SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
KONSENSUS
Mövzu:
12 illik ümumi təhsilə keçidlə
əlaqədar fənn kurikulumlarının
yenilənməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Ölkənin Xüsusiyyətlərinin Təhlili
Coğrafi baxımdan: Ölkənin müxtəlif regionlarında fərqli iqlim tipləri, fərqli landşaft olduğundan bu amil
siyasət seçiminə təsir göstərəcək. Coğrafiya fənn kurikulumunun yenilənməsi, məktəb kurikulumlarının
yazılması zamanı bu reallıq nəzərdən qaçmamalıdır. Məs: Cənubda öyrənilən spesifik bitki, meyvə və
tərəvəz şimal üçün zəruri olmaya bilər. Hər regionun özünəməxsus təbii zonaları, landşaftı və iqliminə
həmin zonanın məktəb kurikulumlarında daha geniş yer verilməlidir.
Əhali baxımından: Əhalinin etnik tərkibi müxtəlif olduğundan yəqin ki, gələcəkdə məktəb
kurikulumlarının hazırlanması zamanı standartlarda bu amil nəzərə alınacaq. Məs: Etnik azlıqlar və
çoxluqların dili, milli maraqları, adət-ənənləri ilə bağlı standartlara yer verilə bilər. Demoqrafik
dəyişikliklər də bu prosesə təsirsiz ötüşməyəcək. Əhalinin azlıq təşkil etdiyi yerlərdə tam orta təhsil
pilləsində təhsil verən məktəblərin sayını az olması siyasətin uğurlu tətbiqinə əngəl törədə bilər.
Mədəniyyətin təsiri baxımından: Ölkəmizin müxtəlif rayonlarında və şəhərlərində fərqli mədəniyyətlərə
məxsus insanlar yaşayır. Bu fərqlilik və rəngarənglik musiqi, təsviri incəsənət, texnologiya və s. fənn
kurikulumunun yenilənməsi, məktəb kurikulumlarının yazılması zamanı nəzərə alınmalıdır. Məs: Qarabağ
muğamları, İsmayıllının misgərlik tarixi, Naxçıvanın boyakarlıq və rəngkarlıq məktəbi və s.
Sosial təbəqələşmə baxımından: Ümumtəhsilin dövlət standartları və proqramları maddi vəziyyətindən
asılı olmayaraq bütün şagirdlər üçün eyni tələbləri irəli sürür. Təlimdə bərabər imkanların yaradılması
prinsipi əsas götürüldüyündən bu amil siyasət seçiminə təsirsiz ötüşə bilər.
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Siyasi Mühitin Təhlili
Milli siyasi elitin və təhsil elitinin prioritetləri arasında fərq: Kurikulumların
təkmilləşdirilməsi zamanı siyasi elitanın və təhsil elitasının prioritetləri arasında nəzərə
çarpacaq dərəcədə kəskin fərq müşahidə olunmayacaq. Təhsil elitamız siyasətdə də müəyyən
mənada təmsil olunduğundan prioritetlər üst-üstə düşəcək.
Ölkənin milli səviyyədə planlaşdırmaq bacarığı: “Ümumtəhsilin dövlət standartları və
proqramları (kurikulumları)” sənədinin əvvəlki adı Milli Kurikulum adlanırdı. Adından da
göründüyü kimi bu sənəd tam milli özüllər üzərində qərar tutur. Ölkəmizin milli maraqlarına
xidmət baxımından bu siyasət seçimi əvəzsizdir.
Siyasət planlamasını aparan dövlət məmurlarının peşəkar hazırlığı: Siyasətin
planlaşdırılması, həyata keçirilməsi və tətbiqi vəziyyətinin yoxlanılması üçün müvafiq təhsil və
ixtisasartırmaya malik mütəxəssislər mövcuddur. Bu siyasət seçimini həyata keçirmək üçün
kadr potensialı kifayət qədərdir.
Siyasi sektorun institusional strukturu - partiyaların dəyərləri və üstünlük verdiyi
aspektlər: Siyasi partiyalar nizamnamələrində konstitusiyanın tələblərini nəzərə aldığından
onların nizamnamə prioritetləri təhsil sisteminin tələbləri ilə uzlaşır. Ölkəmizdə dövlət
quruluşu partiyalılığa əsaslanmadığına görə bu amil o qədər də rol oynamır.
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
İqtisadi Mühitin Təhlili
Demoqrafik dəyişikliklər, urbanizasiya və miqrasiya: Demoqrafik artımla bağlı statistika bu
prosesə ancaq öz müsbət təsirini göstərə bilər. Əhalinin sayı artdıqca bölgələrdə tam orta təhsil
pilləsində təhsil verən məktəblərin sayı artacaq bu isə öz növbəsində siyasətin daha geniş əhatəli
və uğurlu tətbiqinə şərait yaradacaq. Əhalinin kütləvi köç etməsi, şəhərləşmə prosesinin geniş
vüsət alması isə bölgələrdə siyasətin tətbiqinə əngəl törədə bilər.
İqtisadi inkişaf səviyyəsi: 12 illik təhsilə keçidlə bağlı ümumdaxili məhsul 8% artacağından bu
sahəyə ayrılan vəsait də artacaq.
İqtisadi artım sürəti: Dövlətin bu sahəyə yatırdığı vəsait dinamik inkişafa səbəb olacaq
Ümumi makro-iqtisadi və insan resursları ilə bağlı vəziyyəti: bu sahə üzrə xarici təcrübə
əsasında yerli mütəxəssislər, ekspertlər hazırlandıqdan sonra əcnəbi mütəxəssislərə ehtiyac
qalmayacaq.
Gələcəkdə müxtəlif sahələrdə ehimal olunan dəyişikliklərin hesablanması: Maliyyə və
Təhsil Nazirliklərinin büdcədəki dəyişikliyi bu sahədə də dəyişikliyə səbəb ola bilər.
Ölkənin maliyyə resursları: Büdcədən maliyyələşmə, yerli və xarici iş adamlarının yatırımı,
icmanın dəstəyi, dini qurunların dəstəyi, təsərrüfat hesablı maliyyələşmə, qrandlar, tenderdə
qalibiyyət, layihələrdən gələn gəlir və s. hesabına bu siyasət maliyyələşə bilər.
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Təhsil Sektorunun Təhlili
Təhsilə çıxış imkanları: Bu sahə artıq təhsilə çıxış imkanı qazandığından və prioritet istiqamət
olduğundan bu amil siyasi seçimə təsirsiz ötüşəcək.
Təhsil xidmətlərinin paylanmasında olan bərabərlik: Diskriminativ münasibətə məruz
qalmadan hamı təhsil xidmətlərindən eynibərabərdə yararlana biləcək.
Təhsil sisteminin strukturu: Kurikulumların yenilənməsi vəzifəsi Təhsil Problemləri
İnstitutunun fənn mütəxəssislərinə, alimlərə, tədqiqatçılara, qabaqcıl müəllimlərə həvalə edilə
bilər. Fəal valideynlər və QHT-lərin nümayəndələri işin icrasını daimi monitorinq edə bilər.
Birgə əməkdaşlıq nəticəsində Təhsil Nazirliyi siyasətin həyata keçirilməsinə nail ola bilər.
Daxili səmərəlilik: Kurikulumların yenilənməsi prosesi şagirdlərin meyl, maraq və potensial
imkanlarını bir daha nəzərə almağa, bu sahədə bir qədər də təkmilləşdirilmiş işlər aparmağa
şərait yaradacaq, fənlər inteqrativ şəkildə tədris olunacaq, profilli təlimə keçid təmin olunacaq,
illik və həftəlik dərs yükü azalacaq. Şagird 12 illik kurikulum əsasında təhsilini yüksək
kompetensiyalara malik şəxsiyyət kimi başa vuracaq.
Xarici səmərəlilik: 12 illik təhsilə keçidlə əlaqədar kurikulumların yenilənməsi nəticəsində
şagirdlərimiz yalnız 12 illik təhsil bazasından ali məktəblərə qəbul ola bilən ölkələrdə təhsil
almaq imkanı qazanacaqlar. Halbuki, 11 ilik təhsil bu sahədə müəyyən çətinliklər törədirdi.
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Dəyişikliyin Dinamikasının Təhlili
Maraqlı tərəflərin mövcudluğu: Təhsili idarə edən qurumlar, müəllimlər və valideynlər ən
əsası isə şagirdlərin maraqları düzgün seçim əsasında ödəniləcək. Prosesin sonunda müasir
kurikulumlar əsasında texnoloji yenilikləri bilən, dünya təhsilinə inteqrasiya etmiş çevik insan,
əsl vətəndaş yetişəcək. Təhsilalanların nailiyyəti isə bütün maraqlı tərəflərin razılığına gətirib
çıxaracaq.
İslahatın əlehinə olan tərəflər nə dərəcədə təşkiltlanıblar: İslahat real nəticəyə
əsaslandığından narazı tərəfin olması ehtimalı çox azdır.
Təhsil məmurlarının və təhsil sistemində çalışan inzibatçıların islahata marağı nə
dərəcədədir: Siyasi seçim dövlət strategiyasının bir parçası olduğundan təhsil məmurlarının və
təhsil sistemində çalışan inzibatçıların islahata marağı böyük olacaq. Onlar şəxsi istək əsasında
böyük məmnuniyyətlə bu işə dəstək olacaqlar.
Təhsil sektoruna kənar fərdlərdən və ya qruplardan ola biləcək təzyiq nə ola bilər: Siyasət
seçimi özünü doğrultmazsa, təhsil ekspertləri tənqidi çıxışlar edə bilər.
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasət Seçimlərinin Yaradılması
1. Sistem üsul: 12 illik təhsilə keçidlə əlaqədar beynəlxalq təcrübənin
öyrənilməsi, mövcud insan və maliyyə resurslarının araşdırılması
məqsədi ilə işçi qrupları yaradılır. Onlar mövcud vəziyyəti araşdırır
və nəticə barədə hesabat hazırlayır.
2. Mənimsəmə üsulu: Xarici mütəxəssilərin rəy və təklifləri öyrənilir.
Təklif olunmuş yanaşmalar milli xüsusiyyətlər baxımında təhlil
olunur. Ümumtəhsil məktəblərində təhsilin təmayüllər üzrə
(humanitar, elm və insəsənət bloku) qurulması məsələsi araşdırılır.
Bu işin səmərəliliyi və çatışmazlığı barədə müvafiq qərarlar verilir.
Ad Hoc (xüsusi
üsul)
Əlavəetmə Üsulu
Sistemli Üsul
Mənimsəmə Üsulu
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Arzuolunanlıq
1. Kimlər faydalanacaq? Şagirdlər, müəllimlər, təhsili idarə edənlər.
2. Kimlər təhlükəyə məruz qala bilər? Müstəqil tədris resursları, əyani və didaktik vəsait
hazırlyanlar, müəllimlər və naşirlər.
3. Potensial uduzanlara necə kompensasiya edilə bilər? İxtisasartırma kurslarına cəlb oluna
bilərlər.
4. Nələr seçimi bütün maraqlı tərəflər üçün arzuolunan edə bilər? Kütləvi informasiya
vasitələrində və dövrü mətbuatda vaxtaşırı məlumatların verilməsi. Valideynlərin, müəllimlərin,
təhsili idarə edənlərin maarifləndirilməsi.
5. Hökmran ideologiya və milli inkişaf planlarında ifadə olunmuş iqtisadi artım hədəfləri ilə
uyğunluq: Siyasət seçimi Təhsil haqqında qanuna, Təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyasına
uyğun olaraq aparılır.
6. Siyasət seçiminin siyasi inkişaf və stabilliyə təsiri: Fənn kurikulumlarının hazırlanması
hüquqi baza əsasında aparıldığından siyasət seçimi yalnız siyasi inkişafa xidmət edir və qəti
şəkildə siyasi stabilliyə təhlükə törədə bilməz.
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Öhdəsindən Gəlmə İmkanı
1. Maliyyə xərcləri: Maliyyə nazirliyi, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı tərəfindən ödənilir.
2. İqtisadi artım daxil olmaqla gələcəkdə ola biləcək meylləri proqnoz etmək bacarığı: İqtisadi
artımdan asılı olmayaraq Kurikulumlar 4 ildən bir təkmilləşdirilməlidir.
3. Alternativ iqtisadi ssenarilərin hesaba alınması : Yerli və xarici iş adamlarının yatırımı, icmanın
dəstəyi, dini qurunların dəstəyi, təsərrüfat hesablı maliyyələşmə, qrandlar, tenderdə qalibiyyət,
layihələrdən gələn gəlir və s. hesabına bu siyasət maliyyələşə bilər.
4. Özəl xərclər: Xərclər dövlət tərəfindən ödəniləcək.
5. Alternativ xərclər: Alternativ xərclər nəzərdə tutulur və hesaba alınır.
6. Siyasi xərclər: Hökumət siyasi xərcləri ödəməyə hazırdır.
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Mümkünlük
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq
1. Dəyişikliyi icra etmək üçün insan resurslarının mövcudluğu? Kifayət qədər kadr
potensialı mövcuddur
2. Müəllimin hansı səviyyədə təlimi tələb olunur? 3 günlük ümumi məlumatlandırıcı
kursların təşkili kifayət edər.
3. Siyasət seçimini icra etmək üçün yetərli kadr heyəti varmı? Təlimçi sayı kifayətdir.
4. Əgər yüksək təlim görmüş heyət çatışmırsa, onların idxalı və ya təlim keçilməsi
mümkündürmü və hansı xərc qarşılığında? İdxal etmək əvəzinə təlimlərin keçirilməsi
daha məqsədə uyğundur. Bu təlim kursları ödənişli ola bilər. Bunun keyfiyyəti daha
effektivdir.
5. Təlim görmüş heyət cəlb etmək, saxlamaq və səmərəli istifadə etmək baxımından
institusional mədəniyyətin (normalar, prosedurlar, mühit) mövcudluğu (Siyasəti
həyata keçirən təşkilatın bu sahədə təcrübəsi varmı? Təlim keçmiş insanları əldə saxlamaq,
onların potensialında istifadə imkanları): Stimullaşdırıcı tədbirlər planı hazırlana bilər.
6. Vaxtın realistik qiymətləndirilməsi: 2 il kifayət edər.
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasət Qərarının Verilməsi
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Qərar necə qəbul olunub – qərar bütün mərhələlərdən keçibmi? Keçib.
Qərar hazırki siyasətdən nə dərəcədə radikal uzaqlaşır? Qərar siyəsətə uyğundur.
Bu qərar digər sahələrdə həyata keçirilən siyasətlərə nə dərəcədə uyğundur?
Dövlətin həyata keçirdiyi təhsil siyasətinə uyğundur.
Siyasət aydın ifadə olunmuşdurmu və asanlıqla qiymətləndirmək
mümkündürmü? Bəli
Siyasət işlək hesab edilə bilərmi və onun icrasını mümkün hesab etmək olarmı?
Olar.
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması (ardı slayd 13-də)
• Kim (lər), nəyi, nə zaman və necə edəcək? Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, İnrormasiya və yüksək
texnologiyalar Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər, Müvafiq
Universitetlər - Respublikada mövcud vəziyyətin araşdırılması üçün şagirdlər, müəllimlər, valideynlərlə internet
vasitəsilə sorğu keçirəcək,. Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, Xarici işlər Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu,
Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər, Müvafiq Universitetlər bu sahədə beynəlxalq təcrübəni öyrənəcək.
• Fiziki resurslar nəcə yerləşdirilmişdir və onların istifadəyə hazırlığı nəcə təmin olumuşdur? Maddi – texniki
baza, kompyuterlər, internet, müxtəlif ədəbiyyatlar və s. –nin təmini nəzərdə tutlub.
• Maliyyə resursları düzgün təmin olunmuşdurmu və icraetmə zamanı bu səbəbdən ləngimələrin minimum
olacağı dəqiqləşdirilmişdirmi? Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu, Dünya Bankı,
Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər işə cəlb oluna bilər.
• Planları və icraetməni həyata keçirəcək kadr heyəti digər öhdəliklərdən azad olunubmu və işə başlamağa
hazırdırmı? Planları icra edəcək kadr heyəti üçün dəvət olunmuş beynəlxalq məsləhətçilər müvafiq treninqlər
keçirəcək, xarici təhsil səfərlərinin təşkili üçün müəllimlərə şərait yaradılacaq. Bu zaman onların məzuniyyətə
çıxarılmasına yardım ediləcək.
• Siyasətin icrası üçün lazım olan texniki biliklər bunu həyata keçirəcək şəxslər tərəfindən
mənimsənilmişdirmi? Texniki hazırlığa malik heyət seçilmişdir.
• Siyasətin icrası üçün nə cür idarətmə sistemi müəyyən olumuşdur? Pilləli şəkildə, hesabatlılığa əsaslanan.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması (slayd 12-nin davamı)
• Siyasəti təmin edənlər və istehlakçılar bu siyəsəti müsbət qəbul edirmi? Planlaşdırılmış
siyasətə dair rayon (şəhər) Təhsil şöbələrində mütəmadi olaraq dəyirmi masa, seminar və
konfransların təşkili və toplanmış rəy və təkliflərin ümumiləşdirilməsi, müvafiq işlərin
icrasında məqsədəuyğunluğunun müzakirəsi əsasında aparılacaq.
• Siyasətin məqsədinin və faydalarının maraqlı tərəflərə çatdırılması üçün hansı planlar
hazırlanmışdır? Siyasətin məqsədinin və faydalarının ictimaiyyətə çatdırılması üçün KİV-
lərdə, dövrü mətbuatda mütəxəssislərin çıxışlarının təmin edilməsi, Xəbər portallarında
mütəmadi informasiyaların yerləşdirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
• Maraqalı tərəflərin planlaşdırma prosesində iştirakı necə təmin olunmuşdur? Siyasətin
planlaşdırılmasına valideynlərin, müəllimlərin, şagirdlərin, QHT-lərin, Müvafiq
Universitetlərdən mütəxəssislərin cəlb olunması nəzərdə tutulmuşdur.
• Uğurlu nəticənin əldə edilməsi üçün icraetməni mərhələli şəkildə həyata keçirin.
• Tam icraetmədən əvvəl pilot layihələr həyata keçirilmişdirmi? Respublikanın müxtəlif
şəhər və rayonlarında seçilmiş məktəblərdə tətbiq olunmuş, müvafiq korreksiya işləri
aparıldıqdan sonra kütləvi tətbiqinə qərar verilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasətin Təsirinin Qiymətləndirilməsi
Siyasətin mümkün uğusuzluqları:
•Planlaşdırmada;
•İcraetmədə ola bilər.
Planlaşmada olan çatışmazlıqlar (kim(lər)in, nəyi, nə vaxt, necə) müəyyən olunaraq
düzəlişlər edilir. Əgər planlaşmadakı məsələlərin icrası üçün nəzərdə tutulmuş
təşkilatların və mütəxəsislərin, onların icra edəcəkləri işlərin, işin icra vaxtının, icra
formalarının seçilməsində uyğunsuzluq varsa dəqiqləşmələr aparılır. Sonra
təkmilləşdirilmiş planlaşma tətbiq olunur.
İcraetmədə olan çatışmazlıqlar müəyyən olunaraq düzəlişlər olunur. Bu zaman planın
icrasına rəhbərlik və nəzarətdə çatışmazlıq ola bilər. Bunun aradan qaldırılması üçün
rəhbərliyə dəstək və nəzatər formalarında çevik dəyişikliklər aparılır.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndiril
məsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdırılma
sı
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Sonrakı Siyasət Dövrü
Əgər siyasət seçimində səhv olarsa, onda düzəlişlər edilir. Yenə mövcud
vəziyyət təhlil olunur, nəticəyə uyğun olaraq 12 illik ümumi təhsilə keçidlə
əlaqədar fənn kurikulumlarının təkmilləşdirlməsi üçün xarici ölkələrin təcrübəsinə
istinad olunur.
Beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla kurikulumlar təkmilləşdirilir. Beynəlxalq
ekspertiza təmin edilir, daha sonra bu işin həyata keçirilməsi məqsədilə
metodistlərin və fənn mütəxəssislərinin bu sahədə peşəkarlıq səviyyələri artırılır
və onlara bu işin yerlərdə tətbiqi üçün xüsusi bacarıqlar verilir.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndiril
məsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili

More Related Content

More from Center for Innovations in Education

Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadlarıAzərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadlarıCenter for Innovations in Education
 
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...Center for Innovations in Education
 
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...Center for Innovations in Education
 
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...Center for Innovations in Education
 
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displaced
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displacedEducation for Azerbaijan's children with disabilities and internally displaced
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displacedCenter for Innovations in Education
 

More from Center for Innovations in Education (12)

Mapping Teacher Policies in the NEPC region
Mapping Teacher Policies in the NEPC regionMapping Teacher Policies in the NEPC region
Mapping Teacher Policies in the NEPC region
 
Teacher Policies in Georgia
Teacher Policies in GeorgiaTeacher Policies in Georgia
Teacher Policies in Georgia
 
Teachers’ Policies - Azerbaijan Case
Teachers’ Policies - Azerbaijan CaseTeachers’ Policies - Azerbaijan Case
Teachers’ Policies - Azerbaijan Case
 
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadlarıAzərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları
 
Motivasiya və Proqram (Qvendolin Burçel)
Motivasiya və Proqram (Qvendolin Burçel)Motivasiya və Proqram (Qvendolin Burçel)
Motivasiya və Proqram (Qvendolin Burçel)
 
Motivation & Policy (Gwendolyn Burchell MBE)
Motivation & Policy (Gwendolyn Burchell MBE)Motivation & Policy (Gwendolyn Burchell MBE)
Motivation & Policy (Gwendolyn Burchell MBE)
 
Round Table Presentation (Aynur Nabiyeva)
Round Table Presentation (Aynur Nabiyeva)Round Table Presentation (Aynur Nabiyeva)
Round Table Presentation (Aynur Nabiyeva)
 
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...
Azərbaycan məktəbəqədər təhsilində əksmərkəzləşmənin mümkün fəsadları (Ülviyy...
 
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...
Developing Inclusive Social Policies: Education for Azerbaijan's Internally D...
 
Developing an Inclusive Social Policy: Azerbaijan's IDP Schools
Developing an Inclusive Social Policy: Azerbaijan's IDP SchoolsDeveloping an Inclusive Social Policy: Azerbaijan's IDP Schools
Developing an Inclusive Social Policy: Azerbaijan's IDP Schools
 
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...
İnklüziv Sosial Siyasətin İnkişafı: Məcburi Köçkün və Əlilliyi Olan Uşaqların...
 
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displaced
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displacedEducation for Azerbaijan's children with disabilities and internally displaced
Education for Azerbaijan's children with disabilities and internally displaced
 

12 illik ümumi təhsilə keçidlə əlaqədar fənn kurikulumlarının yenilənməsi

  • 1. KONSENSUS Mövzu: 12 illik ümumi təhsilə keçidlə əlaqədar fənn kurikulumlarının yenilənməsi
  • 2. Mövcud Vəziyyətin Təhlili Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Dəyişikliyin Dinamikası Təhsil Sektoru İqtisadi Mühit Siyasi Mühit Ölkənin Xüsusiyyətləri Ölkənin Xüsusiyyətlərinin Təhlili Coğrafi baxımdan: Ölkənin müxtəlif regionlarında fərqli iqlim tipləri, fərqli landşaft olduğundan bu amil siyasət seçiminə təsir göstərəcək. Coğrafiya fənn kurikulumunun yenilənməsi, məktəb kurikulumlarının yazılması zamanı bu reallıq nəzərdən qaçmamalıdır. Məs: Cənubda öyrənilən spesifik bitki, meyvə və tərəvəz şimal üçün zəruri olmaya bilər. Hər regionun özünəməxsus təbii zonaları, landşaftı və iqliminə həmin zonanın məktəb kurikulumlarında daha geniş yer verilməlidir. Əhali baxımından: Əhalinin etnik tərkibi müxtəlif olduğundan yəqin ki, gələcəkdə məktəb kurikulumlarının hazırlanması zamanı standartlarda bu amil nəzərə alınacaq. Məs: Etnik azlıqlar və çoxluqların dili, milli maraqları, adət-ənənləri ilə bağlı standartlara yer verilə bilər. Demoqrafik dəyişikliklər də bu prosesə təsirsiz ötüşməyəcək. Əhalinin azlıq təşkil etdiyi yerlərdə tam orta təhsil pilləsində təhsil verən məktəblərin sayını az olması siyasətin uğurlu tətbiqinə əngəl törədə bilər. Mədəniyyətin təsiri baxımından: Ölkəmizin müxtəlif rayonlarında və şəhərlərində fərqli mədəniyyətlərə məxsus insanlar yaşayır. Bu fərqlilik və rəngarənglik musiqi, təsviri incəsənət, texnologiya və s. fənn kurikulumunun yenilənməsi, məktəb kurikulumlarının yazılması zamanı nəzərə alınmalıdır. Məs: Qarabağ muğamları, İsmayıllının misgərlik tarixi, Naxçıvanın boyakarlıq və rəngkarlıq məktəbi və s. Sosial təbəqələşmə baxımından: Ümumtəhsilin dövlət standartları və proqramları maddi vəziyyətindən asılı olmayaraq bütün şagirdlər üçün eyni tələbləri irəli sürür. Təlimdə bərabər imkanların yaradılması prinsipi əsas götürüldüyündən bu amil siyasət seçiminə təsirsiz ötüşə bilər.
  • 3. Mövcud Vəziyyətin Təhlili Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Dəyişikliyin Dinamikası Təhsil Sektoru İqtisadi Mühit Siyasi Mühit Ölkənin Xüsusiyyətləri Siyasi Mühitin Təhlili Milli siyasi elitin və təhsil elitinin prioritetləri arasında fərq: Kurikulumların təkmilləşdirilməsi zamanı siyasi elitanın və təhsil elitasının prioritetləri arasında nəzərə çarpacaq dərəcədə kəskin fərq müşahidə olunmayacaq. Təhsil elitamız siyasətdə də müəyyən mənada təmsil olunduğundan prioritetlər üst-üstə düşəcək. Ölkənin milli səviyyədə planlaşdırmaq bacarığı: “Ümumtəhsilin dövlət standartları və proqramları (kurikulumları)” sənədinin əvvəlki adı Milli Kurikulum adlanırdı. Adından da göründüyü kimi bu sənəd tam milli özüllər üzərində qərar tutur. Ölkəmizin milli maraqlarına xidmət baxımından bu siyasət seçimi əvəzsizdir. Siyasət planlamasını aparan dövlət məmurlarının peşəkar hazırlığı: Siyasətin planlaşdırılması, həyata keçirilməsi və tətbiqi vəziyyətinin yoxlanılması üçün müvafiq təhsil və ixtisasartırmaya malik mütəxəssislər mövcuddur. Bu siyasət seçimini həyata keçirmək üçün kadr potensialı kifayət qədərdir. Siyasi sektorun institusional strukturu - partiyaların dəyərləri və üstünlük verdiyi aspektlər: Siyasi partiyalar nizamnamələrində konstitusiyanın tələblərini nəzərə aldığından onların nizamnamə prioritetləri təhsil sisteminin tələbləri ilə uzlaşır. Ölkəmizdə dövlət quruluşu partiyalılığa əsaslanmadığına görə bu amil o qədər də rol oynamır.
  • 4. Mövcud Vəziyyətin Təhlili Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Dəyişikliyin Dinamikası Təhsil Sektoru İqtisadi Mühit Siyasi Mühit Ölkənin Xüsusiyyətləri İqtisadi Mühitin Təhlili Demoqrafik dəyişikliklər, urbanizasiya və miqrasiya: Demoqrafik artımla bağlı statistika bu prosesə ancaq öz müsbət təsirini göstərə bilər. Əhalinin sayı artdıqca bölgələrdə tam orta təhsil pilləsində təhsil verən məktəblərin sayı artacaq bu isə öz növbəsində siyasətin daha geniş əhatəli və uğurlu tətbiqinə şərait yaradacaq. Əhalinin kütləvi köç etməsi, şəhərləşmə prosesinin geniş vüsət alması isə bölgələrdə siyasətin tətbiqinə əngəl törədə bilər. İqtisadi inkişaf səviyyəsi: 12 illik təhsilə keçidlə bağlı ümumdaxili məhsul 8% artacağından bu sahəyə ayrılan vəsait də artacaq. İqtisadi artım sürəti: Dövlətin bu sahəyə yatırdığı vəsait dinamik inkişafa səbəb olacaq Ümumi makro-iqtisadi və insan resursları ilə bağlı vəziyyəti: bu sahə üzrə xarici təcrübə əsasında yerli mütəxəssislər, ekspertlər hazırlandıqdan sonra əcnəbi mütəxəssislərə ehtiyac qalmayacaq. Gələcəkdə müxtəlif sahələrdə ehimal olunan dəyişikliklərin hesablanması: Maliyyə və Təhsil Nazirliklərinin büdcədəki dəyişikliyi bu sahədə də dəyişikliyə səbəb ola bilər. Ölkənin maliyyə resursları: Büdcədən maliyyələşmə, yerli və xarici iş adamlarının yatırımı, icmanın dəstəyi, dini qurunların dəstəyi, təsərrüfat hesablı maliyyələşmə, qrandlar, tenderdə qalibiyyət, layihələrdən gələn gəlir və s. hesabına bu siyasət maliyyələşə bilər.
  • 5. Mövcud Vəziyyətin Təhlili Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Dəyişikliyin Dinamikası Təhsil Sektoru İqtisadi Mühit Siyasi Mühit Ölkənin Xüsusiyyətləri Təhsil Sektorunun Təhlili Təhsilə çıxış imkanları: Bu sahə artıq təhsilə çıxış imkanı qazandığından və prioritet istiqamət olduğundan bu amil siyasi seçimə təsirsiz ötüşəcək. Təhsil xidmətlərinin paylanmasında olan bərabərlik: Diskriminativ münasibətə məruz qalmadan hamı təhsil xidmətlərindən eynibərabərdə yararlana biləcək. Təhsil sisteminin strukturu: Kurikulumların yenilənməsi vəzifəsi Təhsil Problemləri İnstitutunun fənn mütəxəssislərinə, alimlərə, tədqiqatçılara, qabaqcıl müəllimlərə həvalə edilə bilər. Fəal valideynlər və QHT-lərin nümayəndələri işin icrasını daimi monitorinq edə bilər. Birgə əməkdaşlıq nəticəsində Təhsil Nazirliyi siyasətin həyata keçirilməsinə nail ola bilər. Daxili səmərəlilik: Kurikulumların yenilənməsi prosesi şagirdlərin meyl, maraq və potensial imkanlarını bir daha nəzərə almağa, bu sahədə bir qədər də təkmilləşdirilmiş işlər aparmağa şərait yaradacaq, fənlər inteqrativ şəkildə tədris olunacaq, profilli təlimə keçid təmin olunacaq, illik və həftəlik dərs yükü azalacaq. Şagird 12 illik kurikulum əsasında təhsilini yüksək kompetensiyalara malik şəxsiyyət kimi başa vuracaq. Xarici səmərəlilik: 12 illik təhsilə keçidlə əlaqədar kurikulumların yenilənməsi nəticəsində şagirdlərimiz yalnız 12 illik təhsil bazasından ali məktəblərə qəbul ola bilən ölkələrdə təhsil almaq imkanı qazanacaqlar. Halbuki, 11 ilik təhsil bu sahədə müəyyən çətinliklər törədirdi.
  • 6. Mövcud Vəziyyətin Təhlili Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Dəyişikliyin Dinamikası Təhsil Sektoru İqtisadi Mühit Siyasi Mühit Ölkənin Xüsusiyyətləri Dəyişikliyin Dinamikasının Təhlili Maraqlı tərəflərin mövcudluğu: Təhsili idarə edən qurumlar, müəllimlər və valideynlər ən əsası isə şagirdlərin maraqları düzgün seçim əsasında ödəniləcək. Prosesin sonunda müasir kurikulumlar əsasında texnoloji yenilikləri bilən, dünya təhsilinə inteqrasiya etmiş çevik insan, əsl vətəndaş yetişəcək. Təhsilalanların nailiyyəti isə bütün maraqlı tərəflərin razılığına gətirib çıxaracaq. İslahatın əlehinə olan tərəflər nə dərəcədə təşkiltlanıblar: İslahat real nəticəyə əsaslandığından narazı tərəfin olması ehtimalı çox azdır. Təhsil məmurlarının və təhsil sistemində çalışan inzibatçıların islahata marağı nə dərəcədədir: Siyasi seçim dövlət strategiyasının bir parçası olduğundan təhsil məmurlarının və təhsil sistemində çalışan inzibatçıların islahata marağı böyük olacaq. Onlar şəxsi istək əsasında böyük məmnuniyyətlə bu işə dəstək olacaqlar. Təhsil sektoruna kənar fərdlərdən və ya qruplardan ola biləcək təzyiq nə ola bilər: Siyasət seçimi özünü doğrultmazsa, təhsil ekspertləri tənqidi çıxışlar edə bilər.
  • 7. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasət Seçimlərinin Yaradılması 1. Sistem üsul: 12 illik təhsilə keçidlə əlaqədar beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi, mövcud insan və maliyyə resurslarının araşdırılması məqsədi ilə işçi qrupları yaradılır. Onlar mövcud vəziyyəti araşdırır və nəticə barədə hesabat hazırlayır. 2. Mənimsəmə üsulu: Xarici mütəxəssilərin rəy və təklifləri öyrənilir. Təklif olunmuş yanaşmalar milli xüsusiyyətlər baxımında təhlil olunur. Ümumtəhsil məktəblərində təhsilin təmayüllər üzrə (humanitar, elm və insəsənət bloku) qurulması məsələsi araşdırılır. Bu işin səmərəliliyi və çatışmazlığı barədə müvafiq qərarlar verilir. Ad Hoc (xüsusi üsul) Əlavəetmə Üsulu Sistemli Üsul Mənimsəmə Üsulu
  • 8. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Arzuolunanlıq 1. Kimlər faydalanacaq? Şagirdlər, müəllimlər, təhsili idarə edənlər. 2. Kimlər təhlükəyə məruz qala bilər? Müstəqil tədris resursları, əyani və didaktik vəsait hazırlyanlar, müəllimlər və naşirlər. 3. Potensial uduzanlara necə kompensasiya edilə bilər? İxtisasartırma kurslarına cəlb oluna bilərlər. 4. Nələr seçimi bütün maraqlı tərəflər üçün arzuolunan edə bilər? Kütləvi informasiya vasitələrində və dövrü mətbuatda vaxtaşırı məlumatların verilməsi. Valideynlərin, müəllimlərin, təhsili idarə edənlərin maarifləndirilməsi. 5. Hökmran ideologiya və milli inkişaf planlarında ifadə olunmuş iqtisadi artım hədəfləri ilə uyğunluq: Siyasət seçimi Təhsil haqqında qanuna, Təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyasına uyğun olaraq aparılır. 6. Siyasət seçiminin siyasi inkişaf və stabilliyə təsiri: Fənn kurikulumlarının hazırlanması hüquqi baza əsasında aparıldığından siyasət seçimi yalnız siyasi inkişafa xidmət edir və qəti şəkildə siyasi stabilliyə təhlükə törədə bilməz. Mümkünlük Öhdəsindən Gəlmə İmkanı Arzuolunanlıq
  • 9. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Öhdəsindən Gəlmə İmkanı 1. Maliyyə xərcləri: Maliyyə nazirliyi, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı tərəfindən ödənilir. 2. İqtisadi artım daxil olmaqla gələcəkdə ola biləcək meylləri proqnoz etmək bacarığı: İqtisadi artımdan asılı olmayaraq Kurikulumlar 4 ildən bir təkmilləşdirilməlidir. 3. Alternativ iqtisadi ssenarilərin hesaba alınması : Yerli və xarici iş adamlarının yatırımı, icmanın dəstəyi, dini qurunların dəstəyi, təsərrüfat hesablı maliyyələşmə, qrandlar, tenderdə qalibiyyət, layihələrdən gələn gəlir və s. hesabına bu siyasət maliyyələşə bilər. 4. Özəl xərclər: Xərclər dövlət tərəfindən ödəniləcək. 5. Alternativ xərclər: Alternativ xərclər nəzərdə tutulur və hesaba alınır. 6. Siyasi xərclər: Hökumət siyasi xərcləri ödəməyə hazırdır. Mümkünlük Öhdəsindən Gəlmə İmkanı Arzuolunanlıq
  • 10. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Mümkünlük Mümkünlük Öhdəsindən Gəlmə İmkanı Arzuolunanlıq 1. Dəyişikliyi icra etmək üçün insan resurslarının mövcudluğu? Kifayət qədər kadr potensialı mövcuddur 2. Müəllimin hansı səviyyədə təlimi tələb olunur? 3 günlük ümumi məlumatlandırıcı kursların təşkili kifayət edər. 3. Siyasət seçimini icra etmək üçün yetərli kadr heyəti varmı? Təlimçi sayı kifayətdir. 4. Əgər yüksək təlim görmüş heyət çatışmırsa, onların idxalı və ya təlim keçilməsi mümkündürmü və hansı xərc qarşılığında? İdxal etmək əvəzinə təlimlərin keçirilməsi daha məqsədə uyğundur. Bu təlim kursları ödənişli ola bilər. Bunun keyfiyyəti daha effektivdir. 5. Təlim görmüş heyət cəlb etmək, saxlamaq və səmərəli istifadə etmək baxımından institusional mədəniyyətin (normalar, prosedurlar, mühit) mövcudluğu (Siyasəti həyata keçirən təşkilatın bu sahədə təcrübəsi varmı? Təlim keçmiş insanları əldə saxlamaq, onların potensialında istifadə imkanları): Stimullaşdırıcı tədbirlər planı hazırlana bilər. 6. Vaxtın realistik qiymətləndirilməsi: 2 il kifayət edər.
  • 11. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Mövcud Vəziyyətin Təhlili Qərar necə qəbul olunub – qərar bütün mərhələlərdən keçibmi? Keçib. Qərar hazırki siyasətdən nə dərəcədə radikal uzaqlaşır? Qərar siyəsətə uyğundur. Bu qərar digər sahələrdə həyata keçirilən siyasətlərə nə dərəcədə uyğundur? Dövlətin həyata keçirdiyi təhsil siyasətinə uyğundur. Siyasət aydın ifadə olunmuşdurmu və asanlıqla qiymətləndirmək mümkündürmü? Bəli Siyasət işlək hesab edilə bilərmi və onun icrasını mümkün hesab etmək olarmı? Olar.
  • 12. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması (ardı slayd 13-də) • Kim (lər), nəyi, nə zaman və necə edəcək? Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, İnrormasiya və yüksək texnologiyalar Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər, Müvafiq Universitetlər - Respublikada mövcud vəziyyətin araşdırılması üçün şagirdlər, müəllimlər, valideynlərlə internet vasitəsilə sorğu keçirəcək,. Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, Xarici işlər Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər, Müvafiq Universitetlər bu sahədə beynəlxalq təcrübəni öyrənəcək. • Fiziki resurslar nəcə yerləşdirilmişdir və onların istifadəyə hazırlığı nəcə təmin olumuşdur? Maddi – texniki baza, kompyuterlər, internet, müxtəlif ədəbiyyatlar və s. –nin təmini nəzərdə tutlub. • Maliyyə resursları düzgün təmin olunmuşdurmu və icraetmə zamanı bu səbəbdən ləngimələrin minimum olacağı dəqiqləşdirilmişdirmi? Təhsil Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, Təhsil Problemləri İnstitutu, Dünya Bankı, Asya İnkişaf Bankı, QHT-lər işə cəlb oluna bilər. • Planları və icraetməni həyata keçirəcək kadr heyəti digər öhdəliklərdən azad olunubmu və işə başlamağa hazırdırmı? Planları icra edəcək kadr heyəti üçün dəvət olunmuş beynəlxalq məsləhətçilər müvafiq treninqlər keçirəcək, xarici təhsil səfərlərinin təşkili üçün müəllimlərə şərait yaradılacaq. Bu zaman onların məzuniyyətə çıxarılmasına yardım ediləcək. • Siyasətin icrası üçün lazım olan texniki biliklər bunu həyata keçirəcək şəxslər tərəfindən mənimsənilmişdirmi? Texniki hazırlığa malik heyət seçilmişdir. • Siyasətin icrası üçün nə cür idarətmə sistemi müəyyən olumuşdur? Pilləli şəkildə, hesabatlılığa əsaslanan. Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Mövcud Vəziyyətin Təhlili
  • 13. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması (slayd 12-nin davamı) • Siyasəti təmin edənlər və istehlakçılar bu siyəsəti müsbət qəbul edirmi? Planlaşdırılmış siyasətə dair rayon (şəhər) Təhsil şöbələrində mütəmadi olaraq dəyirmi masa, seminar və konfransların təşkili və toplanmış rəy və təkliflərin ümumiləşdirilməsi, müvafiq işlərin icrasında məqsədəuyğunluğunun müzakirəsi əsasında aparılacaq. • Siyasətin məqsədinin və faydalarının maraqlı tərəflərə çatdırılması üçün hansı planlar hazırlanmışdır? Siyasətin məqsədinin və faydalarının ictimaiyyətə çatdırılması üçün KİV- lərdə, dövrü mətbuatda mütəxəssislərin çıxışlarının təmin edilməsi, Xəbər portallarında mütəmadi informasiyaların yerləşdirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. • Maraqalı tərəflərin planlaşdırma prosesində iştirakı necə təmin olunmuşdur? Siyasətin planlaşdırılmasına valideynlərin, müəllimlərin, şagirdlərin, QHT-lərin, Müvafiq Universitetlərdən mütəxəssislərin cəlb olunması nəzərdə tutulmuşdur. • Uğurlu nəticənin əldə edilməsi üçün icraetməni mərhələli şəkildə həyata keçirin. • Tam icraetmədən əvvəl pilot layihələr həyata keçirilmişdirmi? Respublikanın müxtəlif şəhər və rayonlarında seçilmiş məktəblərdə tətbiq olunmuş, müvafiq korreksiya işləri aparıldıqdan sonra kütləvi tətbiqinə qərar verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Mövcud Vəziyyətin Təhlili
  • 14. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndi- rilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdı- rılması Siyasət Qərarının Verilməsi Siyasətin Təsirinin Qiymətləndirilməsi Siyasətin mümkün uğusuzluqları: •Planlaşdırmada; •İcraetmədə ola bilər. Planlaşmada olan çatışmazlıqlar (kim(lər)in, nəyi, nə vaxt, necə) müəyyən olunaraq düzəlişlər edilir. Əgər planlaşmadakı məsələlərin icrası üçün nəzərdə tutulmuş təşkilatların və mütəxəsislərin, onların icra edəcəkləri işlərin, işin icra vaxtının, icra formalarının seçilməsində uyğunsuzluq varsa dəqiqləşmələr aparılır. Sonra təkmilləşdirilmiş planlaşma tətbiq olunur. İcraetmədə olan çatışmazlıqlar müəyyən olunaraq düzəlişlər olunur. Bu zaman planın icrasına rəhbərlik və nəzarətdə çatışmazlıq ola bilər. Bunun aradan qaldırılması üçün rəhbərliyə dəstək və nəzatər formalarında çevik dəyişikliklər aparılır. Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndi- rilməsi Mövcud Vəziyyətin Təhlili
  • 15. Siyasətin Təsirinin Qiymətləndiril məsi Sonrakı Siyasət Dövrü Siyasətin İcrasının Planlaşdırılma sı Siyasət Qərarının Verilməsi Sonrakı Siyasət Dövrü Əgər siyasət seçimində səhv olarsa, onda düzəlişlər edilir. Yenə mövcud vəziyyət təhlil olunur, nəticəyə uyğun olaraq 12 illik ümumi təhsilə keçidlə əlaqədar fənn kurikulumlarının təkmilləşdirlməsi üçün xarici ölkələrin təcrübəsinə istinad olunur. Beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla kurikulumlar təkmilləşdirilir. Beynəlxalq ekspertiza təmin edilir, daha sonra bu işin həyata keçirilməsi məqsədilə metodistlərin və fənn mütəxəssislərinin bu sahədə peşəkarlıq səviyyələri artırılır və onlara bu işin yerlərdə tətbiqi üçün xüsusi bacarıqlar verilir. Siyasət Seçimlərinin Yaradılması Siyasət Seçimlərinin Qiymətləndiril məsi Mövcud Vəziyyətin Təhlili