2. Dziobak
Dziobak (Ornithorhynchus) – rodzaj ssaka z rodziny dziobakowatych
(Ornithorhynchidae). Obejmuje jeden gatunek: dziobak australijski. Jeden z
dwóch gatunków ssaków które składają jaja.
3. Wstęp
Gatunek wykazuje pojedynczy okres rozrodczy pomiędzy czerwcem i
październikiem. Poszczególne populacje wykazują w tym względzie niewielkie
różnice. Historyczne obserwacje, badania metodą wielokrotnych złowień oraz
wstępne badania genetyki populacji wskazują na możliwość istnienia w
populacji zarówno stałych, jak i migrujących członków i sugeruje poligyniczny
system reprodukcji. Samice zdają się osiągać dojrzałość płciową w drugim roku
życia, jednak rozmnażają się począwszy od trzeciego roku życia. W rozrodzie
uczestniczą jeszcze zwierzęta starsze, niż dziewięcioletnie, w przypadku samic
nawet jedenastoletnie. Nie rozmnażają się jednak co roku.
4. Dziobak stosuje strategię K. Samica składa 1–3 bądź 2–4 (zwykle dwa) małe,
skórzaste jaja przywodzące na myśl gadzie. Ich średnica wynosi około 11 mm.
Są bardziej zaokrąglone od jaj ptasich. Rozwijają się w macicy przez około
21–28 dni, a tylko przez 10–11 dni na zewnątrz organizmu matki. Kontrastuje to
ze sposobem rozrodu ptaków – np. u kury jajo spędza 1 dzień w drogach
rodnych nioski i 21 dni w środowisku zewnętrznym. Po złożeniu jaj samica owija
się wokół nich. Czas inkubacji dzieli się na 3 fazy. W pierwszej embrion nie
posiada jeszcze funkcjonujących narządów i korzysta z zasobów
zgromadzonych w pęcherzyku żółtkowym, absorbując żółtko. Podczas drugiej
rozwijają się palce, a w ostatniej pojawia się ząb jajowy.
5. bibliografia
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa:
Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
T. R. Grant, M. Griffiths and R. M. C. Leckie. Aspects of Lactation in the Platypus, Ornithorhynchus anatinus (Monotremata), in Waters of Eastern New South
Wales. „Australian Journal of Zoology”. 31 (6), s. 881–889, 1983. 1983. DOI: 10.1071/ZO9830881 (ang.).
R. L. Hughes and L. S. Hall. Early development and embryology of the platypus. „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”. 353
(1372), s. 1101–1114, 1998-07-29. The Royal Society. DOI: 10.1098/rstb.1998.0269. PMID: 9720108 (ang.).
Wesley C. Warren, LaDeana W. Hillier, Jennifer A. M. Graves, Ewan Birney, Chris P. Ponting, Frank Grützner, Katherine Belov, Webb Miller, Laura Clarke,. Genome
analysis of the platypus reveals unique signatures of evolution. „Nature”. 453 (7192), s. 175–183, 2008-05-08. DOI: 10.1038/nature06936. PMID: 18464734.
