ინგლისი როგორც საზღვაო სახელმწიფო

2.  უძველეს პერიოდში პალეოლითისა და მეზოლითის ხანაში, არ იყო
ნავის ან გემის აუცილებლობა. რადგან ადამიანი მომპოვებლურ
საქმიანობას ეწეოდა. საზოგადოების განვითარებასთან ერთად წარმოიქმნა
ნავების აუცილებლობაც მდინარეებზე და ზღვებზე გადასაადგილებლად .
რადგან ადამიანები განვითარების ახალ ეტაპზე გადავიდნენ. მაშინ ისინი
უკვე თავისით აწარმოებდნენ პროდუქტს. და შემდეგ ცვლიდნენ
ერთმანეთში სწორედ მაშინ დაიბადა ვაჭრობა. როდესაც ადამიანებს აღარ
აკმაყოფილებდათ საზღვრები და ქვეყნის პროდუქტი. სხვადასხვა
ქვეყნებში დაიწყეს გადასვლა ზღვით. მაშინ გაჩნდა ნავის პირველი
მოდელებიც.
 პირველი ნავები პატარა და მსუბუქი იყო, კალათის ფორმა ჰქონდა,იყო
ოვალურიც და გრძელი ნავებიც.ისინი მეტად მსუბუქი იყო რაც სისწრაფეს
მატებდა მათ. თუმცა დაუხვეწავი და გაუნვითარებელი იყო ხშირად
ტრიალდებოდა ქარბუქის დროს, არ იყო უსაფრთხო. თუმცა
პროდუქტების გადასატანად გამოდგებოდა მასში ძირითადად 2-3
მგზავრი ჯდებოდა.

3.  1992 წელს ნავის პირველი
ნიმუშები აღმოაჩინეს. ეს ნავი
ბრინჯაოს ხანაშია აგებული. 9.5
მეტრის სიგრძე და 2.3 მეტრის
სიგანე აქვს. მას 9.3 კილომეტრის
გავლა შეეძლო საათში. იგი
იმდროისთვის იდეალური იყო
სავაჭროდ. ჰქონდა აფრები,
მაგრამ ძირითადად მენიჩბეების
ხარჯზე ცურავდა.

4.  უძველეს ხანაში გემებს ძირითადად სავაჭროდ იყენებდნენ.
ინგლისელები მონებს,მარცვლეულს,ზეთისხილს და სხვადასხვა
პროდუქტს ეზიდებოდნენ აფრიკიდან,რომიდან და სხვადასხვა
ევროპული ქვეყნებიდან. ძ.ვ.წ პირველ ათასწლეულში შეიქმნა გემების
საბრძოლოდ აგების აუცილებლობაც. რადგან ირლანდიელებმა
მოინდომეს ინგლისის ჩრდილოეთ არხის ხელში ჩაგდება. ამ ყველაფრის
გაკეთება კი გემების გარეშე შეუძლებელი იყო, რადგან არხი ფაქტიურად
მიუდგომელი ადგილია. მაშინ შეიქმნა პირველი საბრძოლო გემები,
მაღალი სათვალთვალო ანძებით. ასევე არხის აღმოსავლეთ და დასავლეთ
სანაპიროებზე პორტები შეიქმნა გემების დასასვენებლად და არხის
დასაცავად.

6. საზღვაო ბრძოლები
 მე-9 საუკუნეში ინგლისს
ვიკინგებმა შეუტიეს. მეფე
ალფრედმა ფლოტი გამოიყვანა მათ
წინააღმდეგ. მაგრამ ვიკინგების
გემები ბევრად მსუბუქი, სწრაფი და
გამძლე იყო. მეფე ალფრედმა მწარე
გამოცდილება მიიღო ამ ბრძოლით,
ფლოტის დიდი ნაწილი ვიკინგებს
შეეწირა. რადგან ვიკინგების გემები
“კლინკერის” მეთოდით იყო
ნაშენები.ეს მეთოდი გრძელი
გემების აგებას ითვალისწინებს.
ქარში აფრას იყენებდნენ ხოლო
კარგ ამინდში ნიჩბები დიდ
სისწფარეს მატებდათ. ასევე გემები
რადგან გრძელი და წვრილი იყო
კარგი იყო მანევრირებისვის. ისინი
ადვილად გადიოდნენ გემებს შუა
და ანადგურებდნენ მათ.

7. 1066 წელს ინგლისს
ნორვეგიამ შეუტია.
ეს იყო პირველი
მსხვილმაშტაბიანი
ბრძოლა
ინგლისისთვის.
რომელშიც 300-500 გემი
მონაწილეობდა .
ინგლისი გემებს უკვე
“კლინკერის” მეთოდით
აშენებდა რაც მას დიდ
უპირატესობას
აძლევდა. ამ პერიოდში
გაიზარდა გემის ზომაც
უკვე 4-5 იალქნიან
გემებს აგებდნენ.
აღმოჩენილია 27
მეტრიანი გემის
ნიმუშიც.

8.  მე-15 საუკუნეში ინგლისურმა გემებმა მთელი მსოფლიოს მასშტაბით
დაიწყეს მოგზაურობა. 1480 წელს გემმა “ბრისტოლმა” “ნიუფაუნდლენდი”
აღმოაჩინა. ამ გემმა მოგზაურობა განაგრძო ზოგიერი ლეგენდის თანახმად
ბრისტოლმა ამერიკას კოლუმბზე ადრე მიაღწია, და სახელი ამერიკაც
“ბრისტოლის” კაპიტნის რიჩარდ ამერიკე-დან მოდის.თუმცა ეს მხოლოდ
ერთერთი თეორიაა. 1498 წელს ბრისტოლი უგზო-უკვლოდ დაიკარგა.
 1553 წელს ინგლისელებს ჰქონდათ მცდელობა აღმოეჩინათ
ალტერნატიული გზა ჩინეთისკენ ზღვის გავლით, თუმცა ეს მცდელობა
წარუმატებელი აღმოჩნდა.
 1585 წელს ინგლისელებმა კოლონია დააარსეს ამერიკაში.ის ახლა
ჩრდილოეთ კაროლინას სახელწოდებთაა ცნობილი.
 მართალია რომ ინგლისელებს არ ჰქონიათ დიდი მიღწევები ახალი
მიწების აღმოჩენაში თუმცა: ამ ყველაფრის შედეგად რამოდენიმე სავაჭრო
ლიგა, კომპანიები ჰუდსონი და ბეი,რამოდენიმე პორტი უცხოურ და
საკუთარ ქვეყანაში და ა.შ. დაიხვეწა გემთმშენებლობაც და გაჩნდა ახალი
იდეებიც.

9. 1578 წელს ვილიან
ბერნიმ დააპროექტა
პირველი წყალქვეშა
ნავის მოდელი თუმცა
ნავით გადაადგილება
შეუძლებელი იყო.
მასში წყალი შედიოდა
და მეზღვაურები
იძულებულნი იყვნნენ
ნიბებისთვის მოესვათ
წინსვლისთვის. თანაც
ნავის ნაწილი მაინც
ზევით იყო.

10. მეჩვიდმეტე საუკუნე
 სწორედ მე-17 საუკუნეა ინგლისისთვის გემთმშენებლობისთვის
წინსვლის საუკუნე.
 1607 წელს დაარსდა ამერიკაში პირველი დიდი ინგლისური კოლონია და
მას ჯეიმსთაუნი ეწოდა.ამერიკის კოლონიებსა და ინგლისს შორის
მჭირდო კავშირი დამყარდა.სოფლის მეორნეობისთვის ხელსაყრელი იყო
მე-17 საუკუნე რადგან ამერიკიდან შემოვიდა: კაუჩუკი,
კარტოფილი,თამბაქო და სხვა.
 ასევე განვითარდნენ გემებიც. გაიზარდა იალქნების რაოდენობა რაც
ნაკლებ ადამიანურ ძალას საჭიროებდა. გაიზარდა გემების წყალწყვის
დონეც და დიდი გემებიდან საერთოდ მოაშორეს ნიჩბები. მგზავრობა
ბევრად უსაფრთხო გახდა. ვაჭრობისათვის გემებს შეეძლოთ დიდ გზაზე
წასვლა. ინდოეთიდან სანელებლების ჩამოტანა მათ თითქმის 200%-იან
მოგებას აძლევდა.
 თუმცა გაჩნდა ახალი პრობლემა. მეკობრეებმა დაიწყეს თარეში
ამერიკის,ინგლისის, და ევროპის ქვეყნების ნაპირებთან.

11.  მეკობრეობა ფაქტიურად საზღვაო
ნაოსნობის გაჩენის დღიდან არსებობს.თუმცა
როგორც კი გემთმშენებლობა განვითარდა და
დაიხვეწა გაძლიერდნენ და გათამამდნენ
მეკობრეებიც. მე-17 საუკუნეში მეკობრეები
თითქმის ყოველ მესამე გემს აყაჩაღებდნენ
.მეკობრეები ძირითადად კარიბის ზღვაში და
ჩრდილოთ აფრიკის ზღვებში
ბინადრობდნენ.
 დედოფალმა ელისაბედმა გასცა
მეკობრეების განადგურების ბრძანება, და
ფლოტი გაგზავნა მათ დასახოცად თუმცა,
მეკობრეები ცალკ-ცალკე მოქმედებდნენ და
ძნელი იყო მათ გამოჭერა.

12. გემების შეიარაღება
 მეკობრეებისგან თავის დასაცავად
საჭირო გახდა გემების შეიარაღება.
 მას შემდეგ რაც დენთი
გამოიგონეს გემები ჯერ თოფებით
ხოლო შემდეგ ზარბაზნებით
შეიარაღდა. მე-17 საუკუნეში
გემების უმეტესობაზე რომლებიც
შორეულ ი ადგილებისკენ
მიდიოდნენ აუცილებლად იყო
ზარბაზნები. ზოგი გემი დაცვით
დადიოდა.ასეთ გემებს მეკობრეები
არ ესხმოდნენ თავს.
 თუმცა ზარბაზნები მეკობრეებმაც
მალე აითვისეს და ახალი
თავისტკივილი გახადეს ინგლისის
მთავრობისთვის.

13. მერი როუსი მე-16 საუკუნის
ერთერთი საუკეთესო გემია.
იგი ჰენრიVIII-ის მეფობის
დროს აშენდა .იგი სამეფო
გემი იყო.იგი აღწურვილი
იყო ბრინჯაოს ზარბაზნებით,
ხოლო მისი ანძები და
კორპუსი მოოქროვილი იყო.
იმ პერიოდში ეს გემი
ერთერთი ყველაზე დაცული
და დიდი იყო, მასზე მთელი
ჯარი ეტეოდა.მის ასაგებად
600 დიდი მუხა მოჭრეს.
ჰენრიმ გემს მერი თავისი დის
საპატივცემულოდ დაარქვა.
ეს გემი ციხის სტილში
აშენდა:იყო მაღალი და
მიუწვდომელი.

15. მერი როუსის ნარჩენები

16.  ალბათ ეს კატასტროფა ბევრი
თქვენთაგანისთვისაა ცნობილი.
 ტიტანიკი ინგლისიდან ნიუ-
იორკში მიემგზავრებოდა. ტიტანიკის
პირველი გასვლიდან ოთხი დღის
შემდეგ, 1912 წლის 14 აპრილს,
შუაღამემდე, ტიტანიკი აისბერგს
შეეჯახა. 1912 წლის 15 აპრილის
დილით გემი ჩაიძირა, შეჯახებიდან 2
საათისა და 40 წუთის შემდეგ.
ჩაძირვამ 1,517 ადამიანის დაღუპვა
გამოიწვია (სულ 2,223 მგზავრი), რაც
ტიტანიკის კატასტროფას ერთ-ერთ
უდიდესს ხდის საზღვაო ისტორიაში.
დიდი მსხვერპლი ნაწილობრივ იმით
იყო განპირობებული, რომ გემზე
საკმარისი რაოდენობის ნავი არ იყო.
ნავების რაოდენობა სულ 1.178
ადამიანზე იყო გათვლილი.

17.  ჰორაციო ნელსონი დაიბადა ინგლისში,
ღვთსიმსახურის ოჯახში. ნელსონს ზღვის
ავადმყოფობა აღმოაჩნდა, იმდენად ძლიერი
იყო მისი სიყვარული ზღვაოსნობისადმი,
რომ უკვე 12 წლის ასაკიდან დაიწყო ფლოტში
სამსახური. იგი არაჩვეულებრივი
გამბედაობითა და ნიჭით,
შრომისუნარიანობითა და ალღოთი
გამოირჩეოდა, ამიტომ სწრაფად
დაწინაურდა.
 1793 წელს ინგლისსა და საფრანგეთს შორის
დაწყებული ხანგძლივი ომის დროს
ნელსონის მიერ ჩატარებული საზღვაო
ოპერაციები სამხედრო ხელოვნების
კლასიკურ ნიმუშებადაა მიჩნეული.
საფრანგეთისა და მისი მოკავშირეების
წინააღმდეგ წარმოებულ ბრძოლებში
ნელსონმა ჯერ თვალი, შემდეგ კი მარჯვენა
ხელი დაკარგა.

18.  დანიის ნაპირებთან გამართული საზღვაო
ბრძოლის დროს მას ოფიცრებმა შეატყობინეს, რომ
მისი გაბედულებით შეცბუნებული ინგლისის
გაერთიანებული ესკადრის ხელმძღვანელობა
საზღვაო ნიშნებით (დროშის ფიალით) უბრძანებს
შეწყვიტოს ბრძოლა და გემები ღია ზღვაში
გაიყვანოს. წარმატებაში დარწმუნებულმა
ნელსონმა ჭოგრი ამოგდებული თვალის ბუდესთან
მიიტანა, მეორე თვალი მოხუჭა და განაცხადა – ვერ
ვხედავ, თუ მანიშნებენ რამესო. მან ბრძოლა
განაგრძო, საომარი ოპერაცია ინგლისელთა
ბრწყინვალე გამარჯვენით დამთავრდა.
 1805 წელს ტრაფალგართან საზღვაო ბრძოლაში
ნელსონმა გაანადგურა საფრანგეთის ხმელთაშუა
ზღვის ესკადრა და ესპანეთის ფლოტი. ამ
ბრძოლაში იგი დაიღუპა კიდეც. მასზე გლოვის
ნიშნად ინგლისელმა მეზღვაურებმა ქუდებზე შავი
ზონარები დაიმაგრეს. ამის შემდეგ ეს ორი ზონარი
სამუდამოდ იქცა მეზღვაურთა ქუდების
აუცილებელ ატრიბუტად. გემი "ვიქტორი",
რომელზედაც იმყოფებოდა ნელსონი
ტრაფალგართან ბრძოლის დროს, ინახება
ინგლისში, როგორც ეროვნული რელიკვია.
ლონდონში ტრაფალგარის მოედანზე აღმართულ
მაღალ სვეტზე დადგმულია ნელსონის ძეგლი,
რომელიც ზღვას გაჰყურებს.

19.  თომას არნოლდი ინგლისელი
კაპიტანი იყო. იგი მე-18 მე-19
საუკუნეებში მოღვაწეობდა.
 ინგლისში მას დიდი პატივს სცემენ
ძეგლიც კი აქვთ დადგმული, ხოლო
მისი სახელობის ეკლესია დღესაც
ფუნქციონირებს ინგლისში.
 იგი ბავშვობიდან მეზღვაური იყო
ზღვის სიყვარულმა იგი კაპიტნად
აქცია. ხოლო 1718 წლის ბრძოლაში
იგი ლეიტენანტი იყო და თავი
ისახელა. ამ ბრძლაში იგი დაიჭრა
თუმცა მაინც განაგრძო ბრძოლა და
გამარჯვება მოუტანა.

20.  დღესდღეობით ბრიტანეთი
ერთერთი მოწინავე ქვეყანაა
გეთმშენებლობით. ბრიტანეთმა
დაიწყო სტელსის ტიპის გემების
მშენებლობაც, რომელსაც რადარი
ვერ აფიქსირებს.
 სურათზე ერთერთ საუკეთესო
გემს ხედავთ მას “Type 23 frigate“
ეწოდება.
 იგი შეიარაღბულია:
ანტისარაკეტო ,ანტიწყალქვეშა
და ა.შ ნაღმებით. მისი წონა 4900
ტონაა ბრიტანეთს ასეთი სულ 16
ყავს. ამ გემის ღირებულება
135.449 მილიონი ფუნტია.

21.  სურათზე სტელსის ტიპის გემს
ხედავთ რომელიც ერთერთი
ყველაზე თანამედროვე საბრძოლო
გემია მსოფლიოში. იგი ინგლისის
შეიარაღებაში მრავლადაა. ამ გემის
უპირატესობა ის არის რომ მას
რადარი ვერ აფიქსირებს.იგი
გამორჩეული დიზაინითაც. ასევე
ნებისმიერი სამიზნის აფეთქება
შეუძლია 400 კილომეტრზე.მას
“გაბედულ გემს” უწოდებენ რადგან
ერთერთი დაცული და უსაფრთხო
გემია მსოფლიოში. მის
არტილერიაში შედის
ანტისარაკეტო და ანტიწყალქვეშა
 რაკეტებიც.მიუხედავად იმისა რომ
მას ვერ აფიქსირებენ სტელსის
ტიპის გემების უმეტესობა მცირე
რადარითაცაა აღჭურვილი და
თვითონ არაფერი გამოეპარება
ზღვაზე თუნდაც უმნიშვნელო.

22.  ინგლისს ისევე როგორც სამხედრო
ისე სამოქალაო
გემთმშენებლობაშიც აქვს
წარმატება. ინგლისური იახტები და
სამგზავრო კრუიზები მთელი
მსოფლიოს მასშტაბით მოძრაობენ,
გემს რომელსაც სურათზე ხედავთ
სპეციალურად დედოფალი
ელისაბედისათვისაა შექმნილი
უნიკალური ექსკლუზიური
დიზაინით, საერთაშორისო დონის
დაცვის სისტემით, დახურული
საცურაო აუზით და გოლფის
სათამაშოდ გამოყოფილი
ტერიტორიითაც კი.
 ეს გემი პირველად 1982 წელს ააგეს
შემდეგ რამოდენიმეჯერ განიცადე
რრეკონსტრუქცია და
მოდერნიზაცია უკანასკნელად იგი
2007 წელს განაახლეს. სწორედ მაშინ
ჩაამონტაჟეს თანამედროვე
ტექნიკის საოცრებანი ამ გემში.

23.  დედოფალი ელისაბედის ფლოტში კიდევ 10-მდე გემი იახტა თუ
ტრანზიტი შედის. მის ფლოტში თქვენ შეგიძლიათ აღმოაჩინოთ როგორც
პატარა იახტები ისე გიგანტური 700 მეტრიანი გემები.

24.  გემების უმეტესობას ნახევარ საუკუნოვანი ისტორია აქვს რადგან
ინგლისში საკმაოდ კარგი ხარისხის გემებს ამზადებენ და ათწლეულების
გასვლის შემდეგ გემები მხოლოდ რესტავრაციას და მოდერნიზაციას
საჭიროებენ.
 ასევე დედოფალ ელისაბედის იახტები შიგნიდანაც მდიდრულადაა
მოწყობილი მარმარილო და ოქრო მათთვის ჩვეულებრივი
ცემენტისმაგრვარი მასალაა.

26.  ალბათ ყველას გაგიგონიათ ან გინახავთ ფილმი კარიბის ზღვის მეკობრეები.მის სცენარს
სწორედ ეს ისტორია უდევს საფუძვლად.
 გემს რომელსაც ჰოლანდიელი კაპიტანი მართავდა გეზი სამხრეთ აფრიკაში მდებარე
კეთილი იმედის კონცხისკენ ეჭირა გემი ჯერ კონცხს არ იყო მიახლოებული, რომ
მოულოდნელად ზღვაზე ქარიშხალი ამოვარდაეკიპაჟმა კაპიტანს თხოვა რომ ქარიშხლის
ჩადგომამდე ნაპირზე მოეცადათ თუმცა კაპიტანმა მათი თხოვნა არ შეისმინა და დაიჯინა
რო მ კონცხამდე მიეღწიათ თუნდაც სიკვდილის ფასად. გემისა ბედით შეშფოთებულმა
მეზღვაურებმა, კაპიტნის განიარაღება გადაწყვიტეს და მის წინააღმდეგ შეთქმულება
მოაწყვეს, თუმცა დეკენმა შეთქმულება გამოამჟღავნა და ორგანიზატორი ზვიგენებს
ჩაუგდო.
 ლეგენდის თანახმად ასეთმა საქციელმა ღმერთი განარისხა და ჰოლანდიელის კაპიტანი
დასაჯა სამუდამოდ ზღვაში ყოფნით, ხოლო ეკიპაჟი ნახევრად ჩონჩხებად აქცია.

27.  გემთან შეხვედრა სიკვდილის
მომასწავებელი იყო ოდითგანვე.
 აღსანიშნავია, რომ მფრინავ
ჰოლანდიელს, იმავე გემ-
მოჩვენებას, კინაღამ ინგლისის
სამეფო ოჯახის ერთ-ერთი
წარმომადგენელი გადაეყარა.
1881 წლის 11 ივნისს, ბრიტანული
გემი “ვაკხანკა”, რომლის
ბორტზეც ნორჩი პრინცი,
ახალბედა კურსანი მეზღვაურის
რანგში იმყოფებოდა, გემ-
მოჩვენებას გადაეყარა, მაგრამ
განგების ნებით, პრინცს ჯერ
კიდევ მრავალი წლის სიცოცხლე
და მეფე გეორგ მეხუთედ
კურთხევა ეწერა, ხოლო
მეზღვაურს, რომელიც იმ
საბედისწერო დღეს შემოვლაზე
იმყოფებოდა, არ გაუმართლა:
 იგი მოულოდნელად ანძიდან
ჩამოვარდა და გემბანზე
სასიკვდილოდ დაენარცხა.