1. Қарағанды облысы, Қарағанды қаласы
КММ «№101 мектеп-лицейі»
«Шуақты көктем» жобасы
Жобаның тақырыбы:
“The Best Coast –
Ең Жақсы Жағажай”
Орындаған:
Бейбітхан Алибек
6 сынып оқушысы
Жетекшісі:
Сулейменова Айзада Бекайдаровна
2. Жобаның мақсаты – облыс аумағындағы
су, өзен, көлдердің жағажайларының
экологиялық жағдайын жақсарту.
Жобаның өзектілігі – өңірдің туристік
қабілетін жетілдіру, жақсарту мақсатында
жоғары технологияларды қолдана отырып
қоршаған ортаны, оның экологиялық қалпын
сақтап қалуға көмек көрсету.
3. Тәжірибелік маңыздылығы – жоғары
жылдамдықпен технологиялық даму үрдісі
жүріп жатқанда адамзат өзін қоршайтын тірі,
әрі өлі табиғат денелерін қажеттілігіне сай
қолданып, табиғи тепе-теңдік сақтай білуі
қажет. Бұл өз кезегінде адамның қолайлы
ортада өмір сүруі ықпалын тигізеді. Ұсынылып
отырған жоба жер бетіндегі су көздерінің
ластануының, топырақ құрамының
бұзылуының алдын алуға, жағажайдағы және
судағы өсімдіктер мен балық басқа да тіршілік
иелерінің қалыпты өмірін сақтауға мүмкіндік
береді.
5. Жағажайлар мен олардың экологиялық
жағдайының мәселесі соңғы жылдары біздің
еліміздің, оның ішінде Қарағанды
облысының аймағында үлкен өзектілікке ие.
Қарағанды облысы аймағында
өзендердің ішінде Нұра өзені, оның салалары
Шерубайнұра және Құланөтпес, Кең
өзендері. Облыстың оңтүстік-шығыс
Мойынты, Жәмші, Тоқырауын т.б. өзендер
суландырады. Облыстың батыс жағын
суландыруда Сарысу, Терісаққан, Торғай
өзендерінің маңызы зор.
6. Облыстағы барлық көлдердің 131-і ғана
ауданы 1км2-ден асады. Оларда 576 млн м3 су
жиналады. Олардың ішінде: Балқаш, Қарасар,
Қыпшақ, Қарақайын, Ащысу т.б.
Ғалымдар үшін экология мәселесі
маңыздылығын жоғалтқан жоқ. Себебі,
табиғаттың рөлі, оның ішінде жағажайлардың
экологиялық жағдайы жалпы адамзат үшін
маңызды.
7. Қазіргі кезде өзен, көлдердің жағажайы –
табиғаттың тұрғылықты халықтың және
өндірістің өзара тоғысатын жері. Соңғы
кезде тұрғылықты халық су жағасына қарай
жылжып, порттық – өндірістік кешендер
құруда.
Бұл өз кезегінде су жағасының бөлігіне
техногендік әсерін көбейтеді, сондай-ақ
оның ластануына әкеліп соғады.
Су жағасы зонасының ең динамикалық
бөлігі жағажай болып табылады.
8. Жағажай экологиясының мәселесі біздің
өлкеде ерекше маңыздылыққа ие, себебі,
адамның табиғатқа тигізетін кері әсері
жылдан жылға байқала береді. Мысалы,
Балқаш көлінде шомылу кезеңі басталғанда
жағажайлардың бірнеше бөлігі демалыс
орындарына тиесілі болады. Ондай жерлерде
қоқысты жағажайға тастамауға үндейтін
плакаттар ілініп, жағажайдың маңында қоқыс
жәшіктері орналастырылған.
9. Осыған қарамастан демалушылар ішкен
тамақтары мен сусындарының, темекі қалдықтарын
жағажайға тастап кетеді. Осының ішінде ең көп
қоқыс қалдығы болып табылатыны – пластик
ыдыстар. Олар топырақтың да, судың да құрамын
бұзады. Себебі, оның құрамында улы химиялық
қышқылдар бар. Тағы бір қоқыс түрі темекі
қалдығы. Бірнеше темекі қалдығының зияны
болмауы мүмкін, ал егер олардың саны мыңдаған
болса, онда олардың адам денсаулығына, қоршаған
ортаға тигізетін зияны (су сапасы нашарлайды,
топырақ құрамы ластанады, тірі организмдерге
зиянды әсерін тигізеді). Өзен жағажайларының
жағдайы дәл осындай.
10. Қазіргі заман ақпараттық техника
мен технология заманы болғандықтан,
біз робототехника саласын таңдадық.
Робот - бағдарламалық жасақтама,
жабдық пен механикалық жүйелерге
сүйенетін кешенді жүйелерден тұратын
машина.
11.
12. LEGO Mindstorms — программаланатын роботқа
қолданылынатын конструктор (электронды блоктар мен
кішігірім құралдар жиыны). LEGO компаниясымен 1998
жылы таныстырылды. 8 жылдан кейін LEGO Mindstorms
NXT 1.0 моделі, 2009 жылы — LEGO Mindstorms NXT 2.0, ал
2013 жылы — LEGO Mindstorms EV3 жинақтары шықты
15. Сөзімізді қорытындылай келсек, барлық
жиналған қоқыс – адамның өмір сүруінің
нәтижесі. Қоқысты тастай отырып, біз тек
қоршаған ортаны ластамаймыз, біз өз
денсаулығымызға зиян тигіземіз.
Адамдардың экологиялық сауаттылығын
арттыру қажет. Ол үшін тазалық
акцияларын, сенбіліктерді жиі өткізу
қажет.
