Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
Ikt- Osagai arriskutsuak gure gailuetan
- 8. AFRIKAKOZABORTEKNOLOGIKOARENARAZOA 2.eskuko aparatu elektronikoak al dira guztiak?
- 10. ZABORTEKNOLOGIKOENARAZOAK 1- Aparatu elektrikoek dituzten substantzia baliotsuak. 2- Substantzia toxiko eta arriskutsuak.
- 11. SUBSTANTZIABALIOTSUENONURAK - Diru sarrera handia herrialdearentzat. - Lana materialak salduz. - Bizi irauteko bide bakarra.
- 14. zerondoriodituzteelementu kimikoek? INGURUMENA KUTSATZEN DU. - Substantzia toxikoak lurrera filtratzen dira, inguruko izaki bizidunak eta ura kutsatuz.
- 16. UMEAK ZABORREAN DAUDEN PRODUKTU KIMIKOEKIN KONTAKTUAN
- 18. ARAZOENKONPONbideak 1- AHALIK ETA ELEMENTU GEHIEN BIRZIKLATU, DERRIGORTU HERRIALDEETAN. 2- NAHIZ ETA TEKNIKOEK PRODUKTUAK BOTATZEKO GOMENDATU, AHALIK ETA DENBORA GEHIENEZ JARRAITU PRODUKTUAREKIN. 3- KONTENEDORE BEREZIAK ERABILTZEA ZABOR ELEKTRONIKOA ERAMATZEKO, ETA LEKU BEREZIETARA ERAMATEA, 3. MUNDUKO HERRIALDEETARA BAINO.
- 19. ONDORIOA Zabor elektronikoen pilaketa arazo larria bihurtu da mundu maialan, sortu dugun ekonomia dela eta. BIRZIKLATU DEZAGUN HAU EZ GERTATZEKO
Editor's Notes
- Gaur egun, guztiok dakigu mugikor batek 2-3 urte baino gehiago irautea zaila dela. Eta hau apurtzen denean, bota egiten dugu, honek dakartzan ondorioetan pentsatu barik. Aipatzekoa da mundu mailan 500 milioi bazkide inguru daudela konpainia telefonikoei loturik. Atera kontuak pilatuko den zaborrari buruz, mugikor guzti hauek eta munduko beste aparatu elektroniko guztiak gehitzen badira.
- Eta hau OBSTOLESTENTZIA PROGRAMATUAK ERAGINDAko fenomenoarengaitik gertatu da, non enpresek limiteak ipintzen dizkiete gailuei, urte gutxitan funtzionatzen usteko. Beraz Modu horretan kontsumoa bultzatzen dute, gailua apurtuz gero beste gailu berria erostera bultzatzen dutelako, eta modu horretan enpresa horrek etengabe salduko ditu bere produktuak.
- Azken urteotan Berlineko Unibertsitateak eta Oko Institutuak 2004-2014 urteen artean egindako ikerketen arabera, produktu elektriko zein informatikoek geroz eta denbora gutxiago iraun dezakete funtzionatzen. Esaterako, 2004garren urtean aparailuen %3,5 aldatzen zen lehenengo 5 urteetan, eta aldatutako aparailuen %25a soilik arazo teknikoengatik zen. Aldiz, 2014an, %8,4a aldatzen zen lehenengo 5 urteetan, eta hauetatik %75a arazo teknologikoengatik zen.
- … HAU SORTUZ, - erosi,saldu,erosi- den lema famatu hori. Esaterako, irudi honetan ikusi dezakezue zenbat jende dagoen mugikor edo aparailu bera erosteko zain, eta urte bat edo bi barru berri baten bila itzuliko dira, obsolezentziak eraginda aparailuak funtzionatzeari utziko baitio eta produktu berri eta super aurreratua erosteko gomendatuko dio bezeroari. 2013. urtean munduan gutxi gora behera 50 milloi telebista, 300 milloi ordenagailu eta 2000 milloi mugikor saldu ziren.
- Azaldu ditugun kontzeptuen ondorioz, aparatu elektronikoen zabor pilaketa ikaragarria ematen da gaur egun. ONU-aK dioenez 50 milloi tonelada zabor sortzen dira urtero, eta handitzen doa. Irudian ikusten diren zaborrek ondorio latzak dakartze: paisaia deusestatzen dute, eta substantzia toxikoak askatzen dituzte, kaltegarriak gizakiontzat zein ingurumenarentzat, besteak beste. lA basura proveniente de Estados Unidos, Gran Bretaña, Bélgica, Holanda y España, entre otros países, llena cada mes unos 600 contenedores que llegan al puerto de Tema, el más grande de Ghana.
- Herrialde garatuetako zaborra hirugarren munduko herrialdeetara bidaltzen da. Ghana, India eta Txina dira zabor gehien jasotzen dituzten herrialdeak eta kaltetuenak sentzu horretan. Estatu Batuek, Britaina handiak, Belgikak, Holandak eta Espainiak, hilabetero ia 600 zabor kontenedore betetzen dituzte eta Ghanara heltzen dira, bigarren eskuko objektu modura justifikaturik . Zaborra exportatzea debekatuta baitago. hirugarren munduko herrialde asko zabortegi bihurtzen dira.
- Baina bidaltzen diren aparatu guztietatik hamarretik, hiru/lau gailuk ez dute ezertarako balio eta zabortegian bukatzen dute. Baina honez gain, Beste herrialde batera zaborra bidaltzeko arrazoi garrantzitsu bat da, askoz merkeago irteten dela herrialdearentzat, esate baterako Ghanara bidaltzea, aparatu hauek birziklatzea baino. Adibidez, alemanian ordenagailu bat birziklatzea3,5 eurotara irteten da eta frantzian 5 eurotara, aldiz kontenedore batean bidaltzea 1,5euro.
- Funtzionatzen ez dituzten gailu guztiek honako bertederoetan bukatzen dute, inguruan bizi diren herritarrei izugarrizko kalteak eraginez. Hau ghanako zabortegi famatuena da, non zaborrak ia 11 futbol zelai bete ditzakeen.
- Zabor pilaketa honen arazoak ugariak dira, alde batetik milloika euro galtzen dira gailuen substantzia baliotzuetan. Urrea, kobrea eta aluminioan adibidez. Beste alde batetik substantzia toxikoek arriskuan jartzen dituzte inguruko jende eta bertako biodibertsitatea. Artsenikoak esaterako, ur kantitate handiak kutsatu ditzake, pozoituz. Beruna eta merkurioa bezalako substantzia toxikoak ere badituzte.
- Hirugarren munduko herrialdeei diru sarrera itzelak. Zobortegi inguruan bizi direnei lan ematen die, dirua errez lortu dezaketeelako aurkitutako materialak salduz. Umeek esaterako eskola ostean lanera doaz zabortegira. Egunero 3,5 $ irabazten dituzte, bizi irauteko nahikoa dutena. Los metales recuperados los venden a intermediarios, que, a su vez, los revenden a empresas que los exportan a países asiáticos, como China. Y es que la basura digital, una industria global de siete billones de dólares, juega en Ghana un papel fundamental al dar empleo indirectamente a unas 30.000 personas, y aporta por año entre 105 y 268 millones de dólares al país. Este negocio, sin embargo, también llevó a la aparición de entidades dinámicas con vínculos entre la economía formal e informal. Un negocio que beneficia a unos 200.000 ghaneses, pero que, sin embargo, tiene graves consecuencias para los trabajadores y para el medio ambiente. En su mayoría van a la escuela por la mañana y por la tarde trabajan recolectando trozos de metal o arrastrando carros repletos de basura digital por 1,5 dólares por día, con lo que ayudan a sus familias. Aunque gran parte de los trabajadores que se ocupan del desmantelamiento son hombres adultos, quienes se dedican a la quema de cables son adolescentes y chicos. Si bien Sam sobrevive gracias a su trabajo, también se queja de las malas condiciones del lugar. "Aquí está todo sucio, hay chatarra por todas partes y la basura bloqueó la corriente de agua de la laguna", dice. Sin embargo, lo más grave son las quemas en el descampado que comienza donde terminan las casetas de chapa. "Allí están todo el día quemando cables, y eso no es bueno para la gente", agrega.
- Beste arazo larri bat substantzia kimikoak dira. Pilatzen diren aparatuek dituzten elementu toxikoak eragin handia dute ingurunean. Begiratu irudian, ordenagailu batean bakarrik dauden substantzia arriskutsu guztiei. 8PRODUCTOS IGNIFUSOS BROMINADOS) Sua hain arin ez hedatzeko produktuak dira. De entre todos, los aparatos eléctricos que generan más contaminación, si no son recogidos selectivamente y tratados adecuadamente en instalaciones autorizadas para su descontaminación, son los equipos de frío (frigoríficos, congeladores, equipos de aire acondicionado), lostelevisores y monitores de ordenador y las lámparas (fluorescentes, compactas, de bajo consumo, etc).
- Hauek dira zaorretako gailuetan aurki daitezke elementu toxiko komuneneak. KADMIOA- Ordenagailuen baterietan. MERKURIOA- Pantalletako monitoreetan. PVC- Kable eta alambreen aislantea.
- Lur-azpiko uraren eta airearen kutsaketak biodibertsitatearen desagerpena eragin du. Eta zabortegiko herrian dagoen ur korrentea blokeatu egin zuten zakarrek. Si bien Sam sobrevive gracias a su trabajo, también se queja de las malas condiciones del lugar. "Aquí está todo sucio, hay chatarra por todas partes y la basura bloqueó la corriente de agua de la laguna"
- Gaixotasun larriak eta hilgarriak eragiten dizkio zaborrean lan egiten duten jendeari. Nerbio sistema kaltetzen ditu gehienbat. Burmuinaren garapenari eragiten dio. Oso kutsaturik dauden sistemetan, ftalatos izeneko substantziak daude, ugalketa sisteman eraldaketa eragiteagatik ezaguna. Dioxina kloratuak ere ager daitezke, kantzerra eragiten dutenak.
- Adibidez afrikan ume pilo bat txikitatik elementu toxikoekin daude kontaktuan eta horrek deformazio fisikoak eta osasun arazo larriak eragiten dizkiete. Haien handitze prosezua agerian utziz. “Hondakin kimiko kaltegarriekin etengabeko kontaktuan daude zabortegian dabiltzanak. Beruna, merkurioa eta kadmioa bezalako osagai toxikoak dituzte manipulatzen dituzten gailuek”. Berunak kalte handia eragiten du haurren garapenean, batez ere burmuinaren garapenean. Nerbio sistemari eta birsortze aparailuari ere zuzenean eragiten die. “Gainera, sua erabiltzen dute plastikoa erre eta kableek barruan duten kobrea lortzeko. Erreketa horretan dioxina eta ke toxiko ugari askatzen dira, eta bertan dabiltzanek zuzenean arnasten dituzte”
- (ZEINTZUK DIRA ONDORIO NAGUSIEANAK HAIEN OSASUNEAN) OSASUNERAKO KALTEGARRIAZabortegian lanean ari den Ettsi-ri galdetu diogu ea badakien zein arrisku dituen bere osasunarentzat egiten ari den lanak. “Keak hartzen duen bidetik aldendu behar duzu, zikinkeriarik ez arnasteko. Horrekin kontu izanez gero nahikoa da”, dio konbentzituta. Bakarren batzuek izan omen dituzte osasun arazoak, baina berak ez dirudi kezkatuegi. Argi dago kearen norabidea zaintzea ez dela nahikoa. Mike Ananek arazo asko aurkitu ditu ume hauen artean. “Ikusi ditut umeak eztula egin eta odola botatzen. Arnasketa arazo handiak dituzte beraietako askok”. Greenpeace talde ekologistak Agbogbloshien egindako ikerketa batek erakutsi du lurzoruan dagoen kutsadura maila oso altua dela. Beruna, merkurioa eta kadmioa baimendutako mailetatik oso gora atzeman dituzte. Aparailu elektronikoetatik datozen elementuak dira denak.
- Zabor elektronikoen pilaketa arazo larria bihurtu da mundu maialan. Sortu dugun ekonomia dela eta, obsolestentzia programatua eta erosi saldu erosi fenomenoek eragina. Aparatu elektrikoek dituzten elementu kimikoak arriskutsuak dira ingurumenarako eta gizartearentzat. empresek aparatuak organikoak egitea, elementu kutsagarriak beti botatzen den aparatutik berreskuratzea, eta sobrantea beti birziklatzea.