e business بررسی زیرساخت های فرهنگی کسب و کار الکترونیک در ایران

1. زیرساخت های فرهنگی کسب و کار الکترونیک
ارائه دهنده:فاطمه مهدی پور
استاد راهنما:دکتر طالب پور
1
بسمه تعالی

2. 2
زیر ساخت های لازم برای کسب و کارهای الکترونیک:
زیر ساخت فنی 
زیر ساخت حقوقی 
زیر ساخت فرهنگی 

3. ۳۰ شهریور , ۱۳۹۳
دکتر پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی، موانع گسترش توسعه تجارت الکترونیک را در یادداشتی
به چهار دسته تقسیم کرده است.
1. موانع زیرساختی
2. موانع قانونی
3. ضعف در فناوری
4. موانع فرهنگی بخشی از سهم توجیهی ضریب نفوذ پایین اینترنت در کشور را موضوعات فرهنگی به دوش
می کشند. به علاوه یک توضیح رفتاری نیز وجود دارد و آن اینکه،مردم هنوز به فضای مجازی بی اعتمادند.
3

4. ویژگیهاي عمومی فرهنگ
با وجود گوناگونی و تفاوت فرهنگها, همه فرهنگها داراي ویژگیهاي مشترکی هستند، این
ویژگیها عبارتند از:
فرهنگ آموختنی است؛
فرهنگ قابل انتقال است؛
فرهنگ ساختی اجتماعی دارد؛
فرهنگ تأمینکننده نیازهاي اساسی انسان است؛
فرهنگ تحول پذیر است؛
5

5. بررسی میزان توانمندي )آمادگی فرهنگی( در ایران براي توسعه کسب و کارهای الکترونیکی
بررسی جمعیتی
دسترسی به اینترنت
زبان
تمایل به معاملات رو در رو
بی ارزش بودن وقت در فرهنگ عامه ایران
آموزشو پايین بودن سطح آگاهي مردم نسبت به فناوري اطلاعات در كشور
6

6. بررسی جمعیتی
تنوع جمعیتی مردم ایران قابلیت استفاده از فناوری اطلاعات را تحت تأثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر، در ایران
چند روند توسعه جمعیتی وجود دارد که احتمالا کسب و کارهای الکترونیکی را تحت تأثیر قرار می دهد
7

7. هرم سنی ایرانیان

8. جنس وسن
جمعیت 6 ساله و بیشتر وبرحسب سن و استفاده از اینترنت در 12 ماه گذشته سال 90
استفاده نكرده حداقل يك بار استفاده كرده است جمع
است
اظهارنشده
سايرمكانها كافي نت محل تحصیل محل كار محل سكونت كل
67681876 11221810 7829447 1561227 1155796 2795450 400075 55650097 809969 مردوزن
9-6 4437473 155222 132877 0 6120 18306 4578 4090172 192079 ساله
14-10 5671435 786668 625250 5233 46613 149937 22884 4812323 72444 ساله
19-15 6607043 1798943 1206366 21974 270049 594513 70555 4743508 64592 ساله
24-20 8414497 2568719 1644162 119677 540833 922010 107556 5762694 83084 ساله
29-25 8672654 2120388 1455378 321679 189080 570141 90434 6460064 92202 ساله
34-30 6971924 1340015 926418 354097 54709 253106 50942 5561420 70489 ساله
39-35 5571018 854911 606116 275205 19283 121836 24132 4666037 50070 ساله
44-40 4906749 653253 487438 220747 10295 71644 13060 4212728 40768 ساله
49-45 4030481 424719 327838 133454 5000 41605 6915 3572252 33510 ساله
54-50 3527408 252592 201089 65335 2014 24188 3923 3246603 28213 ساله
59-55 2680119 137556 113044 27737 838 13000 2355 2522754 19809 ساله
64-60 1862907 64233 54518 9966 443 5790 1053 1783588 15086 ساله
69-65 1343731 29025 24386 3620 233 2973 540 1304230 10476 ساله
74-70 1119968 12265 9912 1338 97 1604 310 1098820 8883 ساله
75 1833070 11001 8002 951 702 1999 448 1804823 17246 ساله و بیشتر
31399 12300 6653 214 9487 2798 390 8081 11018 نامشخص
بیشترین
استفاده
بیشترین
جمعیت

9. اکثریت جمعیت ایران را نسل جوان تشکیل می دهند، نسل جوان ایران مشابه هم سن و سالهاي خود در سایر
نقاط جهان، در برابر تغییرات بازترعمل میکنند . این براي آینده کسب و کارهای الکترونیکی در ایران نکته مثبتی
است، زیرا بیشتر افراد جوان در مورد آشنایی با اینترنت تمایل بیشتري نشان میدهند،جوانان در حال حاضر در مورد
تجارت الکترونیک به علت سن پایین ممکن است قدرت خرید زیادي نداشته باشند، اما حداقل میتوانند سایر اعضاي
خانواده را براي استفاده و پذیرش تجارت الکترونیکی تحتتأثیر قرار دهند.
10

10. سن
جمعیت ایران بر حسب محل سکونت در سال 90
غیر ساكن نقاط روستايي نقاط شهري جمع
زن مرد مردوزن زن مرد مردوزن زن مرد مردوزن زن مرد مردوزن
75149669 37905669 37244000 53646661 27023638 26623023 21446783 10853217 10593566 56225 28814 27411 تمامي سنین
ایران یک جامعه شهرنشین است. بیش از 60 درصد جمعیت در مناطق شهري زندگی میکنند، این امرمیتواند 
اطلاع رسانی و پذیرش در مورد کسب و کارهای الکترونیکی و ارائه خدمات آن را آسانتر کند.
11

11. دسترسی به اینترنت
12

13. هزینه اینترنت در ایران ٢ برابر افغانستان، ۳٥۰۰ برابر ژاپن
نوشته: کمتر از » هزینه اینترنت در ایران ٢ برابر افغانستان، ۳۵۰۰ برابر ژاپن « روزنامه شهروند در مطلبی با تیتر
یک سال تا پایان برنامه پنجم توسعه باقی مانده است. در این برنامه رتبه ٢ منطقه در زمینه دسترسی به اینترنت
برای کشور پیش بینی شده بود اما حالا نه تنها ایران از نظر سرعت اینترنت رتبه آخر منطقه را از آن خود کرده است
که قیمت اینترنت در ایران دو برابر افغانستان و بیشتر از ۳۵۰۰ برابر ژاپن است.
۱۳ شهريور ۱۳۹۳

15. زبان
یکی از مباحث مهم و اساسی در گسترش کسب و کار الکترونیکی بحث زبان مورد استفاده در سای تها م یباشد.
چگونه می توان با فروشنده ای ارتباط برقرار کرد که نتوان حرف اون را فهمید؟ این مساله جدی تر خواهد بود اگر
طرفین بخواهند کاتالوگ های پیچیده را در اختیار یکدیگر قرار دهند. در بسیاری از مقالات مشکل زبان را نیز جز
مشکلات فرهنگی ذکر کرد هاند. و بر این باور م یباشند که زبان هر ملت بخش عمد های از فرهنگ آن ملت است. لذا
کسب و کاری موفق تر است که بتواند به زبان خریدار ارائه شود. از این بحث نتیجه می شود که ارائه سایت ها به
زبان خاص)فرضا انگلیسی( کافی نیست چرا که همه کاربران اینترنت انگلیسی زبان نیستند.
16

16. زبان
بسیاری از کلمات یا عبارات و اصطلاحات را نمی توان مستقیما به زبان دیگر ترجمه کرد و انتظار داشت که همان
معنی و مفهوم را داشته باشد.علاوه بر واژگان استفاده از رنگها نیز می تواند در جلب توجه کاربر و یا دلسرد کردن
او موثر باشند. به عنوان مثال رنگهای قرمز و سبز در امریکا برای نکات مثبت در طراحی صفحان وب بکار می روند و
در این حالی است که در چین رنگ قرمز می تواند حاوی نکات منفی بوده و رنگ سبز معنی اخبار بد نزد ملل
بودایی و یهودی را بدهند. همچنین استفاده از رنگ تیره در پس زمینه در امریکا کار متداولی به حساب م یآید، اما
در آسیا و اروپا و امریکای لاتین رنگ تیره سنبل و نشانه غم و اندوه بوده و بدشگون است.
17

17. تمایل به معاملات رو در رو
مهم ترین مشکل فرهنگی برشمرده شده در تقریبا تمام کشورهایی که به مشکلات فرهنگی توجه کرد هاند این است
که افراد آن جامعه تمایل به حرکت در هوای آزاد بازار، لمس کالا، تست و دیدن و آزمایش کردن محصول و پرداخت پول
نقد و دریافت آنی محصول را دارند. این موضع باعث می شود که دلواپسی های ناشی از عدم رسیدن کالا، معیوب بودن
کالا، مسایل گمرکی، مالیاتی، فریبنده بودن کالا )از پشت مونیتور( همگی یکپارچه از بین بروند و با آرامشخاطر
معامله صورت گیرد. ضمنا فرصت تعویض فوری نیز مهیا است. در بسیاری از کشورها چانه زدن و معامله از نزدیک یک
عادت است. در هندوستان در یک تحقیق نشان داده شده که اکثر خریداران تا وقتی که کالای فروشنده را نبینند و آن
را لمس نکنند راحت نیستند. به همین دلیل انجام این امور از روی شبکه و مانیتور به ندرت یک ضرورت قلمداد می شود
18

18. بي ارزش بودن وقت در فرهنگ عامه ايران
هر لحظه گنج « و يا »! وقت طلاست « يكي از مهمترين معضلات فرهنگي كشور، عدم توجه ارزشي به فرهنگ
به عنوان » وقت « در جامعه است كه در فرهنگ ما بسیار بدان اشاره شده است! تا زماني كه به » بزرگي است
يك مقوله بي ارزش در جامعه كنوني ايران نگاه مي شود ، ناگزير پديده هايي نیز كه اندكي و يا بسیاري باعث
صرفه جويي در زمان مي شود، ناديده شمرده مي شوند.
19

19. پايین بودن سطح آگاهي مردم نسبت به فناوري اطلاعات در كشور و آموزش
آموزش مصرف كنندگان در زمینه فرص تها و مزاياي کسب و کارهای الكترونیكي و نحوه استفاده از اينترنت و رايانه يك
شرط اساسي براي ايجاد تقاضا براي فناوري هاي جديد است. بنابراين عدم فرهنگ سازي مناسب توسط دستگاههاي
زيربط در جامعه در جهت توسعه آگاهي عمومي از مباحث فناوري اطلاعات، مانع جدي در اين مسیر محسوب مي شود.
مديران بايد در زمینه هاي کاربردي، آموزش هاي لازم را براي مشتريان و مخاطبان خود تامین کنند و از طرق مختلف در
اختیار کاربران قرار دهند.
20

20. جمعیت ایران بر حسب سواد در سال 90
اظهارنشده بي سواد با سواد جمع
67681876 57361682 9719712 600482 مردوزن
جنس وسن
جمع
21

21. دانش آموختگان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بر حسب گروه های تحصیلی و آخرین مدرک سال 90
جنس وگروههاي عمده ي
رشته ي تحصیلي
لیسانس فوق ديپلم جمع
فوق لیسانس و
دكتراي حرفه اي
دكترا ي
تخصصي
اظهارنشده
6361291 1903548 3786153 577260 93614 716 مردوزن
468732 205257 247684 15597 178 16 علوم تربیتي
1007768 253255 669084 79563 5819 47 علوم انساني وهنر
علوم اجتماعي،بازرگاني
وحقوق
1729671 397864 1173128 157315 1259 105
609563 135059 410054 63626 781 43 علوم، رياضي و كامپیوتر
1489542 615923 760420 111785 1077 337 مهندسي، تولید وساخت
228007 52698 150803 24164 285 57 كشاورزي و دامپزشكي
371465 130210 222879 16442 1910 24 بهداشت و رفاه )بهزيستي(
190587 77925 97879 14588 170 25 خدمات
265956 35357 54222 94180 82135 62 نامشخص واظهارنشده
22

22. قادر نخواهد بود فعالیتهاي الکترونیکی خود را گسترش ICT یک کشور بدون دسترسی به افراد خبره و دانا در زمینه
از مدارس تا دانشگاهها و تشویق آموزش چه در بخش ICT داده و حفظ کند. بعضی از کشورها، با تاکید بر آموزش
خصوصی و چه دولتی، مهارت را بعنوان مهمترین عامل توانمندساز براي کسب و کارهای الکترونیکی در نظر گرفته اند.
23

23. 24

24. 25

25. تحقیقات نشان داده است که هر چقدر تجربه ی افراد در استفاده از اینترنت بیشتر باشد تمایل آن ها به انجام
تراکنش های مالی و اجتماعی از طریق اینترنت افزایش می یابد.
تحقیقاتی در انگلیس انجام گرفته است که نشان می دهد، 39 % افرادی که از اینترنت استفاده نمی کنند، ادعا
می کند که اعتماد به نفس امتحان کردن آن را ندارند.
26

26. سهولت کار با شبکه
یکی دیگر از مشکلاتی که در صفحات وب دیده ایم شود این است که کار با سایت آنها در مواردی چند دشوار می باشد
به عبارت دیگر این سایت ها کاربر پسند نمی باشند. باید توجه کرد که کارابران غالبا جذب سایت هایی می گردند که
علاوه بر مسایل ذکر شده تا کنون، کار با آنها ساده باشد. علاوه بر مساله ساده بودن کار با سایت نرم افزارهای مورد
استفاده نیز باید ساده باشند بسیاری از سایت ها قبل ار کار ابتدا نصب نرم افزارهایی را نیاز دارند که بعضا بسیار
پیچیده می باشند، این مساله خود باعث کسلی و خستگی و در نهایت امتناع کاربر می گردد.
27

27. تحقیقات نشان می دهد که با بالا رفتن بلوغ اینترنتی افراد و کسب تجارب مفید در این زمینه اعتماد آن ها
برای استفاده از کانال های مجازی افزایش می یابد.
28
زیر ساخت فنی + زیر ساخت حقوقی + زیر ساخت فرهنگی = اعتماد
جمع بندی:

28. با تشکر از
29
توجه شما

29. • http://pcci.farhang.gov.ir/fa/magazin/faslname/faslname2/culture
• http://www.iriu.ir/matma/
• http://tabnak.ir
• http://www.sci.org.ir/
• http://www.amar.org.ir/
• http://www.tct.ir/
منابع:
• موحدی مسعود،موانع و مشکلات فرهنگی استقرار تجارت الکترونیک در ایران،همایش نقش فناوری اطلاعات در اشتغال
• مژدهی ناهید،مهربان امیر رضا،بررسی ابعاد و تاثیر زیر ساخت فرهنگی بر گسترش تجارت الکترونیکی در ایران
• پاریاب سید حسین،حاجی علی اکبري جلال، امینی لاري منصور، زیر ساختهاي لازم براي استقرار و توسعه تجارت الکترونیکی در ایران
با تکیه بر فرهنگ،چهارمین همایش ملی تجارت الکترونیک
30