1. Liefde zoeken - en vinden - op het internet: het is tegenwoordig volledig ingeburgerd.
Deze manier van daten is tegenwoordig zo geaccepteerd, dat niemand zich meer
schaamt om te zeggen dat hij of zij op deze manier een date of zelfs een partner
heeft gevonden. Onderzoek van het CBS wijst uit dat tussen 2008 en 2013 maar
liefst 13% van de samenwonende stellen elkaar ontmoet heeft via het internet. Toch
bestaat het beeld dat een partner zoeken tegenwoordig complexer, onnatuurlijker en
misschien zelfs wel gevaarlijker is dan vroeger. Want in de tijd van vóór het internet,
zo is het beeld, speelden familie en vrienden nog een rol bij het koppelen van stellen
of leerden ze elkaar kennen in een vereniging, sportclub of café.
Daten heette ooit "vrijen"
Even grasduinen in de geschiedenis van de Nederlandse vrijage, zoals daten ooit
heette, leert ons echter dat het samenbrengen van potentiële partners eigenlijk altijd
wel een kwestie is geweest van enige willekeur, het veelvuldig uitdraaide op
teleurstellingen en gepaard ging met vreemde, dwangmatige, soms zelfs
vernederende rituelen.
Liefde onder de rijken
Een onderscheid moet worden gemaakt tussen de socio-economische milieus. In
kringen met meer geld waren vrijages speelser van aard. Je hebt misschien een
2. beeld van balboekjes en tennispartijtjes? Ten dele klopt dit. Een soort overblijfsel
hiervan is het Wiener bal in het Scheveningse Kurhaus. Dit redelijk preutse
liefdesvermaak om "gelijken" aan elkaar te introduceren ontstond pas in de 19e
eeuw. Een paar eeuwen eerder kende de jeugd uit hogere stedelijk milieus
danspartijtjes, maar ook bijvoorbeeld het 'spelevaren', wat aanleiding gaf tot zoenen
en handtastelijkheden, en andere spelen die de jeugd de kans gaf om elkaar te
bevoelen.
Samen alleen in het donker
Kleine en gesloten gemeenschappen hadden een opmerkelijke traditie die veel
vrijheid verleende aan "vrijende" stelletjes. Nachtvrijen, kweesten of venstervrijen
heette het. Hierbij lag de huwbare dochter te slapen onder een open raam waardoor
een jongeman naar binnen kon klimmen om de nacht pratend op haar bed door te
brengen - tot 1 uur voor zonsopgang. Sommige ouders naaiden de verliefde
jongeman in een laken om te voorkomen dat het "datende" stel lichamelijke grenzen
zou overschrijden.
Duwen, trekken, rukken en plukken
Verder waren er overal in het land kermissen, vrijstermarkten en jaarmarkten waar
jonge mensen elkaar ontmoetten. Sommige manieren om de aandacht van meisjes
te trekken waren duidelijk gebaseerd op onhandig jongensgedrag. Jongens stootten
voorbijlopende meisjes ruw aan, of omhelsden hen plotseling. Op de Maartekeur in
Lochem en Borculo gingen de meisjes op een rij staan terwijl de jongens een
krijtstreep op de rok van hun favoriet tekenden. Het meisje liep dan gillend, uit
(gespeelde) afschuw weg, vanwege haar bedorven rok. Staphorster jongens
probeerden het tasje van Zwolse meisjes af te pakken om het 's avond terug te
kunnen brengen. Als een meisje echt niet wilde liet ze zich meesleuren over de grond
totdat de jongen het opgaf. In Schoorl renden de meisjes tot heel recent op Tweede
Pinksterdag uit de duinen in de armen van wachtende jongens.
Internetdaten is veilig en beschaafd
Daten op het internet blijkt dus in vergelijking redelijk eenvoudig en veilig. Eerst eens
wat foto's bestuderen en alle voor- en nadelen tegen elkaar afwegen voordat je op
vrijersvoeten gaat en je je vastlegt aan een date. Vervolgens op beschaafde wijze
een drankje nuttigen en elkaars webteksten mondeling doornemen. De kans dat je
als vrouw nog meegesleurd wordt aan je tasje is gelukkig klein. En bevalt je date je
niet, dan is de kans tevens klein dat je elkaar ooit nog ziet, aangezien je mensen van
overal uit het land kan daten in plaats van in de vrij beperkte kring van vroeger.
Met dank aan de website van Jef de Jager: www.jefdejager.nl
ARCHIEF
