2. Karbonoa materia bizia osatzen duen elementuen artean ugariena da, uraren
ondoren. Lau lotura kobalente era ditzake.
Bi karbono elkartzen badira (karbono-karbono) katea osatzen da.
Talde funtzionaletan, karbonoaren konposatuak sortzen dira. Konposatu horiek biziprozesuak determinatu egiten dituzte eta bi modutara irudika daitezke:
• Forma molekularra: Elementu bakoitzak duen proportzioa adierazten du.
• Forma garatuak: Atomoak nola elkartzen diren adierazten du.
Biomolekulak: Funtzio asko daukate, adibidez: izaki-bizidunen egitura osagaiak
(estrukturalak) izatea edo energia eskuratzea.
Lau biomolekula nagusi ditugu
GLUZIDOAK
LIPIDOAK
PROTEINAK
AZIDO NUKLEIKOAK

3. TALDE FUNTZIONALAK
-OH
HIDROXILOA
O
-C-CO-
O
-C
-CHO
-NH2
O
ALDEHIDOA
H
ZETONA
-C
O-H
-COOH
AMINA
O
AZIDO
KARBOXILIKOA
-C
NH2
-CONH2
AMIDA

4. Karbonoaren propietate kimikoak
Karbonoa, kimikan elementu bakarra da.
Bost forma alotropiko ezagutzen dira, adb: grafitoa eta diamantea.
Karbonoen era naturalak
Naturan aurkitzen diren karbonoak, karbonizazioaren prozesuetatik datoz,
presioa eta tenperatugatik sortu dira guztiak, egitura amorfoa daukate.
Karbonoen era artifizialak
Gizakiak sortzen ditu eta hainbat mota daude.
Egitura
amorfo
a