2. Կենսագրությունը
Մուշեղ Գալշոյանը (1933 – 1980) ծնվել է ու
մեծացել Թալինի շրջանում, բայց նրա մեջ մինչև կյանքի
վերջը շատ ուժեղ մնաց սասունցի լինելու
գիտակցությունըֈ Նրա ծնողները սասունցի
փախստականներ էին, որոնք Արևելյան
Հայաստան հասնելով՝ բնակության վայր ընտրեցին
Թալինըֈ Հայրը կորցրել էր առաջին ընտանիքը
կոտորածների ժամանակֈ
3. Գալշոյանը կարծես ներծծել էր իր մեջ Սասնա երկրին
վերաբերող բոլոր հուշերն ու տեղեկությունները, և
հետագայում, երբ սկսեց գրել ջարդից վերապրած
սասունցիների մասին, թվում էր, թե նա ինքը եղել էր
նրանց հետ Սասնա լեռներում, ապրել նրանց խաղաղ
կյանքը, ջարդի ու տեղահանության մղձավանջըֈ
Գալշոյանը լավ պատմող էր, հետպատերազմյան հայ
արձակի լավագույն պատմողներից մեկըֈ Սուր
դիտողականությամբ, չափի նուրբ զգացումով, նա
պատմում էր իր հերոսների մասին, առանց պաթոսի,
առանց մանրամասն նկարագրությունների, բայց
ստեղծում էր գունեղ, տեսանելի կերպարներֈ
4. Սովորել է Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտում,
աշխատել մասնագիտությամբ, ապա դարձել
լրագրողֈ «Ավանգարդ» թերթում և «Գարուն» ամսագրում
աշխատած տարիներին, լրագրական հոդվածներին
զուգընթաց, գրեց իր առաջին վիպակը՝ «Ձորի Միրոն»,
որը նրան բերեց հասուն գրողի համարումֈ Ձորի Միրոն
սասունցի փախստական է, ով կորցրել է ընտանիքը,
բոլորի հետ հասել Թալին և տուն կառուցելֈ Բայց նրա
կառուցած տունը նայում է գյուղի հակառակ կողմը:
5. Մուշեղ Գալշոյանը մահացավ 1980-ին, Կաթնաղբյուր
գյուղում, հրացանի պատահական կրակոցից, հայրենի
դաշտումֈ Այդ կրակոցը շատ նման էր այն կրակոցին, որից
սպանվեց իր հերոսներից մեկը՝ հովիվ Առաքելըֈ Ինչպես
Առաքելին, այնպես էլ Գալշոյանին հանգիստ չէր
տալիս ֆիդայիների՝ իր այնքան սիրած
ազատամարտիկների հիշատակը, և հրացանի այդ
պատահական կրակոցների մեջ անպայման կյանքն ինքը
խորհրդանշական իմաստ է դնում՝ ընդգծելով Գալշոյանի
ու հերոսի հավատարմությունը, կապը ֆիդայական
ավանդներինֈ
