2. KABLOSUZ AĞ NEDIR?
Kablosuz iletişim teknolojisi, en basit tanımıyla, noktadan noktaya veya bir ağ
yapısı şeklinde kızılötesi, elektromanyetik dalgalar veya mikrodalgalar ile bağlantı
sağlayan bir teknolojidir. Kablosuz iletişim teknolojisini kablolu teknolojiden ayıran
en önemli özellik ise, iletim ortamı olarak havayı kullanmasıdır.
3. KABLOSUZ AĞ YAPILARI
İki tip kablosuz ağ yapısı vardır:
• Ad-Hoc veya Peer to Peer Yapı
• Access Point Donanımlı Yapı
Ad-Hoc veya Peer to Peer Yapı : Her biri kablosuz ağ kartına sahip
bilgisayarlardan oluşan ve her bilgisayarın direkt olarak istediği bir başka kablosuz
donanıma sahip bilgisayarla haberleşerek bu yolla dosya ve yazıcı paylaşımını
sağlandığı ağ yapısıdır.
Access Point Donanımlı Yapı : Bu teknolojide, bir kablosuz ağ merkez bir
istasyon kullanarak haberleşebilir. Access point, kablosuz bilgisayarların iletimini
sağlayarak bir hub gibi hareket eder. Diğer adı Infrastructure’dır.
5. KABLOSUZ AĞ ÇEŞİTLERİ
Kablosuz ağlar kullanım amaçları ve büyüklüklerine dört kategoriye göre
ayrılmıştır.
Bu kategoriler:
• Kablosuz kişisel alan ağı (WPAN) : Yakın mesafedeki elektronik cihazların birbirine
bağlanabildiği ağlardır.
• Kablosuz yerel alan ağı (WLAN) : Ev, okul, kafe, kütüphane gibi alanlarda kullanılır.
• Kablosuz metropol alan ağı (WMAN) : Dağınık yerleşime sahip üniversiteler örnek
gösterilir.
• Kablosuz geniş alan ağı (WWAN) : Cep telefonu şebekeleri örnek gösterilir.
7. KABLOSUZ KİŞİSEL ALAN AĞLARI (WPAN)
Kişisel alan ağları (Wireless Personal Area Network, WPAN), adından da
anlaşılacağı gibi kişisel sayısal cihazların (PDA) kablosuz olarak birbirlerini
görmesiyle ortaya çıkmış bir kavramdır.
Amaç, yakın mesafede olan sayısal cihazların (klavye, fare, kulaklık vb.), çevre
birimlerinin birbirleriyle kolayca etkileşimde bulunmasını sağlamaktadır. Kişisel alan
ağları denildiğinde ilk akla gelen teknolojiler;
• Kızılötesi
• Bluetooth
• HomeRF’ dir.
8. KIZILÖTESI TEKNOLOJISI (INFRARED)
Kızılötesi, görülebilen kırmızı ışıktan daha uzun dalga boyuna sahip, gözle
görülmeyen ışınlardır. Kızılötesi ışınlar olarak da anılırlar. Isı detektörleri ile tespit
edilenler en uzun dalga boyu olanlarıdır. Yaklaşık olarak, dalga boyları 0,8 mikron ile
1000 mikron arasındadır. Normal fotoğraf filmlerine tesir etmezler ve normal optik
aletlerle fark edilmezler. Bunun sebebi, enerjilerinin görülen ışığın enerjisinden
oldukça düşük olmasıdır. Fark edilmeleri ancak ortaya çıkardıkları ısı sonucu olur.
IrDA kısa menzillidir (birkaç metre), ve cihazların iletişim kurabilmesi için
birbirlerini doğrudan görüyor olmaları gerekir. IrDA kullanan cihazlar arasında
dizüstü bilgisayarlar, PDA'lar, cep telefonları ve en yaygın olarak kullanılan uzaktan
kumandalar bulunmaktadır.
9. BLUETOOTH TEKNOLOJISI (MAVIDIŞ)
Bluetooth (Mavidiş), kısa mesafedeki aygıtları birbirine bağlayan bir kablosuz
teknolojidir. Bluetooth; cep telefonları, bilgisayarları, PDA’ları, yazıcıları, klavyeleri
kablosuz olarak bir araya getirir. Mavidişin geçmişi, 1994 yılında telefon üreticisi
Ericsson’un cep telefonlarını kulaklıklarına kablosuz olarak bağlaması ile başlamıştır.
Çözüm, küçük ve ucuz bir yonganın kablosuz sinyalleri alıp gönderebilmesi ile
geliştirilmiştir. Ayrıca hareketli (dinamik) kişisel ağlar oluşturulmasını da
sağlamaktadır. Aşağıda mavidiş kablosuz ağ sisteminin genel özellikleri verilmiştir.
Bluetooth ayrıca ses iletimini de desteklemektedir.
10. BLUETOOTH İLE NELER YAPILABİLİR?
Bluetooth; mümkün olan en basit şekilde sabit veya taşınabilir cihazların
aralarında bilgi aktarmalarına, paylaştırılmalarına imkân sağlar. Evde, büroda veya
hareket halinde basit bir ağ oluşturarak dosya paylaşımı, bilgi iletimi, elektronik
posta, internet erişimi, yazıcıdan çıktı alma gibi işlemler gerçekleştirilebilir.
Endüstriyel uygulamalarda cihaz ve makineler kontrol edilebilir. Erişimi zor olan
yerlerdeki cihazlara kolayca hizmet verilebilir.
11. HOMERF TEKNOLOJISI
HomeRF, genel olarak küçük ofis ve ev ihtiyaçları için düşünülmüş kablosuz
erişim standardıdır. Aşağıdaki tabloda HomeRF’nin özellikleri gösterilmiştir.
HomeRF ile;
• Bilgisayarlar arası kablosuz ağ kurulabilir.
• Evin içinde ve etrafında taşınabilir aygıtlar ile internete bağlanılabilir.
• Çok bilgisayarlı ortamda dosya, modem, yazıcı paylaşımı sağlanabilir.
• Sadece PC uyumlu el setine konuşarak ev elektronik sistemi aktif hale
• getirilebilir.
12. KABLOSUZ YEREL ALAN AĞLARI (WLAN)
WLAN, küçük alanları (bir bina, bir firma, bir ofis, bir oda) kapsayan kablosuz
bir iletişim ağıdır. Yerel kullanım amacıyla geliştirilmiş olduklarından WLAN
sistemlerinin mesafesi 25-100 metre civarındadır. Dünyada yaygın olarak kullanılan 2
tür WLAN teknolojisi mevcuttur. Bunlardan birisi Amerika tabanlı IEEE 802.11x ve
diğeri ise Avrupa tabanlı HiperLAN sistemleridir. Örnek: Havaalanı, restorant gibi
halka açık yerlerdeki internet bağlantısı, Wireless LAN, IEEE 802.11 standardında
tanımlı teknolojileri kullanır.
Kablosuz Yerel Alan Ağında kullanılan teknoloji : Wi-Fi (Wireless Fidelity)’dir.
WI-FI: Kişisel bilgisayar, akıllı telefon, oyun konsolu ve dijital işitsel cihazların
kablosuz ağ sahası içerisinde internete bağlanmasını sağlayan bir teknolojidir. Wi-
Fi'ın erişim noktaları, bir oda gibi küçük alanlardan, birkaç milkarelik geniş alanlara
kadar etki edebilir, buralarda internet erişimini sağlayabilirler. Ev ve ofislerdeki özel
kullanımının yanında kamuya ait alanlarda da ücretsiz olarak veya diğer ticari
şekillerde kullanılmaktadır. Havaalanları, otel ve restoran gibi yerlerde genel olarak
bu hizmet ücretsiz olarak sağlanmaktadır.
13. KABLOSUZ METROPOL ALAN AĞI (WMAN)
WMAN, WLAN lar arasındaki iletişimi sağlayan bir şehir veya metropolü
kapsayan kablosuz ağ türüdür. Örnek: WLAN’lar arası bağlantı, bir şehir içerisindeki
internet bağlantısı. Wireless MAN, IEEE 802.1 6 standardında tanımlı teknolojileri
kullanır.
Kablosuz Metropol Alan Ağında kullanılan Teknoloji : WiMax’tır.
WiMAX : Wi-Fi (Wireless fidelity: kablosuz ağ) den sonra kablosuz interneti çok
daha geniş alanlara yaymaya çalışan bir teknolojidir. WiMAX ev veya ofislere birkaç
yüz km mesafeden kablosuz 72 Mbps hızında veri iletim imkanı sağlayan bir
teknolojidir. Bir şehirde kurulacak yüksek antenli vericilerle tüm şehri kapsayan bir
ağ kurulabilmektedir ve bu yüzden kablosuz metropol ağlara (Wireless Metropolitan
Area Networks WMAN) bir örnektir.
14. KABLOSUZ GENIŞ ALAN AĞLARI (WWAN)
Bir ülke ya da dünya çapında yüzlerce veya binlerce kilometre mesafeler
arasında iletişimi sağlayan ağlara Geniş Alan Ağları (Wide Area Networks-WAN)
denilmektedir. Bu tür ağlarda kablo yerine uydu veya telsiz iletişimi kullanılması
durumunda Kablosuz Geniş Alan Ağları (Wireless Wide Area Networks-WWAN)
olarak isimlendirilmektedir. WWAN uygulamalarına örnek olarak GSM, GPRS, 3G ve
4G sistemleri sayılabilir. WWAN’larda trafik yükünün büyük kısmı ses iletişimi ile
ilgilidir. Ancak son yıllarda yoğun olarak veri iletişimi ve internet erişimi talepleri
yaşanmaktadır.
Kablosuz Geniş Alan Ağında Kullanılan Teknolojiler: GSM, GPRS, EDGE, 3G,4G…
15. GSM(Global System for Mobile Communications) : Bir cep telefonu iletişim
protokolüdür. Önceleri Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi'nin «Groupe
Spéciale Mobile» isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM, daha sonraları sistemin
küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı. En yaygın olan cep
telefonu standardı olarak 212 ülkede 2 milyardan fazla insan tarafından
kullanılmaktadır. En kullanışlı özelliklerinden birisi kullanıcıların aynı hat ile değişik
ülkelerden görüşme (roaming) yapabilmeleridir. Tüm GSM standartları, hücresel ağ
kullanır ve dolaşım sırasında bile hücreler arası geçiş yapma kabiliyetine sahiptir.
Dolayısıyla teoride, eğer kapsama alanından çıkmazsanız, cep telefonu ile tüm
dünyayı telefon konuşmasını kesmeden dolaşmak mümkündür.
GPRS(General Packet Radio Service) : Mevcut 2G cep telefonu şebekesi
üzerinden paket anahtarlamalı olarak veri iletimi sağlayan teknoloji. Genellikle cep
telefonları ve internet arasında, küçük veri paketlerinin alışverişi amacıyla kullanılır.
Üçüncü nesil UMTS (3G) mobil iletişimden önce CSD GSM'e göre hızlı
bağlantı imkânı tanıdığı için mobil teknolojilerde 2.5G ve 2.75G isimli ara nesiller
oluşturmuştur. Pratikte saniyede 30-50 Kbit'e kadar veri akışı sağlayabilir.
16. EDGE (Enhanced Data rates for GSM Evolution) : Resmi olarak 2.9G ismine
sahip olsa da kullanıcılar tarafından "2G" olarak adlandırılmaktadır. EDGE, teorik
olarak 1 Mbit/sn hız sunabilir.
3G : GSM EDGE, UMTS, CDMA2000, DECT ve WiMAX teknolojilerini
kapsayan bir standartlar ailesidir. Verilen hizmetler arasında mobil kullanıcılar için
geniş-alanda kablosuz telefon görüşmeleri, görüntülü aramalar ve kablosuz veri
aktarımı vardır.
4G : Telekomünikasyon'da 4G, dördüncü nesil kablosuz telefon teknolojisidir.
3G ve 2G standartlarının devamıdır. Bağlantı hızı, cep telefonlarında 100 Mbps, Wi-Fi
ağlarında ise 1Gbps'dir. Aynı zamanda Wimax bant genişliği ile aynı boydadır. Bir 4G
sistemi, daha önceki nesillerden daha yüksek veri hızları temeline dayanan herhangi
bir zamanda, herhangi bir yerde, ses, veriler ve akan çoklu kitle iletişimin
kullanıcılara hizmet verebileceği, uçtan uca IP çözümü sağlar.
17. KABLOSUZ AĞLARIN ÖZELLİKLERİ
• Bağlanmanın kolay olması
• Mobilite olanağının olması
• Verimliliğin yüksek olması
• Kurulum kolaylığı
• Ölçeklenebilirlik
• Güvenlik
• Maliyetin kablolu ağa göre daha düşük olması şeklinde sıralanabilir.
18. KABLOSUZ AĞLARIN KULLANIM ALANLARI
• Telekomünikasyon
• Tıp ve sağlık
• Savunma sanayi
• Endüstriyel üretim
• Radyo, televizyon ve eğlence
• Ulaşım
19. KABLOSUZ AĞLARDA KULLANILAN
CIHAZLAR
Kablosuz Ağ Kartı : Son kullanıcıların bilgisayarına takılabilen WLAN arayüzü ve dâhili alıcı verici anteni
bulunan PCI veya PCMCI kartıdır.
Wireless Adaptörü : Wireless alıcısı olmayan aygıtlara, Wi-Fi’ye bağlanma özelliğini getiren adaptöre denir.
Modem :Tanım olarak "Modülatör" ve "Demodülator" kelimelerinin birleşiminden üretilmiştir. Çevirge ya da
Modem, bilgisayarların genel ağa bağlantısını sağlayan ve bir bilgisayarı uzak yerlerdeki bilgisayar(lara) bağlayan
aygıttır. Modem, verileri ses sinyallerine ses sinyallerini verilere dönüştürerek verileri taşır.
Router : Aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri çerçevelerinin iletimini sağlayan ağ
donanımıdır.
Access Point (Erişim noktası) : Birden fazla bilgisayarı kablosuz olarak bir birine bağlayan aygıttır. Kablosuz
Sinyal Tekrarlayıcı Noktası da diyebileceğimiz bir cihazdır. Almış olduğu kablosuz ağ sinyalini tekrar güçlendirip
yayınlayarak mesafeyi ve sinyal kalitesini arttırır.
WiFi Repeater : Bir kablosuz kaynak (modem yada Access Point) tan aldığı elektriksel veriyi (sinyali) yenileyerek,
ikili koda dönüştürerek ileten ve bu sayede ağınızı genişletmenizi sağlayan, mesafeyi ve sinyal kalitesini arttıran
cihazlardır. Repeaterlar bozuk olan sinyalleri iyileştirir, var olan sinyal gücünü arttırarak aynı SSID (Kablosuz ağ
ismi) üzerinden yayın yapar.
Sunucu (Server) : Bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya
paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi. Bir ağda birden fazla sunucu birim bulunabilir.
İstemci (Client) : Bir ağ üzerinde, sunucu bilgisayarlardan hizmet alan kullanıcı bilgisayarlarıdır. Bilgiye erişim
yetkileri sunucu tarafından belirlenir.