2. Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ
ΑΜΕΡΙΚΗΣ
Το 1492 Ο θαλασσοπόρος Χρισόφορος
Κολόμβος, στην προσπάθειά του να
φτάσει στις Ινδίες, ανακάλυψε την
Αμερική. Επρόκειτο για μια μεγάλη
ήπειρο, στην οποία μέχρι τότε
κατοικούσαν διάφορες φυλές ινδιάνων
περίπου 30-45 εκατομμύρια συνολικά.
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στην
Αμερική ήταν Άγγλοι, Ιρλανδοί, Γάλλοι
και Ισπανοί. Στην αρχή εγκαταστάθηκαν
στις ανατολικές ακτές χωρίς να δείχνουν
τάσεις εξόντωσης των ιθαγενών
κατοίκων, των ινδιάνων.
Στη συνέχεια όμως , όταν γνώρισαν την
εύφορη γη και τον ορυκτό πλούτο,
εκτόπισαν βίαια τους ντόπιους
κατοίκους με συνέπεια το σταδιακό
αφανισμό τoυς. Σήμερα οι ιθαγενείς δεν
ξεπερνούν τις 450.000 και ζουν στα όρια
της φτώχειας.
3. ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ
Με την ονομασία Ινδιάνοι συνηθίζεται να
αποκαλούνται γενικά οι ιθαγενείς πληθυσμοί
της Αμερικής πριν την ανακάλυψή της από τους
Ευρωπαίους στα τέλη του 15ου αιώνα.
Με την ίδια ονομασία αποκαλούνται μέχρι και
σήμερα ορισμένες εθνικές μειονότητες, των
οποίων οι ρίζες προέρχονται από τους
ιστορικούς αυτούς λαούς.
Ορισμένοι από αυτούς τους ιθαγενείς
διατηρούν μέχρι σήμερα ένα νομαδικό τρόπο
ζωής, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη
διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και
χωριά, ενώ σε κάποιες περιοχές κατάφεραν να
οργανωθούν σε μεγαλύτερες κοινότητες, ακόμα
και πόλεις, με πολιτική οργάνωση.
Η ονομασία προέρχεται από την πεποίθηση
του Κολόμβου ότι έφτασε στην Ινδία, ενώ στην
πραγματικότητα είχε φτάσει στην Αμερική και
ότι οι κάτοικοι που συνάντησε είναι Ινδοί.
Με τα αποικιακά ευρωπαϊκά ρεύματα,
εξαπλώθηκαν επιδημίες στους ιθαγενείς
πληθυσμούς, οι οποίοι δεν είχαν κανένα είδος
ανοσίας. Συνηθισμένες ασθένειες, όπως η
ιλαρά κι η ανεμοβλογιά, αλλά και πιο
επικίνδυνες, όπως η ευλογιά, αποδεικνύονταν
φονικές για τους ιθαγενείς. Ορισμένοι ιστορικοί
υπολογίζουν πως μέχρι και το 80% κάποιων
γηγενών πληθυσμών πέθανε από ασθένειες
που ήρθαν από την Ευρώπη.
4. ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ
ΑΜΕΡΙΚΗΣ
Η Βόρεια Αμερική αποτελείται από τα
μεγάλα σε έκταση κράτη του Καναδά,
των Ηνωμένων Πολιτειών και του
Μεξικού, καθώς και από τα μικρότερα
κράτη της Κεντρικής Αμερικής και τα
νησιωτικά κράτη της Καραϊβικής
Θάλασσας.
Οι σημερινοί κάτοικοι του Καναδά και
των Η.Π.Α. αποτελούν μια
πολυπολιτισμική κοινωνία. Με
εξαίρεση του ινδιάνους και τους
εσκιμώους οι υπόλοιποι είναι
μετανάστες. Στη Βόρεια Αμερική
συνυπάρχουν άνθρωποι από όλες τις
φυλές του κόσμου και από όλα τα
θρησκευτικά δόγματα.
Ανάμεσα στους κατοίκους της
Αμερικής ζουν και πολλοί Έλληνες
μετανάστες που έφτασαν από τις
αρχές του προηγούμενου αιώνα.
ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
5. ΤΟ ΑΛΥΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ
ΑΝΑΣΑΖΙ
Οι Ανασάζι ήταν μία φυλή Ινδιάνων στη
Βόρεια Αμερική, που έχτισαν
ακροπόλεις, φρούρια, δρόμους,
αμφιθέατρα και αρδευτικά έργα. Η λέξη
Ανασάζι στην γλώσσα των Ναβάχο
σημαίνει "οι αρχαίοι". Σήμερα οι κάτοικοι
των περιοχών των Ανασάζι είναι οι Χόπι,
οι οποίοι εθνικά και πολιτιστικά
διαφέρουν από τους υπόλοιπους
ινδιάνους.
Οι Ανασάζι έκαναν ηλιακές και
αστρονομικές παρατηρήσεις και
κατασκεύαζαν πήλινα αγγεία και σκεύη.
Από τα μεγαλύτερα μυστήρια της
Βορείου Αμερικής, ιδιαίτερα δε των
Ηνωμένων Πολιτειών, είναι η φυλή των
Ανασάζι, κέντρο δράσεως των οποίων
καταλαμβάνει τμήματα των πολιτειών
Νεβάδα, Γιούτα, Κολοράντο, Νέο Μεξικό
και Αριζόνα.
6. Η ΦΥΛΗ ΧΟΠΙ
Οι Χόπι είναι μια φυλή ιθαγενών της
Αμερικής που ζουν κυρίως σε μια δημόσια
έκταση που τους έχει παραχωρηθεί στη
βορειοανατολική Αριζόνα. Η έκταση αυτή
περιβάλλεται από την περιοχή των
Ναβάχο. Ορισμένοι Χόπι ζουν σε ανάλογη
έκταση στον ποταμό Κολοράντο.
Η ονομασία Χόπι είναι συντομευμένη
μορφή του τίτλου που χρησιμοποιούν για
τους ίδιους: Hopituh Sinom, «ο λαός των
Χόπι».
Οι Χόπι είναι οργανωμένοι σε
μητριαρχικές φυλές. Όταν ένας άντρας
παντρεύεται, τα παιδιά από τη σχέση αυτή
ανήκουν στη φυλή της συζύγου του. Μια
από τις εξέχουσες φυλές των Χόπι είναι η
Φυλή της Αρκούδας.
Σε σύγκριση με τις περισσότερες φυλές
ερυθρόδερμων της Αμερικής, οι Χόπι
διατηρούν και συνεχίζουν τις παραδόσεις
του πολιτισμού τους, αν και σίγουρα
επηρεάζονται από το σύγχρονο
πολιτισμό.
7. ΟΙ ΦΥΛΕΣ ΤΩΝ ΑΠΑΤΣΙ
Οι Απάτσι (Apache), είναι ομαδική φυλή
ινδιάνων που αποτελείται κυρίως από
αμερικάνους πρόσφυγες και βρίσκονται
στην Νότια πλευρά της Αμερικής (στις
πολιτείες της Αριζόνας, Καλιφόρνιας,
του Νέου Μεξικού, του Τέξας, της
Οκλαχόμα, και της Νεβάδας. Αυτή η
φυλή επικοινωνεί κυρίως με την γλώσσα
των Ατσαμπατσκαν (η αλλιώς
Απάτσιαν).
Ο Πολιτισμός τους είναι ελάχιστα
αναπτυσσόμενος και η κάθε φύλη
Απάτσι επικοινωνεί ελάχιστα με άλλες
φυλές Απάτσι.
Ολες οι φυλές επικοινωνούν σε εφτά
διαφορετικές γλώσσες και αυτές είναι οι:
Ναβάχο, Γουέστερν Απάτσι, Τσιρικάουα,
Μεσαλέρο, Τζικαρίλα, Λίπαν και Πλεινς
Απάτσι (καλύτερα γνωστή και ως
Κιόουα-Απάτσι).
Τα περισσότερα μέλη απάτσι βρίσκονται
σήμερα στην Οκλαχόμα και στο Τέξας
και στο Νέο Μεξικο.
Οι φυλες των Απάτσι, κατα το παρελθόν
ήταν η δυνατότερη ινδιάνικη φυλή στην
Αμερική και οι εχθροί που τους
εμπόδιζαν ήταν οι Ισπανοί αλλά και οι
Μεξικανοί για αιώνες.
8. ΟΙ ΕΣΚΙΜΩΟΙ ΤΗΣ ΑΛΑΣΚΑΣ -
ΙΝΟΥΙΤ
Ινουίτ είναι το όνομα των Εσκιμώων της Αλάσκας,
της Γροιλανδίας και του Καναδά. Είναι απόγονοι της
νομαδικής φυλής των Τουλ (Thule) που
εμφανίστηκαν στην Αλάσκα το 1000 μ.Χ. και
μετακινήθηκαν στη δυτική Γροιλανδία μετά από τρεις
αιώνες (1300μΧ) και λίγο αργότερα, το 1400 μ.Χ. στην
ανατολική.
Κατάφεραν να επιζήσουν σε δύσκολες
κλιματολογικές συνθήκες διαμένοντας σε ιγκλού και
κυνηγώντας κυρίως φώκιες και φάλαινες που τους
εξασφάλιζαν τροφή και ένδυση. Μετακινούνταν με
έλκηθρα τα οποία έσερναν σκυλιά. Ακόμη και
σήμερα ακολουθούν τον ίδιο πατροπαράδοτο τρόπο
ζωής χρησιμοποιώντας όμως ενίοτε και τζιπ -όταν
αυτό το επιτρέπει το πάχος των πάγων- και
κατοικώντας σε χτισμένα σπίτια.
Έχουν προσαρμοστεί τέλεια στις παγωμένες
περιοχές που ζουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ο
παραδοσιακός τρόπος ζωής τους φάνηκε να
κινδυνεύει από την διείσδυση μοντέρνων ιδεών και
μοντέρνας τεχνολογίας. Οι Ινουίτ κατάφεραν τα
τελευταία χρόνια να αναβιώσουν τον
πατροπαράδοτο τρόπο ζωής των προγόνων τους
και να τον προσαρμόσουν στον μοντέρνο.
Έχουν Σαμάνους ( σοφούς μάγους-γιατρούς) που,
όπως πιστεύουν οι Ινουίτ, μπορούν να θεραπεύσουν
κάθε σωματικό ή ψυχικό πρόβλημα, να προβλέψουν
τον καιρό, να συμβουλέψουν και να καθοδηγήσουν.
9. ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΩΝ ΜΠΛΟΥΖ
Η αμερικανική μουσική περιλαμβάνει τη
μουσική των ινδιάνων και την jazz μουσική και
επηρεάζεται από την ευρωπαϊκή και
αφρικανική μουσική.
Στη Βόρεια Αμερική είναι σχεδόν μονοφωνική,
αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις. Τα μουσικά
όργανα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι
φλογέρες . Στην Κεντρική Αμερική και το
Μεξικό, η μουσική συνήθως ήταν πενταγωνική
και χρησιμοποιούνταν κυρίως τύμπανα και
φλογέρες , με την απουσία έγχορδων
οργάνων.
Τα blues, ένα ιδίωμα που γεννήθηκε στις
αρχές του αιώνα από Αφροαμερικανούς και
πιο συγκεκριμένα στο δέλτα του Μισισιπι,
βασίζονται σε ένα απλό μουσικό σχήμα και
έχουν κατά κανόνα μελαγχολικό ύφος και
μιλούν για τις κακουχίες της καθημερινής
ζωής και του έρωτα.
Η country από την άλλη είναι μια μουσική που
προέκυψε από τα folk στιλ και τραγουδήθηκε
από τους cowboy καθώς προέλαυναν στην
αμερικάνικη Δύση. Αν και οι ρίζες της
ανάγονται στις λαϊκές μουσικές της Ευρώπης,
η country εξελίχθηκε σε ένα αποκλειστικά
αμερικάνικο μουσικό ιδίωμα βασισμένο σε
έγχορδα κυρίως όργανα όπως μπάντζο, βιολί,
κιθάρα και μαντολίνο με έντονους ρυθμούς και
μια ροπή προς τον αυτοσχεδιασμό.
10. ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΡΕΓΚΕ
Στην Τζαμάικα, η λαϊκή μουσική
θεωρείται η reggae. Μια μουσική που
συνδυάζει στιλ της Καραϊβικής με
επιρροές Rhythm & Blues. Τα reggae
τραγούδια χαρακτηρίζει ένας υπνωτικός,
στηριγμένος στο μπάσο ρυθμός.
Κορυφαία φυσιογνωμία της reggae
θεωρείται ο Bob Marley , εθνικός ήρωας
της Τζαμάικας.
H salsa είναι η λαϊκή μουσική του
Πουέρτο Ρίκο και ευρύτερα της
Καραϊβικής. Οι ρίζες της χάνονται κάπου
ανάμεσα στους αφρικανικούς ρυθμούς,
τους σπανιόλικους στίχους, τους
μουσικούς των δρόμων της Κούβας, τη
λατινοαμερικάνικη jazz, τα
τραγουδιστικά και χορευτικά στιλ του
αρχιπελάγους. Φέρνοντας κοντά τόσο
πολλούς και διαφορετικούς Λατίνους
μουσικούς, απόψεις και μουσικά
ιδιώματα, η salsa πέτυχε να αναδειχθεί
σε τρόπο επικοινωνίας τόσο στο
εσωτερικό των κοινοτήτων, όσο και
μεταξύ εθνών.
11. ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΤΖΑΖ
Η τζαζ ξεκίνησε ως ένα μίγμα πολλών ειδών μουσικής, συνδυάζοντας
στοιχεία από την Αφρική και τη Δυτική Ευρώπη. Οι ρίζες της βρίσκονται
στη δεκαετία του 1880. Πιστεύεται ότι «γεννήθηκε» στη Νέα Ορλεάνη, από
τους Κρεολούς, μία φυλή γαλλόφωνων και ισπανόφωνων μαύρων, με
καταγωγή από τις Δυτικές Ινδίες.
Οι Κρεολοί ζούσαν στη Λουιζιάνα, κάτω από την κυριαρχία των Γάλλων και
των Ισπανών έως το 1803, οπότε έγιναν αμερικανοί πολίτες κι
εγκαταστάθηκαν στη Νέα Ορλεάνη. Υπερηφανεύονταν για τις κοινωνικές
και πολιτιστικές τους αξίες, καθώς και για τις γνώσεις τους περί της
δυτικοευρωπαϊκής μουσικής. Η διαφορετικότητά τους αυτή, τους
κατέτασσε σε μια ανώτερη τάξη σε σχέση με τους υπόλοιπους μαύρους κι
έτσι άνοιξαν γι' αυτούς οι πόρτες της υψηλής κοινωνίας.
Στη δυτική πλευρά της πόλης ζούσαν οι αμόρφωτοι, οι απολίτιστοι και
φτωχοί Αφροαμερικανοί. Η δική τους μουσική βασιζόταν σε απλές
μελωδίες και πολύπλοκους ρυθμούς, που αναμιγνύονταν με διάφορα
φωνητικά. Τα τραγούδια τους είχαν συνήθως πνευματικό χαρακτήρα ή τα
τραγουδούσαν για να περάσει η ώρα όταν εργάζονταν σκληρά. Είχαν
παρατηρήσει ότι τους βοηθούσαν να είναι πιο παραγωγικοί.
Το 1894 μια νέα νομοθετική μεταρρύθμιση διαχωρισμού λευκών και
μαύρων εκτόπισε τους Κρεολούς στη δυτική πλευρά της Νέας Ορλεάνης,
μαζί με τους φτωχούς μιγάδες. Εκεί, οι δύο πολιτισμοί και τα μουσικά τους
είδη ήρθαν σε σύγκρουση, αναμείχθηκαν κι έτσι δημιουργήθηκε ένα νέο
είδος μουσικής, η τζαζ.
Με τον καιρό η τζαζ άλλαξε και νέες μορφές της αναπτύχθηκαν. Έως το
1900, το Ραγκτάιμ και τα Μπλουζ ήταν η νέα «τρέλα». Η Νέα Ορλεάνη
φάνταζε ως η Μέκκα των νέων καλλιτεχνών και ήχων, που
συμπεριλάμβαναν τα πάντα: Ραγκτάιμ, εμβατήρια, ποπ, χορευτικά και
μπλουζ. Η μουσική σκορπίστηκε στον Βορρά και στη Δύση, μέσω των
μεταναστών και της δισκογραφίας. Τη δεκαετία του 1920, η τζαζ έπαψε να
είναι μουσική αποκλειστικά για μαύρους. Υιοθετήθηκε από τους λευκούς
και επέδρασε καθοριστικά στη μουσική τους.
