1. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
De kerk en al haar wonderbaarlijke aspecten
1. Plaats - adres
Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Petruskerk - Kanunnik Petrus Jozef Triestlaan, 9080 Lochristi
2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten! Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
51°07'58.8"N 3°51'42.7"E
3. Korte omschrijving
De kinderen observeren de buitenkant en de binnenkant van de Onze-Lieve-Vrouw en Petruskerk
nauwkeurig aan de hand van enkele opdrachten:
- Ze vullen een plattegrond van de kerk aan met de windrichtingen en maken een legende waarin de
gevraagde attributen in aanwezig zijn.
- Ze observeren de brandglazen aandachtig en ontwerpen zelf een stukje glasraam.
- Ze schatten hoe hoog de kerk is en bedenken waarom een kerk zo hoog zou zijn.
4. Doelgroep
Deze activiteit is ontworpen voor leerlingen van de 3e graad.
Kan eventueel ook door leerlingen uit de 2e graad uitgevoerd worden, mits nodige aanpassing aan de
opdrachten.
5. Tijdsduur
Voor de volledige activiteit wordt er één lesuur (50 minuten) voorzien, inclusief de verplaatsing.
De opdrachten in en rond de kerk duren 30-40 minuten.
6. Eindtermen
Mens en maatschappij
Ruimte
4.4.De leerlingen kunnen bij een oriëntatie in de werkelijkheid de windstreken (hoofd- en tussenrichtingen)
bepalen aan de hand van de zonnestand of een kompas.
4.13.De leerlingen kunnen een atlas raadplegen en kunnen enkele soorten kaarten hanteren gebruik makend
van de legende, windrichting en schaal.
Wiskunde
Meten
2.8De leerlingen kunnen schatten met behulp van referentiepunten.
Muzische vorming
Beeld
1.4°De leerlingen kunnen plezier en voldoening vinden in het beeldend vormgeven en genieten van wat
beeldend is vormgegeven.
2. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
7. Leerinhoud
- Kompas hanteren: Noorden, Oosten, Zuiden en westen bepalen op een plattegrond d.m.v.
een kompas
- Hoogte schatten aan de hand van referentiepunten: de hoogte van de kerktoren schatten
- Legende maken bij een gegeven plattegrond (van de kerk)
- Laten inspireren door glasramen in de kerk bij het creëren van een eigen glasraam
- Oriënteren op een plattegrond
8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen…
- hun plattegrond oriënteren met behulp van een kompas.
- een plattegrond van de kerk aanvullen met de gevraagde gegevens.
- een legende aanleggen bij de plattegrond.
- de hoogte van de kerk schatten aan de hand van referentiepunten.
- zich creatief uiten bij het maken van een glasraam.
9. Materiaal
- Schrijfgerief
- Schrijfplankje
- Kleurstiften
- Kompas
- Opdrachtenbundel
10.Organisatie
Afspraken
De wandeltocht naar de kerk:
Loop maximum met twee op het voedpad.
Kijk naar links en rechts als je oversteekt.
Sluit goed aan!
Opdrachten in de kerk:
Blijf in de afgesproken groep.
Werk samen aan de opdrachten, iedereen vult zijn eigen bundel in.
Werk opdracht per opdracht af.
Luister naar elkaar en respecteer de inbreng.
In de kerk zijn we rustig en praten we zo zacht mogelijk.
Heb respect voor de materialen in de kerk!
De opdrachten op tijd voltooien:
Jullie krijgen 30 minuten omde opdrachten te volbrengen
Op het einde verzamelen we allemaal aan de ingang van de kerk.
Tips voor de leerkracht
1. De leerinhouden van deze activiteit moeten reeds besproken zijn in de klas. Deze activiteit is een
verwerkingsopdracht.
2. De opdrachten voor in en rond de kerk worden al in de klas besproken.
3. De groepen worden op voorhand verdeeld ( groepen van 4 kinderen)
4. De kinderen moeten zoveel mogelijk zelf doen, ondersteun ze waar nodig maar laat ze vooral vrij in het
uitvoeren van de opdrachten.
3. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
Brief van de pastoor
https://documentcloud.adobe.com/link/track?uri=urn%3Aaaid%3Ascds%3AUS%3A7da68d42-e820-4755-ab2f-
6f258c5c5e86
Opdrachtenbundel
https://documentcloud.adobe.com/link/track?uri=urn%3Aaaid%3Ascds%3AUS%3A462fda4f-0837-4e46-840c-
8454332ceb4b
12.Oplossingen - sleutel
https://documentcloud.adobe.com/link/track?uri=urn%3Aaaid%3Ascds%3AUS%3Ac84732c1-6696-4dba-a7e8-
ae6ab9d16b8c
13.Bronnen
(OE), A. O. (2006). Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Pieter . Opgehaald van Inventaris Vlaanderen is
erfgoed: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/34187
Franssen, i. (2015, September 23). glas in lood...hoe doe je dat?? Opgehaald van YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=YCjUFR5fAmI
Glas in lood. (2020, Maart 10). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Glas_in_lood
Ken je kerk. (2020, Maart 22). Opgehaald van Omgevingsboek :
https://drive.google.com/file/d/0B28yK5KPOs1RTFMtWVVsS0R4Smc/view
Kleurplaat kerk. (2020, Maart 22). Opgehaald van Schoolplaten : https://www.schoolplaten.com/kleurplaat-
kerk-i23164.html
osa, P. W. (sd). Glasramen. Opgehaald van Skynet: http://users.skynet.be/fb192071/kerk/glasramen.html
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Historiek van de kerk
• De oorspronkelijke kruiskerk, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw ten Hemelopneming en aan de Heilige
Petrus, werd al in 1246 vermeld.
• In de noordelijke kruisbeuk (zijkoor) is van oudsher een kapel aangebouwd ter ere van Maria.
• De kerk werd verwoest door de Gentse Calvinisten.
• Na 1584 werden de herstellingen aangevat.
• Het hoogkoor van Zaffelare werd rond 1812 gerenoveerd op kosten van jonkheer Pieter van de Boer-
Barbara de Baets uit Gent.
• De oorspronkelijke gotische kerk werd omgevormd tot een neoclassicistisch gebouw.
• Tabernakel, altaar en trappen werden bijgewerkt door Joseph Nimmegeers en het ganse koor en de
benedenkerk werden geschilderd door Judocus Wytinck; de zijaltaren werden gevernist.
• In 1893 werd een aanvraag ingediend bij de Koninklijke Commissie voor Monumenten om te kerk te
verbouwen en te vergroten gezien de slechte toestand van het gebouw en omdat de kerk te klein wordt.
• Het oude kerkschip werd afgebroken en vervangen door een langer en breder kerkschip.
• De voorstellingen van de glasramen beelden zeer traditionele thema's uit, die vooral verband houden
met de levens van de twee patroonheiligen Onze-Lieve-Vrouw en de Heilige Petrus.
• In de noordelijke zijgevel werd een sacristie aangebouwd.
• In 1906-1907 een definitieve westtoren
• Op 2 september 1907 werd de hernieuwde kerk luisterrijk ingehuldigd door de Gentse bisschop
Stillemans
• In de benedenkerk, de doopkapel en de zijingang nog eens zestien glasramen
4. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Extra informatie over het interieur van de kerk:
• Basilicale ruimte met drieledige opstand en spitsboogarcaden op blauwe hardstenen ronde zuilen met
bladkapiteel
• koorpartij, bestaande uit drie even hoge koren
• Oude zijkoren.
• Het middenkoor
• Het verhoogd middenschip is uitgewerkt met bovenlichten, spitsbogig en voorzien van tweeledig
maaswerk en tracering, opgevuld met witte glasramen met rode bies
• Neogotische houten spitse tongewelven.
• Bepleisterde beschilderde wanden en deels hoge houten lambriseringen (in zijbeuken).
• Groot aantal kleurrijke glasramen geven aan de kerk een ruime en lichtvolle open sfeer.
• Eerder sobere kerkinterieur vertoont waardevolle onderdelen.
• Het merendeel van de kunstwerken werd vervaardigd door oud-leerlingen van of in de ateliers van het
Sint-Lucasinstuut te Gent.
• Als opvallende bewaarde onderdelen van het interieur zijn te vermelden: de fraaie glasramen, de vloeren,
de grote meubels (retabelaltaren, preekstoel, biechtstoelen..) en de verplaatste (maar niet storende)
meubelen in de zijbeuken, zoals zitbanken, communiebanken.
•
Extra informatie over het exterieur van de kerk:
• Noordoost-georiënteerde basilicale kerk met driebeukig schip van zes traveeën
• Ter vergroting van de kerk werd in 1897 het oude driebeukige schip gesloopt evenals de westbouw met
toren.
• De apsissen van de zijkoren werden in 1903 toegevoegd in dezelfde stijl als het hoogkoor.
• Het verhoogde middenschip telt zes traveeën met kleine spitsbogige bovenvensters.
• De zijbeuken onder laag lessenaarsdak
• De gehele kerk is afgedekt met leien.
• De massieve vierkante westtoren (51 meter hoog)
• De toren heeft een sobere spitsboogvormige portaaldeur
• Spitsboogvormig bovenvenster
• Het laatgotische koor bestaat uit drie even hoge koren van drie traveeën met driezijdige afsluiting.
15. (optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
Voor deze activiteit moeten de leerlingen de leerinhoud al geleerd hebben, dus deze activiteit is als
verwerking.
In een kerk is ontzettend veel te zien, de leerlingen zullen tijdens het observeren verschillende zaken gezien
hebben. Tijdens het kringgesprek kan je oefenen op het verwoorden van een eigen standpunt/mening.
Klas- of kringgesprek
Welke opdrachten verliepen vlot?
Is jullie groep op tijd klaar geraakt?
Ging de samenwerking met je groepje goed? Wat maakte dat dit wel/niet goed verliep
Wat zou je een volgende keer graag anders aanpakken in je groep?
Kon je genoeg inbreng geven?
Welke opdracht vond je het fijnste om te doen? Waarom?
Hoe was het om te leren buiten het schoolgebouw?
