ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहायचे | How to Stay Safe Online In Marathi जसजसे आपले जीवन अधिकाधिक ऑनलाइन झाले आहे, सायबरसुरक्षा | CyberSecurity पूर्वीपेक्षा अधिक महत्त्वाची झाली आहे. संवेदनशील माहिती चोरण्याचा प्रयत्न करणार्‍या हॅकर्सपासून ते आमची ओळख चोरण्याचा प्रयत्न करणार्‍या चोरांपर्यंत, इंटरनेट हे एक धोकादायक ठिकाण असू शकते. तथापि, योग्य साधने आणि पद्धतींसह, ऑनलाइन सुरक्षित राहणे शक्य आहे. या मार्गदर्शकामध्ये, आम्ही सायबरसुरक्षेच्या मूलभूत गोष्टींचा शोध घेऊ आणि ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहावे| Stay Safe Online यासाठी नवशिक्यांसाठी Tips देऊ. धडा 1: सायबरसुरक्षा समजून घेणे | Understand Cybersecurity In Marathi ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहायचे हे समजून घेण्यासाठी, सर्वप्रथम सायबर सुरक्षा म्हणजे काय हे समजून घेणे आवश्यक आहे. सायबरसुरक्षा म्हणजे संगणक, सर्व्हर, मोबाईल उपकरणे, इलेक्ट्रॉनिक प्रणाली, नेटवर्क्स आणि डेटाचे डिजिटल हल्ल्यांपासून संरक्षण करण्याच्या सरावाचा संदर्भ. सायबरसुरक्षा महत्त्वाची आहे कारण सायबर हल्ल्यांचे | Cyber Attack गंभीर परिणाम होऊ शकतात, ज्यात आर्थिक नुकसान, ओळख चोरी आणि प्रतिष्ठेचे नुकसान होऊ शकते. सायबर हल्ल्यांच्या सामान्य प्रकारांमध्ये हे समाविष्ट आहे: मालवेअर | Malware: मालवेअर हे असे सॉफ्टवेअर आहे जे संगणक, सर्व्हर किंवा नेटवर्कला हानी पोहोचवण्यासाठी किंवा शोषण करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. मालवेअरचा वापर संवेदनशील माहिती चोरण्यासाठी, संगणक नियंत्रित करण्यासाठी किंवा सिस्टमला नुकसान पोहोचवण्यासाठी केला जाऊ शकतो. फिशिंग | Phishing: फिशिंग हा Social Engineering हल्ल्याचा एक प्रकार आहे ज्यामध्ये हल्लेखोर लोकांना फसवण्याचा प्रयत्न करतात जसे की लॉगिन क्रेडेन्शियल्स किंवा क्रेडिट कार्ड माहिती. रॅन्समवेअर | Ransomware: रॅन्समवेअर हा मालवेअरचा एक प्रकार आहे जो पीडिताचा| Victim डेटा एन्क्रिप्ट करतो आणि डिक्रिप्शन कीच्या बदल्यात पैश्याची मागणी करतो. डिनायल-ऑफ-सर्व्हिस हल्ले | DDOS-Attack: डिनायल-ऑफ-सर्व्हिस हल्ले हे असे हल्ले आहेत ज्यात आक्रमणकर्ते | Attackers सर्व्हर किंवा नेटवर्कला ट्रॅफिकने भरून टाकतात आणि ती website वापरकर्त्यांसाठी अनुपलब्ध | Unavailable करतात. धडा 2: मजबूत पासवर्ड तयार करणे | Creating Strong Password In Marathi स्वतःचे ऑनलाइन संरक्षण करण्याचा सर्वात सोपा आणि प्रभावी मार्ग म्हणजे मजबूत पासवर्ड तयार करणे. मजबूत पासवर्ड हा असा आहे की ज्याचा इतरांना अंदाज लावणे किंवा क्रॅक करणे कठीण आहे. मजबूत पासवर्ड तयार करण्यासाठी, खालील टिपांचा विचार करा: | How To Create Strong Password अप्परकेस आणि लोअरकेस अक्षरे, संख्या आणि चिन्हे यांचे मिश्रण वापरा.(a-z,A-Z,0-9,%) शब्दकोशातील शब्द किंवा सामान्य वाक्ये वापरणे टाळा. प्रत्येक खात्यासाठी वेगळा पासवर्ड वापरा. मजबूत पासवर्ड संचयित करण्यासाठी आणि तयार करण्यासाठी पासवर्ड व्यवस्थापक |Password Manager वापरण्याचा विचार करा. धडा 3: सॉफ्टवेअर अपडेट ठेवणे | Keeping Software Update सायबरसुरक्षेचा आणखी एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे तुमचे सॉफ्टवेअर अपडेट ठेवणे. सॉफ्टवेअर अपडेट्समध्ये अनेकदा सिक्युरिटी पॅचेस समाविष्ट असतात जे ज्ञात भेद्यता संबोधित करतात. तुमचे सॉफ्टवेअर अद्ययावत असल्याची खात्री करण्यासाठी, खालील टिपांचा विचार करा: तुमच्या ऑपरेटिंग सिस्टम आणि सॉफ्टवेअर ऍप्लिकेशन्ससाठी स्वयंचलित अपडेट्स | Auto Update सक्षम करा. दुर्भावनायुक्त | Unwanted सॉफ्टवेअर शोधण्यासाठी आणि काढून टाकण्यासाठी अँटीव्हायरस

1. ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहायचे | How to
Stay Safe Online In Marathi
जसजसे आपले जीवन अधिकाधिक ऑनलाइन झाले आहे, सायबरसुरक्षा |
CyberSecurity पूर्वीपेक्षा अधिक महत्त्वाची झाली आहे. संवेदनशील माहिती चोरण्याचा
प्रयत्न करणार्‍
या हॅकर्सपासून ते आमची ओळख चोरण्याचा प्रयत्न करणार्‍
या चोरांपर्यंत,
इंटरनेट हे एक धोकादायक ठिकाण असू शकते. तथापि, योग्य साधने आणि पद्धतींसह,
ऑनलाइन सुरक्षित राहणे शक्य आहे. या मार्गदर्शकामध्ये, आम्ही सायबरसुरक्षेच्या
मूलभूत गोष्टींचा शोध घेऊ आणि ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहावे| Stay Safe Online
यासाठी नवशिक्यांसाठी Tips देऊ.
धडा 1: सायबरसुरक्षा समजून घेणे | Understand Cybersecurity In Marathi
ऑनलाइन सुरक्षित कसे राहायचे हे समजून घेण्यासाठी, सर्वप्रथम सायबर सुरक्षा म्हणजे
काय हे समजून घेणे आवश्यक आहे. सायबरसुरक्षा म्हणजे संगणक, सर्व्हर, मोबाईल
उपकरणे, इलेक्ट्रॉनिक प्रणाली, नेटवर्क्स आणि डेटाचे डिजिटल हल्ल्यांपासून संरक्षण
करण्याच्या सरावाचा संदर्भ. सायबरसुरक्षा महत्त्वाची आहे कारण सायबर हल्ल्यांचे |
Cyber Attack गंभीर परिणाम होऊ शकतात, ज्यात आर्थिक नुकसान, ओळख चोरी
आणि प्रतिष्ठेचे नुकसान होऊ शकते. सायबर हल्ल्यांच्या सामान्य प्रकारांमध्ये हे
समाविष्ट आहे:
मालवेअर | Malware: मालवेअर हे असे सॉफ्टवेअर आहे जे संगणक, सर्व्हर किं वा
नेटवर्क ला हानी पोहोचवण्यासाठी किं वा शोषण करण्यासाठी डिझाइन क
े लेले आहे.
मालवेअरचा वापर संवेदनशील माहिती चोरण्यासाठी, संगणक नियंत्रित करण्यासाठी
किं वा सिस्टमला नुकसान पोहोचवण्यासाठी क
े ला जाऊ शकतो.
फिशिंग | Phishing: फिशिंग हा Social Engineering हल्ल्याचा एक प्रकार आहे
ज्यामध्ये हल्लेखोर लोकांना फसवण्याचा प्रयत्न करतात जसे की लॉगिन क्र
े डेन्शियल्स
किं वा क्र
े डिट कार्ड माहिती.
रॅन्समवेअर | Ransomware: रॅन्समवेअर हा मालवेअरचा एक प्रकार आहे जो पीडिताचा|
Victim डेटा एन्क्रिप्ट करतो आणि डिक्रिप्शन कीच्या बदल्यात पैश्याची मागणी करतो.
डिनायल-ऑफ-सर्व्हिस हल्ले | DDOS-Attack: डिनायल-ऑफ-सर्व्हिस हल्ले हे असे हल्ले
आहेत ज्यात आक्रमणकर्ते | Attackers सर्व्हर किं वा नेटवर्क ला ट्रॅफिकने भरून टाकतात
आणि ती website वापरकर्त्यांसाठी अनुपलब्ध | Unavailable करतात.

2. धडा 2: मजबूत पासवर्ड तयार करणे | Creating Strong Password In Marathi
स्वतःचे ऑनलाइन संरक्षण करण्याचा सर्वात सोपा आणि प्रभावी मार्ग म्हणजे मजबूत
पासवर्ड तयार करणे. मजबूत पासवर्ड हा असा आहे की ज्याचा इतरांना अंदाज लावणे
किं वा क्र
ॅ क करणे कठीण आहे. मजबूत पासवर्ड तयार करण्यासाठी, खालील टिपांचा विचार
करा: | How To Create Strong Password
● अप्परक
े स आणि लोअरक
े स अक्षरे, संख्या आणि चिन्हे यांचे मिश्रण
वापरा.(a-z,A-Z,0-9,%)
● शब्दकोशातील शब्द किं वा सामान्य वाक्ये वापरणे टाळा.
● प्रत्येक खात्यासाठी वेगळा पासवर्ड वापरा.
● मजबूत पासवर्ड संचयित करण्यासाठी आणि तयार करण्यासाठी पासवर्ड
व्यवस्थापक |Password Manager वापरण्याचा विचार करा.
धडा 3: सॉफ्टवेअर अपडेट ठेवणे | Keeping Software Update
सायबरसुरक्षेचा आणखी एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे तुमचे सॉफ्टवेअर अपडेट ठेवणे.
सॉफ्टवेअर अपडेट्समध्ये अनेकदा सिक्युरिटी पॅचेस समाविष्ट असतात जे ज्ञात भेद्यता
संबोधित करतात. तुमचे सॉफ्टवेअर अद्ययावत असल्याची खात्री करण्यासाठी, खालील
टिपांचा विचार करा:
● तुमच्या ऑपरेटिंग सिस्टम आणि सॉफ्टवेअर ऍप्लिक
े शन्ससाठी स्वयंचलित
अपडेट्स | Auto Update सक्षम करा.
● दुर्भावनायुक्त | Unwanted सॉफ्टवेअर शोधण्यासाठी आणि काढून
टाकण्यासाठी अँटीव्हायरस आणि अँटी-मालवेअर सॉफ्टवेअर स्थापित करा.
● कालबाह्य सॉफ्टवेअर किं वा ऑपरेटिंग सिस्टम वापरणे टाळा.
धडा 4: सामाजिक अभियांत्रिकीबद्दल | Social Engineering जागरूक असणे | Being
Mindful of social engineering In Marathi
सामाजिक अभियांत्रिकी | Social Engineering ही एक कला आहे जी लोकांना
संवेदनशील माहिती देण्यासाठी किं वा ते सहसा करत नसलेल्या कृ ती करण्यासाठी
हाताळते. Social Engineering हल्ले शोधणे कठीण असू शकते, परंतु आपण स्वतःचे
संरक्षण करण्यासाठी काही गोष्टी करू शकता:
● फोन कॉल किं वा संवेदनशील माहिती विचारणाऱ्या संदेशांपासून सावध रहा.
● ज्या ऑफर सत्य असायला खूप चांगल्या वाटतात त्याबद्दल शंका घ्या.
● संवेदनशील माहिती विचारणाऱ्या व्यक्तीची ओळख नेहमी पडताळून पहा.

3. धडा 5: सार्वजनिक वाय-फाय सुरक्षितपणे वापरणे | Using Public WIFI safely In
Marathi
सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्क सोयीस्कर असू शकतात, परंतु ते धोकादायक देखील असू
शकतात. जेव्हा तुम्ही सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्क शी कनेक्ट करता, तेव्हा तुम्ही तुमची
संवेदनशील माहिती त्याच नेटवर्क वरील इतरांना दाखवता. सार्वजनिक वाय-फाय
सुरक्षितपणे वापरण्यासाठी, खालील टिपांचा विचार करा:
● सार्वजनिक वाय-फाय वापरताना बँकिं ग किं वा ईमेल सारख्या संवेदनशील
खात्यांमध्ये लॉग इन करणे टाळा.
● तुमचे इंटरनेट कनेक्शन एनक्रिप्ट करण्यासाठी आणि तुमचा डेटा संरक्षित
करण्यासाठी आभासी खाजगी नेटवर्क (VPN) वापरा.
● सार्वजनिक वाय-फाय वापरण्याऐवजी तुमचे मोबाइल डिव्हाइस हॉटस्पॉट
म्हणून वापरण्याचा विचार करा.
टिप्स:
● सोशल मीडिया आणि इतर ऑनलाइन खात्यांवर मजबूत गोपनीयता सेटिंग्ज
वापरा.
● ऑनलाइन वैयक्तिक माहिती ओव्हरशेअर करणे टाळा.
● लिंकवर क्लिक करताना किं वा अज्ञात स्त्रोतांकडून संलग्नक डाउनलोड
करताना सावधगिरी बाळगा.
● सुरक्षित ब्राउझर वापरा आणि खाजगी ब्राउझिंग मोड सक्षम करा.
धडा 6: तुमच्या डेटाचा बॅकअप घेणे | Backing Up Your Data In Marathi
शेवटी, सायबर हल्ला किं वा इतर डेटा गमावण्याच्या घटनेच्या बाबतीत नियमितपणे
आपल्या डेटाचा बॅकअप घेणे महत्वाचे आहे. तुमच्या डेटाचा बॅकअप घेण्यासाठी, खालील
टिपांचा विचार करा:
● तुमच्या डेटाचा बॅकअप घेण्यासाठी क्लाउड स्टोरेज सेवा किं वा बाह्य हार्ड
ड्राइव्ह वापरा.
● एकाधिक बॅकअप तयार करा आणि ते वेगवेगळ्या ठिकाणी संग्रहित करा.
● तुमचे बॅकअप व्यवस्थित काम करत आहेत याची खात्री करण्यासाठी
नियमितपणे तपासा.