Introduction to Sanskrit

1. संभाषणं
संस्कृ तम्

2. ध्येयमन्त्रः
पठामि संस्कृतं मित्यं
वदामि संस्कृतं सदा ।
ध्यायामि संस्कृतं सम्यक्
वन्दे संस्कृतिातरि् ।।
11 September 2020 2

3. संस्कृ त भाषा
• नामपदानन
• क्रियापदानन
11 September 2020 3

4. नामपदानन
• लिङ्गम ्
पुंलिङ्गम्
स्त्रीलिङ्गम्
नपुंसकलिङ्गम्
• वचनम ्
एकवचनम्
द्वववचनम्
बहवचनम्
11 September 2020 4

5. अकारान्त पंलिङ्ग नामपदानन
• बािकः
• परुषः
• गायकः
• अध्यापकः
• नर्तकः
• वृद्धः
• अनजः
• सहोदरः
• जनकः
• चषकः
• चमसः
• दीपः
• करदीपः
• स्त्यूर्ः
• धनस्त्यूर्ः
• दन्र्कू चतः
• दपतणः
11 September 2020 5

6. आकारान्त स्रीलिङ्ग नामपदानन
• बालिका
• महहिा
• लिक्षिका
• अध्यावपका
• गानयका
• अनजा
• ज्येष्ठा
• कञ्चचका
• छररका
• कपाहिका
• िाहिका
• मािा
• पाचचालिका
• मावपका
• स्त्थालिका
• उत्पीहठका
11 September 2020 6

7. ईकारान्त स्रीलिङ्ग नामपदानन
• जननी
• सहोदरी
• परी
• नदी
• कर्तरी
• दूरवाणी
• घिी
• दवी
• द्रोणी
• कू पी
11 September 2020 7

8. अकारान्त नपंसकलिङ्ग नामपदानन
• लमरम् • उपनेरम्
• पस्त्र्कम्
• चचरम्
• परम्
• कङ्कणम्
• कन्दकम्
• ववमानम्
• फ़े नकम्
11 September 2020 8

9. क्रियापदानन
• परुष:
प्रथम
द्ववर्ीय
र्ृर्ीय
• वचनम ्
एकवचनम्
द्वववचनम्
बहवचनम्
11 September 2020 9

10. क्रियापदानन
• गच्छनर्
• चिनर्
• हसनर्
• िीड़नर्
• वदनर्
• खादनर्
• पश्यनर्
• गायनर्
• नृत्यनर्
• पठनर्
• उत्र्ीष्ठनर्
• उपवविनर्
• लिखनर्
• वपबनर्
11 September 2020 10

11. क्रियापदेष लिंगभेद: नास्स्त
• बािकः
• परुषः
• गायकः
• नततकः
• बालिका
• महहिा
• लिक्षिका
• जननी
• सहोदरी
• परी
• लमरम ्
• पठनर्
• गच्छनर्
• पचनर्
• हसनर्
• िीड़नर्
• वदनर्
• खादनर्
• पश्यनर्
• गायनर्
• नृत्यनर्
11 September 2020 11

12. बािक: / बालिका / लमरम ्
गच्छनत
वदनत
खादनत
िीडनत
पपबनत
अस्स्त
उस्ततष्ठनत
उपपवशनत
अहम्
गच्छालम
वदालम
खादालम
िीडालम
पपबालम
अस्स्म
उस्ततष्ठालम
उपपवशालम
11 September 2020 12

13. बहवचनम ्
एकवचनम ् (बािक:)
गच्छनत
वदनत
खादनत
िीडनत
पपबनत
पश्यनत
उस्ततष्ठनत
उपपवशनत
बहवचनम् (बािकाः)
गच्छस्न्त
वदस्न्त
खादस्न्त
िीडस्न्त
पपबस्न्त
पश्यस्न्त
उस्ततष्ठस्न्त
उपपवशस्न्त11 September 2020 13

14. समय
11 September 2020 14

15. समय
• पचचवादनम्
• षड्वादनम्
• सप्र्वादनम्
• अष्िवादनम्
• नववादनम्
• दिवादनम्
• एकादिवादनम्
• द्वादिवादनम्
11 September 2020 15

16. समय
• सपाद पचचवादनम ्
11 September 2020 16
• साधत पचचवादनम्

17. समय
• पादोन षड्वादनम्
11 September 2020 17

18. समय
• सपाद पचचवादनम्
• सपाद षड्वादनम्
• सपाद सप्र्वादनम्
• साधत पचचवादनम्
• साधत षड्वादनम्
• साधत सप्र्वादनम्
11 September 2020 18
• पादोन पचचवादनम्
• पादोन षड्वादनम्
• पादोन सप्र्वादनम्

19. 11 September 2020 19
अभ्यास:
(समय: क:?)
(अ)
(क)
(ब)
(ड)

20. 11 September 2020 20

21. ददवस
11 September 2020 21

22. 11 September 2020 22

23. 11 September 2020 23

24. 11 September 2020 24
अभ्यास:

25. 11 September 2020 25
अभ्यास:

26. 11 September 2020 26
ददशा:

27. 11 September 2020 27
बािकस्य पृष्टत:
बालिका अस्स्त|

28. 11 September 2020 28

29. 11 September 2020 29
बािकस्य परत:
बालिका अस्स्त|

30. 11 September 2020 30

31. 11 September 2020 31

32. 11 September 2020 32

33. 11 September 2020 33

34. 11 September 2020 34

35. 11 September 2020 35

36. 11 September 2020 36

37. 11 September 2020 37
अभ्यास:

38. 11 September 2020 38
अभ्यास:

39. 11 September 2020 39
अभ्यास:

40. शास्न्त मंर:
सवे सन्त ननरामया |
सवे भद्राणण पश्यन्त
मा कस्श्चद द:खमाप्नयात ||
11 September 2020 40
सवे भवन्त सणखन:
सवे सन्त ननरामया |
सवे भद्राणण पश्यन्त
मा कस्श्चद् द:खमाप्नयात् ||