SlideShare a Scribd company logo
1 of 5
Дохионы үүсгүүр
Цахилгаан хэлбэлзэл бий болгож хувьсах хүчдэл буюу дохио үүсгэдэг
төхөөрөмжийг дохионы үүсгүүр- генератор (oscillator) гэж нэрлэдэг. Дохионы
үүсгүүрийн гаргаж буй дохио хугацаанаас хамаарч үелэн давтагдах чанартай
байдаг.
Дохионы үүсгүүрийг хэлбэлзэл бий болгож байгаа арга замаар нь:
1.Гэдрэг холбооны
2.Резонансын
3.Релексацийн гэж ангилдаг
Гэдрэг холбооны үүсгүүр нь өсгөгчид эерэг гэдрэг холбооны тусламжтайгаар
гармоник
хэлбэлзэл үүсгэх зарчмаар ажилладаг бол Резонансын үүсгүүр нь LC
хэлбэлзлийн хүрээнд резонансын хэлбэлзэл үүсгэх зарчмаар ажиллана.Харин
кондексаторын цэнэглэгдэх ,цэнэг алдах үйл ажиллагаан дээр тулгуурлаж
ажилладаг дохионы үүсгүүрийг
Релексацийн дохионы үүсгүүр гэж нэрлэдэг.
Транзисторт гармоник дохионы үүсгүүр
Хэрэв гэдрэг холбооны нэвтрүүлэх коэффицинт болон өсгөгчийн нэвтрүүлэх
коэффицинт
Нөхцлийг биелүүлж байвал гэдрэг холбоотой системийн өсгөлтийг коэффициент
хязгааргүй рүү тэмүүлж критик нөхцөл үүснэ.Энэ үед өсгөгч нь өөрөө сэргэж
дохионы үүсгүүр болдог.
Транзисторт өсгөгч эргүүлдэг өсгөгч учир түүний фаз шилжүүлэлт нь 180 градус
учир гэдрэг холбооны фаз шилжүүлэлт 180 градус байх ёстой.Бидний мэдэх
дохионы фаз шилжүүлдэг хэлхээ бол шугаман RC хэлхээ юм.Нэг
дифференциалчлагч хэлхээний фаз шилжүүлэлт 90 градус –аас байдаг учир
хамгийн багадаа 3R хэлхээ холбож байж 180 градус шилжүүлдэг хэлхээ бий
болгож болно.Хоёр RC хэлхээний 180 градус шилжүүлэх давтамж нь 0 болох
учир ашиглаж болохгүй
Т2 транзисторт нь өсгөгчийн гаралтын чадлыг нэмэгдүүлэх зориулалттай
эммитерийн давтагч байна.Т1 транзисторын коллектороос гэдрэг холбооны
хэлхээнд Rc эсэргүүцэгч гэдрэг холбооны R эсэргүүцэгчтэй хүчдэл хуваагч хэлхээг
үүсгэн, улмаар гаралтын хүчдэлийн далайц буурдаг учир Т2 транзистор дээр
угсарсан эмиттерийн давтагчийг нэмж,түүний гаралтаас дохиог аван гэдрэг
холбооны оролтонд өгдөг.
Вин-Робинсоны гүүрт гармоник дохионы үүсгүүр
Вин-Робинсоны гүүр гэдэг нь интегралчлагч хэлхээ дифференциалчлагч хэлхээг
давхар холбосон хэлхээ юм.
Вин-Робинсоны гүүрийн ДДТ-оос нэвтрүүлэх коэффициентийн хамгийн их утга нь
түүний дифференциалчлагч хэсгийн нэвтрүүлэх коэффициент, интегралчлагч
хэсгийн нэвтрүүлэх коэффициент , интегралчлагч хэсгийн нэвтрүүлэх
коэффициенттэй хэмжээгээрээ ижил болох үед харгалзана.Хэрэв гүүрийн
эсэргүүцэгчүүд болон конденсаторуудыг яг ижилхэнээр сонговол критик давтамж
хоёр хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын давтамжтай давхцана.Өөрөөр хэлбэл
интегралчлагч хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын дээд хил,дифференциалчлагч
хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын доод хил хоорондоо давхцахаас гадна энэ
давтамж дээр Вин-Робинсоны гүүрийн нэвтрүүлэх коэффициент хамгийн их
утгатай байна.Тэгвэл Вин-Робинсоны гүүрийг гэдрэг холбоонд нь ашигласан
дохиоэны үүсгүүр хийхэд шаардлагатай өсгөгч нь дохионы фазыг шилжүүлдэггүй
(ө.х. үл-эргүүлдэг) мөн К=3 байх өсгөгч шаардлагатай болно.Түүнчлэн С1,С2
конденсаторууд болон R1,R2 эсэргүүцэгчүүдийн хэмжээ хоорондоо яг ижил байдаггүйгээс
Вин-Робинсоны гүүрийн нэвтрүүлэх коэффициент яг 1/3 байж чаддаггүй.Иймд
сөрөг гэдрэг холбооны гүнийг өөрчлөх замаар өсгөгчийн өсгөлтийн
коэффициентийг генераторын сэргэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн хэмжээнд тохируулан
аваачихад Rf.b хувьсах эсэргүүцэгч гол үүрэг гүйцэтгэнэ.
Хэлбэлзлийн хүрээт гармоник дохионы үүсгүүр
Зэрэгцээ холбогдсон индукцлэлийн ороомог L болон конденсатор C бүхий хэлхээг
хэлбэлзэлийн хүрээ гэж нэрлэнэ.Хэлбэлзлийн хүрээний конденсаторыг тодорхой
утга хүртэл хүчдэлээр цэнэглээд орхивол цэнэг алдалтын гүйдэл L ороомгоор
гүйснээс болж өөрийн индукцлэлийн цахилгаан хөдөлгөгч хүч (Ц.Х.Х) үүссэнээр
конденсаторын цэнэг дууссан ч гүйдэл үргэлжлэн гүйсэээр конденсаторыг сөрөг
утгатай хүчдэлээр цэнэглэдэг.Индукцлэлийн (Ц.Х.Х) зогсмогц конденсаторт
цэнэглэгдсэн сөрөг цэнэг эсрэг чиглэлд гүйдэл гүйлгэн цэнэгээ дахин алдах болно.Энэ нь
улмаар өөрийгөө цэнэглэх мэтээр олон дахин давтагдах боловч конденсаторын
цэнэглэгдэх хүчдэлороомог дээр чадал ялгарсаны улмаас эньргиэ алдаж өмнөх
үеийнхээсээ багассаар хэлбэлзэляваандаа дуусна.Үүнийг хэлбэлзлийн хүрээн дэхь
унтрах хэлбэлзэл гэж нэрлэдэг.
Хэрэв хэлбэлзлийн хүрээнд
дохионы үүсгүүр

More Related Content

What's hot

хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудtsdnsrn
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлgariunaa
 
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмж
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмжЦахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмж
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмжzaluu_medleg
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Batnyam Maidarjav
 
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээ
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээТэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээ
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээzaluu_medleg
 
2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагч2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагчOtgoo Khurlee
 
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzayaцахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле AnhzayaEnhmandah Hemeelee
 
цахилгаан материал бие даалт1
цахилгаан материал бие даалт1цахилгаан материал бие даалт1
цахилгаан материал бие даалт1enkhbold tugsbilegt
 
Транзистор судлах хичээл
Транзистор судлах хичээлТранзистор судлах хичээл
Транзистор судлах хичээлsuuri Suuri
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболтEnkh Gvnj
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронMorello Avr
 
10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлогоnaraa29
 

What's hot (20)

Tsahilgaan 8
Tsahilgaan 8Tsahilgaan 8
Tsahilgaan 8
 
3. transistor
3. transistor3. transistor
3. transistor
 
цахилгаан
цахилгаанцахилгаан
цахилгаан
 
Lec01introduction
Lec01introductionLec01introduction
Lec01introduction
 
хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиуд
 
хэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэлхэлхээ ба гүйдэл
хэлхээ ба гүйдэл
 
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмж
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмжЦахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмж
Цахилгаан гэрэлтүүлгийн төхөөрөмж
 
Tsho lekts 1
Tsho lekts  1Tsho lekts  1
Tsho lekts 1
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/
 
4. op amp
4. op amp4. op amp
4. op amp
 
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээ
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээТэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээ
Тэгш хэмгүй ачаалалтай од холбогдсон гурван фазын хэлхээ
 
Be lab workbook
Be lab workbookBe lab workbook
Be lab workbook
 
2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагч2.1. хагас дамжуулагч
2.1. хагас дамжуулагч
 
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzayaцахилгаан соронзон реле Anhzaya
цахилгаан соронзон реле Anhzaya
 
2. diode
2. diode2. diode
2. diode
 
цахилгаан материал бие даалт1
цахилгаан материал бие даалт1цахилгаан материал бие даалт1
цахилгаан материал бие даалт1
 
Транзистор судлах хичээл
Транзистор судлах хичээлТранзистор судлах хичээл
Транзистор судлах хичээл
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
 
10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого10 р анги сонгохын бодлого
10 р анги сонгохын бодлого
 

Viewers also liked

1 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp011 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp01Otgoo Khurlee
 
Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/Batnyam Maidarjav
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээzaluu_medleg
 
Evaluation english tense
Evaluation english tenseEvaluation english tense
Evaluation english tenseAlfin Lorz
 
Media post production
Media post productionMedia post production
Media post productionabisola-oke
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggrisAlfin Lorz
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggrisAlfin Lorz
 
Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03MAIADIA
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggrisAlfin Lorz
 
Evaluation english tense
Evaluation english tenseEvaluation english tense
Evaluation english tenseAlfin Lorz
 
Graph web superpath-2015 - SVG Extension
Graph web superpath-2015 - SVG ExtensionGraph web superpath-2015 - SVG Extension
Graph web superpath-2015 - SVG ExtensionJean-Claude Moissinac
 
Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03MAIADIA
 
Degree comparison
Degree comparisonDegree comparison
Degree comparisonAlfin Lorz
 

Viewers also liked (20)

1 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp011 140924025239-phpapp01
1 140924025239-phpapp01
 
5323 64-2009
5323 64-20095323 64-2009
5323 64-2009
 
EET-303
EET-303EET-303
EET-303
 
Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/Аналог электроник /монгол/
Аналог электроник /монгол/
 
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээГурван фазын цахилгаан хэлхээ
Гурван фазын цахилгаан хэлхээ
 
Evaluation english tense
Evaluation english tenseEvaluation english tense
Evaluation english tense
 
Media post production
Media post productionMedia post production
Media post production
 
Participle
ParticipleParticiple
Participle
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggris
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggris
 
Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03
 
Bahasa inggris
Bahasa inggrisBahasa inggris
Bahasa inggris
 
Evaluation english tense
Evaluation english tenseEvaluation english tense
Evaluation english tense
 
Graph web superpath-2015 - SVG Extension
Graph web superpath-2015 - SVG ExtensionGraph web superpath-2015 - SVG Extension
Graph web superpath-2015 - SVG Extension
 
Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03Maiadia Company Profile In Brief V03
Maiadia Company Profile In Brief V03
 
Ift press 1
Ift press 1Ift press 1
Ift press 1
 
Quiz 1 2
Quiz 1 2Quiz 1 2
Quiz 1 2
 
Degree comparison
Degree comparisonDegree comparison
Degree comparison
 
Introduction to the club
Introduction to the clubIntroduction to the club
Introduction to the club
 
EBCP: asking answerable PICO questions
EBCP: asking answerable PICO questionsEBCP: asking answerable PICO questions
EBCP: asking answerable PICO questions
 

дохионы үүсгүүр

  • 1. Дохионы үүсгүүр Цахилгаан хэлбэлзэл бий болгож хувьсах хүчдэл буюу дохио үүсгэдэг төхөөрөмжийг дохионы үүсгүүр- генератор (oscillator) гэж нэрлэдэг. Дохионы үүсгүүрийн гаргаж буй дохио хугацаанаас хамаарч үелэн давтагдах чанартай байдаг. Дохионы үүсгүүрийг хэлбэлзэл бий болгож байгаа арга замаар нь: 1.Гэдрэг холбооны 2.Резонансын 3.Релексацийн гэж ангилдаг Гэдрэг холбооны үүсгүүр нь өсгөгчид эерэг гэдрэг холбооны тусламжтайгаар гармоник хэлбэлзэл үүсгэх зарчмаар ажилладаг бол Резонансын үүсгүүр нь LC хэлбэлзлийн хүрээнд резонансын хэлбэлзэл үүсгэх зарчмаар ажиллана.Харин кондексаторын цэнэглэгдэх ,цэнэг алдах үйл ажиллагаан дээр тулгуурлаж ажилладаг дохионы үүсгүүрийг Релексацийн дохионы үүсгүүр гэж нэрлэдэг. Транзисторт гармоник дохионы үүсгүүр Хэрэв гэдрэг холбооны нэвтрүүлэх коэффицинт болон өсгөгчийн нэвтрүүлэх коэффицинт
  • 2. Нөхцлийг биелүүлж байвал гэдрэг холбоотой системийн өсгөлтийг коэффициент хязгааргүй рүү тэмүүлж критик нөхцөл үүснэ.Энэ үед өсгөгч нь өөрөө сэргэж дохионы үүсгүүр болдог. Транзисторт өсгөгч эргүүлдэг өсгөгч учир түүний фаз шилжүүлэлт нь 180 градус учир гэдрэг холбооны фаз шилжүүлэлт 180 градус байх ёстой.Бидний мэдэх дохионы фаз шилжүүлдэг хэлхээ бол шугаман RC хэлхээ юм.Нэг дифференциалчлагч хэлхээний фаз шилжүүлэлт 90 градус –аас байдаг учир хамгийн багадаа 3R хэлхээ холбож байж 180 градус шилжүүлдэг хэлхээ бий болгож болно.Хоёр RC хэлхээний 180 градус шилжүүлэх давтамж нь 0 болох учир ашиглаж болохгүй Т2 транзисторт нь өсгөгчийн гаралтын чадлыг нэмэгдүүлэх зориулалттай эммитерийн давтагч байна.Т1 транзисторын коллектороос гэдрэг холбооны хэлхээнд Rc эсэргүүцэгч гэдрэг холбооны R эсэргүүцэгчтэй хүчдэл хуваагч хэлхээг үүсгэн, улмаар гаралтын хүчдэлийн далайц буурдаг учир Т2 транзистор дээр угсарсан эмиттерийн давтагчийг нэмж,түүний гаралтаас дохиог аван гэдрэг холбооны оролтонд өгдөг. Вин-Робинсоны гүүрт гармоник дохионы үүсгүүр Вин-Робинсоны гүүр гэдэг нь интегралчлагч хэлхээ дифференциалчлагч хэлхээг давхар холбосон хэлхээ юм.
  • 3. Вин-Робинсоны гүүрийн ДДТ-оос нэвтрүүлэх коэффициентийн хамгийн их утга нь түүний дифференциалчлагч хэсгийн нэвтрүүлэх коэффициент, интегралчлагч хэсгийн нэвтрүүлэх коэффициент , интегралчлагч хэсгийн нэвтрүүлэх коэффициенттэй хэмжээгээрээ ижил болох үед харгалзана.Хэрэв гүүрийн эсэргүүцэгчүүд болон конденсаторуудыг яг ижилхэнээр сонговол критик давтамж хоёр хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын давтамжтай давхцана.Өөрөөр хэлбэл интегралчлагч хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын дээд хил,дифференциалчлагч хэлхээний нэвтрүүлэх зурвасын доод хил хоорондоо давхцахаас гадна энэ давтамж дээр Вин-Робинсоны гүүрийн нэвтрүүлэх коэффициент хамгийн их утгатай байна.Тэгвэл Вин-Робинсоны гүүрийг гэдрэг холбоонд нь ашигласан дохиоэны үүсгүүр хийхэд шаардлагатай өсгөгч нь дохионы фазыг шилжүүлдэггүй (ө.х. үл-эргүүлдэг) мөн К=3 байх өсгөгч шаардлагатай болно.Түүнчлэн С1,С2 конденсаторууд болон R1,R2 эсэргүүцэгчүүдийн хэмжээ хоорондоо яг ижил байдаггүйгээс Вин-Робинсоны гүүрийн нэвтрүүлэх коэффициент яг 1/3 байж чаддаггүй.Иймд сөрөг гэдрэг холбооны гүнийг өөрчлөх замаар өсгөгчийн өсгөлтийн коэффициентийг генераторын сэргэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн хэмжээнд тохируулан аваачихад Rf.b хувьсах эсэргүүцэгч гол үүрэг гүйцэтгэнэ.
  • 4. Хэлбэлзлийн хүрээт гармоник дохионы үүсгүүр Зэрэгцээ холбогдсон индукцлэлийн ороомог L болон конденсатор C бүхий хэлхээг хэлбэлзэлийн хүрээ гэж нэрлэнэ.Хэлбэлзлийн хүрээний конденсаторыг тодорхой утга хүртэл хүчдэлээр цэнэглээд орхивол цэнэг алдалтын гүйдэл L ороомгоор гүйснээс болж өөрийн индукцлэлийн цахилгаан хөдөлгөгч хүч (Ц.Х.Х) үүссэнээр конденсаторын цэнэг дууссан ч гүйдэл үргэлжлэн гүйсэээр конденсаторыг сөрөг утгатай хүчдэлээр цэнэглэдэг.Индукцлэлийн (Ц.Х.Х) зогсмогц конденсаторт цэнэглэгдсэн сөрөг цэнэг эсрэг чиглэлд гүйдэл гүйлгэн цэнэгээ дахин алдах болно.Энэ нь улмаар өөрийгөө цэнэглэх мэтээр олон дахин давтагдах боловч конденсаторын цэнэглэгдэх хүчдэлороомог дээр чадал ялгарсаны улмаас эньргиэ алдаж өмнөх үеийнхээсээ багассаар хэлбэлзэляваандаа дуусна.Үүнийг хэлбэлзлийн хүрээн дэхь унтрах хэлбэлзэл гэж нэрлэдэг. Хэрэв хэлбэлзлийн хүрээнд