1. mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska
Katedra Sztuki Krajobrazu
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
ŚWIATŁO JAKO INSTRUMENT KSZTAŁTOWANIA
NOCNEGO KRAJOBRAZU MIASTA

2. ZA POMOCĄ OŚWIETLENIA MOŻNA
WPŁYWAĆ NA WIZERUNEK
I ESTETYKĘ PRZESTRZENI?
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
CZY
&
JAK

3. CZY OŚWIETLENIE NATURALNE WPŁYWA NA WIZERUNEK I ESTETYKĘ
PRZESTRZENI?
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

4. Istotnie las, pusty w dnie powszednie, miał w sobie bezmierną łagodność, geste
jego podszycie usiane było słonecznymi plamami. Słonce, jeszcze ukośne,
oświecało dopiero jedną strone drogi, złocąc wyniosłe, zielone draperie drzew, gdy
tymczasem z drugiej strony, w cieniu, zielen była niemal czarna.
Emil Zola „Paryż”
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

5. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

6. Zawsze byłem zafascynowany światłem, w jaki sposób można je tworzyć,
filtrować, odbijać, rozpraszać i przyciągać, i w jaki sposób stwarza to inny,
poetyczny wymiar zmiany i nieprzewidywalności.
Sir Norman Foster
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

7. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Monument Holocaustu w Berlinie, 2008
fot. K. Wlazło-Malinowska

8. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Budynek stołecznego ratusza przy Placu Bankowym w Warszawie
fot. K.Wlazło-Malinowska 02.2014

9. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
osiedle Floryda w Warszawie, 01.2011, fot. K. Wlazło-Malinowska

10. CZY ZA POMOCĄ OŚWIETLENIA SZTUCZNEGO MOŻEMY WPŁYWAĆ
NA ESTETYZACJĘ PRZESTRZENI?
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

11. Fontanna Bartholdiego – Francja i jej cztery główne rzeki fot. K.Wlazło-Malinowska 12.2010
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

12. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Fontanna Bartholdiego – Francja i jej cztery główne rzeki fot. K.Wlazło-Malinowska 12.2010

13. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Fontanna Bartholdiego – Francja i jej cztery główne rzeki fot. K.Wlazło-Malinowska 12.2010

14. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Fontanna Bartholdiego – Francja i jej cztery główne rzeki fot. K.Wlazło-Malinowska 12.2010

15. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
KSZTAŁTOWANIE NOCNEGO KRAJOBRAZU MIASTA
`
ETAP I. badanie nowych form/ typów oświetlenia miejskiego w relacji do oświetlenia
tradycyjnego
+
ETAP II. rola światła w postrzeganiu miejskich wnetrz krajobrazowych w porze nocnej
[POSTRZEGANIE NOCNEGO KRAJOBRAZU MIASTA]
ETAP III. opracowanie metody klasyfikacji terenów istotnych dla kształtowania
nocnego obrazu miasta oraz wizualnej oceny nocnego krajobrazu
miasta przydatnej do późniejszych przekształcen oświetlenia w mieście
[KLASYFIKACJA ZJAWISKA]

16. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
KSZTAŁTOWANIE NOCNEGO KRAJOBRAZU MIASTA
`
ETAP I. badanie nowych form/ typów oświetlenia miejskiego w relacji do oświetlenia
tradycyjnego
+
ETAP II. rola światła w postrzeganiu miejskich wnetrz krajobrazowych w porze nocnej
[POSTRZEGANIE NOCNEGO KRAJOBRAZU MIASTA]
ETAP III. opracowanie metody klasyfikacji terenów istotnych dla kształtowania
nocnego obrazu miasta oraz wizualnej oceny nocnego krajobrazu
miasta przydatnej do późniejszych przekształcen oświetlenia w mieście
[KLASYFIKACJA ZJAWISKA]

17. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

18. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrebnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego
II.

19. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrebnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego

20. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrebnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego

21. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrębnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego

22. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrebnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego

23. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Porównanie widoku dziennego i nocnego obiektów
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrebnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego

24. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Kategoria02.NAŚLADOWNICTWO
Kategoria03.WYODRĘBNIENIE
Kategoria05.PRZEKSZTAŁCENIE
Kategoria04.UZUPEŁNIENIE

25. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
„Jeżeli kopuła State House nocą lśni w sposób przywołujący pamieć kopuły widzianej
za dnia, wtedy – z powodu elementarnej wiezi – różne walory każdego z tych
obrazów smakują nawet bardziej wyraziście.”
Kevin Lynch „Obraz miasta“

26. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Funkcje światła w kształtowaniu miejskiej przestrzeni publicznej
funkcja poznawcza
funkcja dekoracyjna
funkcja symboliczna
funkcja społeczna
„Na oświetlenie można patrzeć z dwóch stron: od strony wymagan technicznych i od
strony potrzeby wydobycia uroków miasta“
Gordon Cullen „Conscise Townscape“

27. Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
I ZANIKANIE → przy braku oświetlenia
II NAŚLADOWNICTWO→ odtworzenie warunków oświetlenia naturalnego
III WYODRĘBNIENIE → skupienie uwagi na obiekcie poprzez wyodrębnienie go z otoczenia
IV UZUPEŁNIENIE → nadanie nowych wartości przy jednoczesnym ukazaniu ich oryginalnej formy
V PRZEKSZTAŁCENIE → nadanie nowych wartości, tworzących widok odmienny od widoku dziennego
Funkcje światła w kształtowaniu miejskiej przestrzeni publicznej
funkcja poznawcza
funkcja dekoracyjna
funkcja symboliczna
funkcja społeczna

28. PHILIPPE RIZZOTTI, MILOSCH LUCZYNSKI, STEPHANE BEVE: mapping 3D Monumentair
(Fête des Lumières 2010, Lyon, Francja); fot. K. Wlazło-Malinowska, 12.2010
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

29. Crown Fountain, author: Jaume Plensa
źródło: http://www.publicartgreenart.com/green-art-at-millenium-park.html
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

30. tymczasowa iluminacja zieleni
Zieleni nad rzeką Gwdą w Pile
autor: Karolina Wlazło-Malinowska
z Sekcją Sztuki Światła
05. 2012Fot. K. Wlazło-Malinowska
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

31. CZY TEORETYCZNE MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA OŚWIETLENIA
DO KREOWANIA WIZERUNKU MIASTA MAJĄ SWOJE
ODZWIERCIEDLENIE W PRAKTYCE KSZTAŁTOWANIA MIAST?
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

32. Oświetlenie w ustawodawstwie
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
USTAWA z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594,
1318, z 2014 r. poz. 379.)
Art. 7.
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadan własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz
gospodarki wodnej;
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego;
3) wodociągów i zaopatrzenia w wode, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzen sanitarnych, wysypisk i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energie elektryczną i cieplną oraz
gaz;

33. Oświetlenie w ustawodawstwie
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
USTAWA z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059,
z 2013 r. poz. 984, 1238.)
Art. 3.
Użyte w ustawie określenia oznaczają: (…)
22) finansowanie oświetlenia – finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez
punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania;
Art. 18.
1. Do zadan własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energie elektryczną, ciepło
i paliwa gazowe należy:
(...)
2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących sie na terenie gminy;
3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących sie na terenie
gminy;
(...)

34. Oświetlenie w ustawodawstwie
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r.
(Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)
Art. 14.
(...)
4) Dojścia i dojazdy do budynków, z wyjątkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji
indywidualnej, powinny mieć zainstalowane oświetlenie elektryczne, zapewniające
bezpieczne ich użytkowanie po zapadnieciu zmroku.
Art. 64.
Wejście do budynku i do każdej klatki schodowej powinno mieć elektryczne oświetlenie
zewnetrzne. Nie dotyczy to budownictwa zagrodowego i rekreacyjnego.
Art. 293.
(..)
10) Urządzenia oświetleniowe, w tym reklamy, umieszczone na zewnątrz budynku lub w jego
otoczeniu nie mogą powodować uciążliwości dla jego użytkowników ani też przechodniów i
kierowców. Jeżeli światło skierowane jest na elewacje budynku zawierającą okna, nateżenie
oświetlenia na tej elewacji nie może przekraczać 5 luksów w przypadku światła białego i 3
luksów w przypadku światła kolorowego lub światła o zmieniającym sie nateżeniu,
błyskowego, ewentualnie pulsującego.

35. Oświetlenie w ustawodawstwie
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Polskie Normy
2

36. Przełożenie na praktyke miejską
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Aleje Jerozolimskie, Warszawa, fot. K.Wlazło-Malinowska 01.2011
Budżet m. st. Warszawy na 2014 rok:
- utrzymanie i remonty oświetlenia ulic, placów i dróg 67 557 500,00 zł
- iluminacja obiektów architektonicznych 750 000,00 zł

37. Przełożenie na praktyke miejską
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Kościół pw. Błogosławionego Alojzego Oriona – widok od strony Alej Jerozolimskich, Warszawa
fot. K.Wlazło-Malinowska 03.2012

38. Warszawa
Masterplan oświetlenia dla
Pomnika Historii Warszawy
Autorzy: Studio DL
Cz.I.2008, Cz.II.2010
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

39. Budżet m.st. Warszawy na lata 2008-2014
DZIAŁ: TRANSPORT I KOMUNIKACJA
ZADANIE – Oświetlenie ulic:
I. iluminacja obiektów architektonicznych
cel: wyeksponowanie obiektów architektonicznych, mostowych i obiektów zabytkowych
miasta
obiekty oświetlane w zadaniu: 5/7 MOSTÓW (Grota-Roweckiego, Gdanski, Śląsko-
Dąbrowski, Świetkorzyski, Poniatowskiego, Siekierkowski, Łazienkowski) → obiekty poza
obszarem MASTERPLANU ILUMINACJI „POMNIK HOSTORII WARSZAWY“
II. Utrzymanie i remonty oświetlenia ulic, placów i dróg:
- w tym → od 2011 roku przeznaczane są środki na utrzymanie i magazynowanie
dekoracji świątecznych (na rok 2014 w kwocie niemal 4,000,000.00zł)
- oświetlenie nie jest cześcią działu ŁAD PRZESTRZENNY I GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMI
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW

40. DZIAŁANIA TRWAŁE:
Kładka na ulicy Chłodnej, autor: Tomasz Lec
źródło: archiwalne + fot. K.Wlazło-Malinowska 2011
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
Narzedzia trwałej estetyzacji miasta vs narzedzia promocji miasta

41. Trzymając zachód słonca, author: Andre Banha
fot. K.Wlazło-Malinowska 2012
Światło jako instrument kształtowania nocnego krajobrazu miasta 09.04.2014 mgr inż. Karolina Wlazło-Malinowska SGGW
DZIAŁANIA TYMCZASOWE/ PROMOCJA MIASTA
Narzedzia trwałej estetyzacji miasta vs narzedzia promocji miasta

42. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ