İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK ULUSAL ve ULUSLAR ARASI DÜZENLEMELER ve TEDBİRLER BAĞLAMINDA SÜREÇLER,VAKALAR
1. İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE
YÖNELİK ULUSAL ve ULUSLAR ARASI DÜZENLEMELER
ve TEDBİRLER BAĞLAMINDA SÜREÇLER,VAKALAR
SAÜ SBE Uluslararası Ticaret Bölümü
Uluslararası Ticari Süreçler
ve
Uygulaması Dersi
ŞÜKRÜ ATEŞ
1260Y56113
2. 2
Sunum İçeriği
•DAMPİNG ve ANTİ-
DAMPİNG ÖNLEMLERİ
•KORUNMA
ÖNLEMLERİ
•ÖRNEK VAKALAR
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
3. A) DAMPİNG ve ANTİ-DAMPİNG
ÖNLEMLERİ
3
DAMPİNG NEDIR?
DAMPING TÜRLERI
TARİHÇE
TÜRKİYE’DE YASAL DAYANAK
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
4. A) DAMPİNG Nedir?
4
Damping,
Bir ürünün normal değerinin altında bir
fiyatla, veya
ihracatçı ülkede tüketime konu aynı veya
benzer bir ürünün karşılaştırılabilir fiyatından
daha düşük bir fiyatla ihraç edilmesi
GATT 94’un VI Maddesinin Uygulanmasına İlişkin
Anlaşma, diğer adıyla Anti-damping Anlaşmasının
2.1 maddesinde yapılmaktadır. (Anlaşma)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
5. B) Damping Türleri
5
Geçici damping (sporadic dumping), firmanın plansız üretim
yapması, iç piyasadaki talebin düşmesi gibi nedenlerle elinde stok
fazlası oluşan firmanın, stokları eritmek amacıyla değişken maliyetini
karşılayacak bir fiyattan yabancı piyasaya satmasıdır.
Yıkıcı damping (predatory dumping), firmanın mallarını yabancı
piyasadaki rakiplerini piyasa dışına itmek için geçici olarak daha
düşük fiyatla ya da maliyetinden de düşük bir fiyatla satmasıdır.
Yıkıcı dampingte üreticinin amacı, kısa dönemde ortaya çıkabilecek
kayıplara rağmen, monopolcü gücünü artırmak suretiyle uzun dönem
karını maksimize etmektir.
Sürekli damping (persistent dumping) ise, firmaların karlarını
maksimize etmek için sürekli olarak mallarını yabancı piyasalarda
yurtiçi piyasaya göre daha düşük fiyattan satmalarıdır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
6. ANTİ-DAMPİNG ‘İN TARİHÇESİ
6
İlk Kanun 1904 yılında Kanada’da
1916 yılında Amerika’da
GATT 1947’nin VI’ncı maddesi
GATT Anti-Damping Kodu (Kennedy Round 1964-1967,
Tokyo Round 1973-1979)
DTÖ Anti-Damping Anlaşması (Uruguay Round 1986-1994)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
7. TÜRKİYE’DE YASAL DAYANAK
7
3577 Sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun
(RG: 01/07/1989-20212)
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anti-Damping Anlaşması ve Sübvansiyonlar ve
Telafi Edici Önlemler Anlaşması (RG:25/02/1995-22213 mükerrer)
4412 Sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (RG:25/07/1999-23766)
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar (RG: 30/10/1999-
23861)
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik (RG:
30/10/1999-23861)
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde
Eklenmesine Dair Yönetmelik (RG:2/5/2002-24743 )
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
8. KAVRAM ve KOŞULLAR
8
1. NORMAL DEĞER KAVRAMI
2. BENZERLİK KAVRAMI
3. DAMPİNG MARJI
4. SÜBVANSİYON KAVRAMI
5. ZARAR KAVRAMI
6. NEDENSELLİK BAĞI KAVRAMI
7. YERLİ ÜRETİM DALI KOŞULU
8. ADİL KARŞILAŞTIRMA
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
9. 1) NORMAL DEĞER KAVRAMI
9
İhracatçı veya menşe ülkede tüketime konu olan aynı veya
benzer mal için normal ticari işlemler sonucunda fiilen ödenmiş
olan veya ödenmesi gereken karşılaştırılabilir fiyat (iç piyasa
satış fiyatı)
Veya aynı veya benzer malın üçüncü bir ülkeye satış fiyatı
Veya üretim maliyetine makul bir kar marjının eklenmesiyle
tespit edilen fiyat (oluşturulmuş normal değer)
(Anlaşma Md. 2.2)
Anlaşma bu karşılaştırmanın “aynı ticari aşamada, normal
olarak fabrika çıkış aşamasında ve yapılan satışlar için
mümkün olduğu ölçüde aynı zamanda” yapılması gerektiğini
belirtmektedir.
(Anlaşma Md. 2.4.)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
10. 1) NORMAL DEĞER KAVRAMI-2
10
A) PİYASA EKONOMİSİ UYGULAMAYAN ÜLKELER İÇİN
NORMAL DEĞER
Piyasa ekonomisinin geçerli olmadığı ülkeler için
normal değer, piyasa ekonomisinin uygulandığı
emsal üçüncü bir ülkede veya Türkiye'de oluşan
fiyatlar esas alınarak belirlenmektedir.
Not: Dampinge karşı uygulamalarda, halen Çin, Rusya Federasyonu,
Ukrayna gibi ülkeler piyasa ekonomisi uygulamayan ülkeler olarak
kabul edilmektedir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
11. 2) BENZERLİK KAVRAMI
11
Dampinge veya sübvansiyona karşı uygulamalarda,
benzer ürün aşağıdaki kriterler çerçevesinde
belirlenmektedir:
Fiziksel özellikleri ve son kullanım yerleri
Birbirlerinin yerine kullanılabilirlikleri
Dağıtım kanalları
Üretici ve tüketici algılaması
Üretim metodu
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
12. 3) DAMPİNG MARJI
12
Normal değerin ihraç fiyatını aştığı miktarın CIF
ihraç fiyatına oranı
Normal değer - İhraç Fiyatı
Damping Marjı = ———————————————
İhraç Fiyatı (CIF)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
13. 4) SÜBVANSİYON KAVRAMI
13
Bir ürün için, menşe veya ihracatçı ülke tarafından
doğrudan veya dolaylı olarak sağlanan her türlü mali
katkıyı ifade etmektedir.
Aşağıdaki yollarla sağlanabilmektedir;
Hükümet veya yerel yönetimlerin doğrudan mali katkısı
İşletme zararlarının silinmesi
Kurumlar veya gelir vergisi muafiyeti
İthal girdiler için ödenen dolaylı vergilerden daha
fazlasının iadesi
Maliyetinin altında kredi sağlanması
Hükümetin maliyetinin altında girdi temin etmesi, vb.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
14. 4) SÜBVANSİYON KAVRAMI-2
14
A) SÜBVANSİYONLARIN SINIFLANDIRILMASI
a) Yasak sübvansiyonlar: Verilmesi veya
kullandırılması ihraç şartına veya yerli ürün kullanma
şartına bağlı olan sübvansiyonlardır (gelişmekte olan
ülkeler ile en az gelişmiş ülkeler için bazı istisnalar
bulunmaktadır).
Yasak sübvansiyonlar için, DTÖ Panel Mekanizması
işletilerek karşı ülke hükümetinden bu tür
sübvansiyonları iptal etmesi istenebilir ve/veya bu tür
sübvansiyon verilen ürün Türkiye’ye ihraç edilerek yerli
sanayide zarara yol açarsa soruşturması yürütülebilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
15. 4) SÜBVANSİYON KAVRAMI-3
15
A) SÜBVANSİYONLARIN SINIFLANDIRILMASI-2
b) Dava edilebilen sübvansiyonlar: Yasak
sübvansiyonların dışında kalıp, ülkenin yerli sanayinde
zarara yol açan, elde edeceği faydayı engelleyen ve
çıkarlarına ciddi ön yargı oluşturan özgül sübvansiyonlar,
diğer bir ifadeyle belirli işletmelere veya sektörlere
yönelik sübvansiyonlar, dava edilebilen
sübvansiyonlardır.
Bu tür sübvansiyonlar yerli üreticilerce sübvansiyon,
yerli sanayide oluşan zarar ve her ikisi arasında illiyet
bağının ortaya konması durumunda sübvansiyon
soruşturmasına konu olabilmektedir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
16. 5) ZARAR KAVRAMI
16
A) MADDİ ZARAR
a) Dampingli ithalatın yurtiçi üretime veya tüketime kıyasla
nispi ve mutlak anlamda artması,
b) Dampingli ithalatın fiyatlarının yerli üretim dalının
fiyatlarının altında kalması veya fiyatları düşürücü ya da
bastırıcı etki yaratması, ve
c) Dampingli ithalatın yerli üretim dalının satış, kâr, üretim,
piyasa payı, verimlilik, yatırım hasılatı ve kapasite kullanımı,
nakit akışı, stok, istihdam, ücretler, büyüme, sermaye veya
yatırımları artırma yeteneği gibi ekonomik göstergeleri
üzerinde fiili veya potansiyel olumsuz etkide bulunması
durumudur
(Anlaşma Md. 3.2.)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
17. 5) ZARAR KAVRAMI-2
17
Yönetmelik’in 17. Maddesine göre dampingli veya
sübvansiyonlu ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki
zarar göstergeleri;
Satışlar
Kârlılık
Üretim
Piyasa Payı
Verimlilik
Yatırım Hasılatı
Kapasite Kullanımındaki
Azalma
Nakit Akışı
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
Stoklar
İstihdam
Ücretler
Büyüme
Sermaye veya Yatırımları Artırma
Yeteneği Üzerindeki Etkiler
Yurt İçi Fiyatları Etkileyen Unsurlar
Damping Marjının Büyüklüğü
ARALIK 2013
18. 5) ZARAR KAVRAMI-3
18
B) MADDİ ZARAR TEHDİDİ
Maddi zarar tehdidinin belirlenmesinde aşağıdaki
etkenler dikkate alınır:
a) İthalatta büyük artış ihtimalini gösteren, iç piyasaya
dampingli veya sübvansiyonlu ithalatta önemli ölçüde
artış oranı,
b) İhracatçının Türkiye'ye yönlendirebileceği yeterli ölçüde
kapasitesi bulunması,
c) İthalatın fiyatlarının yurt içi fiyatların altında olması,
d) Soruşturma konusu malın stokları
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
19. 5) ZARAR KAVRAMI-4
19
C) ÜRETİM DALININ KURULMASININ GECİKMESİ
Bir üretim dalının kurulmasının fiziki olarak
geciktirilmesi zarar kavramı içerisinde
değerlendirilmektedir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
20. 6) NEDENSELLİK BAĞI KAVRAMI
20
Dampingli ithalat ve zarar arasındaki illiyet
(nedensellik) bağının ortaya konulması zorunludur.
Bu açıdan ilgili olabilecek etkenler, talepteki daralma
veya tüketim kalıplarındaki değişmeler, yabancı ve
yerli üreticilerin ticareti kısıtlayıcı uygulamaları ve
aralarındaki rekabet, teknolojideki gelişmeler, yerli
üretim dalının ihracat performansı ve verimliliği gibi
etkenleri kapsamaktadır.
(Madde 3.5.)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
21. 7) YERLİ ÜRETİM DALI KOŞULU
21
Bir şikayetin üretim dalı tarafından veya üretim dalı
adına yapılmış sayılabilmesi için; şikayeti
destekleyen üreticilerin toplam benzer mal
üretiminin, Türkiye toplam benzer mal üretiminin
%25'inden fazla olması gerekir.
Ancak, şikayete karşı çıkan üreticiler bulunması
durumunda (yetkili merciin şikayete karşı çıkan
olup olmadığını araştırması icap etmektedir)
destekleyenlerin karşı çıkanlardan daha büyük
temsil yüzdesine (%51'e karşı %49) sahip olması
gereklidir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
23. 1) YETKİLİ MERCİ
23
İTHALAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Şikayetleri incelemek, soruşturma açılıp açılmayacağı hususunda Kurula
teklif sunmak, soruşturmayı yürütmek ve önlemlerle ilgili olarak Kurula
teklif sunmak.
KURUL (İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu)
Ekonomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı,
TOBB ve TZOB temsilcisi 8 üyeden oluşmaktadır.
Kurulun görevleri şunlardır:
Soruşturma açılmasına, geçici önlem alınmasına, fiyat taahhütlerinin kabul
edilmesine, kesin önlem alınmasına ve soruşturmanın
durdurulmasına/kapatılmasına karar vermek ve Bakan onayına sunmak.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
24. 2) SORUŞTURMA TARAFLARI
24
a) Soruşturma konusu malın ihracatçısı, yabancı
üreticisi, ithalatçısı veya üye çoğunluğu bunlardan
oluşan meslek kuruluşları,
b) İhracatçı ülke hükümeti,
c) Benzer malın Türkiye’deki üreticisi veya üye
çoğunluğu benzer malın Türkiye’deki üreticilerinden
oluşan meslek kuruluşları.
Yönetmelik’in 23. maddesinde ilgili taraflar
belirtilmektedir
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
25. 3) SORUŞTURMA PROSEDÜRÜ
25
a) İnceleme Safhası : Basvurunun alınmasından
soruşturma açılmasına veya açılmaması
durumunda sonucunun başvuru sahibine
bildilmesine kadar geçen süreyi kapsayan safhadır.
b) Soruşturma Safhası : Soruşturmanın açıldığı
tarihten kapanış Tebliğinin yayımlanmasına kadar
geçen süreyı kapsayan safhadır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
26. 3) SORUŞTURMA PROSEDÜRÜ-2
26
a) İnceleme Safhası
Başvuru ile veya Re’sen
Şikayet sahibi üretici(ler) > %25
Şikayeti destekleyenlerin üretimi > %50
Başvurunun İncelemesi (45 gün)
İnceleme Raporunun Kurul’a Sunulması
Kurul Kararı
Soruşturma açılması veya açılmaması
Bakan Onayı
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
27. 3) SORUŞTURMA PROSEDÜRÜ- 3
27
b) Soruşturma Safhası
Resmi Gazete’de Tebliğ ile Açılış ilanı
RG Tarihi =Başlangıç tarihi
Soruşturma Süresi = 12 (6 ay daha uzayabilir)
Bildirim
Başvurunun gizli olmayan özeti ve Tebliğ örneğinin gönderilmesi
Bilgilerin toplanması
Soru formlarının gönderilmesi (30+7 gün)
Üreticiİhracatçılar, Yerli Üretim Dalı, İthalatçılar
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
28. 3) SORUŞTURMA PROSEDÜRÜ-4
28
b) Soruşturma Safhası
Geçici Önlem
Açılıştan en az 60 gün sonra
Yerinde Doğrulama
Yerli üretici ve üretici/ihracatçılar nezdinde
Temel Tespitlerin Yapılması
Taraflara bildirim (Nihai Bildirim)
Dinleme Toplantısı
İlgili Taraflar -Yerli üreticiler, ithalatçilar, ihracatçılar, ilgili meslek
kuruluşları
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
29. 3) SORUŞTURMA PROSEDÜRÜ-2
29
b) Soruşturma Safhası
Soruşturma Notunun Hazırlanması
Notun Kurul’da Görüşülmesi
Kurul (İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu) Kararı
Bakan Onayı
Resmi Gazetede Soruşturma Sonuç Ilanı
Kesin önlem alınması,
o Ülke/firma bazlı damping marjı ve vergi oranları
Önlemsiz soruşturmanın kapatılması
o Damping yok, zarar yok, illiyet bağı yok,
DTÖ’ye bildirim
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
30. 4) SORUŞTURMA USUL İŞLEMLERİ
30
İnceleme: İthalat Genel Müdürlüğü tam ve eksiksiz başvuru
üzerine en fazla 45 gün içinde incelemeyi tamamlayarak soruşturma
açılıp açılmaması hususunda Kurula teklifte bulunur.
İhracatçı ülkeye ilk bildirim: Soruşturma açılmasına karar
verilmesi halinde konuya ilişkin olarak ilgili ülke temsilciliğine
bildirimde bulunulur.
Soruşturmanın başlatılması: Resmi Gazetede yayımlanacak bir
tebliğ ile soruşturma başlatılır.
İhracatçı ülkeye bildirim: İhracatçı ülke temsilciliğine ve
ihracatçılara soruşturma açılış tebliği ile şikayetin gizli olmayan
özeti gönderilir ve savunma hakkı tanınır.
Bilgi toplanması ve soru formları: Malın bilinen ithalatçılarına
ve ihracatçılarına soruşturma soru formları gönderilerek
cevaplamaları için 37 günlük süre tanınır. Gerekli durumlarda talep
üzerine bu süre uzatılabilir. Yerli üreticilere de zarar verileri ile ilgili
ek soru formu gönderilebilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
31. 4) SORUŞTURMA USUL İŞLEMLERİ
31
Bilgilerin gizliliği: Damping veya sübvansiyon soruşturması
çerçevesinde alınan bilgiler, sadece edinilme amacı doğrultusunda
kullanılır. Gizlilik kaydıyla verilen bilgiler, neden gösterilmesi ve
bilginin gizli olmayan bir özetinin verilmesi şartıyla, gizli addedilir.
İşbirliğine gelinmemesi: İlgili taraflardan birinin, verilen
süreler içinde gerekli bilgiyi sağlamaması ya da bilgi vermeyi
reddetmesi veya yanıltıcı bilgi vermesi hallerinde söz konusu taraf
işbirliğine gelmemiş addedilir. Bu durumda geçici veya nihai
belirlemeler, olumlu yada olumsuz, mevcut verilere göre yapılabilir.
Şikayette bulunan yerli üreticilerin işbirliğini sürdürmemesi halinde
soruşturmanın kapatılmasına karar verilebilir.
Bilgilerin doğrulanması: Eldeki bilgilerin doğrulanması veya ek
bilgi sağlanması amacıyla, ilgili taraflar nezdinde yerinde
doğrulama soruşturması yapılabilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
32. 4) SORUŞTURMA USUL İŞLEMLERİ
32
Kamu dinleme toplantısı: Bakanlık gerekli gördüğü
durumlarda, konuyla ilgili bütün tarafları bir arada dinlemek
amacıyla kamu dinleme toplantısı düzenleyebilir.
Tarafların dinlenmesi: Soruşturma sırasında taraflar görüşlerini
dile getirmek için dinleme toplantısı talep etmek hakkına sahiptir.
Geçici Önlemler: Tarafların savunma hakkını kullanmasına
imkan sağlanması ile damping ve zarar konularında geçici
belirlemelerin yapılması koşuluyla ve soruşturma başlatıldıktan en
erken 60 gün sonra, soruşturma süresince zararın devam etmesini
önlemek için azami geçici damping marjı kadar geçici önlem
(teminat şeklinde geçici vergi) alınabilir. Geçici önlemin süresi
azami 9 ay ile sınırlıdır. Geçici önlem kararı ve karara esas teşkil
eden bilgi ve bulgular, gizlilik ilkesi gözetilerek, Resmi Gazetede
yayımlanacak bir tebliğ ile ilan edilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
33. 4) SORUŞTURMA USUL İŞLEMLERİ
33
Bilgi ve bulguların ifşası: Soruşturma kapsamında
bir nihai belirleme yapılmadan evvel, alınacak karara
esas teşkil edecek nitelikteki bilgi ve bulgular, gizlilik
ilkesi gözetilerek, yerli üreticilere, ithalatçılara,
ihracatçılara ve ihracatçı ülke temsilciliğine bildirilir.
Soruşturma süresi: Soruşturma özel durumlar
dışında 1 yıl içinde sonuçlandırılır. Bu süre gerektiğinde
6 ay uzatılabilir.
Soruşturma Sonucu: Soruşturma sonucunda alınan
karar ve karara esas teşkil eden bilgi ve bulgular, gizlilik
ilkesi gözetilerek, Resmi Gazetede yayımlanacak bir
tebliğ ile ilan edilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
34. 4) SORUŞTURMA USUL İŞLEMLERİ
34
Kesin Önlemler: Kesin önlemler dampinge karşı vergi veya
sübvansiyon için telafi edici vergi şeklinde tatbik edilir.
Vergilerin mükellefi malın ithalatçılarıdır.
Önlemlerin başlama zamanı: Geçici veya kesin önlemler
Resmi Gazetede yayımlandığı gün itibariyle başlar ve ileriye
dönük uygulanır.
Kesin önlemlerin uygulanma süresi: Dampinge ve
sübvansiyona karşı kesin önlemlerin uygulanma süresi kural
olarak 5 yıldır. Ancak, süre bitiminden evvel bir nihai gözden
geçirme soruşturması açılması ve soruşturma sonucunda
önlemin kalkmasının dampingin/sübvansiyonun ve zararın
devam etmesine veya yeniden meydana gelmesine neden
olacağı tespit edilmesi halinde önlemin uygulanmasına devam
edilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
35. 5) GÖZDEN GEÇİRME SORUŞTURMALARI
35
ARA GÖZDEN GEÇİRME SORUŞTURMASI
Kesin önlemin yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl geçmiş olması
kaydıyla, önleme konu malın ihracatçısı, ithalatçısı veya yerli
üreticisinin haklı nedenlere ve delillere dayanan başvurusu üzerine
ara gözden geçirme soruşturması açılabilir. Önlemin durumu
soruşturma sonucuna göre belirlenir.
NİHAİ GÖZDEN GEÇİRME SORUŞTURMASI
Kesin önlemler, yürürlüğe girme tarihlerinden itibaren 5 yıl sonra
yürürlükten kalkar. Yürürlükten kalkacak önlemler, 5 yıllık sürenin
son yılı içinde Resmi Gazetede yayımlanacak bir tebliğ ile ilan edilir.
Yürürlük süresinin sona ermesinden en geç üç ay önce yerli
üreticilerin, dampingin/sübvansiyonun ve zararın devam edeceğine
veya tekrarlanacağına dair yeterli delilleri içeren başvurusu üzerine
nihai gözden geçirme soruşturması açılabilir. Soruşturma
sonuçlanıncaya kadar mevcut yürürlükte kalmaya devam eder ve
önlemin durumu soruşturma sonucuna göre belirlenir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
36. 6) Yargısal Denetim
36
Soruşturma kapsamında alınacak kararlar iç yargı ve DTÖ
Panel Mekanizması denetimine tabidir.
Dampinge karşı önlemlerin uygulayıcı merci ise Gümrük
Müsteşarlığıdır.
Yeterli delil içermeyen şikayetler üzerine açılacak
soruşturma veya eksik ve yanlış inceleme sonucunda
alınacak önlemler;
a) ithalatçı firmalar, önleme tabi ihracatçı firmalar ve ihracatçı
ülke hükümeti tarafından iç yargıda, ve
b) ihracatçı ülke hükümeti tarafından Panel Mekanizması
işletilerek DTÖ platformunda dava edilebilmektedir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
37. ÖNLEMLER ve YAPTIRIMLAR
37
1. SORUŞTURMA AÇILAMAYAN HALLER
2. SORUŞTURMA AÇILAMAYAN VE ÖNLEM
3.
4.
5.
6.
ALINAMAYAN HALLER
GEÇİCİ ÖNLEMLER
ANTİ-DAMPİNG VERGİ ORANI
ÖNLEMİN SONA ERMESİ
UYGULAMALAR
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
38. 1) SORUŞTURMA AÇILAMAYAN
HALLER
38
İhracatçı dampingli fiyatlardan ihracat yapmaya-
cağını taahhüt eder ve soruşturmacı taraf taahhüt
edilen fiyatla yerli üretim dalında zararın ortadan
kalkacağına ikna olursa soruşturma herhangi bir
önlem alınmaksızın kapatılabilir.
(Anlaşma Md. 8)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
39. 2) SORUŞTURMA AÇILAMAYAN VE
ÖNLEM ALINAMAYAN HALLER
39
Damping/sübvansiyon, zarar ve illiyet bağı koşullarından
birinin eksik olduğu;
Damping marjının asgari oran olan %2'nin altında olduğu;
Sübvansiyon soruşturmasında, sübvansiyon nispetinin %1’in
altında olduğu (gelişmekte olan ülkeler için bu oran %2’dir)
Dampinge/sübvansiyona konu olan ithalat miktarının malın
toplam ithalatının %3'ünden düşük olduğu (ancak, %3'ün
altında olan ülkelerin toplam paylarının %7'yi geçmediği)
hallerde soruşturma açılamaması ve açılmış soruşturmanın
önlemsiz kapatılması gerekmektedir
(Anlaşma Md. 5.8)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
40. 3) GEÇİCİ ÖNLEMLER
40
Damping soruşturması ile ilgili işlemlerin yapılıyor olması
fiili ithalatı engellemeyeceğinden
(Anlaşma Md. 5.9)
Anlaşma soruşturma sürecince ortaya çıkabilecek zararı
önlemek adına geçici önlemler alınabileceğine
hükmetmiştir.
(Anlaşma Md. 7.1)
Geçici önlemler, geçici vergi şeklinde veya tahmin edilen
damping marjını aşmayacak şekilde, tahmin edilen
dampinge-karşı verginin miktarına eşit bir garanti (nakit
veya senet) şeklinde olabilir.
(Anlaşma Md. 7.2)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
41. 4) ANTİ-DAMPİNG VERGİ ORANI
41
Uygulanacak anti-damping vergisinin damping marjını aşmaması (damping
marjı kadar ya da daha az olması) gereklidir.
(Anlaşma Md. 9.3)
Anlaşma, incelenmekte olan malla ilgili her ihracatçı veya üretici için ayrı bir
damping marjı belirlenmesi gerektiğine hükmettiğinden anti-damping vergileri
her ihracatçı için belirlenen damping marjına göre değişkenlik gösterecektir.
(Anlaşma Md. 6.10)
Anti-damping vergilerinin uygulandığı sürece, yetkili makamlarca ya da
ilgili taraflardan birinin talebi üzerine, gözden geçirilmesi gerekliliğidir. Bu
gözden geçirme sonucunda yetkili mercilerin dam-pinge karşı verginin artık
haklı bir nedene dayanmadığını tesbit etmeleri durumunda vergi uygulamasına
son verilecektir. Aksi takdirde, anti damping vergisinin uygulanmaya
başlandığı tarihten itibaren beş yıl içinde otomatik olarak sona ermesi hükme
bağlanmıştır.
(Anlaşma Md. 11.2)
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
42. 5) ÖNLEMİN SONA ERMESİ
42
Soruşturması sonucunda alınan önlemler 5 yıldır.
Bu sürenin bitimine 1 yıl kala yürürlükteki önlemin yürürlükten
kalkacağı tarih yayımlanan tebliğ ile kamuoyuna duyurulmaktadır.
Önlemin yürürlük süresinin bitiminden en geç 3 ay evvel bir nihai
gözden geçirme soruşturması (NGGS) başvurusu için web sayfamızda
yer alan NGGS başvuru formu tam ve eksiksiz doldurularak ilgili
Daireye sunulmalıdır. Bu başvuru üzerine açılabilecek soruşturma
sonucunda önlemin kalkmasının dampingin /sübvansiyonun ve zararın
devam etmesine veya yeniden meydana gelmesine neden olacağının
tespit edilmesi halinde önlemin uygulanmasına devam edilir. NGGS
sonucunda önlem aynen devam edebileceği gibi arttırılabilir,
azaltılabilir ve hatta yürürlükten kaldırılabilir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
43. 6) UYGULAMALAR
(2011 İTİBARİYLE)
43
Ülkemiz dampinge karşı önlemler mekanizmasını en
etkin uygulayan ülkeler arasında yer almaktadır.
1989 yılından beri toplam 309 soruşturma
başlatılmıştır. Bunlardan 243’ü önlem ile
sonuçlanmıştır.
Bugün için 120 adet dampinge karşı önlem
yürürlüktedir.
Halen 7 soruşturma devam etmektedir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
44. TARTIŞMA SORULARI
44
Dampinge/Sübvansiyona karşı önlem yerli üreticiyi
korumak için alınmış bir önlem midir?
Dampinge/Sübvansiyona karşı önlemler serbest
ticaret ilkesi açısından bakıldığında korumacı bir
kavram değil midir?
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
45. ÖRNEK VAKALAR
45
1. ÖNLEMSIZ KAPATıLMıŞ SORUŞTURMLAR
2. SÜRE DOLUMU SONUCUNDA
3.
4.
5.
6.
YÜRÜRLÜKTEN KALKANLAR
GÖZDEN GEÇIRME SONUCUNDA
YÜRÜRLÜKTEN KALKANLAR
YÜRÜRLÜKTEKI ÖNLEMLER
DEVAM EDEN SORUŞTURMALAR
ROMANYA MENŞELI “RENKSIZ DÜZ CAM”
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
46. DAVA (TEBLİĞ NO: 2013/24)
46
Davacı: Trakya Cam Sanayii A.Ş.
Konu: Romanya menşeli “renksiz düz cam”
Yerli Üretim Dalı: Toplam Üretimin %81
Damping Marjı: St. Gobain firması için CIF
bedelin yüzdesi olarak hesaplanan damping marjı
%29,09 oranındadır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
47. B) KORUNMA ÖNLEMLERİ
47
1. KORUNMA ÖNLEMI NEDIR?
2. YASAL DAYANAKLAR?
3. ÖN İNCELEME SÜRECİ
4. SORUŞTURMA SÜRECİ
5. CİDDİ ZARAR TESPİTİ
6. CİDDİ ZARAR TEHDİNİNİN TESPİTİ
7. SORUSTURMA KARARLARI ONAYI
8. GEÇİCİ KORUMA ÖNLEMİ
9. KORUMA ÖNLEMİ
10.KORUNMA ÖNLEMİNİN SÜRESİ VE GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
48. 1) KORUMA ÖNLEMİ NEDİR?
48
Yerli sanayi dalının ürettiği ürünlerin benzer veya
doğrudan rakip olanlarının ithalatının
öngörülmeyen gelişmeler nedeni ile artarak
yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi
zarar tehdidi oluşturması durumunda ithalata
miktar kısıtlaması veya ek mali mükellefiyet
getirilmesi suretiyle alınan önlemdir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
49. Anti-damping arasındaki fark nedir?
49
Anti- Damping
Koruma Önlemleri
Amaç; fiyatlamanın yarattığı
Amaç; zaten düzgün işleyen
haksız rekabet anılan malın
ithalatına anti-damping vergisi
konması suretiyle bertaraf
edilir.
Damping yapan ihracatçı
ülke/ülkelerden ya da
firma/firmalardan yapılan
ithalata yönelik uygulanır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
bir uluslar arası piyasa olduğu
halde, mevcut rekabet
şartlarına uyum sağlayamayan
yerli üreticileri, bu üreticiler
yabancı üreticilerle rekabet
edebilir düzeye gelinceye kadar
belli bir süre için (en fazla 3 yıl)
korumaktır.
Korunma önlemi ülke ayrımı
gözetmeksizin tüm ülkelere
karşı uygulanmak zorundadır.
ARALIK 2013
50. 2) YASAL DAYANAKLAR
50
4067 Sayılı Kanun (Bu Kanun ile “İthalatta Korunma Tedbirleri
Anlaşması”nı da kapsayan Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması” Türkiye Büyük
Millet Meclisi’nce onaylanmıştır.)
2004/7305 sayılı İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Bakanlar
Kurulu Kararı
2007/12850 sayılı İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Kararda Değişiklik
Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı
İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
51. 3) ÖN İNCELEME SÜRECİ
51
İlgili Gerçek ve Tüzel Kişiler veya bunların bağlı
bulundukları Meslek kuruluşları yada Odaların yazılı talebi
üzerine veya Genel Müdürlük tarafından resen ön inceleme
başlatılabilir.
Ön inceleme sonuçları Kurul değerlendirmesine sunulu.
(İthalatta Koruma Önlemleri değerlendirme Kurulu)
Kurul;
Malın ithalat düzeyi ve koşulları ile ithal ğilimi ve yerli
üreticilerin ekonomik durumu
Yönetmelik kapsamında alınabilecek önlemler kapsamında
değerlendirme yapar.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
52. 4) SORUŞTURMA SÜRECİ
52
Kurul, soruşturma açılmasına karar verirse, durum
Resmi Gazete'de ilan edilir.
Bu ilanda ilgili tarafların kendilerini tanıtmaları,
görüşlerini yazılı olarak sunmaları ve bilgi vermeleri
için öngörülen süre ile Genel Müdürlük tarafından
sözlü olarak dinlenebilme talebinin yapılabileceği
süre belirtilir.
Bu süreler soruşturmanın açılmasına ilişkin kararın
Resmi Gazete’de ilan tarihinden itibaren kırk gün ile
sınırlıdır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
53. 4) SORUŞTURMA SÜRECİ
53
Soruşturmaya Müdahil Olma:
Taraflar Soruşturmanın sonucundan etkileneceklerini ve
dinlenmeleri için özel nedenleri olduğunu kanıtladıkları
takdirde Genel Müdürlük tarafından sözlü olarak dinlenir.
İlgili taraflarca sözlü olarak verilen bilgiler, yazılı olarak
sunulmaları halinde Genel Müdürlükçe dikkate alınır.
Soruşturma, Genel Müdürlükçe yürütülerek dokuz ay
içinde tamamlanır. Gerekli hallerde bu süre altı ay
uzatılabilir
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
54. 5) CİDDİ ZARAR TESPİTİ
54
Ciddi Zarar Tespitinde Aşağıdaki Faktörler Dikkate Alınır:
a) İthalatın hacmi, ithalatta mutlak rakamlar itibariyle ya da yerli
üretime veya tüketime göre nispi olarak bir artış olup olmadığı,
b) İthalat fiyatları, yerli üreticiler tarafından üretilen benzer veya
doğrudan rakip malın fiyatına oranla belirgin bir fiyat düşüklüğü olup
olmadığı,
c) Üretim, verimlilik, kapasite kullanımı, satışlar, pazar payı, kar/zarar
ve istihdam gibi belli bazı ekonomik göstergelerdeki gelişmelerin
benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli üreticiler üzerindeki
etkisi.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
55. 6) CİDDİ ZARAR TEHDİNİNİN TESPİTİ
55
Ciddi Zarar Tehdidinin Tespiti Faktörleri;
a) Türkiye'ye yönelik ihracatın artış oranı,
b) İhracatçı ve/veya menşe ülkedeki stoklar, mevcut
veya yakın gelecekte olabilecek ihracat kapasitesi ve
bu kapasiteden doğan ihracatın Türkiye'ye yapılması
olasılığı.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
56. 7) SORUSTURMA KARARLARI ONAYI
56
Soruşturmanın tamamlanmasını müteakip Genel
Müdürlük, önerileri ile birlikte soruşturma
sonuçlarını Kurul'a sunar.
Kurul'un yapacağı değerlendirmede korunma
önlemine gerek olmadığı sonucuna varılırsa
soruşturma kapatılır ve kapatma kararı özet
gerekçesiyle birlikte Resmi Gazete'de yayımlanır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
57. 8) GEÇİCİ KORUMA ÖNLEMİ
57
Geçici Korunma Önlemi:
Bir malın benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli
üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidi
oluşturacak şekilde artan miktarlarda ithal edildiği
yönünde açık kanıtların bulunduğu ve gecikmenin telafisi
güç zararlara yol açabileceği kritik durumlarda ülke yararı
göz önüne alınarak, geçici korunma önlemi alınabilir.
Geçici korunma önlemi; gümrük vergisinde artış yapılması,
ek mali mükellefiyet getirilmesi, miktar/değer kısıtlaması,
tarife kontenjanı uygulaması veya bunların birlikte
uygulanması şeklinde olabilir
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
58. 9) KORUMA ÖNLEMİ
58
Korunma Önlemi:
Korunma önlemi; gümrük vergisinde artış yapılması,
ek mali mükellefiyet getirilmesi, miktar/değer
kısıtlaması, tarife kontenjanı uygulaması veya
bunların birlikte uygulanması şeklinde olabilir.
Korunma önlemi olarak ilgili malın ithalatında belli
miktar ve/veya değerler tespit edilirken (kota
tesisinde), ciddi zararı ortadan kaldıracak ya da
önleyecek başka bir seviye gerekmedikçe, ithalat
istatistiklerinin mevcut olduğu son üç temsili yılın
ortalama ithalat düzeyi dikkate alınır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
59. 10) KORUNMA ÖNLEMİNİN SÜRESİ
ve GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
59
Korunma önleminin süresi üçüncü fıkra çerçevesinde
uzatılmadıkça, geçici önlemler de dahil 4 (dört) yılı
aşamaz.
Önlem süresinin 3 (üç) yılı geçtiği durumlarda
uygulanmasının hâlâ gerekli olup olmadığını tespit
etmek veya liberalleştirme süresini hızlandırmak için
önlem süresinin en geç ortasında durum gözden
geçirilecektir.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
60. 10) KORUNMA ÖNLEMİNİN SÜRESİ
ve GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
60
Korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek
için gerekli olmaya devam ettiğini ve yerli üreticilerin
piyasa koşullarına uyum sağlamakta olduğunu gösteren
kanıtların tespit edilmesi halinde, önlemin süresi, re’sen
veya başvuru üzerine yeniden açılacak soruşturma
sonucunda uzatılabilir.
Süresi uzatılan önlem, başlangıç süresinin sonundaki
durumuna kıyasla daha kısıtlayıcı olmayacak ve liberalize
edilmeye devam edilecektir.
Bu durumda önlemin toplam süresi Dünya Ticaret Örgütü
üyesi ülkeler için on yılı aşamaz.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
61. 10) KORUNMA ÖNLEMİNİN SÜRESİ
ve GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
61
Korunma önlemine tabi olmuş bir ürünün Dünya Ticaret
Örgütü üyesi ülkelerden yapılan ithaline, uygulama süresi
en az iki yıl olmak şartıyla, daha önce uygulanmış olan
önlem süresinin yarısına eşit bir süre boyunca yeniden
korunma önlemi uygulanmaz.
Ancak, ürünün ithaline karşı bir korunma önleminin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en az bir yıl geçmiş ise ve
böyle bir korunma önlemi, önlemin yürürlüğe girdiği
tarihten önceki 5 (beş) yıl içinde aynı ürüne karşı iki
defadan fazla uygulanmamış ise, 180 (yüz seksen) gün veya
daha az süreli bir korunma önlemi yeniden uygulanabilir
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
62. ÖRNEK VAKA
62
FLOAT CAM VE YÜZEYİ TAŞLANMIŞ VEYA
PARLATILMIŞ CAM (PLAKALAR HALİNDE)
EMİCİ (ABSORPLAYICI) VEYA YANSITICI YA
DA YANSITICI OLMAYAN BİR TABAKASI
OLSUN OLMASIN FAKAT BAŞKA ŞEKİLDE
İŞLENMEMİŞ CAMLAR
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
64. C) İzleme ve Önlemlerin Etkisiz
Kılınmasının Önlenmesi
64
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013
65. İzleme ve Önlemlerin Etkİsİz Kılınmasının
Önlenmesİ
65
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında
Mevzuat ve İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında
Mevzuat çerçevesinde soruşturmaya konu eşya,
soruşturma açılışına dair tebliğin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren izleme kapsamına alınır.
Söz konusu uygulamalara ilişkin
düzenlemeler 2011/20 sayılı Bazı Ticaret Politikası
Önlemleri Mevzuatına Konu Eşyanın İthalatının
İzlenmesine İlişkin Tebliğ’de yer almaktadır.
SAÜ SBE – Uluslararası Ticaret
ARALIK 2013