2% weet niet)
Er is altijd goede supervisie 86,60% 13,30%

10. Resultaten (4)
Toetsingsinstrumenten
Eens/ geheel
eens/ neutraal
Oneens/ geheel
oneens
Reflectieverslag functioneert goed in leer-feedback proces 77,80% 17,70%
Case based discussion functioneert goed in l-f proces 66,70% 28,90%
Modelbrief functioneert goed in l-f proces 66,70% 28,90%
360graden feedback functioneert goed in l-f proces 64,40% 22,20%
In digitaal portfolio kan ik alles goed bijhouden 64,40% 33,30%
DOPS functioneert goed in l-f proces 57,70% 37,80%
Mijn POP is behulpzaam bij planning opleiding 31,10% 68,90%
EPA’s geven in algemene zin structuur aan feedback van mijn
51,10% 48,90%
opleider
(neutraal: 33,3%)
Het KPB functioneert goed in l-f proces 49,9%
(neutraal: 26,7%)
51,10%
Dossierbeoordeling functioneert goed in l-f proces 44,40% 53,30%

11. Resultaten (5)
Univariate analyse mogelijke voorspellers voor ‘zwaarte van de opleiding’
Voorspellers ‘zwaarte v/d opleiding’ B 95% BI
Ik vind het moeilijk om een juiste balans te vinden tussen werk,
1,47 1,03 – 1,90
privé en opleiding*
Mijn opleider is goed op de hoogte van het opleidingsplan* -1,68 -3,04 – -0,32
Bij het merendeel van de EPA’s krijg ik feedback van de opleider* -1,12 -1,84 – -0,40
Vanaf dag 1 heb ik een passend niveau van verantwoordelijkheid -0,90 -1,57 – -0,23
Ik hoef in deze apotheek geen arbeid te verrichten die mijn
-0,92 -1,71 – -0,13
competenties te boven gaat
Problemen in de apotheek (verbouwing, krappe bezetting, ziekte)
bemoeilijken mijn opleiding en/of hebben deze bemoeilijkt*
1,21 0.76 – 1.66
Momenten in agenda‘s vastgelegd om over opleiding te praten -0,91 -1,50 – -0,26
Zonder mijn regie zou er weinig van de opleiding terecht komen* 0,93 0,20 – 1,66
Modelbrief functioneert goed in leer- en feedbackproces 0,80 0,04 – 1,57
De opleiding bereidt mij goed voor op mijn functie als OA* -1,93 -2,92 – -0,94
* Tevens berekend in multivariate analyse

12. Resultaat (6)
Multivariate analyse m.b.t. voorspellers ‘zwaarte van de opleiding’
Voorspellers ‘zwaarte v/d opleiding’ B 95% BI
Ik vind het moeilijk om een juiste balans te vinden tussen werk,
privé en opleiding
0.59 0,09 – 1,08
Problemen in de apotheek (verbouwing, krappe bezetting, ziekte)
bemoeilijken mijn opleiding en/of hebben deze bemoeilijkt
1,08 0,55 – 1.60
Adjusted R Square
0,56

13. Conclusie
• Goede respons: ApIOSsen zijn betrokken bij de opleiding
• Enquête geeft goed beeld van de situatie in de opleidingsapotheek
• Positieve ervaringen overheersen, maar er zijn ook duidelijk
negatieve ervaringen met de opleiding in de opleidingsapotheek:
• Circa 1 op de 5 ApIOSsen ervaart de vervolgopleiding als zwaar
• Circa 1 op de 3 ApIOSsen is kritisch m.b.t. de
toetsingsinstrumenten
• Vergelijkbaar beeld met VJA Enquête: Specialisme Maart 2014
• Zwaarte van de opleiding wordt met name bepaald door situatie
ApIOS (combineren werk, opleiding en privé) en opleidingsapotheek.
Functioneren apothekeropleider lijkt hierbij van minder invloed.

14. Vervolg
Nader evaluatie van ervaringen:
• Verdieping middels focusgroep met recent
afgestudeerde apothekers
• Repliceren uitkomsten bij afname enquête cohort
2013
Onderhoud van de vervolgopleiding
• Bijstellen op basis van geconstateerde problemen