Türk Tiyatrosunda Empati

1. Nurtaç Ergün Atbaşı
ÇAĞDAŞ TÜRK TİYATROSUNDA
EMPATİ

2. ÇAĞDAŞ TÜRK TİYATROSUNDA EMPATİ
Nurtaç Ergün Atbaşı
Yayın No.: 999
ISBN: 978-625-433-370-5
E-ISBN: 978-625-433-371-2
Basım Sayısı: 1. Basım, Mart 2022
© Copyright 2022, NOBEL BİLİMSEL ESERLER SERTİFİKA NO.: 20779
Bu baskının bütün hakları Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Yayınevinin yazılı izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da
fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz.
Nobel Yayın Grubu, 1984 yılından itibaren ulusal ve 2011 yılından itibaren ise uluslararası düzeyde düzenli olarak
faaliyet yürütmekte ve yayınladığı kitaplar, ulusal ve uluslararası düzeydeki yükseköğretim kurumları
kataloglarında yer almaktadır.
“NOBEL BİLİMSEL ESERLER” bir Nobel Akademik Yayıncılık markasıdır.
Genel Yayın Yönetmeni: Nevzat Argun -nargun@nobelyayin.com-
Genel Yayın Koordinatörü: Gülfem Dursun -gulfem@nobelyayin.com-
Alan Editörü: Sadık Küçükakman -sadik@nobelyayin.com
Sayfa Tasarım: Dicle Korkmaz -dicle@nobelyayin.com-
Redaksiyon: Sergen Öz -sergen@nobelyayin.com-
Kapak Tasarım: Mervin Selda Adal -mervin@nobelyayin.com-
Görsel Tasarım Uzmanı: Mehtap Yürümez -mehtap@nobelyayin.com-
Baskı Sorumlusu: Yavuz Şahin -yavuz@nobelyayin.com-
Kütüphane Bilgi Kartı
Albaşı, Nurtaç Ergün.
Çağdaş Türk Tiyatrosunda Empati / Nurtaç Ergün Atbaşı
1. Basım, XII + 145 s., 13,5x19,5 cm. Kaynakça var, dizin yok.
ISBN: 978-625-433-370-5
E-ISBN: 978-625-433-371-2
1. Einfühlung 2. Empati 3. Çağdaş Türk Tiyatrosu
Genel Dağıtım
ATLAS AKADEMİK BASIM YAYIN DAĞITIM TİC. LTD. ŞTİ.
Adres: Bahçekapı Mh. 2465 Sk. Oto Sanayi Sitesi No:7 Bodrum Kat, Şaşmaz/ANKARA
Telefon: +90 312 278 50 77 - Faks: 0 312 278 21 65 - Sipariş: siparis@nobelyayin.com-
E-Satış: www.nobelkitap.com - esatis@nobelkitap.com / www.atlaskitap.com - info@atlaskitap.com
Dağıtım ve Satış Noktaları: Alfa Basım Dağıtım, Arasta, Arkadaş Kitabevi, D&R Mağazaları, Dost Dağıtım,
Ekip Dağıtım, Kida Dağıtım, Kitapsan, Nezih Kitabevleri, Pandora, Prefix, Remzi Kitabevleri
Baskı ve Cilt
Sarıyıldız Ofset Amb. Kağ. Paz. San. ve Tic. Ltd Sertifika No.: 23593
İvedik Ağaç İşleri San. Sit. 1354. Cad. 1358. Sok. No.: 31 Ostim / ANKARA

3. Dr. Nurtaç Ergün Atbaşı
Ankara’da doğdu. Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı
Bölümünde lisans ve lisansüstü eğitimini tamamladı. 2010-
2016 yılları arasında bu bölümde araştırma görevlisi olarak
çalıştı. 2019’dan beri Hacettepe Üniversitesi Çağdaş Türk Leh-
çeleri ve Edebiyatları Bölümünde öğretim üyesi olarak görev
yapmaktadır.
iii

5. Disiplinler arasındaki kırılma hatlarını
aşarken elbette yanlış veya haksız yorumlamalara
düşme tehlikesine maruz kalınır ama aynı
zamanda önemli keşifler yapma şansı da denenmiş olur!
Jean-Pierre Changeux
v

7. İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ ............................................................................................................ ix
Giriş .................................................................................................................. 1
I. Bölüm
Einfühlung Düşüncesi ve Kuramı ........................................................... 5
1.1. Einfühlung’un Tarihi ve Gelişimi ................................................................7
II. Bölüm
Empatinin Bugünü.....................................................................................19
2.1. Empati Kuramının Bileşenleri................................................................... 20
2.2. Bilişsel Empati..................................................................................................... 28
2.3. Duygusal Empati................................................................................................ 30
2.4. Empati ile İlintili Diğer Kavramlar............................................................. 31
2.5. Aşamalı Empati Sınıflaması........................................................................... 36
2.6. Kişiler Arası İletişimin Empati ile Bağı.................................................... 39
III. Bölüm
Yazınsal Metinlerin Anlamlandırılmasında Empatinin
Rolü ................................................................................................................45
IV. Bölüm
Tiyatro Oyunlarına Empatik Bakış ......................................................59
4.1. İletişimsizlikten İletişime Giden Süreçte Çözülen Kördüğüm:
Mikado’nun Çöpleri........................................................................................ 59
4.1.1. Karşılaşma: Konuşarak ama Dinlemeden
Devam Etmek Mümkün mü? ........................................................ 63
vii

8. 4.1.2. Empatik Sürecin İyileşme Adımları: Birbirini Dinleyen
İki Anlatıcı............................................................................................. 70
4.1.3. Kördüğümün Çözümü: Oyunu Kim Kazandı? ........................ 74
4.2. Empatinin İzinde Sosyal Çevreyi Okumak: Fazilet Eczanesi....... 78
4.2.1. Okurun Eserle Kuracağı Empatiyi Sağlayan
Gerçekçilik ............................................................................................ 85
4.2.2. Birey, Aile, Toplum Üçgeninde Empatinin
Görünümü............................................................................................. 92
4.3. Bireyin Merhameti Toplumu Kurtarmaya Yeter mi?:
Çatıdaki Çatlak................................................................................................101
4.3.1. Merhametin Çözdüğü/Çözemediği Sorunlar .......................106
4.4. Tarihsel Empatiyi Tarihî Tiyatro Odağında Deneyimlemek:
IV. Murat............................................................................................................119
4.4.1.Tarihî Bir Kişiliği Empati Kurarak Anlamak..........................124
SONUÇ ......................................................................................................... 133
KAYNAKLAR.............................................................................................. 139
viii