2. ► Григор Ставрев Прличев е наjголемото име на македонската литература во XIX век. Тој еГригор Ставрев Прличев е наjголемото име на македонската литература во XIX век. Тој е
несомнено најголемиот поетски талент помеѓу македонските книжевници од овој период.несомнено најголемиот поетски талент помеѓу македонските книжевници од овој период.
► Истовремено тој е типичен пример на македонските интелектуалци од XIX век, кај кои дојдоаИстовремено тој е типичен пример на македонските интелектуалци од XIX век, кај кои дојдоа
до израз главните политички и културни струења и заблуди, настанати врз основа надо израз главните политички и културни струења и заблуди, настанати врз основа на
општествено-економските прилики во Македонија.општествено-економските прилики во Македонија.
► Прчличев во своето творештво истовремено ги обединува специфичните и карактеристичниПрчличев во своето творештво истовремено ги обединува специфичните и карактеристични
елементи на класицизмот и романтизмот, кои како стилски белези доминираат во времето воелементи на класицизмот и романтизмот, кои како стилски белези доминираат во времето во
кое живее и работи.кое живее и работи.
► Григор Прличев е роден на 18 јануари 1830 година, во Охрид, во сиромашно семејство. РоденГригор Прличев е роден на 18 јануари 1830 година, во Охрид, во сиромашно семејство. Роден
е како четврто, последно дете на Марија Ѓокова и Ставре Прличев, охридски занаетчија.е како четврто, последно дете на Марија Ѓокова и Ставре Прличев, охридски занаетчија.
► Татко му починал кога тој бил шестмесечно бебе, па грижата за семјството паднала врз мајкаТатко му починал кога тој бил шестмесечно бебе, па грижата за семјството паднала врз мајка
му. Неговиот дедо го научил да чита уште на четиригодишна возраст од некој стар грчкиму. Неговиот дедо го научил да чита уште на четиригодишна возраст од некој стар грчки
буквар.буквар.
► Неговиот дедо, хуманист по душа, собирал доброволни прилози за затворениците и бил големНеговиот дедо, хуманист по душа, собирал доброволни прилози за затворениците и бил голем
љубител на книгата. Неговиот дедо, согледувајќи дека и кај неговиот внук се раѓа љубов конљубител на книгата. Неговиот дедо, согледувајќи дека и кај неговиот внук се раѓа љубов кон
книгата на рамо го носел во училиште, а пред неговата смрт оставил аманет на мајка мукнигата на рамо го носел во училиште, а пред неговата смрт оставил аманет на мајка му
бездруго да го продолжи школувањето на Григор.бездруго да го продолжи школувањето на Григор.
► Мајка му и сестра му аргатувале по куќи, а тој продавал јајца, им давал часови на богаташкитеМајка му и сестра му аргатувале по куќи, а тој продавал јајца, им давал часови на богаташките
деца и препишувал книги. Освен овие податоци, во својата „Автобиографија“ Прличев годеца и препишувал книги. Освен овие податоци, во својата „Автобиографија“ Прличев го
опишува основното училиште и тогашните учители, како и доаѓањето на Димитар Миладиновопишува основното училиште и тогашните учители, како и доаѓањето на Димитар Миладинов
за учител на кого „мед му течело од устата“ кога зборувал.за учител на кого „мед му течело од устата“ кога зборувал.
3. ► 1850 година се запишал на Медицинскиот1850 година се запишал на Медицинскиот
факултет во Атина што никогаш не го завршил,факултет во Атина што никогаш не го завршил,
но тогаш за првпат дознал за конкурсот зано тогаш за првпат дознал за конкурсот за
поема. По 10 години се вратил во Атина, да гипоема. По 10 години се вратил во Атина, да ги
продолжи студиите и да се пријави напродолжи студиите и да се пријави на
конкурсот.конкурсот.
► Со поемата „Сердарот“ („О Арматолос“) тој гоСо поемата „Сердарот“ („О Арматолос“) тој го
освоил првото место, ловоровиот венец,освоил првото место, ловоровиот венец,
паричната награда и бил прогласен за вторпаричната награда и бил прогласен за втор
Хомер (1860).Хомер (1860).
5. Други позабележителни негови творби се „Автобиографијата (1884)
и словото-есеј „Чувај се себеси (1866).
Тоа се комплементарни литературни дела и ја доречуваат на
директен начин основната порака на „Сердарот“.
Пишувајќи за него ќерката на Димитрија Миладинов, Церевна
Миладинова ќе го нарече Прличев „првовенчан
македонски поет“.
Во наградата спаѓало и студирање во Берлин или Оксфорд, но
таа награда можел да ја добие само ако се откаже
од сé словенско во него - и тој ја одбил.
Следната година повторно се пријавил на конкурсот со поемата
„Скендер-бег“, но таа година по некој случајност, конкурсот не се
одржал.
Кога дознал за смртта на браќата Миладиновци, Прличев ја
напуштил Атина и се вратил во татковината
за да се бори со владиката Мелетија (виновникот за затварањето на
Димитрија).
6. ► Од тогаш, па сè до крајот на својот живот, Прличев се борел со носителите на туѓото влијание во
неговата
► татковина. Тоа ќе биде причината тој да биде прогонуван, па и затворан (во дебарскиот затвор).
► Во 1871 година го објавил препевот на „Илијадата“, но бил жестоко искритикуван, па дури и исмеан од
► бугарската критика. Причината била тоа што тој пишувал на општословенски, а не на бугарски
литературен јазик.
► Според нив, тој се занесувал со идејата да направи општословенски јазик - комбинација од
словенските
► јазици, кој ќе го користат сите Словени (словенски есперанто).
► За жал, таа идеја не била прифатена и реално била неизводлива. Разочаран, се повлекол во Солун
► каде ја напишал „Автобиографијата“. Во нашата литература ова е прво дело од ваков тип, напишано
во проза.
► Последните години од својот живот ги поминал во родниот град, речиси сосема осамен и разочаран.
7. ► Хомер оставил неизбришлива трага во творештвото на Прличев,Хомер оставил неизбришлива трага во творештвото на Прличев,
белег што постојано ќе ја открива и потврдува таа љубов и восхит,белег што постојано ќе ја открива и потврдува таа љубов и восхит,
а сето тоа Прличев го потврдува со сопствените зборовите:а сето тоа Прличев го потврдува со сопствените зборовите:
► „„Освен Хомер и мајка Богородица, пред која се клањавме, неОсвен Хомер и мајка Богородица, пред која се клањавме, не
љубев ништо на светот. Сознанието пак дека е сметан за δεύτεροςљубев ништо на светот. Сознанието пак дека е сметан за δεύτερος
Όμηρος (втор Хомер) е најласкавото признание за ПрличевитеΌμηρος (втор Хомер) е најласкавото признание за Прличевите
напори и стремежи за совршенство.напори и стремежи за совршенство.
► Во текот на својот живот Прличев создал голем број на дела иВо текот на својот живот Прличев создал голем број на дела и
неколку патни имал обиди за преведувања и препеејувања нанеколку патни имал обиди за преведувања и препеејувања на
Хомеровата „Илијада“.Хомеровата „Илијада“.
► Во зависност од периодот и културното влијани творештвата билеВо зависност од периодот и културното влијани творештвата биле
создавани на различни јазици, дополнително на тоа создал исоздавани на различни јазици, дополнително на тоа создал и
бројни статии за весниците и списанијата со кои соработувал.бројни статии за весниците и списанијата со кои соработувал.
► Голем дел од творештвата на Прличев во текот на неговиот животГолем дел од творештвата на Прличев во текот на неговиот живот
не биле објавени, а со текот на годините се откриваат нови поемине биле објавени, а со текот на годините се откриваат нови поеми
и песни кои останале заборавени и непознати за јавноста.и песни кои останале заборавени и непознати за јавноста.
