1. Siyasət Bölümü
11 aprel 2014-cü il

2. Siyasət bölümü nədir?
Missiya
• Azərbaycanda bərabərliyin və sosial inklüziyanın təmin edilməsi, təhsil və
sosial xidmətlərə bərabər çıxışın təşviq edilməsi
Məqsəd
• Hərtərəfli, siyasət-yönümlü məlumatların toplanılması və tədqiqi
• Dövlət siyasəti müzakirələrində vətəndaş cəmiyyətinin töhfə verə bilməsi
Fəaliyyət
• Əhatəli tədqiqat strategiyası
• Siyasət sənədləri
• İctimai tədbirlər və elmi jurnallarda nəşrlər

3. Sosial inklüziyanın tədqiqi
• Erkən uşaqlıq təhsili və inkişafı: AR-da
məktəbəqədər təhsilin əhatə dairəsinin 90%-ə
çatdırılması yolları
• Azərbaycanda məcburi köçkünlərin təhsili:
inklüziv siyasət qərarlarının yaradılması
• İnklüziv təhsil – sağlamlıq imkanları məhdud
uşaqların təhsilə cəlb olunması üçün milli
model (hazırlanmaqdadır)

4. AR-da məktəbəqədər təhsilin əhatə
dairəsinin 90%-ə çatdırılması yolları

5. Xülasə
• Məktəbəqədər təhsilə dair milli siyasət
• Mövcud vəziyyət
• Məktəbəqədər təhsil təminatında əlavə
iştirakçılara ehtiyac varmı?
• Mövcud pilot layihələrin təcrübəsi və təhlili

6. Məktəbəqədər təhsilə dair milli siyasət
• “Səhiyyə, təhsil, idman və mədəniyyət
sahələrində bir sıra müəssisə və obyektlərin
özəlləşdirilməsi haqqında AR Prezidentinin
Sərəncamı” 23 avqust 2006-ci il No. 1635
• AR-da məktəbəqədər təhsilin yeniləşdirilməsi
proqramı (2007-2010-cu illər) 12 aprel 2007-ci il
No. 2089
• 2008-2015-ci illərdə AR-da yoxsulluğun
azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı
15 sentyabr 2008-ci il No. 3043

7. Son altı ilə baxış
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
200,000
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində uşaqların sayı
Ölkə üzrə
Şəhər yerləri üzrə
Kənd yerləri üzrə
Mənbə: http://www.stat.gov.az/source/education/

8. Məktəbəqədər təhsilə dair qarşıdakı
məqsədlər
• “Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf
Konsepsiyası 29 dekabr 2012-ci il
• AR-da təhsilin inkişafı üzrə Dövlət
Strategiyası, 24 oktyabr 2013-cü il

9. Məktəbəqədər təhsil təminatı
İcma-əsaslı məktəbəqədər
təhsil mərkəzləri
- BMT Uşaq Fondu (UNİCEF)
Azərbaycan - Yay məktəbə
hazırlıq proqramı
- Azərbaycana Birgə Yardım
(UAFA) və Müasir Təhsil və
Tədrisə Yardım Mərkəzi
(MTTYM) - Özünə dəstək
qrupları
- MTTYM - Uşaq inkişaf və
məktəbəqədər hazırlıq mərkəzi
74.0% 14.7%
1.2%0.1588
MT-dən kənarda qalanlar
Dövlət müəssisələri
Qeyri-dövlət müəssisələri

10. Dövlət və özəl bağçalar
• Yerləşmə: əhali sıxlığı yüksək olan şəhər və rayon
mərkəzləri
• Sosial-iqtisadi status: orta və yüksək gəlirli
• Valideynlərin məşğulluq vəziyyəti: hər iki
valideyn məşğul
• Valideynlərin təhsil səviyyəsi: adətən ali
• Xidmət növü: bütöv gün, inteqrativ, qida,
sağlamlıq, qayğı və təhsil
• Xüsusi ehtiyaclar: qeyri-inklüziv

11. Yay məktəbəqədər hazırlıq proqramı
• Yerləşmə: əhali sıxlığı aşağı olan şəhər və kənd
əraziləri
• Sosial-iqtisadi status: həssas təbəqələr
• Valideynlərin məşğulluq vəziyyəti: işsiz və ya
kənd təsərrüfatında məşğulluq
• Valideynlərin təhsil səviyyəsi: adətən tam və ya
natamam orta
• Xidmət növü: qısa müddətli, məktəbə hazırlıq,
təhsil, qismən inteqrativ
• Xüsusi ehtiyaclar: qeyri-inklüziv

12. Özünə dəstək qrupları
• Yerləşmə: əhali sıxlığı aşağı olan əlverişsiz şəhər və
kənd əraziləri
• Sosial-iqtisadi status: həssas, aşağı gəlirli təbəqələr
• Valideynlərin məşğulluq vəziyyəti: işsiz və ya kənd
təsərrüfatında məşğulluq
• Valideynlərin təhsil səviyyəsi: adətən tam və ya
natamam orta
• Xidmət növü: qısa müddətli, çevik, inteqrativ (təhsil,
qayğı və valideynlərlə iş)
• Xüsusi ehtiyaclar: yaş və sağlamlıq vəziyyəti
baxımından inklüziv

13. Bələdiyyə əsaslı məktəbəqədər hazırlıq
• Yerləşmə: böyük icmalı kənd əraziləri
• Sosial-iqtisadi status: aşağı və orta gəlirli
təbəqələr
• Valideynlərin məşğulluq vəziyyəti: işsiz və ya
kənd təsərrüfatında məşğulluq
• Valideynlərin təhsil səviyyəsi: adətən tam və ya
natamam orta, bəzən texniki peşə
• Xidmət növü: qısa müddətli, çevik, erkən inkişaf
və məktəbə hazırlıq
• Xüsusi ehtiyaclar: bəzən inklüziv

14. Uşaq inkişaf və məktəbəqədər hazırlıq
mərkəzindən ilkin nəticələr
• “Qrupumdakı 6 yaşlı uşaq nəinki özü oxuyub
öyrənir, həm də 3 yaşlı bacısını da öyrədir.”
(UİM, müəllimə)
• “Mərkəzdən gələn uşaqlar [1-ci sinfə] hazır
gəlirlər.” (Dəllər cəyir kənd ibtidai sinif
müəllimi)

15. İlkin nəticələr (davamı)
0
1
2
3
4
5
6
Ana dili İngilis Riyaziyyat İnformatika Texnologiya Orta nailiyyət
UİM
Digər

16. Sonda…
• Məktəbəqədər təhsil təminatında əlavə
iştirakçılara ehtiyac var.
• Yalnız bir və ya iki model müxtəlif növ
ehtiyacları ödəmək iqtidarında deyil.
• İcma-əsaslı məktəbəqədər təhsil
müəssisələrinə dair uğurlu təcrübə mövcuddur.

17. Təşəkkür edirəm.
Müasir Təhsil və Tədrisə Yardım Mərkəzi
Aynur Nəbiyeva
anabiyeva@cie.az
www.cie.az