Prezentacja z webinarium Forum Energii LIVE z dnia 2 kwietnia 2020. Prowadzący: Andrzej Rubczyński i Rafał Macuk

1. STAN I WYZWANIA
POLSKIEGO
CIEPŁOWNICTWA
Zaczynamy o 16:00!
Andrzej
Rubczyński
Rafał
Macuk
LIVE

2. Ciepłownictwo w Polsce
Rafał Macuk
Webinarium 02.04.2020 r.
www.forum-energii.eu

3. Dostarczanie ciepła to ponad połowa
zapotrzebowania Polski na energię
Końcowe zużycie energii brutto w 2015 r.
Źródło: Opracowanie Forum Energii na podstawie danych ARE i EUROSTAT
ENERGIA ELEKTRYCZNA
23%
CIEPŁOWNICTWO
I CHŁODNICTWO
55%
TRANSPORT
22%

4. Największa ilość ciepła jest wytwarzana
w indywidualnych gospodarstwach domowych
CIEPŁO NIESYSTEMOWE: 76%
GOSPODARSTWA DOMOWE: 49%
GOSPODARSTWA DOMOWE: 17%
HANDEL, USŁUGI I INNE: 7%
HANDEL, USŁUGI I INNE: 2%
PRZEMYSŁ I BUDOWNICTWO: 20%
PRZEMYSŁ I BUDOWNICTWO: 5%
CIEPŁO SYSTEMOWE: 24%
ZUŻYCIECIEPŁA:100%
Struktura zużycia ciepła w Polsce
Źródło: Opracowano na podstawie danych KAPE, GUS, URE.

5. ENERGIA ELEKTRYCZNA
2%
GAZ ZIEMNY
9%
CIEPŁO SIECIOWE
41%
PALIWA STAŁE
47%
INNE
1%
Czym ogrzewamy się w gospodarstwach domowych
Sposób ogrzewania w gospodarstwach domowych według nośnika energii w 2015 r.
Źródło: Opracowano na podstawie danych GUS

6. Z jakich paliw powstaje ciepło
Zużycie paliw do celów grzewczych
Źródło: Opracowano na podstawie danych KAPE, GUS i URE.
OLEJE
0,5%
POZOSTAŁE
6,0%
WĘGLOWE
47,7%
POZOSTAŁE
1,1%
WĘGLOWE
72,5%
GAZOWE
31,1%
GAZOWE
8,6%
OLEJE
4,8%
BIOMASA I INNE OZE
8,1%
BIOMASA
I INNE OZE
19,6%
OGRZEWANIE INDYWIDUALNE
2017
CIEPŁOWNICTWO SYSTEMOWE
2018

7. Emisja CO2
nadal wysoka
Emisja CO2
przez ciepłownictwo, w tym przedsiębiorstwa ciepłownicze i gospodarstwa domowe
Źródło: Opracowano na podstawie danych EEA, URE.
GOSPODARSTWA DOMOWE CIEPŁOWNICTWO SYSTEMOWE
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50 Milionów ton CO2
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

8. Źródła zanieczyszczeń powietrza w 2017 r.
Źródło: Opracowano na podstawie danych KOBiZE.
PM2.5
16%
2%
10%
4%
21%
47%
PM10
16%
12%
8%
5%
13%
46%
BENZO(A)PIREN I INNE WWA*
12%
2%
1%
0,1%
0,9%
84%
PROCESY SPALANIA W PRZEMYŚLE
PROCESYSPALANIAWSEKTORZEPRODUKCJIITRANSFORMACJIENERGII
PROCESY SPALANIA W OGRZEWNICTWIE INDYWIDUALNYM
ROLNICTWO POZOSTAŁE
TRANSPORT DROGOWY
Głównym źródłem smogu jest spalanie
paliw stałych w gospodarstwach domowych
ogrzewanych indywidualnie
*WWA – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

9. Najwięcej węgla w Europie spala się polskich domach
Porównanie struktury zużycia nośników energii w gospodarstwach domowych w UE i Polsce w 2017 r.
Źródło: Opracowano na podstawie danych Eurostat i GUS.
0%
10%
20%
30%
40%
UE POLSKA
GAZ
ZIEMNY
ENERGIA
ELEKTRYCZNA
BIOMASA
STAŁA
LEKKI
OLEJ OPAŁOWY
CIEPŁO
Z SIECI
WĘGIEL
KAMIENNY
LPG POMPY
CIEPŁA
ENERGIA
SOLARNA
POZOSTAŁE

10. LITWANIEMCY SŁOWACJA
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
OLEJ GAZ ATOM OZE ODPADY NIEODNAWIALNE POZOSTAŁEPALIWA STAŁE
CZECHY
0%
20%
40%
60%
80%
100%
DANIAPOLSKA
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2016
1990
1994
1998
2002
2006
2010
2014
Polskie ciepłownictwo zmieni a się najwolniej
w porównaniu z innymi krajami regionu
Struktura paliw wykorzystywanych do produkcji ciepła systemowego w Niemczech, Słowacji i na Litwie
Źródło: Opracowano na podstawie danych Eurostatu i Komisji Europejskiej.

11. Ciepłownictwo sieciowe w Polsce
opiera się na kogeneracji
Produkcja ciepła w kogeneracji w strumieniu ciepła
Źródło: Opracowano na podstawie danych URE.
PJ
0
500
400
300
200
100
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2015 2016 2017 20182013 2014
KOGENERACJA OGÓŁEM

12. Duże systemy częściej są efektywne
Udział ciepła dostarczanego z systemów efektywnych w miastach o różnej wielkości w 2016 r.
Źródło: Opracowano na podstawie danych ARE (uwzględniających moce wytwórcze od 1MW), Forum Energii.
99,4%
70,9%
46,0%
27,5%
13,8%
29,1%
54,0%
72,5%
86,2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
powyżej 500 tys.200-499 tys.100-199 tys.20-99 tys.poniżej 20 tys.
POPULACJA MIASTA
0,6%
SYSTEM NIEEFEKTYWNYSYSTEM EFEKTYWNY

13. Największa liczba budynków została wybudowana
do 1988 r. w niskim standardzie energetycznym
Wykres lewy: Wskaźnik zużycia energii cieplnej
Wykres prawy: Struktura zasobów mieszkaniowych
Źródło: Opracowan ie Forum Energii na podstawie danych Ministerstwa Energii oraz Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań 2011.
przed
19181918-19441945-19781979-19881989-20022003-20072008-2011nieustalone
przed
19181918-19441945-19781979-19881989-20022003-20072008-2011
od
2021
500 kWh/m2
rok tys.2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0

14. 3 bariery do pokonania…
… na drodze do czystego powietrza oraz ciepłownictwa.
• Techniczna - monokultura paliwowa
• Mentalna - niedasizm
• Finansowa - ubóstwo energetyczne

15. Dziękuję za uwagę
Rafał Macuk

16. Wyzwania i kierunki rozwoju ciepłownictwa
Andrzej Rubczyński
Webinarium 02.04.2020 r.
www.forum-energii.eu

17. Wyzwania stojące przed ciepłownictwem
• Ograniczenie emisji pyłów i gazów
Stała presja na ograniczanie norm emisji
• Ograniczenie emisji CO2
Nowy Zielony Ład i ambicje klimatyczne UE
• Wzrost udziału OZE
Obowiązek państw członkowskich w realizacji
wspólnego celu UE
• Poprawa jakości ciepła
Wysoki udział paliw kopalnych uniemożliwi
spełnienie zaostrzonych norm zużycia
energii przez budynki

18. ZYSK
WYNIKI SEKTORA WYTWARZANIA CIEPŁA
PRZYCHODY OGÓŁEM KOSZTY OGÓŁEM
-0,5 -0,8 -0,6 -0,8 -0,6
-1,0
0,0
-0,4
1,1
0,5
-0,4
-2
0
2
4
6
8
10
12 Miliardów zł
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Brak rentowności wytwarzania ciepła…
…ze względu na wadliwy model taryfowania.
Źródło: Opracowano na podstawie danych URE.
Model taryfowania bardziej nakierowany jest na przetrwanie przedsiębiorstwa, niż na rozwój

19. 0%
100%
80%
60%
40%
20%
OLEJ OPAŁOWY GAZ ZIEMNY BIOMASA I INNE OZE ODPADY POZOSTAŁEWĘGIEL
CIEPŁO SYSTEMOWE - STRUKTURA PALIWOWA
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2015 2016 2017 20182013 2014
W ciepłownictwie systemowym brak zmian...
…ponieważ nikt nigdy nie opracował długoterminowej strategii dla sektora.
Źródło: Opracowano na podstawie danych URE.
Normy jakości powietrza wymusiły od 2002 r. redukcję emisji: Pył 90%, SOx
76%, NOx
58%
Jednostkowa emisja CO2
spadła w tym czasie jedynie o 17% w wyniku nieznacznej zmiany miksu wytwórczego

20. Zagrożenie dla małych przedsiębiorstw…
...w wyniku zaniechania modernizacji.
• 80% systemów należy do grupy nieefektywnych
• Brak środków na inwestycje
• Odwlekanie decyzji inwestycyjnych
• Ryzyko skokowego wzrostu ceny ciepła
• Ryzyko utraty odbiorców i upadłości
Źródło: IGCP.
SYSTEMYEFEKTYWNE SYSTEMYNIEEFEKTYWNE

21. Co powinniśmy zrobić?

22. Obszary oddziaływania ciepłownictwa
Rozwój przemysłu
Bilans paliwowy PLJakość środowiska
Praca KSE
Komfort społeczeństwa

23. Główne cele i kierunki działań
Wzrost udziału OZE 40% w 2030 80%-100% w 2050
Zmniejszenie zużycia energii budynków o 60% w 2050
Ograniczenie emisji CO2
40% w 2030 100% w 2050
Zakaz spalania węgla w ciepłownictwie do 2030 / 2035
100% systemów efektywnych w 2030
Podwojenie produkcji energii w kogeneracji do 2030

24. Co osiągniemy
• Czyste powietrze
• Zrównoważony bilans paliwowy
• Obniżone koszty ogrzewania
• Impuls rozwojowy dla przemysłu
i usług
Produkcjaciepła
(PJ)
EC bio
20502018
OLEJ OPAŁOWY
GAZOZE
EC I C BIO POMPY CIEPŁA
EC I C GAZ
WĘGIEL
CIEPŁO ODPADOWE INNE OZE
TERMOMODERNIZACJA

25. Dziękuję za uwagę
Andrzej Rubczyński
Dyrektor ds. strategii ciepłownictwa Forum Energii

26. Forum Energii LIVE
7 kwietnia 2020, wtorek,
godz. 16:00
Jak koronawirus
wpłynie na energetykę?
Forum Energii dla Miast
9 kwietnia, czwartek,
godz. 9:30
OZE w gminie.
Dostępne technologie i inspiracje.
LIVE DLA MIAST
Najbliższe webinaria Forum Energii