4. Սարդեր
Սարդերի մարմինը կազմված է գլխակրծքից և
փորիկից, որոնք միացած են կարճ
ցողունիկով։ Գլխակրծքի առջևի մասում՝
մեջքի կողմից տեղադրված է սովորաբար
8 աչք։ Սարդերն ապրում են ամենուրեք՝ և՛
արևադարձային գոտիներում, և՛
տունդրայում, և՛ շոգ անապատներում ու
բարձր լեռներում։ Գիշերային գիշատիչներ են։
Սնվում են հիմնականում միջատներով (նաև
վնասատու) և դրանով օգուտ են տալիս
մարդուն։ Հայտնի է մոտ 27 հազար,
Հայաստանում՝ 300–350 տեսակ։
5. Սարդի գործած ոստայն
Ոստայնագեղձերի հեղուկ արտազատուկ,
որը ձգվելով առաջացնում է օդում արագ
պնդացող բարակ թելեր։ Կազմությամբ
նման է շերամի մետաքսին, հիմնականում
կազմված է ջրում չլուծվող, ամուր
ֆիբրոինից։ Կենդանիներն իրենց
սարդոստայնն օգտագործում են
որսացանցեր, բներ և ձվաբոժոժներ
պատրաստելու, որսին խճճելու համար։
6. Սարդերի վճիռը
Մի անգամ սարդերը հավաքվում են և ասում.
-Աշխարհի վրա շատ լույս կա: Եկեք փակե՛նք արևին:
Մի ծեր սարդ ասում է.
-Եկե՛ք մի մեծ տոպրակ հյուսենք և արևին գցենք մեջը:
Բոլորը համաձայնվեցին և սկսեցին գործել: Երբ արևին
գցեցին տոպրակի մեջ և քարշ տվեցին դեպի բույն,
արևը զայրացավ: Վառեց տոպրակը և սարդերի
ճանկերը: Սարդերը վախեցան արևից և բաց թողեցին
նրան: Այդ օրվանից հետո սարդերը մութ
անկյուններում են հյուսում իրենց ոստայնը, իսկ արևը
պայծառ շողում է: