Дзе птушкі зімуюць? Хто першым спяшаецца на Радзіму? З прылёту якіх птушак пачынаецца вясна ў нашых краях? Гэта і шмат-шмат цікавага Вы даведаецеся з нашай сённяшняй прэзентацыі :)

2. У мінулым, калі птушыныя пералёты яшчэ не былі
вывучаныя, існавала мноства самых неверагодных
гіпотэзаў на гэты конт.
Напрыклад, у XVIII стагоддзі адзін натураліст
сцвярджаў, што птушкі ляцяць... на Месяц.
Дабіраюцца яны туды быццам за 60 дзён, а пасля
пагружаюцца ў спячку, бо не знаходзяць ежы.
Іншыя навукоўцы сцвярджалі, што птушкі ляцяць
у далёкія краіны. Але лічылі, што не ўсе ляцяць
самастойна, а толькі вялікія і моцныя. Маленькія
ж і слабыя падарожнічаюць на спінах вялікіх.
Наконт ластавак была ідэя, што яны быццам
увогуле нікуды не ляцяць, а зімуюць пад вадой,
закапаўшыся ў глей.
Цяпер вядома: які б ні быў далёкі і цяжкі птушыны
шлях, ляцяць усе. І разлічваць можна толькі на
ўласныя крылы. Куды ж ляцяць птушкі?
Аказваецца маленькія нашы птушкі – ластаўкі,
стрыжы, звычайная гарыхвостка, валасяніца і
іншыя – ляцяць не куды-небудзь, а ў трапічную
Афрыку!

3. Дзе зімуюць птушкі, навукоўцы дазналіся, апранаючы ім на
лапкі кольца. Падумайце, як гэтыя кольцы маглі дапамагчы?
На кожным
кольцы свой
нумар і адрас, дзе
птушка была
акальцавана; калі
хтосьці ў іншых
краінах сустракаў
акальцаваную
птушку, ён
паведамляў пра
гэта. Так
навукоўцам
удалося
даведацца, дзе
зімуюць птушкі.

4. Птушкі вяртаюцца з выраю не разам, а па чарзе. Як вы
думаеце, якія птушкі прылятаюць першымі?
ластаўкаберасцянкагусі
шпакжаўрук
грак

5. Гракі прылятаюць раней за ўсіх астатніх птушак. Лічыцца, што з
іх прылётам пачынаецца вясна. Гняздуюцца гракі калоніямі,
уладкоўваючы на дрэвах па некалькі вялікіх гнёздаў. Члены
калоніі ведаюць адзін аднаго і жывуць шумна і дружна.
ГРАКІГРАКІ

6. Шпакі прылятаюць напрыканцы
сакавіка. Спачатку самцы, а
пасля самкі. Самцы знаходзяць
гняздо і, чакаючы самак,
спяваюць. Гняздуюцца шпакі ў
самых розных месцах: у дуплах,
у норах ластавак, у расколінах,
пад дахамі, у гнёздах іншых
птушак. Песня ў шпакоў гучная і
па-вясноваму вясёлая. Шпакі –
майстэрскія перасмешнікі: у іх
песні можна пачуць песенкі
іншых птушак, кваканне жаб і
нават брэх сабак. У звычайнага
шпака чорнае апярэнне з
фіялетавым адценнем і
шматлікім бялёсым крапам. Па
зямлі ходзіць, а не скача. Лясная
птушка, хоць часта жыве ў
штучных вясковых дуплянках.
ШПАКІШПАКІ

7. Гняздзечка абедзве птушкі
багата высцілаюць мяккімі
матэрыяламі: далікатнымі
сцяблінкамі, сухімі лісточкамі,
пёрамі. Трохтыднёвыя
птушаняты пакідаюць гняздо і
пачынаюць пырхаць з дрэва на
дрэва. Тым часам іх звычайна
дакормлівае адзін самец, а
самка прыступае да наступнай
кладкі. Праз тыдзень пасля
вылету з гнязда птушаняты
становяцца цалкам
самастойнымі і перасяляюцца ў
даліны рэк.
ШПАКІШПАКІ

8. ШПАКІШПАКІ
Кормяцца шпакі часцей на
зямлі – хапаюць жукоў і
вусеняў. Ядуць шмат, у тым
ліку і розных шкодных для
сельскай гаспадаркі
насякомых і імі ж
выкормліваюць птушанят,
таму шпакі прыносяць
вялікую карысць. Пасля
вылету з гнёздаў птушанят
шпакі аб'ядноўваюцца ў
вялікія чароды. У канцы
жніўня – пачатку верасня
птушкі адлятаюць на
зімоўку, як правіла ў
Афрыку.

9. ДРАЗДЫДРАЗДЫ
Птушка сямейства драздовых. Даўжыня цела 215-250 мм, крыла каля
120 мм, вага каля 70 г. Афарбоўка птушак разнастайная. Кормяцца
дразды, галоўным чынам, на зямлі, радзей сярод галінаў дрэў і
хмызнякоў. Для пераважнай большасці відаў асноўнай ежай
служаць насякомыя. У восеньскі перыяд дразды ахвотна ядуць
ягады і насенне. Ёсць віды, якія харчуюцца толькі раслінамі.

10. ДРАЗДЫДРАЗДЫ
Дрозд – пералётная птушка. Дразды з'яўляюцца ў нас у
сярэдзіне красавіка і займаюць добрыя для гнездавання
кавалкі лесу. Птушкі спяваюць амаль увесь светлы час сутак –
асабліва энергічна раніцай і вечарам. На будаўніцтва гнязда ў
драздоў звычайна ідзе 3 дні, на тынкоўку 2 дні. Пасля таго як
гняздо прасохне, самка адкладае ў яго першае яйка.

11. ДРАЗДЫДРАЗДЫ
Птушанят кормяць абодва бацькі. За дзень яны паспяваюць
паднесці ежу 150-200 разоў. Праз 13-15 дзён птушаняты
пакідаюць гняздо, хоць лётаць і самастойна карміцца яшчэ не
могуць. У канцы жніўня – пачатку верасня пачынаецца пералёт.
Да пачатку лістапада ўсе птушкі пакідаюць родныя краі.

12. Жаўрук прылятае да нас ранняй вясной – у пачатку красавіка.
Жаўрука ніколі не ўбачыш на дрэве. Звычайна ён сядзіць на
зямлі. Жаўрук уладкоўвае гняздо ў сенажацях, на травяністых
узлесках, але самае лепшае месцам для жаўрука – палі,
засеяныя азімымі. Гняздо вельмі простае – са сцяблінак і
карэнчыкаў, конскіх валасоў і пуху. Гняздо маскіруецца вельмі
старанна, яго цяжка знайсці.
ЖАЎРУКІЖАЎРУКІ

13. ПЕНАЧКІПЕНАЧКІ
Пеначкі – стройныя маленькія птушачкі. У іх кароткі хвост і
доўгія лапкі. Дзюба тонкая. Афарбоўка незаўважная. У роўным
хвасце 12 буйных пёраў. Харчуюцца пеначкі дробнымі
насякомымі. Пеначкі вельмі няўрымслівыя – выглядаючы
казурак, яны паспешліва пераскокваюць з галінкі на галінку і
завісаюць у паветры.

14. БЕРАСЦЯНКІБЕРАСЦЯНКІГэта птушачка прылятае
да нас увесну, калі яшчэ
зімна. Берасцянка –
адна з шырока
распаўсюджаных у
нашай краіне птушак. У
самца апярэнне спінкі
шэра-бурага колеру,
шчокі цёмна-
карычневыя, галава і
дзюба блакітна-шэрыя.
У афарбоўцы апярэння
самкі пераважаюць
шаравата-бурыя тоны.
Жыве ў лясах, таксама
любіць гарадскія паркі і
скверы.

15. Гняздо берасцянка робіць з
галінак, высцілае пухам і пёрамі.
Атрымліваецца шарык з
адкрытым верхам, замаскіраваны
сярод галінаў дрэва. Берасцянка
знішчае за лета вялікую колькасць
насякомых-шкоднікаў. Берасцянкі
добра адчуваюць надвор'е і
звычайна загадзя перад дажджом
натапырваюць пёры. А вось чаму
птушку назвалі берасцянкай
незразумела. Можа таму, што
прылятае яна адной з першых,
калі бярозы пускаюць свой сок.
БЕРАСЦЯНКІБЕРАСЦЯНКІ

16. ЛАСТАЎКІЛАСТАЎКІЛастаўкі прылятаюць
пазней іншых птушак – у
траўні. Яны карыстаюцца
не толькі вялікай
вядомасцю, але і
заслужанай павагай. Гэта
вельмі карысныя птушкі.
Колькасць мух, мошак і
камароў, знішчаных адной
птушкай на працягу сутак,
дасягае некалькіх дзясяткаў
тысяч. Ластаўкі выдатна
лётаюць, хуткасць палёту
гэтых птушачак можа
даходзіць да 100 км у
гадзіну.

17. ЛАСТАЎКІЛАСТАЎКІ
Гнёзды ластавак вельмі цікава пабудаваныя. Асабліва добра
будуе гняздо гарадская ластаўка. Яна так па-майстэрску лепіць
сваё гняздзечка з гліны, змочанай сліной, што яно можа
заставацца цэлым на працягу некалькіх гадоў.

18. .
БЕРАЖАНКІБЕРАЖАНКІ
Хуткасць палёту беражанкі часам перавышае 150 кіламетраў у
гадзіну. Пры такой хуткасці яна без адмысловых цяжкасцяў на
працягу адных сутак можа пераляцець з Афрыкі ў Еўропу.

19. БЕРАЖАНКІБЕРАЖАНКІ
Будаўнічы матэрыял для гнёздаў беражанкі хапаюць у
паветры. Яны могуць будаваць гнёзды ў расколінах скал,
дуплах, пячорах. Звычайна гэта гняздо з галінак і пёраў,
змацаванае застыглай глейкай сліной.

20. СІТАЎКІСІТАЎКІ
Большасць сітавак трымаецца бліжэй да вады асобнымі сем'ямі ці
невялікімі чародкамі. Гняздуюцца сітаўкі на зямлі ці ў дуплах. У
адрозненні ад большасці дробных птушак па зямлі перасоўваецца не
скачкамі, а подбегам. Сілкуецца выключна насякомымі. Палюючы за
казуркамі, сітаўкі хутка бегаюць, а калі прыпыняюцца звычайна
калышуць хвастом. Гняздуецца 2 разы за лета ў шчылінах, пад
мастамі, у дуплах, пад каранямі. Звітае гняздо высцілае поўсцю. Для
пералёту сітаўкі збіраюцца ў вялікія зграі.

21. САЛАВЕЙСАЛАВЕЙ
Салавей жыве ў густых цяністых хмызняках і ў парках недалёка ад вады.
Гэта птушка асцярожная, палахлівая. Вядомая сваім меладычным
прыгожым спевам. На самай справе спяваць салаўі вучацца доўга –
толькі на трэці год становяцца спевакамі. Салавей – птушка пералётная,
зімуе на поўдні ўсходняй Афрыкі. Ляцяць салаўі заўсёды ўвечар, а
прылятаюць увесну заўсёды ўначы. Салавей прылятае да нас позна – у
сярэдзіне траўня. Спявае салавей месяца паўтара, пакуль у яго не
з'явяцца птушаняты. Яшчэ раз можна пачуць салаўёў восенню, калі яны
збіраюцца ў зграі. Гняздо будуюць на зямлі.

22. ЗЯЗЮЛЯЗЯЗЮЛЯ
Зязюля памерам з галку. У яе доўгі хвост і завостраныя крылы. Падчас
кукавання самцы, каб прыцягнуць увагу самак, прымаюць
своеасаблівую паставу: крылы апускаюць, а хвост падымаюць. Жыве ў
лясах, лесастэпах і стэпах. Зязюля не ўе гнязда, не выседжвае яйкі і не
выкормлівае птушанят. За яе гэта робяць іншыя, галоўным чынам
дробныя птушкі. Таму ў зязюлі адзін клопат – знайсці гнёзды гэтых
птушак і адкласці ў іх яйка. У гэтым ёй дапамагае самец, які сваім
выглядам падобны на драпежную птушку каршуна.

23. ЗЯЗЮЛЯЗЯЗЮЛЯ
Зязюля – птушка насякомаядная і да таго ж вялікая абжора.
Яна есць такіх вусеняў, якіх іншыя птушкі есці не могуць – і
валасатых, і атрутных.

24. ЖУРАЎЛІЖУРАЎЛІ

25. КАЧКІКАЧКІ

26. ЧАЙКІЧАЙКІ

27. ГУСІГУСІ

28. ЛЕБЕДЗІЛЕБЕДЗІ