Udhëzimet e sureve të Kur'anit

1. Udhëzimet
e Sureve të
Kur’anit

2. Titulliiorigjinalit

Kom isioniShkencorpranë
O rganitBotërorpërM editim ineKur’anitFisnik
“Tedebbur-M editim ”
N ënpërkujdesjendhem bikëqyrjene
D r.U m erM U KBIL
Përshtati:
XheladinLEKA
Lektor:
M r.Arjan KO Ç I
Botues:
ESSEBIL
Të gjithatë drejtatjanëtërezervuara:asnjëpjesëekëtijpublikim inuk
lejohettëriprodhohet,tëruhetnëndonjësistem ,tëtransm etohetnënd-
onjëform ë,kuptim ,nëm ënyrëelektronike,m ekanike,fotokopjim ,përk-
thim aposhkrim palejenebotuesit.

3. Udhëzimet
e sureve të Kur’anit

5. Përmbajtja
Përmbajtja.....................................................................5
Fjala e përkthyesit .........................................................7
Hyrje............................................................................11
Surja Fatiha..................................................................13
Xhuzi i parë..............................................................13
Xhuzi i dytë..............................................................15
Xhuzi i tretë .............................................................16
Xhuzi i katërt............................................................17
Xhuzi i pestë ............................................................19
Xhuzi i gjashtë..........................................................22
Xhuzi i shtatë ...........................................................24
Xhuzi i tetë...............................................................26
Xhuzi i nëntë............................................................28
Xhuzi i dhjetë...........................................................30
Xhuzi i njëmbëdhjetë ...............................................33
Xhuzi i dymbëdhjetë ................................................35

6. U D H ËZIM ET …
6
Xhuzi i trembëdhjetë................................................38
Xhuzi i katërmbëdhjetë............................................40
Xhuzi i pesëmbëdhjetë.............................................42
Xhuzi i shtatëmbëdhjetë ..........................................48
Xhuzi i tetëmbëdhjetë..............................................50
Xhuzi i njëzetë..........................................................57
Xhuzi i njëzetenjëtë..................................................60
Xhuzi i njëzetedytë...................................................64
Xhuzi i njëzetetretë..................................................67
Xhuzi i njëzetekatërtë ..............................................70
Xhuzi i njëzetepestë.................................................73
Xhuzi i njëzetegjashtë ..............................................76
Xhuzi i njëzeteshtatë................................................81
Xhuzi i njëzetetetë ...................................................86
Xhuzi i njëzetenëntë ................................................90
Xhuzi i tridhjetë .......................................................93

7. Fjala e përkthyesit
Falënderim iitakon Allahut të M adhëruar,kurse
paqjadhepërshëndetjetngazem raitakojnëtëdashu-
rittë Tijdhe të dashurittonë,M uham editsal-lAllahu
alejhivesel-lem ,fam iljesdhetëgjithëshokëvetëtij.
Kyështënjëlibërth ivogëlpërngam adhësia,ishk-
urtërnë fjalë,porqë përm ban në vetvete një projekt
m adhështorpërtë cilin ka nevojë çdo m uslim an,nga
m uslim aniirëndom tëderitekhoxhaim irëfilltë.
M adjem und tëthem sekjo nevojëpërm uslim anin
është e përjetshm e,ngase kuptim iidrejtë iKuranit,
m editim iitijdhe veprim im e të është edhe qëllim i
kryesorizbritjessëkëtijlibritëshenjtë.
Përtë përfituarnga ky projektashtu siç kërkohet,
m endojseduhetndjekurnjërangakëto dym etoda:
E para:Të kom entohetKur’aninga hoxhallarëtnë
bazëtëkëtijprojekti,pra,dukelexuarudhëzim etesur-

8. U D H ËZIM ET …
8
evenjënganjëdhepastajkom entiityrevjen nëform ë
të shkurtër,në m ënyrëqëxhem atitakuptojë qëllim in
eajeteve,dukem osifuturnëdetajedhedegëzim e.
E dyta:Të lexohen këto udhëzim e duke pasurKu-
r’anin pranëvetes,nëm ënyrëqëpërçdo pikë tëshën-
uarnëkëtëlibërth tëm undohesh tëgjesh vendin esaj
në sure dhe kështu të vazhdosh derisa të përfundosh
gjithëKur’anin.S’kadyshim senëseecën derinëfund
tëKur’anitnëkëtëform ë,do tëkesh njëparafytyrim të
m irëpërgjithëpërm bajtjen etij.
Kush elexon këtëlibërth m em editim ,qoftëm end-
onjë hoxhë apo edhe vetëm ,do të shohë praktikisht
ndikim in e Kur’anittek aidhe do të bindetse sikurta
kuptonim Kur’anin ashtu siç duhet,nuk do të ngope-
shim kurrëm etë.
Kur’aniingjan një kopshtitë m adh plot thesare
dhebegati,m irëpo përtëhyrënëkëtëkopshtduhettë
kesh çelësin eportës,andajlusAllahun eM adhëruartë
bëjëkëtëlibërth çelëstëkësajportetëm adhe,qëpast-

9. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
9
ajt’ishijojm ëbegatitëekëtijkopshtitëpafund nëkëtë
botëparabotëstjetër.
Allahu jep suksesin dhe vetëm prejTijkërkojm ë
bereqetin.
XheladinLEKA
M ekë,ArabiSaudite

11. Hyrje
Falënderim iitakon Allahut,Zotittëbotëve,përsh-
ëndetjetdhelutjetqofshin përtëD ërguarin tonë,M u-
ham edin sal-lAllahu alejhivesel-lem ,përfam iljen dhe
tëgjithëshokëtetij.
Këto janë disa shenja të shkurtra dhe ndalesa të
shpejtapërtë sqaruaratë që përm bajnë tridhjetë xhu-
zeteKur’anitFisnik1
.Ikem ivendosurkëto shenjapra-
në m uslim anëve që t’u shërbejnë sillam ba ndriçim i
përm essë cilave ata udhëzohen përtë kuptuartem at
m ë kryesore që përm bajnë këto xhuze,m e shpresë se
do tëhapin njëdritaredrejtm editim ittëKur’anit.
E kem iparasysh seshkurtesanërrëfim ështëshum ë
evështirë,qoftëedhenëfjalëtenjerëzvetënjohurpër
oratori,e siështëçështjakurflitetpërFjalëte Zotittë
1
Titulli i libërthit në origjinal është “U dhëzim etexhuzeve”, mirëpo pasi
mund të mos jetë i qartë për shumë lexues, vendosa të bëj një ndryshim
të vogël duke mos u larguar nga përmbajtja e tij (sh.p.).

12. U D H ËZIM ET …
12
njerëzve?!FjalëssëTijnuk iafrohetasgjë,m adjevlera
eFjalëssëTijndajfjalëvetënjerëzveështësikursevle-
raeTijndajkrijesavetëTij.
M egjithatë këto pak faqe m e lejen e Allahutdo të
jenësinjëbërtham ë,qënëtëardhm en tëshkruhetm ë
gjerësishtrreth kësajtem e dhe shpresojm ë që kjo gjë
tërealizohetsam ëparë.
Përgatiti:Kom isioniShkencorpranëO rganitBotë-
rorpërM editim in eKur’anitFisnik “Tedebbur-M edi-
tim ”
N ën përkujdesjen dhe m bikëqyrjen e D r.U m er
M U KBIL

13. Surja Fatiha
Tem atkryesoreqëtrajton surjaFATIH A
1. Lavdërim idhem adhërm iiAllahut.
2. Shfaqjae sinqeritetitnëadhurim dhekërkim të
ndihm ës dhe se këto të dyja bëhen vetëm për
hirtëAllahut.
3. Tregim ipërudhëzim in dhepërrealitetin etij.
4. Llojetenjerëzveqëjanëprivuarngaudhëzim i.
Xhuzi i parë
- Fillim iisuresBekarepërm end llojetenjerëzve,
besim tarë,jobesim tarë dhe hipokritë,portregi-
m ipërhipokritëtështëm ëigjatë.
- Rrëfen përAdem in alejhiselam dhe m ëkëm bj-
en etijnëtokë.

14. U D H ËZIM ET …
14
- Fillon tregim in përbijtë e Israilit,sidom ospër
çifutët,lidhjen etyrem eshpalljen dhem ePejg-
am berëttëcilëtnukishin ngabijtëeIsrailit.
- Aty është edhe tregim iilopës,iciliështë m es-
azh përkëtë um m et.Rezym eja e këtijm esazhi
ështërreziku ngalëkundjanëpranim in edispo-
zitavetëAllahutdhekjo gjëështëshkak përng-
urtësim in ezem rës.
- Pastajsqarohen m e detaje fëlliqësirateçifutëve
ndajPejgam berëve të Allahutdhe m elaikeve të
Tij.
- Rreziku indalim it të dhikrit (përm endjes) të
Allahutnëpërxham idherreziku inxitim itpërt’i
shem burkëto xham i.
- Përm endjaexham isësëshenjtëtëM ekës,kush
ekandërtuardhesiështëndërtuar.

15. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
15
Xhuzi i dytë
- Përsëritetprapëtregim ipërbijtëeIsrailitdhese
siata kritikuan drejtim in e kiblës,pastajjepet
kundërpërgjigjjandajtyresidhetregohetpërvl-
erën e um m etitislam dhe se ky um m etështë
um m etim ëim irë.
- Përkujdesjapërpastrim in eshpirtitështëm ëpr-
im are sesa përkujdesja përdrejtim in drejtkibl-
ës,edhepsetydyjajanëtërëndësishm e.
- O bligueshm ëriaeagjërim itdheqartësim iirreg-
ullavedhegjëravetëtjeraqëkanëlidhjem eagjë-
rim in.Ky vend nëkëtëxhuzështëvendiivetëm
në Kur’an që fletpëragjërim in,andajm editoni
m irëpërtë.
- Q artësim iidispozitave të haxhit,porsurja në
këtëxhuzështëpërqendruarnëqartësim in edi-
spozitave praktike,ndryshe nga surja ElH axh,
ku përqendrim iështë në dispozitate haxhitqë
kanëlidhjem evepratezem rësdhetëbesim it.

16. U D H ËZIM ET …
16
- Rrëfim iigjerë përshum ë dispozita të fam iljes,
sikursekurorëzim i,shkurorëzim idhegjidhënia,
pastajlidhjaetyre m e devotshm ëridhe m bikë-
qyrjetëAllahut.
- Përqendrim inëlidhjen m esdispozitavetëfam -
iljesdhe besim itnë D itën e Kiam etit,ngase ky
besim ka gjurm ë të m ëdha përnjeriun që ait’i
zbatojëkëto dispozitasiduhet.
- N ë tregim in eXhalutitështë një m ësim im adh
përdurim in,ngase fitorja kundërarm iqve nuk
ështëthjeshtnënum rin eshum tëtëushtarëve.
Xhuzi i tretë
- N ë të gjendet ajetim ë im adh,AjetulKursij,
ndajm editonipërfshehtësinëem adhështisësë
këtijajeti.
- PasAjetulKursijjanëpërm endurtretregim e,du-
hettëm editojm ëdhetëm endojm ëm irëpërto.

17. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
17
- N xitjapërhuatëm irëdhepërlëm oshëdheqar-
tësim ise shejtaniështë aiqë e frikëson njeriun
përarm ikun.M edito m irëpërkëtëajet:“Kanga
ataithtarë të librit,qësikurt’u besosh njëbarrë
tëtërëari,do t’juakthejnë.”(Alu Im ran:75)
Xhuzi i katërt
- Q artësim ipërshtëpinëeparëecilaështëvend-
osurpërnjerëzit(Q abja) dhe qartësim iinjërit
ngaargum entetpërobligueshm ërinëehaxhit.
- Rëndësiaekapjespërlitarin eAllahutdherënd
ësiaebashkim itdhem ospërçarjes.
- Pozitaeurdhërim itpërtëm irëdhendalim itnga
e keqja,saqë është përm endurpara besim itnë
Allahun.
- Rreziku ngashoqëriaekeqe.
- Rrëfim ipërluftën eU huditdheqartësim iindi-
kim ittëm ëkatevenëhum bjen eum m etit;rrezi-

18. U D H ËZIM ET …
18
ku im ëkateve të m ëdha sikam ata dhe vrapim i
pasdynjasë.
- Përm endjaedisacilësivetërobërvetëdevotsh-
ëm tëAllahut,m edito përkëtëdhem undohu të
jesh edhetingakëtanjerëz.
- Sqarim iidisagjëravetëcilatjanëngakundërth-
ënieteçifutëve.
- AjetetefundittësuresAlu Im ran (ngaajeti190
ederinëfund)kanëvlerëtëm adhe.Pejgam beri
ynësal-lAllahu alejhivesel-lem ilexonteato kur
zgjohejnga gjum i,andajia vlen të m editojm ë
përkëto ajete.
- SurjaN isa,ecilafillon nëkëtëxhuz,përqendro-
hette të drejtate të dobëtëve:jetim ëve,grave,
tëpam undurve,atyreqënuk kanëpasurm und-
ësitëem igrojnë.
- Allahu iLartësuarm oripërsipërndarjen dheca-
ktim in e trashëgim isë,në m ënyrë që të ndalë

19. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
19
m osm arrëveshjet m es fam iljeve,m osm arrëve-
shjetëcilatzakonishtndodhin përshkaktëpas-
urisë.
- Q artësim iigrave m e të cilat është e ndaluar
m artesa.
Xhuzi i pestë
- Tregim ipërraportetfam iljare,sidom osraportet
bashkëshortore,dhe sizgjidhet problem inëse
ndodh dhe gjithashtu shfaqjaeparim ittë pajti-
m itdhepërm irësim itm estyre.
- Profetiynë sal-lAllahu alejhive sel-lem qau kur
dëgjoifjalën eAllahuttëLartësuar:“Sido tëbë-
het kur prejçdo popullitë sjellin dëshm itarë
dhetëtësjellin ty(o M uham ed!)përdëshm itar
m bitë gjithë ata?!"(En-N isa:41),po gjendja
jonëcilado tëjetë?
- Tregim ipërfalsifikim in qëçifutëtu bëjnëfakte-
ve,tregim ipërgënjeshtrën dhezilinëetyre,nd-

20. U D H ËZIM ET …
20
ajkrahasoje këtëfalsifikim m e atëqë po ndodh
sot.
- Rrëfim ipërkthim in e am aneteve pronarëve të
tyredhekujdesipërdrejtësinëgjykim ndajnje-
rëzve.
- U rdhripërrespektim in e Allahut,të D ërguarit
tëTijdheudhëheqësvem uslim anëdhesqarim i
se kthim inë rast m osm arrëveshjeje është tek
AllahutdheiD ërguariiTij.
- N ga cilësitë e hipokritëve është të gjykuarittek
dikush tjetërdhejo tek sheriatiiAllahut,m adje
ndalojnëngasheriatiiAllahutm egjithëm und-
ësitëqëkanë.
- O bligueshm ëria e dorëzim it ndaj gjykim it të
AllahutdhetëtëD ërguarittëTijsal-lAllahu ale-
jhivesel-lem .
- U rdhripërkujdesdhepërgatitjepërnërrugën e
Allahut(luftë),nëseekziston shkaku.

21. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
21
- Vënianëpah errezikuttëshejtanitdhekujdesii
tijim adh përtënahum bur.
- Rreziku im bytjessë besim taritpatë drejtë dhe
kërcënim iim adh përkëtëvepër.
- Shkurtim iinam azitnëudhëtim dhepërm endja
enjëm ënyrengam ënyratenam azittëfrikës.
- Përm endja e disa rregullave të sjelljeve bashkë-
shortore,sikurse nushuzi(m ospërfillja e gruas
përburrin e saj),drejtësia m esbashkëshorteve,
ndarja,të gjitha të shoqëruara m e m bikëqyrjen
eAllahut.
- Rrëfim ipërhipokritët,përm iqësinë e tyre m e
arm iqtëeAllahut,sidherrëfim ipërpërtacinëe
tyre ndajadhurim it,pastajpërm endja e vendit
tëtyrenëbotën tjetër.

22. U D H ËZIM ET …
22
Xhuzi i gjashtë
- Rrëfen përtë krishterëtdhe çifutëtdhe përm e-
nd thënietetyrepërM usain alejhiselam sidhe
qëndrim in etyrendajM erjem esdheIsaitalejhi
selam .
- Pjesam ëem adheekëtijxhuziitakon suresEl-
M aide,e cila është nga surete funditm edinase
që janë shpallur. Kjo sure përqendrohet në
tregim in e m arrëveshjeve dhe besëlidhjeve m e
të afërm itdhe të largëtm adje edhe jobesim tar-
ët,nëm ënyrëqëbesim taritëedukohetqëtaru-
ajë esencën e plotësim ittë detyrim eve dhe m a-
rrëveshjeve.
- Kjo sure përm ban tetëm bëdhjetë dispozita që
nuk gjenden nëndonjësuretjetër.
- Surjafillon m errëfim in ezgjeruarpërdisaushq-
im etëndaluaradhesqaron disallojetëushqim -
ittëlejuar.

23. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
23
- Përm endetajetiiabdestit,pastajpërm enden di-
sashkaqe të obligueshm ërisë së abdestitdhe të
obligueshm ërisësëguslit.
- Veprim im edëshm inëpërhirtëAllahutdheur-
dhripërdrejtësiedhem eataqëurren.
- N johjam enatyrën elidhjessëtëkrishterëvedhe
çifutëve m e Zotin e tyre dhe m e Pejgam berët
ështëçështjeerëndësishm epërm ënyrën esjell-
jesm eta.
- Rrëfehetpërthirrjen eM usaitalejhiselam përtë
hyrënë tokën e shenjtëdheqartësim iivlerëssë
thënies së të vërtetës si dhe shpejtim i për t’i
nxitur njerëzittë punojnë punë të m ira dhe të
m bështeten m e të vërtetë tek Allahu az-ze ve
xhel-leh.
- Jepetrrëfim ipërrrezikun e vrasjespa të drejtë
dhe neveria e çrregullim itdhe bërjessë tijdhe

24. U D H ËZIM ET …
24
vleraengjalljessëshpirtravenëform ën konkre-
tedheabstrakte.
- Përm endetzbritjaelibravengaAllahu dheqar-
tësim iigjykim itpëratëqënuk gjykon m eligjin
eAllahut.
- N dalohetm iqësim im eçifutëtdhe të krishterët
dherreziku iheshtjessëdijetarëvendajkundër-
vajtjevesheriatike.
- Përgënjeshtrohet dyshim iitë krishterëve për
Profetin eAllahut,Isain alejhiselam ,dheparaq-
itjaependim ittekatapaskësaj.
Xhuzi i shtatë
- Fillon m e rrëfim in përm ë tëafërm itdhe m ë të
largëtngatëkrishterëtdheçifutëtpërne.
- Përm enden disarregullalegjislative,sishpagim i
ibetim it,ndalim iialkoolitdhe bixhozit,ndali-
m iigjuetisë përhaxhiun përderisaështëm uhr-

25. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
25
im dheshpagim ipëratëqëevepron,testam enti
paravdekjes,qartësim iidëshm itarëvedheqart-
ësim iigjykim itnëse nuk gjenden dëshm itarë
m uslim anë.
- Jepetdiskutim im esIsaitalejhiselam dhendih-
m ëtarëvetëtij(havarijunëve).
- N abëheteqartëbisedaqëndodhim esAllahut
dhe Isaitalejhiselam dhe pafajësiaeIsaitalejhi
selam ngapretendim iipasuesvetëtijseaiështë
Zot.
- Fillim iisures ElEn’am vërteton njëshm ërinë,
ringjalljen dheprofetësinë.
- Këshillohen ata që ikanë kthyershpinën argu-
m entevetëAllahutdheqëkanëpërgënjeshtruar
fenëevërtetë,pastajkërcënohen sedo t’igoda-
sëdënim iashtu sinjerëzitqëjetuan paratyre.
- Tregohetpolem ikaeIbrahim italejhiselam m e
popullin etij,ecilakonsiderohetngapolem ikat

26. U D H ËZIM ET …
26
m ë të rëndësishm epërvërtetim in ebesim itm e
argum entekonkrete.
- N gulitetbesim ipërm es m editim itnë krijim in
dheuniversin eAllahutdhesekjo gjëm bjellre-
spektdhem adhërim ndajAllahut.
Xhuzi i tetë
- Q artëson disa çështje legjislative që kanë lidhje
m ebesim in.M ëtërëndësishm etjanë:përm en-
djaeAllahut(thëniabism ilah)kurtheretkafsha
dhe ndalim iingrëniessë m ishitqë është prerë
pa u përm endur em riiAllahut,sidom os nëse
gjatë prerjesnë vend të em rittë Allahutështë
përm endurem riindonjëidhulli.
- Lidhja e zem rës m e Allahun në rastudhëzim i
dherastdevijim inabën qëçdoherëtëkthehem i
tek Zotiynë që të nahapëgjoksetm eudhëzim
ngaAi.

27. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
27
- Sqarohen disa adhurim e që shpikën politeistët,
përtë cilatnuk ka argum entnga Allahu,sidhe
jepetkundërshtim indajtyre.
- FundiisuresElEn’am përm ban dhjetë porosi
tëndryshm e,ndajështëerëndësishm et’ikupt-
ojm ë,tëm editojm ëpërto dhetëpunojm ësipas
tyre.
- Surja ElA’raffillon m e rrëfim in e bisedësm es
shejtanitdheZotitdhepastajtregon sesishejt-
anikam ashtruarAdem in dhegruan etij.Por,a
thuapo m arrim m ësim ngakym ashtrim ishejt-
anit?
- Pasipërm endet tregim iiAdem it alejhiselam
m e shejtanin,Allahu iLartësuarna thërretm e
katërthirrje,porado tëkëshillohem i?!
- Jepen bisedatendryshm em esbanorëvetëxhe-
nnetit,banorëve të zjarritdhe atyre të A’rafit.

28. U D H ËZIM ET …
28
M undohu ta param endosh veten në njërin nga
këto grupe.
- Kyxhuzpërfundon m epesëtregim etëPejgam -
berëve,andajle të m editojm ë m irë përshkaqet
eshkatërrim ittëpërgënjeshtruesvetëPejgam b-
erëve,qëtëlargohem iprejtyre.
Xhuzi i nëntë
- Tregim iiM usaitalejhiselam ështënga tregim -
etm ë të gjata në Kur’an dhe një nga shkaqete
kësajzgjatjejeështëlidhshm ëriaetyrem eçifut-
ëtdhe intrigate tyre.Fatkeqësishtnë këtë um -
m etgjenden njerëztëthjeshtëdhedijetarëqëu
përngjajnëçifutëve.
- M undim et e M usait alejhiselam nga faraoni
ishin të m ëdha dhe sa m ë shum ë shtoheshin
m undim et,po aq shtohejedhe kthim iiM usait
tekZotiitij,iC ilinukelaasnjëherëvetëm .

29. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
29
- Kursprovau vështirësuaedhem ëshum ë,M us-
aialejhiselam eudhëzoipopullin etijqëtëkër-
kojnë ndihm ë nga Allahu dhe të bëjnë sabër,u
thaatyresetokaitakon Allahutdhesepërfund-
im ido t’u takojënjerëzvetëdevotshëm .M edito
përkëtë!
- M ëshira e Allahutka përfshirë çdo gjë.Allahu
përm endisekëtëm ëshirëdo iacaktojënjëllojit
ngarobërite Tij,ndajm edito përcilësitë etyre
sendoshtabëhesh edhetiprejtyre.
- Rrëfehetpërfshatin që ishte pranë detit,pastaj
jepetpërfundim iiatyre që urdhëronin për të
m irë dhe ndalonin ngaekeqja sidhe përfundi-
m iiatyreqëtejkaluan kufijtë.
- M errm ësim ngatregim iiatijqëAllahu idham ë-
sim eteTij,poraiu larguaprejtyredheshiko se
siAllahu e përngjau m e krijesatm ë të fëlliqura,
edhepsem ëherëtishtenëvendin m ëtëngritur.

30. U D H ËZIM ET …
30
- Flitetpërfillim in ekrijim it,pastajkundërshtoh-
etm undësia e dobisë nga idhujtqë adhurohen
nëvend tëAllahut.
- Kursahabëtpyetën përprenë eluftës,u orient-
uan në gjëra m ë të rëndësishm e,sikurse devot-
shm ëria,pajtim im esnjerëzvedhepërgjigjjapër
pyetjen etyreu vonuaderipasajetittë40-të.
- Përm endetm e hollësiLuftae Bedrit,m ënyrae
daljesnë këtë luftë dhe sqarohen disangjarjeve
qëndodhën nëtë.
Xhuzi i dhjetë
- Vazhdon rrëfim ipër përshkrim in e vendit të
LuftëssëBedritdhepastajpërëndrrën ePejga-
m beritsal-lAllahu alejhivesel-lem .
- Thirrja përm ban gjashtë këshilla përarritjen e
fitoresdhe vazhdim in e sajdhe pastajsqarim in
e kurtheve të shejtanitdhe ushtarëve të tijnga
radhëtehipokritëve.

31. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
31
- SurjaElEnfalpërm bylletdukesqaruarlidhjen e
botësislam e,e cila është vëllazërim iipërbash-
këtpërtëndihm uarshpalljen evetm etëZotit.
- SurjaTevbefillon dukecaktuarafatin em arrëv-
eshjesm estë D ërguarittë Allahutdhe politeis-
tëveeçkapason pastajnë gjendje lufteapo pa-
qeje.
- Rrëfim ipërrregullate përm bajtjessë prem tim -
evedhethyerjessëtyresidherrëfim ipërndali-
m in e politeistëve që të hyjnë në Xham inë e
Shenjtë në M ekë sidhe ndalesa përshfaqjen e
dashurisëndajtyre.
- Luftim iipasuesvetëlibritderisat’ijapin tatim -
in shtetitislam dhe duke qenë të nënçm uar e
pastajpërm endjaedisabindjevetëkotatëtyre.
- N um ërim iim uajve(kalendari)duhettëjetësi-
paskalendaritislam të hixhretit,pastajsqarim i
m bim uajte shenjtë dhe caktim iivitittë ligjsh-

32. U D H ËZIM ET …
32
ëm dheprishjaezakonittëjobesim tarëve,tëcil-
ëtbëjnëdredhinëm uajteshenjtë.
- N xitja e m uslim anëve që të shpeshtojnë prani-
m in e thirrjessë Allahutpërtë ikurpërluftënë
rrugën eTij.
- Kritikim iihipokritëve tëcilëtngecin,arsyetoh-
en,kërkojnë leje që të m os shkojnë në luftë,
edhepsenukkanëkurrfarëarsyepërkëtë.
- Përm endjaecilësivetëhipokritëvedhekërcënim i
iAllahutndajtyrem edënim sidhepërm endjae
cilësivetëbesim tarëvedheçfarëu kapërgatitur
Allahu atyrenëbotën tjetër.
- N dalim iiAllahutndajPejgam beritsal-lAllahu
alejhivesel-lem qëtëkërkojëndihm ëngahipo-
kritëtnë luftëdhe gjithashtu ndalim indajtijqë
të kërkojë falje përta apo t’ua falë nam azin e
xhenazesatyre.

33. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
33
Xhuzi i njëmbëdhjetë
- Vazhdim iirrëfim itpërhipokritët,pastajpërm e-
ndjaebeduinëve,tëm irëtdhetë këqijtë,pastaj
përm endjaem uhaxhirëvedheensarëve.
- Përm endja e xham isë fam ëkeqe dhe qëllim ii
keq përndërtim in e sajdhe përkëtëarsyeAlla-
hu iLartësuare ndaloiProfetin e Tijtë falejnë
atëxham i.Pastajpërm endetxham iaecilam eri-
ton kujdesdhefaljenëtë.
- C ilësitë eatyre që shitën veten përhirtëAllah-
ut,pastajpërm endja e ndalesëspërPejgam be-
rin dhe ata që kanë besuarqë të kërkojnë falje
përpoliteistët.
- Kurzem ratëdigjetm ezjarrin em ëkatit,pasuesi
iKur’anitduhettë kujtojë tregim in e tre saha-
bëvetëcilëtnuk shkuan nëLuftën eTebukut.A
thuakëto ajeteduhen kaluarpam edituar?!

34. U D H ËZIM ET …
34
- FundiisuresEt-Tevbefletpërlidhjen enjerëz-
vem eKur’anin,dukebërënjëndarjeeciladuh-
ettë m editohetm irë në m ënyrë që m ostë jesh
ngallojiitëhum burve.
- Sqarim iiargum enteve tëAllahutnë universnë
suren Junus,pastajpërm endjaeshem bujve për
tëargum entuarekzistim in eAllahut.
- N gritjaeargum entitndajpoliteistëvedhesfidi-
m iityrem eKur’an.
- Ç farëkem arrëngacilësitëeKur’anitqëkapër-
m endurAllahu nëajetin 58 dhe58 tësuresJun-
us?
- Kush janë evliatë e vërtetë të Allahut? M edito
përajetet62,63 dhe64 endoshtado tëjesh nga
ata.
- Përm endja e tregim ittë N uhut,pastajtregim it
tëM usaitm efaraonin dhenxjerrjanëpah engj-

35. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
35
arjes së m bytjes së faraonit,që të jetë dëshm i
dheargum entpërataqëvijnëpastij.
- Q artësim iiurdhrittë Allahutndajtë D ërguarit
tëTijqëtëjetëivendosurnëbesim ,nëpasim in
eshpalljessidhetëketëdurim derisatëgjykojë
Allahu.
Xhuzi i dymbëdhjetë
- Fillim iisuresH ud fletpërpoliteistëtqë përgë-
njeshtruan tëvërtetën dhepërsfidën eKur’anit
ndajtyre.
- Përm endettregim iiN uhutdhesqarim iideba-
titqëndodhim estijdhepopullittëtij,pastajur-
dhriiAllahutqë N uhu alejhiselam të ndërtojë
anijen sidheqartësohetndodhiaepërm bytjes.
- N ëdebatin eN uhutm edjalin etijqartësohetse
dashuriandajAllahutnga besim tarëte sinqertë
është m ë e m adhe se çdo dashuri,edhe nëse
ështëpjesëetrupittëtij,fëm ijëitij.

36. U D H ËZIM ET …
36
- N ë tregim in e H uditm ësojm ë se istigfariështë
shkak përarritjen eforcësabstraktedhekonkre-
te.
- PopulliiH udit e përgënjeshtroiH udin alejhi
selam ,m adjeithaseishteisëm urëngaxhinnët,
poraibëridurim dheu m bështettekAllahu,kë-
shtu që Allahu e shpëtoiprejtyre.M errm ësim
ngakyrast.
- Përm endjaeshum ëtregim evetëtjeratëPejga-
m berëvedheçfarëpësuan atanërrugën ethirrj-
espërtekAllahu.
- N ëtregim in eShuajbitalejhiselam delnëshesh
kujdesiiIslam itpëranën ekonom ikedhem bik-
ëqyrjaeAllahutnëkëtë.
- Sqarim iishkurtëritregim ittëM usaitalejhisel-
am m efaraonin,pastajbërjashenjëpërdisangj-
arjetëD itëssëKiam etitdherrëfim ipërtëlum t-
uritdhetëm jerëtnëatëditë.

37. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
37
- Kjo sure përm byllet m e urdhër për qëndrue-
shm ërinërrugën eAllahutdhedurim nëtë.
- Fillim iisures Jusuffletpër zilinë e vëllezërve
dhe sprovën e gruas së bukur,m irëpo pasiai
nuk u lëkund,atëherënëfund koridobinë.
- Sqarim iidetajuarnëlidhjem eatëseçfarëndo-
dhim esJusufitdhe vëllezërve të tij,hedhja e tij
nëpussidhepërfundim iitijtekm bretiiEgjiptit.
- Tregim iijoshjesqëibërigruajaem bretitJusuf-
it,pastajdalja në shesh e m brojtjes së Jusufit
nga ky m ëkatfalë sinqeritetitndajAllahut.Sa
ekziston tek tisinqeriteti,qëpastajpërm estijtë
ballafaqohesh m ekëto epshe?!
- Tregim iiJusufitalejhiselam natregon sethirrja
përtekAllahukurngulitetnëshpirt,ebën njeri-
un tëm osndaletedhenëseështëiburgosur.

38. U D H ËZIM ET …
38
Xhuzi i trembëdhjetë
- Vazhdim iitregim ittë Jusufitalejhiselam dhe
ardhjaevëllezërvetëtijtekai,kërkesaetijdrejtu-
aratyreqëtësjellin edhevëllanëetyrengababai.
- Porosia e Jakubitalejhiselam ndajfëm ijëve të
tij,pastajhyrjaetyretek Jusufidherrëfim iihu-
m bjessëgotëssëm bretit.
- A m ore m ësim nga durim iiJakubitalejhisel-
am ?C iliishtepërfundim iidurim ittëtij?!
- Jusufialejhiselam ipërkufizoigjëratqë e ngrit-
ën atënëpozitëtëlartëdheato gjërajanë:devo-
tshm ëriandajAllahutdhedurim i.Realizojikëto
tëdyjaqëtëarrish fitoretëm adhe.
- Edhepasshum ësprovaveqëiranëm bikokëJa-
kubit alejhiselam ,m egjithatë nuk e ndryshoi
kurrëm endim in em irëndajAllahut.
- Pasgjithë atijdurim iqëbëriJusufidhefaljessë
vëllezërvetëtij...pasgjithëkësajaiilutetAllah-
utqëtavdesëatësim uslim an!

39. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
39
- Kjo surepërm bylletdukepërm endurargum en-
teteAllahutnëunivers,pastajdukepërm endur
dërgim in e Pejgam berëve dhe pastajtheksohet
m arrjaem ësim itngatregim eteKur’anit.
- SurjaErr-Rra’d fillon duketreguarpëruniversin
dhealudon përm adhërinëeAllahut,pastajsjell
shem bujpërKur’anin dhem adhërinëetij.
- Përm enden dhjetë porosi,të cilave kush u për-
m bahet,do të ketë shpërblim :“Këtyre u takon
shpërblim inështëpinëefundit:xhennetiiAdn-
it,nëtëcilin do tëhyjnëata...”
- SurjaIbrahim fillon m etregim in eM usaitalejhi
selam dhe Profetëve të tjerë që u dërguan tek
popujtetyredhetregon sesiataiu m bështetën
Allahutdhebënëdurim përm undim etetyre.
- Përm endetnjëngjarjengangjarjeteD itëssëKi-
am etit,sesishejtanidistancohetngapasuesitetij
nëatëditë.Ruaju sem ostëm ashtronshejtani!

40. U D H ËZIM ET …
40
- Përm endetshem bullipërfjalën em irëdhefjalën
e keqe,pastajnum ërim iidisa të m irave të All-
ahutndajnjeriut,m irëpo aekefalënderuarAtë?!
- Ardhja e Ibrahim itnë M ekë përm ban tregim e
të m ahnitshm e përm bështetjen tek Allahu dhe
m adhërim iqëibënteAllahut.
- N ë fund të suresIbrahim përm endetpërfundi-
m iitë padrejtëve dhe gjendja e krim inelëve në
atëditëkurdo tëshndërrohettokadheqiellim e
njëtokëdheqielltjetër.
Xhuzi i katërmbëdhjetë
- Surja ElH ixhërfillon duke sqaruarruajtjen që
Allahu ibërilibrittëTij,Kur’anit,dhee ngush-
ëllon Pejgam berin sal-lAllahu alejhive sel-lem
dukeitreguartorturatqëkanëpësuarPejgam b-
erëtparatij.
- Tërhiqetvëm endjatekm adhësiaekrijim ittëAll-
ahutnë univers,pastajpërm endetringjallja dhe
argum entetpërm undësinëendodhjessësaj.

41. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
41
- Sqarohetm e hollësifillim iikrijim ittë njerëzve
e xhinnëve dhe urdhripërIblisin që t’ibëjë se-
xhdeAdem itdhekundërshtim iitij.
- Sqarohettregim iiIbrahim it,Lutitsidhe bano-
rëvetëH ixhrit.
- FundiisuresElH ixhërpërm ban ilaçpëratëqë
gjen vështirësinë gjoksin e tijqë t’ipërm bahet
tesbihut(thëniasubhanAllah)dheadhurim it.
- SurjaEn-N ahëlndryshequhetedhe surjaem i-
rësive,ndajm edito përtëdhefalëndero Atëqëi
dhakëto m irësi.
- N ë suren En-N ahëlka argum ente të ndryshm e
përveçim in eAllahutm eadhurim dhepo ashtu
tregohetkotësiaeortakërisëndajAllahut.
- Pastajpërm enden përgënjeshtruesite Kur’anit
dhe ata që ikanë besuaratij,përm endetedhe
përfundim iitëdyjapalëve.

42. U D H ËZIM ET …
42
- PasiAllahu përm end tëm irateTijndajrobërve,
m ë paspërm end fshatin që ika m ohuarkëto të
m iratëZotitdhesesiekadënuaratëfshat,andaj
kikujdestëm osjeshngaataqëm ohojnëtëm irat
eZotitdhepastajtëtëgodasëdënim iiTij.
- N ë fund të kësajsureje ka nxitje përthirrje në
rrugën e Zotitm e urtësidhe këshillë të m irë si
dhepërdurim ngavështirësitëdhetorturat.
Xhuzi i pesëmbëdhjetë
- Fillim iisuresElIsrafletpërfakte të rëndësish-
m e m biXham inëelAksa,pastajpërm end hyrj-
en ebijvetëIsrailitnëtëdheçrregullim in qëbë-
nëata.
- Bisedarreth udhëzim ittëKur’anitdhevënianë
pah etëdybotëvedhevrapuesitpastyre.
- Përm endjaenjëzetporosivetëm rekullueshm e,
tëcilatkanëlidhjem eçështjetm ëtërëndësish-

43. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
43
m e edukative dhe sociale,andajm edito përqë-
ndrim in tënd ndajtyre.
- Kundërshtim iipoliteistëve m e argum ente dhe
shkatërrim iithirrjes së tyre për ortakërindaj
Allahut,pastajpërm endja e bisedës m e Iblisin
nërastin ekrijim ittëAdem italejhiselam .
- U dhëzim e të shenjtapërPejgam berin tonë sal-
lAllahu alejhivesel-lem ,qëaitëm osm bështet-
ettek politeistëtqoftëedheshum ëpak,përkun-
drazi,aiduhettëkthehettek Zotiitijdukepër-
gënjeshtruarkërkesate politeistëve dhe argum -
entete tyre dhe duke përm endurargum entete
Allahutnëgjithësi.
- N ëfundin ekësajsurejekangushëllim përPejg-
am berin sal-lAllahu alejhive sel-lem ,duke për-
m endurpërgënjeshtrim in efaraonitndajM usa-
it,pastajduketheksuarfortseKur’anikazbritur
ngaAllahu iLartësuar.

44. U D H ËZIM ET …
44
- Surja ElKehffletpërkatërsprova,të cilatjanë
feja,pasuria,dituriadhefuqia.
 Fejaështëtregim iibanorëvetëshpellës,një
tregim igjallë përçdo fillestarqë dëshiron
tëpasojërrugën evërtetë.
 Pasuriapërm endetnëtregim in edynjerëz-
ve,ipasuriqëpërgënjeshtroiD itën eKiam -
etitdheivarfriiciliishtebesim tarnëAllah-
un,pastajrrëfehetpërfundim iisecilitprej
tyre.
 D ituriajepetm etregim in eM usaitm eH id-
rin,qëështëshem bullim rekullueshëm për
nxënësitedijesnëedukatë,am bicietëlartë,
urdhërpërtëm irëdhendalim ngaekeqja.
 Fuqia përm endetm e tregim in e D hulKar-
nejnit,iciliështë shem bullpërnjerëzitqë
aplikojnëgjykim in,qëtëpërdorin pozitën e
tyrepërtëngriturdrejtësinëm esnjerëzve.

45. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
45
- Është përm byllur surja El Kehf duke treguar
ngjarjengaditakurdo tëdalim paraAllahut,pa-
stajpërm endetpërfundim iijobesim tarëvedhei
besim tarëve.
- Është përm endur fjala errahm eh-m ëshirë dhe
degëzim etesajnësuren M erjem gjashtëm bëdh-
jetë herë,ndajkërkojivendetekësajm ëshirenë
këtësure,pastajshiko shkaqetetyre,ndoshtakë-
shtu dotaarrish m ëshirën nëm uajin em ëshirës.
- SurjaM erjem fillon m etregim in eZekerijasdhe
fletm bifuqinëeAllahutpërt’idhënëfëm ijënd-
onëse atijiishin thinjurflokëtdhe gruaja e tij
kishte kaluar kohën e lindjes,andajpas kësaj
ngjarjejeam und tëbëhetkush pesim ist?
- Tregim iihollësishëm ilindjessëIsaitngaM erj-
em isidhe tregim ipërtë folurite tijsa ishte në
djep dukethënëseështërob dheiD ërguariAll-
ahut.

46. U D H ËZIM ET …
46
- Tregim iiIbrahim italejhiselam dhe polem ikat
etijm ebabanënëlidhjem eadhurim in eidhuj-
ve,dukepërdorurshprehjen ebutënëthirrjen e
tij(duke ithënë:o babaiim ),edhe pseaiishte
politeist.
- Përm endjaedisaPejgam berëvedhenxjerrjanë
pah edisangjarjevenëditën em ahsherrit,past-
ajpërgënjeshtrim iidyshim evetëatyreqëprete-
ndojnëseAllahu kafëm ijë.
- SurjaTaH afillon dukerrëfyerpërM usain alej-
hiselam dhe ndihm ën që Zotiidha atij,pastaj
dërgim iitijpërtefaraonisidhesfidam em agji-
starët.
- M agjistarëtefaraonitnëfillim tëditësishin job-
esim tarë,kursenëfundin esaju bënëbesim tarë
të begatë,andajm edito përshpejtësinëendiki-
m ittëim anittekata.

47. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
47
- N derim iqëAllahu uabëribijvetëIsrailitdukei
nxjerrëngaqytetiKibtdhedukeefundosurfar-
aonin dhepopullin etijnëdet.
- Tregim iiSam iriut,iciliprodhoiviçin tëcilin e
adhuruan bijtë e Israilitnë m ungesë të M usait
alejhiselam .
- G jendjaeatyreqëiakanëkthyershpinën Kur’a-
nitnëD itën eKiam etitdherrëfim iinjëpam jeje
ngapam jetefrikshm edhetrishtuesetëasajdite.
- Përkujtim iinjerëzvepërarm iqësinë e shejtanit
ndajnjeriut,nga ngjarja që përm ban tregim ii
Adem itdhecytjeteshejtanitndajtij.Andajrua-
ju ngaarm ikuibabaittënd!
- Kjo surepërfundon dukengushëlluarPejgam be-
rin sal-lAllahu alejhivesel-lem përfjalëtqëthonë
politeistëtsidhepërtapërforcuaratënëfe.

48. U D H ËZIM ET …
48
Xhuzi i shtatëmbëdhjetë
- SurjaelEnbijafillon dukeparalajm ëruarpërrin-
gjalljen dhe vërtetësinë e ndodhjessë sajdhe se
ajo ështëafruar.Porathuaajepërgatiturpërtë?!
- Aprovim iitevhiditpërm esdebatevelogjikedhe
argum enteve konkrete të dukshm e,gjithashtu
dukepërm endurD itën eKiam etit.
- Tregim iiIbrahim itnërastin ethyerjessëidhujve
është shem bullishkëlqyerim endjem prehtësisë
m e m bështetjen e fuqishm e tek Allahu iLart-
ësuar.
- Rrëfim iitregim eve të shum tatë Pejgam berëve
dhe se siAllahu kashkatërruarkundërshtarëte
tyredhesiikangriturnjerëzitedashurtëTij.
- Përm enden shem bujtë shkëlqyertë lidhjes së
fortë të Pejgam berëve m e Zotin e tyre sidhe
shpëtim iityrenëkohëterëndangaanaeZotit.

49. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
49
- SurjaElEnbijapërfundon dukepërm endurpë-
rfundim in epoliteistëvedhezotavetëtyre,past-
ajthërretpërnjëshm ërinëeAllahut.
- Surja ElH axh fillon duke frikësuarnjerëzitnga
trishtim ete dridhjes së kiam etitsidhe tërheq
vërejtjen ngapasim iishejtanit.
- Polem izohen politeistëtnëm ohim in eringjallj-
es,duke sjellë argum entetm e fillim in e krijim it
tënjeriutsidhengjalljen etokëssëvdekur.
- SqarohetsesiAllahu kaobliguarhaxhin përIbr-
ahim in alejhiselam ,pastajpërm enden disasht-
ylladhegjëratëpëlqyeratëhaxhit.
- M adhërim iiAllahutdukem adhëruarshenjat
e T ijtë haxhitdhe kurbanit,saqë këto shenja
kalojnëngatraditadhekonsiderohen adhurim e.
- Përm endjaelargim ittëm uhaxhirëvengashtëp-
itëetyresidhepërm endjaeobligim evetëatyre
qëAllahu uakam undësuartësundojnëtokën.

50. U D H ËZIM ET …
50
- Përm endjaedisapopujve tëcilëtkanë kundër-
shtuartë D ërguarite tyre,pastajpërm endja e
disakurthevetëshejtanitdhesprovavetëtij.
- Përm endja e argum enteve që tregojnë fuqinë e
Allahuttë Lartësuar,po ashtu përm endjaerin-
gjalljesdhepolem izim iipoliteistëve.
- Kjo surepërfundon dukethirrurpërxhihad,për
praktikim in e obligim eve dhe lidhje tëfortë m e
Allahun.
Xhuzi i tetëmbëdhjetë
- D erisa je duke lexuarcilësitë e përm endura në
fillim të suresElM u’m inun,a nuk e ke pyetur
veten ndonjëherëseçfarëkam realizuarngakë-
to cilësi?
- Tregim iiN uhutalejhiselam dhe të m ësuarite
tijngaAllahu qëtëfalënderojëAllahun pasieka
shpëtuarngapopullizullum qar.

51. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
51
- Vështrim ishpejtëidisatregim evetë Pejgam b-
erëve përtë ngushëlluarzem rën e M uham edit
sal-lAllahu alejhivesel-lem .
- Shfaqja e ngjarjessë agonisë,vdekjes,fryrjessë
burisë,pastajpërfundim iipërgënjeshtruesve të
argum entevetëAllahutdhedënim iprejAllahut
m ezjarr.
- Fillim iisuresElM u’m inun është “vërtetkanë
fituarbesim tarët”,kurse fundiisaj“Allahu nuk
shpëton jobesim tarët”.Sadallim im adh!
- SurjaN urfillon duketreguarpërm asën edëni-
m itpëram oralitet,shpifjen nëndersidhetregon
dispozitën em allkim it(m esbashkëshortëve).
- Tregim iishpifjes përAishen radijAllahu anha
nam ëson të sigurohem ipërlajm etdhe të ruaj-
m ëgjuhën dhepastajtregon rrezikun em adh të
gjuhës.

52. U D H ËZIM ET …
52
- N ërastin ekësajshpifjejetregohetvleraenënës
sonë,AishesradijAllahu anha,andajkikujdes,
ruaju ngaataqëpërgënjeshtrojnëKur’anin.
- Kritikangadashuriapërtëshfaqurm ëkatetm es
besim tarëve dhe besim tareve sidhe urdhripër
tëfalurnërastlëndim iprejtëtjerëve.
- U rdhripërtëkërkuarlejekurhyjm ënështëpitë
huaja,po ashtu urdhripërtë ulurshikim in dhe
përtëruajturorganetgjenitale.
- U dhëzim ipërt’u m artuardhe vënia në pah që
Allahu kujdesetpërpasurinë sidhe vetëpërm b-
ajtjanërastvarfërie.Po ashtu flitetpërndalim in
ekurvërisë.
- Sjelljasishem bulledritëssëAllahutdhevepra-
ve të jobesim tarëve,pastajpërm endjaedisaar-
gum entevetëAllahutnëunivers.
- Përm endja e hipokritëve dhe nxjerrja në pah e
cilësisësëikjesdhezm brapsjesngagjykim iiAll-
ahut.Kështu qëkontrollojeedheveten nëkëtë!

53. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
53
- Allahu u kaprem tuaratyretëcilëtkanëbesuarse
do t’ibëjë udhëheqësnë tokë,porm e disa ku-
shtetëcilatduhett’ishikoshnësuren En-N ur.
- Përm endja e dispozitëssë kërkim ittë lejespër
fëm ijëttëcilëthyjnënëdhom ateprindërve,pa-
stajpërm endjaedispozitëssëm bulesëspërgra-
tëem oshuara,tëgjithakëto llogariten ngam ur-
ete nderittë cilatisqaron surjaEn-N ur.Pastaj
fletpërdispozitën engrëniesnështëpitëetëaf-
ërm ve.
- N ë fund të kësajsureje qëndron një thirrje për
m ënyrën eedukatësqëduhetkem im ePejgam -
berin sal-lAllahu alejhivesel-lem .
- SurjaElFurkan fillon duke lavdëruarAtë që ka
zbriturKur’anin,m irëpo sahiseketekbereqetii
këtijKur’ani?!
- M ëpaspërm endetpërgënjeshtrim iidyshim eve
tëpoliteistëverreth Kur’anitdherreth tëD ërgu-
aritsal-lAllahu alejhivesel-lem .

54. U D H ËZIM ET …
54
- PërshkruhetD itaeKiam etitdhetërhiqetvëm e-
ndjapërrrezikun eshoqëruesvetëkëqij.Pra,ki
kujdespërkëtëparaset’ikafshosh duart!
- Përm enden disashem bujsesiAllahu ikashkat-
ërruar popujtqë përgënjeshtruan Pejgam berët,
m eqëllim qëpërm eskëtyreshem bujvetëtrego-
hettërthorazigjendjaejobesim tarëvekurejshë.
- Argum entohet për njësim in e Allahutpërm es
shenjavetëTijnëgjithësi.Lexojiprakëto nëli-
brin e gjithësisë(Kur’anin,icilinam ëson shu-
m ëgjërangagjithësia).
- N ëse lexon cilësitë e robërve të devotshëm të
Allahutnë fund të suresElFurkan,cilëtm end-
on seiplotësojnëato cilësi?
- SurjaEsh-Shuarafillon m engushëllim in përPejg-
am berin sal-lAllahu alejhivesel-lem ndajtortura-
veqëpërjeton ngam osdëgjim iipopullittëtij.
- Surja sjelldisa tregim e,të cilatjanë që të gjitha
përforcim përPejgam berin sal-lAllahu alejhive
sel-lem .

55. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
55
- N ë tregim in e M usaitalejhiselam shfaqetm bë-
shtetjaefortëtekAllahu nëkohëtm ëtëvështira:
“Assesi(nuk na zëushtriae Faraonit),m e M ua
ështëAllahu,dom ëudhëzojë.”Sabindjeethellë!
- Vetëm zem raepastërdo t’ibëjëdobinjeriutnë
D itën e Kiam etit,pora thua a kem ihulum tuar
ndonjëherënësezem rattonajanëtëpastraapo
jo?
- KurN uhu alejhiselam eftoipopullin etijdhei
urdhëroipërtë m irë dhe indaloinga e keqja,
ata e kërcënuan se do ta m asakrojnë.Kurse ne
nadëm tojnëfjalëtenjerëzve,tëcilatjanëkalim -
tare.Eh sadallim tëm adh kam esnesh dheN u-
hutalejhiselam !
- H udialejhiselam ikujtoipopullittëtijtë m irat
që Allahu u dha atyre dhe po ashtu u kujtoise
falënderim ipërkëto të m ira bëhetduke qenë i
devotshëm .

56. U D H ËZIM ET …
56
- N ë tregim in e Pejgam berittë Allahut,Salihut
alejhiselam ,tërhiqetvërejtjaqëtëm osrespekt-
ohen tepruesitdhekeqbërësit,andajkujdesu që
tëtëm osdevijojnëngaevërteta.
- Q artësohetrreziku ipranim ittë së keqesedhe
nëse nuk e vepron.Shiko përfundim in e gruas
sëLutitalejhiselam !
- “Adhuroje Allahun sikure sheh Atë,edhe pse ti
nuk esheh Atë,Aitësheh ty”,shfaqetqartazinë
tregim in eShuajbitalejhiselam ,po ashtu edhenë
përfundim in e suresEsh-Shuara:“AiiC ili(Alla-
hu)tëshehatëherëkurngrihesh(përadhurim )”.
- Kjo sure përfundon duke treguarpërpozitën e
Kur’anitdheurdhëron përthirrjepërtekAllahu.
- N ë fillim të suresEn-N em ëlpërm endetse Ku-
r’aniështë udhëzuesdhe përgëzim përatë tek i
cilipërm bushen disacilësi,kështuqëkërkojiato.
- N ëtregim in eM usaitalejhiselam m e Faraonin
sqarohen pasojate m endjem adhësisë dhe pad-

57. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
57
rejtësisë,përshkak të tëcilave ishin m ohuarar-
gum enteteAllahut.
- M edito përbesnikërinëepupëzësdhekujdesin
esajpërnjëshm ërinëeAllahutsidhem osm ash-
trim in e sajnga ajo që posedojnë jobesim tarët
nga të m irat e dunjasë.N jëshm ëria e Allahut
duhettëjetëpërherëparagjithçkaje.
- Tregim iiSulejm anitalejhiselam dhevendiSe-
be’tregojnësesipërdoretpushtetinërespektim
ndajAllahutapo nëm ëkatndajTij.
- N ëtregim in epopullittëProfetitSalih sqarohet
sesado qëtradhtarëttëbëjnëkurthe,Allahu do
t’im poshtëm ekurtheteTij,m adjeatanukiku-
ptojnëfareato.
Xhuzi i njëzetë
- Tregim iiLutitalejhiselam tregon sederiku ka
m undësitëshkojëgjendjaekeqbërësve,saqëata

58. U D H ËZIM ET …
58
nuk pranuan të qëndrojnë në m esin e tyre nje-
rëzitepastërngam ëkatet.
- N ësuren En-N em ëlgjenden pesëpyetje,tëcil-
atngulitin bazatetevhiditdhesqarojnëtëvërte-
tën përçdo njeritëm ençur.
- Kundërshtohen dyshim ete politeistëve dhe në
fundpërm enden disapam jengaD itaeKiam etit.
- SurjaElKasasfillon duke iqetësuarbesim tarët
edobëtpërtëardhm en dheseAllahu do t’ibëjë
atam ëkëm bësnëtokë.
- Sqarohetm e hollësitregim iilindjessë M usait
alejhiselam ,pastajgjidhënia dhe edukim iitij
në pallatin e Faraonit.Po ashtu jepet tregim i
kurM usaivrau egjiptianin paqëllim .
- Ç farë tëbën të kuptosh rastikurajo gruashkoi
tekM usaialejhiselam dukeu turpëruar?!
- Përshkruhetudhëtim iiM usaitalejhiselam m e
fam iljen etijpërtekqytetiitijsidheforcim iitij

59. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
59
dukepasurndihm ën evëllaittëtij;tëgjithakëto
aludojnësethirrësinuk ështëipavarurngandi-
hm ëtarëtqëidalin nëndihm ë,m irëpo m und të
ndodhë që nuk m und të gjejë ndihm ëtartjetër
posAllahut,që është Ruajtësidhe N dihm ëtari
m ëim irë.
- D etyrohen politeistëtqët’ibesojnëM uham edit
sal-lAllahu alejhivesel-lem ,ngaseaipo u rrëfen
tregim eteBijvetëIzraelit,tëcilatnukikapërje-
tuar.
- Shfaqetfuqia e Allahutnë rrotullim in e natës
dhe të ditës.E sikurAitë donte,do ta zgjaste
njërën prejtyrepërgjithm onë.
- Jepettregim iiKarunitm epasurinë,ngasepasu-
riaështëshkatërrim nësepronariisajnukenjeh
tëdrejtën eAllahutnëatëpasuri.
- N ëfund tësuresElKasasbëhetshenjëseashtu
sikurseu nxorM usaialejhiselam ngavendiitij

60. U D H ËZIM ET …
60
epastaju kthye,ashtu do bëhetedhem eM uha-
m edin.
- Surja ElAnkebutnis m e tregim in e llojeve të
sprovaveqëgodasin thirrësin nërrugën etij,si:
sprova e fam iljes,tortura trupore dhe sprova e
dunjasë.N ë fund të sures tregohet rrugëdalja
ngakëto sprova,ku Allahu thotë:“Ataqëluftoj-
nëpërçështjen Tonë,sigurisht,N edo t’iudhëz-
ojm ëdrejtudhëveTona.”
- Shem bujtenjëpasnjëshëm nga dënim iipopuj-
ve të ndryshëm na bëjnë të m endojm ë se edhe
nenuk jem itësigurtngakëto dënim e.
Xhuzi i njëzetenjëtë
- U rdhërohetpolem izim im e pasuesite librit(të
krishterëtdhe çifutët) në form ën m ë të m irë,
porçfarëm endon përform ën edebatitm evëll-
anëtënd?!

61. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
61
- N ë fund të suresElAnkebutbëhetthirrjeqë të
m editohetpërgjithësinëdhesem undim iesak-
rificatëdërgojnëtekudhëzim i.
- SurjaEr-Rrum fillon dukepërm endurhum bjen
erom akëve,porprem tohetgjithashtu seatapa-
stajdo të fitojnë dhe se Allahu ndihm on kë të
dojë.
- M edito siAllahu iLartësuarikritikoipoliteistët
për shkak të pakujdesisë së tyre ndajahiretit!
Poraekuptovesesilidhjam edunjanëështësë-
m undje?
- Thirrjepërtëm edituarpërargum enteteAllah-
utnë krijim in e njeriut,rrotullim in e tokësdhe
tëditës,zbritjen eshiutdheargum entetetjera.
- Thirrjepërtëqëndruarnënatyrshm ëri(Islam ),
pastajvënianëpah seshkaku ishfaqjessëçrreg-
ullim itdhe prishjesjanë veprate njerëzve,ndaj

62. U D H ËZIM ET …
62
m os u bëjndihm ëtarishfaqjes së çrregullim it
dheprishjes.
- Kthim im brapadukepërm endurdisaargum en-
tetëAllahutnëgjithësi,pastajpërfundim iisur-
esdukebërëthirrjepërdurim .
- Surja Lukm an fillon duke përshkruartë m irët
dheshpërblim in etyre,pastajthekson ataqëja-
në të njohurpërfjalë të kotasidhe dënim in që
m eritojnë.
- Porositë e Lukm anitndajdjalittë tijfilluan m e
tevhidin,pastajm erespektim in eprindërvedhe
shoqërim in etyrenëpunëtëm iraedhenëseja-
në jobesim tarë.Vërehetse porosia e Lukm anit
filloim e përm irësim in e besim itpara veprave,
ndajm edito për këtë dhe gjithashtu lidhe m e
rrëfim in e sures për argum entet e tevhidit që
gjenden nëgjithësi,duketreguarsesipoliteistët

63. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
63
kthehen tek Allahu në kohëra të vështira,pori
bëjnëortakAtijkurjanënëliridhekom oditet.
- N ëfund tëkësajsurejebëhetthirrjepërt’u për-
gatiturpërD itën eKiam etit,pastajtregohetpër
çelësategajbit(sëfshehtës),tëcilatnuk idias-
kush posAllahut.
- SurjaEs-Sexhdefillon m etregim in përfillim in e
krijim itdhem barim in etij,pastajpërfundim in e
krijesaveosenëxhennetosenëzjarr.
- Surja Sexhde përm end disa cilësitë besim tarë-
ve,porcilësitëm ëparësoretëcilatijapin njeriut
udhëheqjen nëfejanëdurim idhebindja.
- N ë fund të suresEs-Sexhde bëhetthirrje përtë
m edituarpërargum entete Allahutdhe po ash-
tu për largim in nga inatçinjtë dhe kokëfortët
ndajsëvërtetës.

64. U D H ËZIM ET …
64
- SurjaElAhzab fillon dukee thirrurPejgam ber-
in përt’iapasurfrikën Allahut!Po ti,azem ëroh-
esh nësetëthuhetkjo fjalë?
- Përm enden nënatebesim tarëvesidhesqarohet
se ndalim iim artesësm eto ështënjësojsikurse
ndalim iim artesësm enënatbiologjike.
- Jepen përshkrim e m ahnitësengaluftae Ahzab-
it,të cilatshfaqin gjendjen e m uslim anëve dhe
tëhipokritëvenëm om entetevështiratëluftës.
Xhuzi i njëzetedytë
- Përm endjaegjendjessëPejgam beritm egratëe
tijsidheporosiaeAllahutpërto,qëato tërrinë
në shtëpitë e tyre.A thuagratë tonajanë m ë të
m iraseato?!
- Përm endja e vlerës së fam iljes së Pejgam berit
sal-lAllahu alejhivesel-lem ,pastajem uslim anë-
vedhem uslim anevenëpërgjithësi.

65. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
65
- Vënianëpah edisarregullaveqëlidhen m ediv-
orcin sidhe m bulesën enënavetë besim tarëve,
prandajAllahu em ëshiroftëatëgruaqëipason
ato.
- Përkushtim iidukshëm ndajm bulesësdherreg-
ullave të saj,duke e lidhurçështjen e m bulesës
m e nënshtrim in ndajurdhrittë Allahutsidhe
dukeu tërhequrvërejtjen hipokritëve.
- N ëfund tësurespërm endetpërfundim iijobes-
im tarëvedhepasuesvetëtyre,pastajpërm endet
besaqëkapranuarnjeriu.
- SurjaSebe’fillon dukeshkatërruarbazatepolit-
eizm itdhem ohim ittëringjalljes.
- Tregohet udhëzim iiPejgam berëve në raport
m em irësitëdhefalënderim ipërto,kurseshum -
icaenjerëzvendajm irësivejanëm ohues.
- N ë përleshjen m esm endjem ëdhenjve dhe pas-
uesvetëtyrekashenjapërrëndësinëezgjedhjes

66. U D H ËZIM ET …
66
sëdrejtënëpasim ,nëm ënyrëqëtëm ospendo-
hem i.
- Kjo sure përfundon duke ithirrurpoliteistëttë
m editojnë dhe ifrikëson m e ditën në të cilën
nuk bën dobim ëbesim i.
- SurjaFatirfillon dukeu kujtuarnjerëzvem ëshi-
rën dhem irësitëeAllahutdhedukeuatërhequr
atyrevërejtjen ngam ashtrim etedunjasëdhetë
shejtanitsidhe duke u kujtuarm adhështinë e
Allahutdhe nevojën e m adhe që kanë robërit
përAllahun.
- Përm enden llojetenjerëzveqëtrashëguan libr-
in,pastajshpërblim iibesim tarëvedhejobesim -
tarëve.
- Surja përm bylletduke im undurpoliteistëtm e
argum ente sidhe përm endetse dredhitë e shë-
m tuaranukgodasin vetëm sedredharakët.

67. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
67
Xhuzi i njëzetetretë
- Surja Jasin në hyrje të sajfletpërKur’anin dhe
thirrjen qëProfetiu bën politeistëve.
- Pastajsjellshem bullin e banorëve të fshatit,të
cilëtpërgënjeshtruan Pejgam berët,sidheshpët-
im in ebesim taritqëishteim ëshirshëm ndajpo-
pullittij,pastajtregohetpërshpërblim in e këtij
besim tarim exhennet.
- M ëpastërheq vëm endjen tek argum enteteAll-
ahutnëgjithësi,dukeithirrurpoliteistëtnëbes-
im dhedukeiparalajm ëruarngaadhurim iishe-
jtanit.
- Kjo surepërfundon dukepërforcuarbindjen në
fuqinëeAllahutpërkrijim dheringjallje.
- Fillim iisures Es-Safatflet për njëshm ërinë e
Allahutpërm esargum entevetëkrijim ittëkrije-
save të m ëdha,të cilat nuk m undett’ikrijojë
dikush tjetërposTij.

68. U D H ËZIM ET …
68
- Rrëfehetpërringjalljen dhellogaridhënien,pas-
tajpërm enden m irësitë e besim tarëve nëbotën
tjetërdhedënim iipërgënjeshtruesve.
- Tregohetm e shem bulldebatim esbanorëve të
xhennetit dhe banorëve të zjarrit,çka fletpër
rrezikuneshoqërisësëkeqe.
- Zotiu përgjigjetm ësëm irilutjevetërobërvetë
Tij.A ijedrejtuarAtijm elutjedhepërkushtim ?
M edito përkëtë ajet:“KurN uhu N a thirri(në
ndihm ë),N eiu përgjigjëm bukur...”
- D orëzim iiIbrahim itdhe Ism ailitalejhim a sel-
am ndajurdhrittë Allahutështë shem bullim ë
m ahnitësnëndikim in eedukatëssëm irësidhe
qartësim sekyedukim jep përfundim tëm irë.
- Surja përfundon duke nënvlerësuardisa dyshi-
m etëpoliteistëvesidhedukesqaruarseushtria
eAllahutështëendihm uar.

69. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
69
- SurjaSad nëfillim in esajfletpërllojetëndrysh-
m etëgrindjevenëtokëdheqiell,andajm undo-
hu tëm editosh përkëto.
- N ësuren Sad kagjithashtu ngushëllim përPejg-
am berin sal-lAllahu alejhivesel-lem sidhethirr-
jepërtëqëtëpasojëPejgam berëtparatijdhetë
m ësojësesiataishin tëdurueshëm gjatësprov-
ave.
- M edito se siAllahu nënshtroipër Sulejm anin
disagjëratëcilatnukm und t’ibënteaskush,por
kjo gjënukebëriatëm endjem adh.
- M edito përedukatën ePejgam berëvegjatëlutj-
evedrejtuarZotit:“Kujtojerobin Tonë,Ejubin,
kuriu lutZotittëvet:“M etëvërtetë,m ëkago-
diturdjallim em undim dhevuajtje!”
- Përshkrim iiqindranjerëzve të devotshëm dhe
qindratë tjerëve të lajthitur,pastajpërshkrim ii
tregim ittëIblisitdhem ospranim itqëtëbëjëse-

70. U D H ËZIM ET …
70
xhdendajAdem itpërshkaktëm endjem adhësi-
sëdhetiranisësëtij.
Xhuzi i njëzetekatërtë
- Fillim iikëtijxhuziplotëson rrëfim in e m ëher-
shëm përnjëshm ërinë e pastërtë Allahutdhe
kërcënim in ndajpoliteistëve.
- N ukkapesim izëm ndajm ëshirëssëAllahut,ng-
aseAllahu ifaltëgjitham ëkatet,sado tëneverit-
shm eqofshin.
- Ku do të jesh tiatëherë kurjobesim tarëtdo të
ngrihen përxhehennem grupe-grupe dhe besi-
m tarëtdo tëdërgohen përnëxhennetgrupe-gr-
upe?
- SurjaG afirfillon duke përm endurfaljen eAlla-
hutdheseAiepranon pendim in,po ashtu për-
m end dënim in edhem bshëm përkryeneçët.
- N ë këtë sure përm endetgjithashtu debatinë të
drejtëdheainëtëkotë.

71. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
71
- N ë suren G afirpërm endetpërgëzim ipërtëpe-
nduaritdhe se do t’u m jaftonteatyresinderqë
m elaiketkërkojnëfaljepërta.
- Rrëfehet për D itën e Kiam etit,e cila prangos
m endjen nga frikësim iiasajdite dhe pohon se
nëatëditëshfaqetm adhështiaepushtetittëAll-
ahut.
- N ëtregim in ebesim taritngapariaeFaraonitka
njëshëm bëlltyrëpërthirrësin qëkëshillon pop-
ullin etij,seaiduhettëdebatojëm etam eargu-
m entedhefaktengasevetëm euforianuk m jaft-
on.
- Përm enden m e hollësishum ë m irësinga m irë-
sitëeAllahutdhesqarohetpërfundim iiatyreqë
polem izojnë ndajshenjavedhe argum entevetë
Allahut.
- SurjaFussiletfletpërKur’anin Fisnik dhe gjen-
djen ekryeneçëvendajtijsidhekritikon atapër

72. U D H ËZIM ET …
72
shkak senuk ijanë përgjigjururdhrittëAllahut
m e gjithë dobësinë e tyre,kurse qiejtdhe toka,
m em adhësinëetyre,u janëpërgjigjururdhrittë
Allahut.
- Sqarohetrreziku ishoqërisë së keqe dhe se ata
ua zbukurojnë m osbesim in dhe hum bjen atyre
qëishoqërojnë.
- SurjaFussiletfletedhepërçështjeedukativenë
thirrjen për tek Allahu sidhe për edukatën e
m irë.
- Kritikohen m ohuesite argum enteve të Allahut,
pastajm brohetKur’anidhesqarohetseaivërtet
ështëudhëzim dheshërim .
- N ë fund të suresbëhetthirrje përtë m edituar
përuniversin dhetrupin enjeriut,ngasekjo m e-
todë m und t’ua sqarojë të vërtetën atyre që e
kërkojnë.

73. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
73
Xhuzi i njëzetepestë
- SurjaEsh-Shurafillon m e përm endjen e Kur’a-
nitdhe se aiështë paralajm ërues për nënën e
fshatrave(M ekën)dhepopujtrreth saj,po ash-
tu është paralajm ërues për D itën e Bashkim it
(Kiam etit).
- Allahu iLartësuarzgjedh këtëdojëpërt’iadër-
guarshpalljen,ndajnuk ështëçudiqëtëurdhër-
ojë M uham edin alejhiselam m e një fe e cila
ështëengjashm em eatëqëikaurdhëruaredhe
Profetëtparatij.
- Përm enden disashenjatëcilattregojnënjëshm -
ërinë e Allahutdhe fuqinë e Tijdhe nga këto
shenjaështëm irësiaellojllojshm ërisënëdhuri-
m in efëm ijëvekujttëdojëdheprivim in etëtje-
rëvengakjo dhunti.
- SurjaEsh-Shurapërfundon m esqarim in seKu-
r’aniështëshpirtm etëcilin ngjallen zem rat,an-

74. U D H ËZIM ET …
74
dajajetreguarivëm endshëm nësetakangjall-
urAllahu zem rën m ekëtëshpirt?
- SurjaEz-Zuhruffillon m epërm endjen epozitës
sëKur’anit,pastajkalon tek polem izim iipolite-
istëve,pastajtedebatim eataqëpasojnëbaball-
arëtetyrepaargum ente.Porake m enduarpër
gjurm ën negativeqëtëlëpasim iiverbër?
- M osu m erakospërjetën!VërtetAllahu kanda-
rëm esnjerëzvem jetetpërtëjetuardhedisaveu
ka dhënë m ë shum ë se të tjerëve:“Jem iN e ata
që ua ndajm ë njerëzve m jetete jetesësnë këtë
botë,duke ingriturnë shkallë disa m ë lartm bi
tëtjerët.”(Ez-Zuhruf:32)
- Ruaju ngashoku parasetëshpresosh tëlargoh-
esh ngaai,m irëpo atëherënuk do tëtëbëjëm ë
dobipendim i.

75. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
75
- N ëtregim in eM usaittregohetseFaraoniu arg-
um entuam epushtetin etijseështëm ëim irëse
M usaialejhiselam ,kështu qëruaju ngadunjaja.
- Pastajsqarohetse të gjitha m iqësitë do të jenë
të pavleranëD itën e Kiam etit,përveçm iqësisë
m esrobërvetëdevotshëm ,andajpërm baju nje-
rëzvetëm irë.
- M edito m irë përngjarjen m esbanorëve të zja-
rritdheruajtësittëzjarrit,iciliquhetM alik.Kjo
ngjarjepërshkruhetngafundiisuresEz-Zuhruf.
- Fillim iisuresEd-D uhan fletpërzbritjen e Ku-
r’anit,pastajtallpoliteistët,dyshim etdhekërcë-
nim etetyre,pastajfletpërgjurm ëtekryelartësi-
së ndajsë vërtetësnë këtë botëdhe ç’pasojado
tëkenëpersonatetillë.
- Përm end çfarëipretnjerëzitekëqijdukefilluar
m e fjalët:“Vërtetpem a e Zekkum it....” sidhe
përm end çfarë ipretnjerëzite m irë m e fjalët:

76. U D H ËZIM ET …
76
“Vepërm irëtm etëvërtetëdo tëjenënëvend të
sigurt...”
- Fillim iisuresElXhathijetërheq vëm endjen për
shenjatem ëdhanëqielldhetokë,pastajtregon
përfundim in em endjem ëdhenjvedhetallësve.
- Ruaju ngapasim iiepshit,ngase disanjerëzep-
shin ebëjnëZotdukem osendierfare!
- Kjo sure përfundon duke përshkruartrishtim in
e D itës së Kiam etitdhe hum bjen e m adhe të
keqbërësve,shpërblim in e besim tarëve dhe dë-
nim in ejobesim tarëve.
Xhuzi i njëzetegjashtë
- SurjaElAhkaffillon dukeargum entuarpërsos-
m ërinë e krijim ittë qiejve dhe tokës,se Allahu
duhettëveçohetm eadhurim .

77. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
77
- TregohetpërKur’anin,pastajporosiapërt’u sj-
ellëm irëm eprindëritsidhetërheqjaevërejtjes
t’u thuhetatyrem adjeasuf.
- N ëtregim in eAhkafitsqarohetsedënim im und
tëvijëndonjëherënëform ëdhuntiedhekështu
eshkatërron njeriun.
- M edito sesixhinnëtkuptuan Islam in pasidëgj-
uan Kur’anin vetëm nënjë tubim .Kush m edit-
on përkëtë?
- Surja ElAhkafpërm bylletduke thirrur për të
m edituarpërgjithësinë,pastajnapërkujton për
ditën kurdo të dalim para Allahutdhe m ë pas
bën thirrjepërtëpasuarPejgam berëtnëdurim .
- Surja M uham ed fillon duke inxiturbesim tarët
t’iluftojnë jobesim tarëtdhe m ë pas përm end
përfundim in etëdygrupeve.

78. U D H ËZIM ET …
78
- Përshkruhetxhennetidhe m irësitë e tij,pastaj
xhehennem idhe dënim ete tij,pastajpërshkru-
hen hipokritëtdheu bëhetthirrje përtë m edit-
uar për Kur’anin,në m ënyrë që të pastrohen
ngahipokrizia.
- Kjo surepërfundon dukedhënëporosipërm u-
slim anët,enësenuk ipërfillin ato,atëherëAlla-
hu do t’indryshojëatam epopujtëtjerë.
- SurjaElFet’h fillon dukeipërgëzuarbesim tarët
përpërfundim in e m irë të M arrëveshjessëH u-
dejbijesdhe këtë m arrëveshje e quajtisiçlirim
dhefitore.
- Iqetëson besim tarëtdhe u largon m ërzinë dhe
po ashtu ilajm ëron seekeqjado t’igodasëhip-
okritëtdhejobesim tarët.
- Përm endetM arrëveshjaeH udejbijesdhe ngri-
hetlartpozitaeatyreqëkanëm arrëpjesënëtë,
pastajtërthorazikritikohen ataqënuk kanëm a-

79. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
79
rrë pjesë pa pasurpa arsye dhe thuhetse atyre
nuk do t’u lejohettë m arrin pjesë në çlirim in e
H ajberit.
- Përm endetqartëkënaqësiaeAllahutndajatyre
qëdhanëbesën nën hijen epem ës,andajkikuj-
desse m osurren atë m e të cilin Allahu është i
kënaqur.
- Surja ElFet’h përfundon duke përm endurveç-
oritëeum m etittrium fuesetrashëgues.
- SurjaElH uxhuratështëpërm bledhëseeçështj-
eve të m oralitdhe edukatës,andajkërkojikëto
gjëranëkëtësure.Shiko tëgjesh ndonjëgjënga
m oraliim irë dhe përm baju asajdhe po ashtu
çdo gjëqëndalon ngam oraliikeq,largoju prej
tij.
- Tregohet rreziku i besim it të thashethem eve
dhesepërfundim iikëtijbesim im und tëtëdër-
gojënëpishm anllëk dhependim ,andajnëam b-

80. U D H ËZIM ET …
80
ientetm ediatike vërteto sepse shum ë pak prej
atyrelajm evejanëtëvërtetuara.
- N gulitetrregulla e përgjithshm e e vëllazërisë,e
cilaështëengriturnëbesim .
- Përm enden disa edukata dhe sjellje m e të cilat
duhettëstolisetbesim tari.
- G radim itekAllahu ështëibazuarnëdevotshm -
ëri,andajkikujdesngafanatizm iiurryer.
- Ç do begatiqëekaplon besim tarin,dhuntiadhe
falënderim ipërtëitakon vetëm AllahuttëLart-
ësuar.
- Surja Kaffillon duke përm endurpërgënjeshtri-
m in që politeistëtu bënin të D ërguarve,pastaj
argum enton pohim in eringjalljes.
- A ke m enduarm bikëqyrjen e Allahutnë fjalët
qëthuadheakem enduarpërdy m elekëttëci-
lëtillogarisin m irëshprehjetetua?!

81. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
81
- Pastajpërshkruhetvdekja dhe çfarë pason pas
saj,sikurse ngjarja e kiam etit,xhehennem idhe
xhenneti.
- N ëfund tësuresflitetprapësikursenëfillim in e
saj,përgjithësinëdhepohim in eringjalljes.
Xhuzi i njëzeteshtatë
- Fillim iisuresEdh-D harijatpërm ban vërtetësi-
nëendodhisësëringjalljesdheshpërblim it,pa-
stajpërm endetpërfundim iijobesim tarëve dhe
tëdevotshm ëve.
- A frikësohesh për rrizkun? Allahu është betuar
nëVeten e Tijserrizku ytështënëqielldhekjo
gjëështëesigurtsikurseedhevetëtëfolurittënd.
- Përm endjaepoliteistëvenëform ëalegorikedu-
ke përm endur disa popujpërgënjeshtrues dhe
shkatërrim in etyre,pastajurdhrindajPejgam b-

82. U D H ËZIM ET …
82
eritsal-lAllahu alejhivesel-lem përt’uapërkujt-
uarnjerëzveshpalljen.
- A kem enduarndonjëherësaekevërtetuarkëtë
qëllim m adhor:“N uk ikam krijuarxhinnëtdhe
njerëzitvetëm setëm ëadhurojnë.”(Edh-D har-
ijat:56)
- Fillim iisures Et-Tur përm ban kërcënim për
politeistëtpërgënjeshtrues,pastajpërm end kën-
aqësitëdhetëm iratetëdevotshm ëve.
- Pesëm bëdhjetëpyetjetënjëpasnjëshm eedërg-
ojnë njeriun nga një gjendje në gjendjen tjetër
dhe e detyrojnë atë të m endojë përkohën e ta-
shm e dhe përatë që do të vijë m ë vonë...Këto
pyetje e orientuan Xhubejr ibën M ut’im in të
pranojëIslam in.
- D urim inëadhurim ështëpërm bylljam etëcilën
përfundon surja Et-Tur,pora e ke edhe tikëtë
gjë?

83. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
83
- SurjaEn-N exhm fillon duke lavdëruartë D ërg-
uarin M uham ed sal-lAllahu alejhi ve sel-lem
dhe duke pohuarpagabueshm ërinë e tij,pastaj
vërteton se Kur’aniështë shpallje nga Allahu e
zbriturpërm esm elekutXhibril.
- Pastajm ohohen zotatepoliteistëvesidhefjalët
e tyre përkëtazota,sepse fjalëte tyre janë vet-
ëm seham endjepafakte.Pastajtërhiqetvërejtja
qëtëm osthuhen këto fjalëtëpaargum entuara.
- Kjo surepërfundon dukeuapërkujtuarpoliteis-
tëve se çfarë ika goditurpopujtpoliteistë para
tyre sidhe iparalajm ëron ata përnjë dënim të
afërt.
- SurjaElKam erfillon dukeparalajm ëruarpolite-
istëtpërafrim in eD itëssëKiam etitdheseçfarë
torturash të rënda do kenë në kohën kurdo të
ringjallen.

84. U D H ËZIM ET …
84
- Përkujton politeistëtseçfarëu kandodhurpop-
ujveparatyredheseatanuk janëm ëtëm irëse
jobesim tarëtepopujvetëm ëhershëm .
- N ëkëtësureështëpërsëriturshum ëfjaliaseKu-
r’aniështë ilehtësuar(përt’u m ësuarpërm en-
dësh,përtakuptuaretj.),m irëpo problem ifshi-
hetnëkëtëpyetje:Kush ështëaiqëem errkëtë
këshillë?
- Surja Err-Rrahm an është zbukurim iiKur’anit,
në të num ërohen dhuntitë dhe e para dhunti
m e të cilën fillohetështë dhuntia e m ësim ittë
Kur’anit.C ila është pjesa jote në m ësim in e
Kur’anit?Pornuk ështëvetëm lexim iitij.
- Kjo sure përfundon duke përshkruartë m irate
xhennetit.A ketipunëtëm iratëcilattëndihm -
ojnëpërtëhyrënëxhennet?!

85. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
85
- N ëfillim tësuresEl-Vakiakanjërrëfim frikësu-
es,porajendalurtek ky fillim ,akam beturajo
ngjarjenëkujtesën tënde?
- N ë D itën e Kiam etitnjerëzitnë bazëtëpunëve
tëtyredo tëndahen netrellojedhedo tëshpër-
blehen nëbazëtëpunëve.Zgjidh përveten tën-
denjërin ngakëto grupe.
- N ë këtë sure shfaqen disa argum ente konkrete
dhe tregohetse ringjalljaështë e vërtetëe pam -
ohueshm edheserefuzim iisajështëkotësi.
- Kjo sure përfundon duke përshkruar vdekjen,
pastajpërsëripërm end trellojetenjerëzve.
- SurjaElH adid fillon dukepërshkruarm adhëri-
në e Allahut,pastajbën thirrje për besim dhe
shpenzim nërrugën eAllahut.

86. U D H ËZIM ET …
86
- Përshkruhetdritaebesim tarëvenëD itën eRin-
gjalljes,pastajpikëllim iihipokritëvepërhum bj-
en ekësajdrite.
- Ku jem inenëraportm ekëtëajet:“A nuk kaar-
dhurkoha përbesim tarëte vërtetë,që zem rate
tyretëpërulen parakëshillavetëAllahutdhepa-
rasëvërtetësqëAikashpallur?...”(ElH adid:16)
- Tregohetrealitetiikësajbote,qëështënjëem i-
rë kaluese,pastajbëhetthirrje përkërkim falje
dhexhennet,pastajbëhetthirrjepërtëecurrru-
gëssëPejgam berëve,tëcilëtjanëpërm endurnë
fund tëkësajsureje.
Xhuzi i njëzetetetë
- N ë suren El M uxhadele tregohen rregullat e
dhiharitdhenexhvasë2
sidhehidhen poshtëint-
2
D hiharështë kur burri e ndan gruan e tij duke i thënë se ti je sikurse
nëna ime, kurse N exhva ka për qëllim bisedimin mes dy personave me
zë të ulët apo fshehurazi (sh.p.).

87. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
87
rigate hipokritëve,pastajsqarohetdispozita e
dashurisë ndajarm iqve të Allahu edhe nëse ata
janëfarefisiyni.E gjithësurjafletpërditurinëe
m adhe të Allahut,ecilapërfshin çdo gjë qëdu-
ketdheçdogjëqëfshihet.
- N ë suren ElH ashërrrëfehetpërluftën kundër
Benu N adirdhesqarohetdispozitaeplaçkëssë
luftës,tregohetvleraem uhaxhirëvedheensarë-
vengasahabët,hidhetposhtëgjendjaehipokri-
tëve,sqarohetm adhështia dhe pozita e lartë e
Kur’anit,përm enden disaem ratëAllahutsidhe
kritikohen politeistët.
- N ësuren ElM um tehinebëhetnjësqarim irën-
dësishëm idisarregullavetëm iqësisëdhearm i-
qësisë,pastajbëhetdallim inë sjellje m e jobesi-
m tarëttë cilëtnaluftojnë dhe të tjerëve që nuk
nashpallin luftësidhepërm endetem igrim iigr-

88. U D H ËZIM ET …
88
avedhebesatim iqëato idhanëPejgam beritsal-
lAllahu alejhivesel-lem .
- N ë suren Es-Saftërhiqetvërejtjanga fjalaecila
nuk praktikohetm epunë,nxitetpërxhihad,pë-
rm endetthirrjaeM usaitdheIsaitalejhim as-sel-
am sidhekujdesipërtregtinëfitim prurëse,eci-
laështëtregtiam eAllahun.
- N ësuren ElXhum u’ah precizohetm adhështiae
Allahut,kritikohen çifutët sepse nuk punuan
m edijen etyre,nxiten besim tarëttëpraktikojnë
obligim et,nxiten po ashtu qëtëlidhen sam ëfo-
rtm edhikër-ngaky dhikërështëedhehutbeja
exhum asë-sidhenxiten tëm osjenëtëshkujde-
surngaadhurim ipërshkaktëdunjasë.
- N ë suren ElM unafikun përm enden disa cilësi
tëhipokritëveqëtëruhem iprejtyresidhesqar-
ohethum bjaem adhepëratëqëehuton pasur-
iadhefëm ijëtngapërm endjaeAllahut.

89. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
89
- N ë suren Et-Tegabun sqarohetfuqiadhe dijae
Allahut,përdoretfrikësim ingaD itaeRingjalljes
dhe dita e hum bjesdhe fitim it,tërhiqetvërejtja
ngasprovaegravedhefëm ijëve,pastajnxitetpër
devotshm ëridheshpenzim nërrugëtëAllahut.
- N ësuren Et-Talakplotësohen rregullateshkur-
orëzim itqëjanëcekurnësuren ElBekaresidhe
lidhjam estyredhedevotshm ërisëebam irësisë,
duke përfunduarm e përm endjen e popujve të
cilatnuk kanëpërfillururdhrin eAllahutdhe të
tëD ërguarittëTij.
- N ësuren Et-Tahrim kritikohetndalim iigjërave
të lejuara duke i kënaqur të tjerët, m ësohen
gratë që të m os ingushtojnë burrate tyre m e
kërkesatëshum ta,bëhetthirrje përedukim in e
fam iljesdhefrikësim ngazjarri,pastajpërm end-
en dy shem bujpërgratë ekëqijasidhe dy she-
m bujpërgratëem ira.

90. U D H ËZIM ET …
90
Xhuzi i njëzetenëntë
- SurjaElM ulkzbulon disagjurm ëtësundim ittë
m adh të Allahut, duke i bashkangjitur kësaj
edhe kërcënim in ndajjobesim tarëve m ezjarrin
exhehennem it.
- Surja ElKalem tregon gjerësishtpëredukatën
dhe m irësjelljen, lavdërohet Pejgam beri sal-l-
Allahu alejhive sel-lem për m oralin e lartë që
posedon,sqarohetshem bulliim oralittëkeq të
njëritnga prijësite m osbesim it,pastajpërm en-
det tregim iibanorëve të kopshtit iciliështë
argum entpër hum bjen e thellë të koprracëve,
pastajdebatohen politeistët.
- Surja ElH akkah përshkruan trishtim ete D itës
së Kiam etit,pastajsqaron ngjarjen e fluturim it
të fletëve në atë ditë,pastajvërteton se shpallja
m etëcilën erdhiiD ërguariështëevërtetë.

91. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
91
- SurjaElM earixh shfaq disangatrishtim eteD i-
tëssëKiam etit,eku janëataqëm editojnë?M ë
paslavdëron disa njerëz duke përm enduredhe
cilësitëetyre,andajm edito përato cilësi.
- Surja N uh përshkruan thirrjen e N uhutalejhi
selam dhem undin etijpërllojllojshm ërinëefo-
rm avetë thirrjesm e gjithërefuzim in em adh të
popullit të tij. N ë m es të tjerash theksohen
frytete kërkim ittë faljessidhe kujdesipërt’u
luturpërprindërit.
- SurjaElXhinn fletpërm ënyrën epranim ittëIs-
lam itngaanaexhinnëvedhesenëm esin etyre
ka m uslim anë dhe jobesim tarë,pastajkërcëno-
hen politeistëtsidherefuzohetm agjiadhepret-
endim iinjohjessëtëfshehtës(gajbit).
- SurjaElM uzem m ilsqaron seadhurim im edur-
im është ndihm am ë e m adhe përtë përballuar

92. U D H ËZIM ET …
92
vështirësitësidhenxitpërveprim in edisaadhu-
rim eve.
- SurjaElM uddethirnxitpërtëthirrurpërtekAll-
ahu,përm end një shem bullnga përgënjeshtru-
esiteKur’anit,përshkruhetSekaripastajakuzoh-
en politeistëtqëiakanëkthyershpinën Kur’anit.
- Surja ElKijam e përshkruan D itën e Kiam etit,
çfarëiparaprin dheçfarëndodh passaj.Por,çf-
arëkepërgatiturpëratëditë?!
- SurjaElInsan përshkruan m epak fjalëdënim in
që përjetojnë jobesim tarët dhe dhuntitë që i
presin besim tarët.
- SurjaElM urselatfletpërvërtetësinë e ringjallj-
esdheshpërblim itdhenëtëështëpërsëriturdi-
sa herë fjalia “M jerë përpërgënjeshtruesit”,an-
dajjiikujdesshëm !

93. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
93
Xhuzi i tridhjetë
- N ë këtë xhuz flitetpër ngjarjen e kiam etitnë
shum ësure;m edito përshem bullpërsuren En-
N ebe’,për ajetete funditnga surja En-N aziat
dheAbese,përsuretEt-TekvirdheElInfitar.
- Po ashtu flitetshum ë për m oralin e m irë dhe
m oralin ekeq,ndajm edito m irëpërkëto sure.
- KyxhuzfletqartazipërKur’anin dheseaiështë
idrejtëdheivërtetë,porm eform adhem ënyra
të ndryshm e,përshem bullm edito përajetete
fundittësuresEt-Tekvir.
- N ë këtë xhuz vërehetbetim iishum të në disa
krijesatëveçanta,po nëkëtëxhuzgjendetbeti-
m im ëishpeshtënëKur’an,iciliështënësuren
Esh-Shem s(njëm bëdhjetë betim e),ndajm edi-
to përfshehtësinë e betim ittë Allahutpërkëto
krijesadheshiko sepërçkaështëbetuarAi.

94. U D H ËZIM ET …
94
- N ëkëtëxhuzgjenden disatregim etëpopujvetë
m ëhershëm ,të cilatjanë përm endur edhe m ë
herët,përveçtregim ittënjerëzvetëhendekut.
- Bëhetthirrjepërtëm enduarrreth jetësdhepër-
fundim ittëkrijesave,ecilanëtënjëjtën kohëna
përudh tështojm ëpunëtem iradhetëpasojm ë
tëvërtetën.
- N ë këtë xhuz gjendetsurja e parë e zbriturnë
Kur’an,që është surja ElAlek,e cila fillon m e
fjalën “lexo”.E gjëja m ë e rëndësishm e përt’u
lexuarështëlibriiAllahut.
- Kyxhuzpërfundon m edysuretëcilatjanëedu-
kim përnesesiduhettëlidhem im eZotin tonë
dhetëlëm ëçdokënd tjetërposTij.
- Allahu iLartësuaredim ësëm iri.

95. … E SU R EVE T Ë K U R’AN IT
95
- Paqjadhepërshëndetjetqofshin m biM uham e-
din sal-lAllahu alejhive sel-lem ,m bifam iljen e
tijdhem bitëgjithëshokëtetij.

96. Titulliiorigjinalit

Kom isioniShkencorpranë
O rganitBotërorpërM editim ineKur’anitFisnik
“Tedebbur-M editim ”
N ënpërkujdesjendhem bikëqyrjene
D r.U m erM U KBIL
Përshtati:
XheladinLEKA
Lektor:
M r.Arjan KO Ç I
Përgatitipërshtyp:
Bashkim Avdiu
Shtypi:
FocusPrint
Shkup-Prishtinë
Botues:
ESSEBIL
Tirazhi:
1000ekz